Türkiye Nin Iklimi Nedir

Türkiyenin İklim Özellikleri

Ülkemiz iklim özelliklerini kısaca açıklamak gerekirse;

1)KARADENİZ İKLİMİ:

Bu iklim asıl olarak Kuzey Anadolu Dağlarının Karadeniz’e bakan yamaçlarında görülür. Genel özellikleri şunlardır:
Her mevsim yağışlıdıseafoodplus.infoğu Karadeniz Bölümünde maksimum yağış sonbaharda, minimum yağış ilkbaharda düşer. Yıllık yağış miktarı mm’seafoodplus.infoı Karadeniz Bölümünde maksimum yağış sonbaharda, minimum yağış ilkbaharda düşer. Yıllık yağış miktarı mm’seafoodplus.info Karadeniz Bölümünde ise maksimum yağış kışın, minimum yağış yazın düşer. Yıllık yağış miktarı mm’seafoodplus.infoniz ikliminin görüldüğü alanlarda kar yağışlı günlerin ortalaması 18 gündür.
Yıllık ortalama sıcaklık °C’dir.
Ocak ayı ortalama sıcaklığı °C’dir.
Temmuz ayı ortalama sıcaklığı °C’dir.
Yıllık sıcaklık farkı °C’dir.
Doğal bitki örtüsü ormandır.Yüksek alanlarda Alpin çayırlar görülür.

2)AKDENİZ İKLİMİ:

Bu iklim tipi ülkemizde en belirgin olarak Akdeniz kıyılarında görülmekle birlikte, Ege ve Marmara Bölgelerinde de etkili olmaktadır. Genel özellikleri şunlardır:
Yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlıdır.
Maksimum yağış kışın, minimum yağış yazın düşer.
Yaz ve kış yağışları arasındaki fark oldukça fazladır.
Yıllık yağış ortalaması, mm arasındadır.
Yıllık sıcaklık ortalaması °C’dir.
Ocak ayı ortalaması °C’dir.
Temmuz ayı ortalaması °C’dir.
Yıllık sıcaklık farkı °C’dir.
Ege Bölgesinde dağların kıyıya dik uzanması, Akdeniz İkliminin iç kesimlere ulaşmasına olanak sağlamıştır.
Marmara Bölgesinde görülen Akdeniz İkliminde, yazlar Akdeniz kıyılarına göre daha serin, kışlar ise daha soğuk ve karlıdır.
Akdeniz İkliminin karekteristik bitki örtüsü zeytin, defne, mersin, kekik gibi bitkilerden oluşan makilerdir.

3)KARASAL İKLİM:

Ülkemizde Karasal İklim, İç Anadolu, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri ile İç Batı Anadolu Bölümünde görülüseafoodplus.info özellikleri şunlardır:
Yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve kar yağışlıdır.
İç Anadolu Bölgesinde maksimum yağış ilkbaharda, minimum yağış yazın düşer.
İç Anadolu da ortalama yağış mm’dir.
İç Anadolu’nun kış sıcaklık ortalaması, °C, yaz sıcaklık ortalaması, °C, yıllık sıcaklık ortalaması ise, °C’dir.
Ege Bölgesinin İç batı Anadolu Bölümünde de yağışlar kıyı kesimine göre azdır.
Doğu Anadolu Bölgesinin kuzeydoğu kesiminde yıllık sıcaklık ortalaması, °C’dir.
Kuzeydoğu Anadolu’da kış sıcaklık ortalaması, -7, °C, yaz sıcaklık ortalaması, °C’dir.
Yıllık yağış miktarı, mm’dir.
Güneydoğu Anadolu’da ise ortalama yağış, mm’dir.
Güneydoğu Anadolu Bölgesinde kış mevsimi pek donlu geçmemekle beraber, yaz mevsiminde şiddetli kuru sıcaklar egemendir.
Güneydoğu Anadolu’da yıllık ortalama sıcaklık, °C, kış sıcaklığı, °C, yaz sıcaklığı ise, °C’dir.

