nutella reklamı bebek / REKLAMLARDA ÇOCUK KULLANIMI VE ETİK SORUNLAR NELERDİR ? by sumeyye HANEDAR

Nutella Reklamı Bebek

nutella reklamı bebek

II. Uluslararası İletişim Bilimi ve Medya Araştırmaları Kongresi BİLDİRİLER KİTABI PROCEEDINGS BOOK November , İstanbul/TURKEY II. Uluslararası İletişim Bilimi ve Medya Araştırmaları Kongresi BİLDİRİLER KİTABI / PROCEEDINGS BOOK İSTANBUL AYVANSARAY ÜNİVERSİTESİ II. Uluslararası İletişim Bilimi ve Medya Araştırmaları Kongresi/ Bildiriler Kitabı II. International Communication Science& Media Studies Congress/ Proceedings Book İstanbul Avyansaray Üniversitesi, Yayın No: 1 1. Baskı: Aralık ISBN: İstanbul Avyansaray Üniversitesi Bu kitabın her türlü yayın hakkı İstanbul Ayvansaray Üniversitesi'ne aittir. Yazılı izin olmadan elektronik veya fotokopi yoluyla kısmen veya tamamen kopyalanamaz, çoğaltılamaz, dağıtılamaz. Kaynak göstermek şartıyla alıntı yapılabilir. Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu, bölüm başında yer alan yazar(lar)a aittir. Editörler: Doç. Dr. Selma KOÇ AKGÜL Arş. Gör. Dr. Banu KÜÇÜKSARAÇ Editör Yardımcıları: Arş. Gör. Aysel TAPAN Arş. Gör. Beril DİLCAN Arş. Gör. Başak ÖZÇARIKÇI Arş. Gör. Dileknur CEYLAN KASTRAT Arş. Gör. Emel ATEŞÇİ Arş. Gör. Gözde İSLAMOĞLU Arş. Gör. Gülden ÖZKAN Arş. Gör. İremcan GÜNGÖR Arş. Gör. Seda ERGÜL Arş. Gör. Şefika YURDAKUL SAYGILI Arş. Gör. Tülay YAZICI Sayfa Tasarımı: Arş. Gör. Dr. Banu KÜÇÜKSARAÇ Kapak Tasarımı: İstanbul Ayvansaray Üniversitesi II. Uluslararası İletişim Bilimi ve Medya Araştırmaları Kongresi II. International Communication Science & Media Studies Congress DÜZENLEME KOMİTESİ Prof. Dr. Saadettin HÜLAGÜ (Rektör - Kocaeli Üniversitesi) Dr. Tolga YAZICI (Mütevelli Heyet Başkanı – İstanbul Ayvansaray Üniversitesi) Prof. Dr. Sermin ÖRNEKTEKİN (Rektör V. – İstanbul Ayvansaray Üniversitesi) Prof. Dr. İlyas AKHİSAR (Kocaeli Üniversitesi) Doç. Dr. İhsan KARLI (Kocaeli Üniversitesi Üniversitesi) Doç. Dr. Mustafa YILMAZ (Kocaeli Üniversitesi) Doç. Dr. Nihal PAŞALI TAŞOĞLU (Kocaeli Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Yusuf BUDAK (Kocaeli Üniversitesi Üniversitesi) ORGANİZASYON KOMİTESİ Koordinatörler: Doç. Dr. Selma KOÇ (Kocaeli Üniversitesi Üniversitesi) Öğr. Gör. Bahadır ELAL (İstanbul Ayvansaray Üniversitesi Üniversitesi) Koordinatör Yardımcısı: Arş. Gör. Dr. Banu KÜÇÜKSARAÇ (Kocaeli (Koca Üniversitesi) Üyeler: Arş. Gör. Aysel TAPAN (Kocaeli Üniversitesi Üniversitesi) Arş. Gör. Başak ÖZÇARIKÇI (Kocaeli Üniversitesi Üniversitesi) Arş. Gör. Benan DONDURUCU (Kocaeli Üniversitesi Arş. Gör. Beril DİLCAN (Kocaeli Üniversitesi Üniversitesi) Arş. Göfunduszeue.infour CEYLAN KASTRAT (Kocaeli Üniversitesi) Arş. Gör. Emel ATEŞÇİ (Kocaeli Üniversitesi) Üniversitesi Arş. Göfunduszeue.infoül ALTINTAŞ (Kocaeli Üniversitesi) Arş. Gör.Gözde İSLAMOĞLU (Kocaeli Üniversitesi) Arş. Gör.Gülden ÖZKAN (Kocaeli Üniversitesi Üniversitesi) Arş. Göfunduszeue.infon GÜNGÖR (Kocaeli Üniversitesi) Arş. Göfunduszeue.info ERGÜL (Kocaeli Üniversitesi Üniversitesi) Arş. Gör.