4)MARMARA GEÇİŞ İKLİMİ

Marmara bölgesinde yıllık ortalama yağış tutarı mm arasındadıseafoodplus.infoğış maksimumu kışa, minimumu yaza rastlar.Güneyden kuzeye doğru gittikçe yağışların arttığı ve yaz kuraklığının hafiflediği görülüseafoodplus.infou gün sayısı Ege ve Akdeniz kıyılarından daha çok Karadeniz kıyılarından daha düşüktüseafoodplus.infoğıl nem oranı yaklaşık % ‘dir.Rüzgar yönü genellikle kuzeydoğu (poyraz) ve güneybatı (lodos).Oldukça soğuk kışlar;kar yağışı ve don olağan , yaz kuraklığı kısa ve hafif.

BASINÇ

Atmosferdeki gazların temas ettikleri yüzeylere uyguladığı kuvvete hava basıncı denmektedir. Hava sıcaklığına bağlı olarak yoğunluktaki artma ve azalmalar sebebiyle basınçta değişiklikler görülür. Bunun yanı sıra hava basıncı, mevsimler, yükseklik, yerçekimi, cephe ve basınç sistemlerine bağlı olarak değişmektedir.
2)Asor Dinamik Y.B. : 30° enlemlerinden kaynağını alır. Türkiye’de bütün yıl etkilidir. En fazla yazın etkilidir. Etkili olduğu yaz mevsiminin kurak olmasının başlıca sebebidir (Alçalıcı hava hareketinden dolayı). Bu basıncın etkisiyle Ege Kıyıları boyunca kuzeyden esen Etezyen rüzgarı oluşur. Yurdumuza kuzeybatıdan sokulur.

ALÇAK BASINÇLAR

1)İzlanda Dinamik A.B. : 60° enleminde kaynağını alır. Türkiye’de kışın etkilidir. Etkili olduğu dönemde kışlar ılık ve yağışlı geçer. Kuzeybatıdan sokulur.

2)Basra Termik A.B.: (30° Kuzey) Türkiye’de yazın ekilidir. Yurdumuza Güney Doğu Anadolu Bölgesinden itibaren sokulur ve sıcaklığı artırır.

RÜZGARLAR

Türkiye batı rüzgarları kuşağında olmasına rağmen daha çok yerel rüzgarların etkisindedir. Sebebi yer şekilleridir. Yurdumuza kuzeyden gelen rüzgarlar sıcaklığı düşürürken, güneyden gelenler sıcaklığı artırır. Bu durum sıcaklığın dağılışında enlem etkisine örnektir. Türkiye’de yıllık ortalama yağış bakımından, bölgeler arasında büyük farklılıklar vardır. Bazı bölgelerde ortalama yağış mm’yi bulurken, bazı bölgelerde mm’nin altına inmektedir

*Kıyı bölgelerinin nemliliği iç kesimlerden daha yüksektir. Bundan dolayı kıyı kesimlerde yağışlar fazla ve sıcaklık farkları azdır.
*Bağıl nem en yüksek Doğu Karadeniz Bölümündedir. En düşük Güney Doğu Anadolu’dadır.
*En fazla yağış alan bölge Karadeniz ,Bölüm Doğu Karadeniz, il Rize’dir( mm) .Rize’nin çok yağış almasında; güneyindeki yüksek dağların hakim rüzgar yönüne dik olması etkilidir.
*En az yağış alan bölgemiz İç Anadolu Bölgesidir. Sebebi ; etrafının dağlarla çevrili olmasıdır. En az yağış alan il Konya ‘dır ( mm).
NOT: En az yağış alan bölge İç Anadolu Bölgesi olmasına rağmen en kurak bölge Güney Doğu Anadolu Bölgesidir. Sebebi ; buharlaşmanın fazla olmasıdır.
*Karasal iklim bölgelerinde kışın görülen yağışlar genellikle kar şeklindedir. Türkiye’de karla örtülü gün sayısının en fazla olduğu bölge Doğu Anadolu Bölgesidir.
*Türkiye’de kar örtülerinin yerde kalma süresi batıdan doğuya doğru artar. Kar yağışı ve don olayının en az görüldüğü bölgemiz Akdeniz Bölgesidir.
*Türkiye’de kışın görülen yağışlar genelde cephesel kökenlidir. Bu tür yağış oluşumu en fazla Akdeniz Bölgesinde görülür.
*İlkbahar ve yazın görülen yağışlar genelde Konveksiyon yağışı şeklindedir. En fazla İç Anadolu Bölgesinde görülür.
*Orografik (yamaç) yağışları genelde Karadeniz ve Akdeniz Bölgelerinde görülür. Fakat en fazla Karadeniz Bölgesinde görülür.

YAĞMUR:

İkiye ayrılır. Küçük taneli ve yavaş yağana ÇİSELİ, iri taneli ve hızlı yağana SAĞANAK yağış denir. Çiseli yağmur daha zararsızdır. Ancak sağanak yağışlarla toprak fazla yağışı hemen ememez ve sellere, dolayısıyla erozyona neden olur. Tarımsal alanların, hidroelektrik santrallerinin su ihtiyacı, kurak bölgelerin içme ve sulama suyu, meraların yeşerebilmesi (hayvancılık açısından) yağmurların etkisiyle olur. Buda insan hayatı için çok önemlidir.
KAR: Kar aşırı yağmadıkça tarımsal ürünlere zarar vermez hatta onları dondan korur. Yavaş yavaş eriyerek erozyona sebep olmaz, toprağın su ihtiyacını karşılar yeraltı sularını besler. Ancak aşırı olanı ulaşımı etkiler. Karın yerde kalma süresi B ’dan D ’ya doğru artar.

DOLU:

Zararlı etkileri fazla olan bir yağış çeşididir. Yere düşünce çabuk erir ve sellere yol açar, tarım ürünlerine ve hatta eşyalara zarar verir. SİS: Kara, Kıyı Yamaç(orografik) ve cephe sisleri gibi çeşitleri vardır. Görüş mesafesi 1 km’den az olduğunda meteorolojik anlamda o gün sisli gün sayılır. En fazla sisli gün sayısı İç Anadolu’dadır. Akdeniz kıyı kesiminde ise sis neredeyse hiç görülmez. Ulaşımı olumsuz etkiler.
Türkiye’de Yağışın Dağılışı Türkiye’de genel olarak kıyı kesimler ve yüksek dağ yamaçları bol yağışlı denize kapalı iç kesimler ve çukur yerler az yağışlıdır. Yağış: Atmosferdeki yoğunlaşma sonucu meydana gelen su damlacıkları başlangıçta birkaç mikronla mikron çapındadır. Bunların bir arada toplanmasından bulutlar meydana gelir. Fakat her buluttan yağış düşmemektedir. Yağışın düşebilmesi için damlacıkların birleşip mm çapına ulaşması gerekir. Yağışın meydana gelmesinde esas rolü oynayan yoğunlaşma işleminde havanın soğuması önemli bir etkendir. Bu yüzden yağış tiplerini soğuma şekillerine göre incelemek mümkündür.
a) Konvektif yağışlar: Yerdeki sıcak hava kütlesinin konvektif yükselmesiyle meydana gelen genellikle sağanak şeklindeki yağışlardır.
b) Orografik Yağışlar: Hava kütlelerinin bir engebeye çarparak yükselmesi ve soğuyarak yoğunlaşması sonucu meydana gelen yağışlardır.
c) Cephesel Yağışlar: Hava kütleleri arasındaki cephelere bağlı meydana gelen yağışlardır. Yeryüzündeki yağışların büyük kısmı bu şekildedir.
Mevsimlik yağışların alansal dağılımına baktığımızda Akdeniz Bölgesinin yağışlarının çoğunu Kış aylarında aldığını görüyoruz. Akdeniz’de bu yağışı bırakan sistemler dağların etkisiyle iç bölgelerde daha az yağış bırakmaktadır.
Karadeniz Bölgesinin ise her mevsim yağışlı olduğunu göseafoodplus.info aylarında ise kuzey bölgelerimiz daha fazla yağış almaktadır. seafoodplus.info hava kütleleri Karadeniz üzerinde nem kazanıp Rize ve Hopa çevresinde yükselişe geçerek orografik yağışlar bırakır. Bu dönemde güney bölgelerimizde yağışların oldukça azaldığını söyleyebiliriz. Kuzeyli ve güneyli akımlarda iç bölgeler az yağış alır. İç bölgeler ancak batılı akımlarda yağış alır.
Türkiye yağış açısından çok çeşitlilik göstermektedir. Genelde sahil kesimlerimiz mm nin üzerinde yağış alırken Rize ; Orta Anadolu ise sadece mm civarında yağış almaktadır. Bu da sıcaklığın ve buharlaşmanın arttığı yaz aylarında kuraklığa sebep olmaktadır.
Yıllık yağış zaman serisi grafiği de bize yağıştaki salınımları göstermektedir. Türkiye yıllık ortalama yağışı kg. civarındadır. Bu grafikten , , yıllarında normalin altında yağışlar alarak kuraklık yaşadığımızı görmekteyiz.