Şefika YURDAKUL SAYGILI (Kocaeli Üniversitesi) Arş. Gör.Tülay YAZICI (Kocaeli Üniversitesi) Üniversitesi Arş. Göfunduszeue.info Bahadır DOĞRU (Kocaeli Üniversitesi) BİLİM KURULU Prof. Dr. Martin LÖFFELHOLZ (Swiss (Swiss-German University-Asia/Ilmenau University of Technology) Prof. Dr. Charalambos TSEKERIS (Panteion University of Social and Political Sciences) Sciences Prof. Dr. Raul REIS (Florida International University) Prof. Dr. Yahya R. KAMALIPOUR (North Carolina A&T State University)- – Keynote Speaker Doç. funduszeue.info Mario DIAMENT (Florida International University) Prof. Dr. Çiğdem BALIM (Indiana Üniversitesi Üniversitesi/Bloomington/USA) – Keynote Speaker Prof. Dr. Ahmet KALENDER ( Selçuk Üniversitesi) Prof. Dr. Aytekin CAN (Selçuk Üniversitesi Üniversitesi) Prof. Dr. Cem PEKMAN (Kocaeli Üniversitesi) Üniversitesi i II. Uluslararası İletişim Bilimi ve Medya Araştırmaları Kongresi II. International Communication Science & Media Studies Congress Prof. Dr. Emel BAŞTÜRK AKCA (Kocaeli Üniversitesi) Prof. Dr. Filiz AYDOĞAN BOSCHELE (Marmara Üniversitesi) Prof. Dr. Filiz TİRYAKİOĞLU (Anadolu Üniversitesi) Prof. Dr. Füsun ALVER (Türkisch-Deutsche Universität) Prof. Dr. Halil İbrahim GÜRCAN (Anadolu Üniversitesi) Prof. Dr. İdil SAYIMER (Kocaeli Üniversitesi) Prof. Dr. İlyas AKHİSAR (Kocaeli Üniversitesi Prof. Dr. Jale SARMAŞIK (Beykent Üniversitesi) Prof. Dr. Mehmet Metin HÜLAGÜ (İstanbul Ayvansaray Üniversitesi) Prof. Dr. Nigar PÖSTEKİ (Kocaeli Üniversitesi) Prof. Dr. Peyami ÇELİKCAN (İstanbul Şehir Üniversitesi) Prof. Dr. Sema YILDIRIM BECERİKLİ (Ankara Üniversitesi) Prof. Dr. Sermin ÖRNEKTEKİN (İstanbul Ayvansaray Üniversitesi) Prof. Dr. Süleyman İRVAN (Üsküdar Üniversitesi) Prof. Dr. Şahin KARASAR (Maltepe Üniversitesi) Prof. Dr. Uğur DEMİRAY (Anadolu Üniversitesi) Doç. Dr. Aybike PELENK ÖZEL (Kocaeli Üniversitesi) Doç. Dr. Emel KARAGÖZ (Kocaeli Üniversitesi) Doç. Dr. İhsan KARLI (Kocaeli Üniversitesi) Doç. Dr. İnci YAKUT (Kocaeli Üniversitesi) Doç. Dr. Mehmet ARSLANTEPE (Kocaeli Üniversitesi) Doç. Dr. Mustafa YILMAZ (Kocaeli Üniversitesi) Doç. Dr. Nihal PAŞALI TAŞOĞLU (Kocaeli Üniversitesi) Doç. Dr. Sedat ÖZEL (Kocaeli Üniversitesi) Doç. Dr. Selma KOÇ (Kocaeli Üniversitesi) Doç. Dr. Tolga YAZICI (İstanbul Ayvansaray Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Betül PAZARBAŞI (Kocaeli Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Gamze YETKİN CILIZOĞLU (Kocaeli Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Göktürk YILDIZ (Kocaeli Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Gürsoy DEĞİRMENCİOĞLU (Kocaeli Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Kerim KARAGÖZ (Kocaeli Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Özgür VELİOĞLU (Kocaeli Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Sevim KOÇER (Kocaeli Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Yusuf BUDAK (Kocaeli Üniversitesi) ii II. Uluslararası İletişim Bilimi ve Medya Araştırmaları Kongresi II. International Communication Science & Media Studies Congress Prof. Dr. Emel BAŞTÜRK AKCA (Kocaeli Üniversitesi) Prof. Dr. Filiz AYDOĞAN BOSCHELE (Marmara Üniversitesi) Prof. Dr. Filiz TİRYAKİOĞLU (Anadolu Üniversitesi) Prof. Dr. Füsun ALVER (Türkisch-Deutsche Deutsche Universität) Prof. Dr. Halil İbrahim GÜRCAN (Anadolu Üniversitesi) Prof. Dr. İdil SAYIMER (Kocaeli Üniversitesi) Üniversitesi Prof. Dr. İlyas AKHİSAR (Kocaeli Üniversitesi Prof. Dr. r. Jale SARMAŞIK (Beykent Üniversitesi) Prof. Dr. Mehmet Metin HÜLAGÜ ((İstanbul Ayvansaray Üniversitesi) Prof. Dr. Nigar PÖSTEKİ (Kocaeli Üniversitesi) Üniversitesi Prof. Dr. Peyami ÇELİKCAN (İstanbul İstanbul Şehir Üniversitesi) Prof. Dr. Sema YILDIRIM BECERİKLİ (Ankara Üniversitesi) Prof. Dr. Sermin ÖRNEKTEKİN (İstanbul İstanbul Ayvansaray Üniversitesi) Prof. Dr. Süleyman İRVAN RVAN (Üsküdar Üniversitesi) Prof. Dr. Şahin KARASAR (Maltepe Üniversitesi) Prof. Dr. Uğur DEMİRAY (Anadolu Üniversitesi) Doç. Dr. Aybike PELENK ÖZEL (Kocaeli Üniversitesi) Doç. Dr. Emel KARAGÖZ (Kocaeli Üniversitesi Üniversitesi) Doç. Dr. İhsan KARLI (Kocaeli Üniversitesi Üniversitesi) Doç. Dr. İnci YAKUT (Kocaeli Üniversitesi) Üniversitesi Doç. Dr. Mehmet ARSLANTEPE (Kocaeli Üniversitesi) Doç. Dr. Mustafa YILMAZ (Kocaeli Üniversitesi) Doç. Dr. Nihal PAŞALI TAŞOĞLU (Kocaeli Üniversitesi) Doç. Dr. Sedat ÖZEL (Kocaeli Üniversitesi) Üniversitesi Doç. Dr. Selma KOÇ (Kocaeli Üniversitesi Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Betül PAZARBAŞI (Kocaeli Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Gamze YETKİN CILIZOĞLU (Kocaeli Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Göktürk YILDIZ (Kocaeli Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Gürsoy DEĞİRMENCİOĞLU (Kocaeli Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Kerim KARAGÖZ (Kocaeli Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Özgür VELİOĞLU (Kocaeli Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Sevim KOÇER (Kocaeli Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Yusuf BUDAK (Kocaeli Üniversitesi) Dr. Tolga YAZICI (İstanbul Ayvansaray Üniversitesi) ii II. Uluslararası İletişim Bilimi ve Medya Araştırmaları Kongresi II. International Communication Science & Media Studies Congress Sunuş Dünyanın daha önce hiç görülmemiş bir hızla etkileşim içerisinde olduğu, bilginin, fikrin, kanaatlerin, beğenilerin anlık olarak paylaşıldığı çağımızda “iletişim” alanına yönelik çalışmaların önemi gittikçe artmaktadır. Diğer sosyal bilimler alanlarına nazaran oldukça yeni bir disiplin olan “iletişim” bu durumu bir dezavantaj olarak görmek yerine, dinamizmle özdeşleştirerek çığır açıcı bilimsel faaliyetlere imza atmıştır. Çığır açıcı olarak gördüğümüz bu çalışmaların temel bileşeninin “insan hayatına dokunuyor” olması ise alana dair çalışmaların en önemli niteliği olarak göze çarpmaktadır. İletişim çalışmalarının uzunca bir süre teknolojik gelişmeler doğrultusunda, teknosentrik bir biçimde ele alınmasının akabinde toplumsal yaşama, değerler b boyutuna oyutuna değinen bir alana evrilmiş olması, bu alandaki çalışmaları daha da önemli hale getirmektedir. Toplumsal hayat ve bizatihi insanın kendisi ile ilişkili böylesine kritik bir alanda