Türkiye’de görülen iklim tipleri ve özellikleri konusuna geçmeden önce “iklim nedir?” sorusuna cevap vermek daha doğru olacaktır.

İklim Nedir?

İklim, insan hayatını, doğayı ve tabiat dengesini etkileyen, soğukluk ve sıcaklıkların değişmesine verilen genel bir isimdir. Sonbahar, kış, ilkbahar ve yaz aylarında değişen sıcaklıkların nedeni, dönemsel olarak iklimlerin değişmesinden kaynaklanır. İklim, iki farklı şekilde incelenir.

1. Makroklima
2. Mikroklima

Makroklima Nedir?

Makroklima, yüzlerce km²’lik sahaları etkisi altına alan iklim gruplarına verilen isimdir.

Mikroklima Nedir?

Mikroklima ise makroklimalar içerisinde farklı iklim özellikleri gösteren, özel koşullu ve küçük iklim alanlarına verilen isimdir. Yani sahaları ve etkisi daha kısıtlıdır.

Yeryüzünde görülen iklim türleri, genel olarak sıcak iklimler, ılıman iklimler ve soğuk iklimler olmak üzere üç gruptan oluşur. Yağış miktarı ve rejimi, kış ılıklığı, yıllık sıcaklık ortalamaları gibi özellikleri içerisine alan bu iklimlerle alt iklim grubu oluşur.

İklimleri ayırabilmenin en doğal yöntemi, bir bölgede yetişen tarım ürünleridir. Tarım ürünleri, iklim koşullarına göre yetiştiği için insanların bir bölgenin iklim tipini öğrenebilmelerinin en kolay yolu bölgede hangi tarım ürünlerinin yetiştiğine bakmasıdır.

Türkiye’de görülen iklim tipleri ve özellikleri;

1. Karasal İklim
2. Akdeniz İklimi
3. Karadeniz İklimi

Karasal İklim ve Özellikleri

Türkiye’de görülen üç iklim tipinden biri olan Karasal İklim, ülkemizin İç Anadolu, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri ile İç Batı Anadolu bölgelerinde görülmektedir. Bu iklim tipinin özellikleri şunlardır;