gerçekleştirilecek nitelikli çalışmalara duyulan ihtiyaç gün geçtikç geçtikçee artmaktadır. Böyle bir amaca hizmet edeceğine gönülden inandığım 2. Uluslararası İletişim Bilimi & Medya Çalışmaları Kongresi içerdiği nitelikli çalışmalarla önemli bir kazanım olacaktır. Alanın disiplinlerarası niteliği gözönünde bulundurulduğunda sosya sosyall bilimlerin geneli açısından da önemli bir amaca hizmet edeceği açıktır. Günümüzde gelenekselleşen bir organizasyon yapmanın zorlukları herkesçe bilinmekte, hele ki farklı kurumları bir araya getirmek suretiyle düzenlenen etkinliklerin çok da uzun ömürlü olmadığı görülmektedir. İlki üniversitemizin ev sahipliğinde düzenlenen “İletişim Bilimi ve Medya Çalışmaları Kongresi’nin” bu zor koşulları aşarak gelenekselleşme yolunda olduğunu görmek son derece umut vericidir. Bu yıl Kocaeli Üniversitesi ile İstanbul Ayvansaray Üniversitesi’nin işbirliğinde düzenlenen kongrenin aynı heyecan ve istikrarla gelecek yıllarda da devam etmesini ümit ediyorum. Kocaeli Üniversitesi Rektörlüğü olarak yapılan bilimsel etkinliklerin tümüne destek vermeyi ilke edinmekle beraber, çalışmalarımızın hepsinde aziz milletimize hizmet etme bilincini yerleştirmeye özen gösterdik. Böylesi bir çalışmanın milletimizin entelektüel birikimine gerçekçi bir katkı sağlayacağı bir gerçektir. Üniversitemiz akademik birimlerinin gayretleri ile gerç gerçekleşecek ekleşecek benzeri faaliyetlerin artmasını diliyor, bu çalışmaları ölümsüz hale getiren elinizde bulunan kitapçık ve kongre sonrası yayınların daha güzel faaliyetlerin gerçekleştirilmesine vesile olmasını temenni ediyorum. Ülkemiz ve milletimiz adına çok ön önemli emli eser ve çalışmaların ortaya konulmasına aracılık eden kongrenin düzenlenmesi sürecinde emeği geçen herkese, başta düzenleme kurulu olmak üzere en kalbi teşekkürlerimi sunuyor, gerçekleştirilen etkinliğin hayırlara vesile olmasını temenni ediyorum. Prof. rof. Dr. Sadettin HÜLAGÜ Kocaeli Üniversitesi Rektör iii II. Uluslararası İletişim Bilimi ve Medya Araştırmaları Kongresi II. International Communication Science & Media Studies Congress Sunuş Değerli Katılımcılar, İstanbul Ayvansaray Üniversitesi olarak 2. Uluslararası İletişim Bilimleri ve Medya Çalışmaları Kongresi ( 4 Kasım )’ne ev sahipliği yapmanın heyecanını yaşamaktayız. Kocaeli Üniversitesi İletişim Fakültesi ile ortak işbirliği ile gerçekleştirilen kongremize; bildiri sunumlarıyla numlarıyla veya dinleyici sıfatıyla destek veren tüm katılımcılara teşekkür ederim. “Siyasal İletişim ve Medya”, “Halkla İlişkiler Araştırmaları”, “Reklam Araştırmaları”, “Kültürlerarası İletişim ve Medya” başta olmak üzere medya ve iletişim araştırmaları araştırmalar alanına ilişkin farklı paradigmaları içeren birçok konunun ele alınacağı kongrenin ana amacı; medya ve iletişim araştırmaları alanındaki yeni yaklaşımları, tartışmaları ve fikir alışverişlerini uluslararası bir akademik platforma taşımaktır. Bu tür kongreler, greler, hem üniversiteler arası işbirliklerinin hem de iletişim biliminin gelişmesine yardımcı olacaktır. Sizlere gerek bilgi paylaşımı gerekse, tartışma ortamı doğurmadaki katkılarınız için şükranlarımı sunuyorum. Prof. Dr. Sermin ÖRNEKTEKİN ul Ayvansaray Üniversitesi İstanbul Rektör V. iv II. Uluslararası İletişim Bilimi ve Medya Araştırmaları Kongresi II. International Communication Science & Media Studies Congress Sunuş Değerli meslektaşlarım, arası iletişim çalışmalarının sayısı, gerek yeni medya ortamlarının artması gerekse Uluslararası iletişimin entegre olduğu disiplinlerle kurulan ilgiyi destekleyen dil, tarih, toplum ve kültür eksenindeki araştırmalarının yoğunlaşması nedeniyle giderek çoğalmaktadır. İletişim kongrelerinin tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de artması ve uluslararası hale gelmesi de iletişimciler iler ve ilgili araştırmacılar açısından sevindirici bir gelişmedir. Kocaeli Üniversitesi olarak iki yıl önce ilkini gerçekleştirmiş gerçekleştirmiş olduğumuz Uluslararası Uluslar İletişim Bilimi ve Medya Araştırmaları Kongremizi bu yıl Ayvansaray Üniversitesi ile birlikte İstanb İstanbul’da düzenledik. Kongrenin temelde “İletişim Bilimi Araştırmaları”, “Gazetecilik Araştırmaları”, “Radyo - Televizyon ve Sinema Araştırmaları”, “Yeni Medya Araştırmaları”, “Medya Örgütleri ve Ekonomisi”, “Siyasal İletişim ve Medya”, “Halkla İlişkiler Araş Araştırmaları”, tırmaları”, “Reklam Araştırmaları”, “Kültürlerarası İletişim ve Medya”, “Toplumsal Cinsiyet, Kadın ve Çocuk Araştırmaları” ve “Görsel İletişim Araştırmaları” olmak üzere medya ve iletişim araştırmaları alanına ilişkin farklı perspektif ve paradigmaları içermesini rmesini öngördük. Kongrede yer alan bildirilerin, reklam ve sinema filmi analizleri, siyasal söylemler, reklamda çocuk, dijital medya ve mobil uygulamalar gibi konularda yoğunlaştığı gözlemlenmektedir. Kongrenin, yeni paradigmaları tartışmaya açarken araş araştırmalara tırmalara spesifik çözümlemeler sunma ve yeni ilgi alanları yaratma misyonuna öncülük ettiğini de söylemek mümkündür. Kongrenin düzenlenmesinde ve organizasyonunda emeği geçen tüm çalışma arkadaşlarıma ve bildirileriyle katılan bilim insanlarına teşekkürl teşekkürlerimi sunuyorum. funduszeue.info İlyas Akhisar Kocaeli Üniversitesi İletişim Fakültesi Dekan v II. Uluslararası İletişim Bilimi ve Medya Araştırmaları Kongresi II. International Communication Science & Media Studies Congress Dijital Medya ve Kitaplarla plarla Yaratıcılığa Yolculuk: Aile İçi İletişim Etkileşimi Modeli/ Şebnem Gürsoy Ulusoy Dijital Hikaye Anlatımı Bağlamında Sosyal Ağ Kullanım Sıklığı İle Benlik Saygısı Boyutları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi/Tuba Tuba Livberber Göçmen Gazetecilik Araştırmaları Tarihsel Bir Kategori Olarak Burjuva Medya Okuryazarlığı Üzerine Bir Değerlendirme/ Erdal Dağtaş ve Mehmet Selahattin Okuroğlu Televizyon Haberlerinde Öteki’nin Sunumu: Suriyeli Sığınmacılar Sığınmacılar/ Ali Öztürk Gazete Haber Sitelerinde Son 5 Yılda Yayınlanan Çocuk Cinayeti Haberlerine Dair İnceleme / Cemre Sude Özdek, Apak Kerem Altıntop ve Oğuz Polat Son 5 Yılda İnternet Haberciliğinde Mutilasyon Cinayetlerinin Sunumuna Dair İnceleme / Lerzan Tuğdem