1. Yaz ayları sıcak ve kurak olur.
2. İç Anadolu bölgesinde en çok yağış ilkbaharsa, en az yağış ise yaz aylarında düşer.
3. İç Anadolu bölgesinde ortalama yağış oranı mm’dir.
4. İç Anadolu bölgesinde kış aylarında görülen sıcaklık ortalama °C, yaz aylarında görülen sıcaklık ortalaması ise °C dolaylarındadır.
5. Ege bölgesinin iç batı Anadolu bölümünde yağışlar kıyı kesimine göre daha azdır.
6. Doğu Anadolu bölgesinin Kuzeydoğu kesimlerinde yıllık ortalama sıcaklık °C’dir.
7. Kuzeydoğu Anadolu bölgesinde kış aylarında sıcaklık ortalaması -7, °C, yaz aylarındaki sıcaklığın ortalaması, °C’dir.
8. Yıllık yağış miktarı mm’dir.
9. Güneydoğu Anadolu bölgesinde ortalama yağış miktarı mm arasındadır.
10. Güneydoğu Anadolu bölgesinde kış ayları çok donlu geçmez, yaz ayları ise son derece kuraktır.
11. Güneydoğu Anadolu bölgesinde yıllık ortalama sıcaklık °C, kış sıcaklığı, °C, yaz sıcaklığı ise, °C’dir.

Akdeniz İklimi ve Özellikleri

Akdeniz bölgesindeki iklim, kış aylarında yağışlı ve ılık, yaz aylarında ise sıcak ve kuraktır. Bu sıcaklık dengesi, Güneş ışınlarının düşme açısına bağlı iken kuraklık ise alçalıcı hava hareketlerine bağlı olarak değişir. Akdeniz’de en sıcak ay ortalaması °C, en soğuk ay ortalaması °C olarak görülür. Bu bölgemizde yıllık sıcaklık ortalaması 18 derecedir.

Akdeniz ikliminin en büyük özelliklerinden biri kış aylarında kar yağışının ve don olaylarının görülmemesidir. Yıllık yağış oranı en fazla kışın, en az ise yaz aylarında görülür. Akdeniz ikliminde kışın görülen yağışlar cephesel kökenlidir. Akdeniz’de yıllık yağış oranı yükseltilere göre değişse de ortalama olarak mm arasında görülür. Bitki örtüsü maki olan Akdeniz’de, yağış rejimi düzensiz olarak seyreder. Maki bitki örtüsünün özelliği; yazın kuraklığına karşı dayanıklı olması ve mersin, defne, kocayemiş, zeytin, zakkum, keçiboynuzu gibi kısa bodur ağaççıklardan meydana gelen bir bitki örtüsüne sahip olmasıdır.

Akdeniz İklimi Nerelerde Görülür?

Akdeniz iklimi, bu bölgeye kıyısı olan ülkelerde görülür. Libya, Mısır ve İsrail de Akdeniz’e kıyıları olan ülkeler olmasına rağmen bu ülkelerde Akdeniz iklimi görülmez, nedeni buraların yer şekillerinin engebesiz olmasından kaynaklanmaktadır. Avustralya’nın güneybatısı, Güney Afrika Cumhuriyetinde Kap bölgesi, Şili’nin orta kesimleri ve Kuzey Amerika’da Kaliforniya çevresinde Akdeniz iklimi daha baskındır.

Türkiye’de Akdeniz ikliminin görüldüğü yerler Akdeniz Bölgesi’nde, Torosların denize bakan yamaçlarında metre yüksekliğe kadar olan alanlardır. Kıyı boyunca Kuzey yönüne gidildikçe iklim karakterinde değişiklikler görülür. Akdeniz İklim tipi Türkiye’de Marmara bölgesinin Güney Marmara kıyıları ile Trakya’nın Ege kıyılarında görülmektedir.

Karadeniz İklimi ve Özellikleri

Türkiye’de görülen iklim tiplerinden biri de Karadeniz iklimidir. Bu iklim daha çok Kuzey Anadolu Dağlarının Karadeniz’e bakan yamaçlarında görülmektedir.

Karadeniz İklimi Özellikleri

Karadeniz ikliminin en büyük özelliği yılın tüm zamanlarında yağışın görülebilmesidir. Buna karşın maksimum yağış sonbahar aylarında minimum yağış ise ilkbahar aylarında görülmektedir. Doğu Karadeniz kesiminde yıllık yağış oranı mm’dir.

Batı Karadeniz bölgesinde yağışın en çok düştüğü aylar sonbahar ayları, en az düştüğü aylar ise ilkbahar aylarıdır. Bu bölgede yıllık yağış oranı ortalama olarak mm’dir.

Orta Karadeniz bölümünde en çok yağış kış aylarında, en az yağış ise yaz aylarında düşer. Bölgede ortalama yağış oranı mm’dir. Karadeniz ikliminin görüldüğü bölgelerde kar yağışı yılda ortalama 18 gün olarak kendini gösterir.

Karadeniz ikliminin genel ortak özellikleri şöyledir;

• Yıllık ortalama sıcaklık °C arasındadır.
• Ocak ayında ortalama sıcaklığı 67°C’dir.
• Temmuz ayında ortalama sıcaklığı °C’dir.
• Yıllık sıcaklık farkı °C’dir.
• Doğal bitki örtüsü ormandır.
• Yüksek alanlarda Alpin çayırlar görülür.

Türkiye'de belli başlı üç ana iklim tipine rastlanır. Bunlar:

• İç Anadolu Karasal İklimi: Kışlar, bölgenin doğusunda daha fazla olmak kaydıyla soğuk, yazlar biraz sıcaktır. En soğuk ay -0,7 &#;C ile Ocak, en sıcak ay 22 &#;C ile Temmuz'dur. Yıllık ortalama yağış miktarı ,8 mm; yıllık ortalama sıcaklık 10,8 &#;C'dir. Yaz mevsimin yağış oranı %14,7; en yağışlı mevsim ilkbahardır. Ortalama yıllık bağıl nem %63,7'dir. Bölgede doğal bitki örtüsü alçaklarda bozkır, yükseklerde yağışın artmasına bağlı olarak kurakçıl meşe ormanlarıdır.
• Doğu Anadolu Bölgesi Karasal İklimi:Yazlar kısa ve serin, kışlar soğuk ve uzundur. Kışın yağışlar kar şeklindedir ve çokça don olayı görülür. Alçak alanlarda yazlar biraz sıcaktır. Ocak ayı ortalama sıcaklığı -4,2 &#;C; Temmuz ortalaması 24,2 &#;C'dir. Yıllık yağış ortalaması mm; yıllık ortalama sıcaklık 10,2 &#;C'dir. Yağışın çoğu kış ve ilkbaharda düşer, yaz yağış oranı %9,5'tir. Ortalama yıllık bağıl nem %60,2'dir. Doğal bitki toplulukları alçaklarda bozkır, daha yüksek alanlarda kuru orman, en yüksek yerlerde alpin çayırlar görülür.
• Güneydoğu Anadolu Karasal İklimi:Yaz mevsimi çok sıcak, kışlar nadir soğuk geçer. Yıllık ortalama sıcaklık 16,4 &#;C; Ocak ayı ortalaması 3,7 &#;C; Temmuz ayı ortalaması 29,8 &#;C'dir. mm'lik yıllık ortalama yağışın çoğu kış ve ilkbaharda düşer. Yaz yağışlarının oranı %2,6'dır. Yıllık bağıl nem ortalaması düşüktür: %53,6. Düşük bağıl nem ve sıcak yaz mevsimi kuraklığın şiddetini artırmaktadır. Bitki örtüsünü zayıf bozkırlar ve kurakçıl çalılar oluşturur.
• Trakya Karasal İklimi:Yaz mevsimi sıcak, kışlar soğuk geçer. Yıllık sıcaklık ortalaması 13,2 &#;C, Ocak ayı ortalaması 2,8 &#;C; Temmuz ayı ortalaması 23,9 &#;C'dir. Yağışın çoğunluğu ilkbahar ve sonbahar mevsimlerinde düşer. Yıllık ortalama yağış mm'dir. Yaz yağışlarının oranı %17,6; yıllık ortalama bağıl nem %69'dur. Bitki örtüsü kurakçıl orman ve antropojen bozkırdır.