Berna ve Oğuz Polat Meteorolojik Kökenli Afetlerde Basının Habercilik Yaklaşımı 9 Eylül İstanbul'da Yaşanan Sel Felaketi Örneği / Abdullah Kılıç ve Faruk Çıplak Reklam Araştırmaları Mobil İletişim Reklamlarının Denetimi ve Tüketici Gözünden G Üzerine Bir Araştırma / Hazal Oğuz . Özel Günler ve Tüketim Üzerine Bir İnceleme: Paşabahçe Anneler Günü Reklamı Örneği / Burak Çeber . Marka Konumlandırma Stratejilerinin Reklamlarda Kullanımı: Kadın Şampuanları Örneği/ Örneği/Özlem Özlem Duğan ve Emine Şahin Türkiye’de Reklamlara ilişkin Yasal Düzenlemeler ve Kozmetik Ürün Reklamlarındaki Aykırılıklar Üzerine Bir İnceleme/ Hazal Oğuz Hedef Kitlenin Tüketim Davranışı Üzerine Bir Araştırma / Aysu Aysel ve Sevim Koçer Şişli ve Sancaktepe İlçelerindeki Gençlerin Tüketim Alışkanlıkları Üzerine Yapılan Nicel Bir Araştırma / Göktürk Yıldız ve Sevgi Çatalbaş Kriz İletişim Stratejisi Olarak Reklamların Kullanımı: İmaj Yapılandırma Teorisi Kapsamında Nutella ve Hundai Reklamlarının İncelenmesi/ Emine Şahin ve Özlem Duğan Siyasal İletişim ve Medya Araştırmaları Siyasal Değerleri Topluma Ekme Aracı Olarak Haber: , ve Seçimleri Örneği / Mustafa Yılmaz ve Aynur Köse Siyasal İletişim Sürecinde Siyasi Partilerin Gazete Reklam Stratejileri: Türkiye’de ve Genel Seçimlerine Yönelik Karşılaştırmalı Analiz/ Analiz/Tolga Şahin ve Betül Pazarbaşı “Sende Var mısın?” ya da Davetin Tahakkümü: 16 Nisan Referandumu Öncesinde Sosyal Medyada Paylaşılan Evet-Hayır Videoları Üzerine ine Bir İnceleme / Hasan Turgut Siyasal Kampanyalarda İletişim Aracı Olarak Sosyal Medya: Anayasa Değişikliği Halkoylamasında Siyasi Liderlerin Instagram Kullanımları/ Kullanımları/Salih Gürbüz ve Bayram Oğuz Aydın viii II. Uluslararası İletişim Bilimi ve Medya Araştırmaları Kongresi II. International Communication Science & Media Studies Congress Reklam Araştırmaları / Advertising Studies Türkiye’de Reklamlara İlişkin Yasal Düzenlemeler ve Kozmetik Ürün Reklamlarındaki Aykırılıklar Üzerine Bir İnceleme Hazal OĞUZ,Uzman Uzman Yardımcısı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü, Türkiye, funduszeue.info@gt [email protected] Özet Reklam, üzerine en çok konuşulan ve belki de kendisinden en çok şey beklenen etkili bir iletişim yöntemidir. Günümüz tüketicisi için reklam çeşitli mal ve hizmetleri tanıtan, ancak yalnızca bununla sınırlı kalmayıp, bunları nereden, nasıl, ne fiyatla elde edebileceğini ve nasıl kullanabileceğini tanımlayan ve tüketiciye zaman kazandıran bir unsurdur. Bu anlamda tüketicilerin satın alma kararlarını etkileyen reklamların doğru ve dürüst olmaları esastır. Türkiye’de reklamlarda aldatıcı ve yanıltıcıyanılt unsurların kullanımı ve haksız rekabet yaratacak ögelere yer verilmesinin yarattığı aykırılığın tespiti ve denetimi Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’na bağlı Reklam Kurulu tarafından gerçekleştirilmektedir. sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 63’üncü maddesi uyarınca kurulan Reklam Kurulu ticari reklamlarda uyulması gereken ilkeleri belirleme, bu ilkeler çerçevesinde ticari reklamları inceleme, haksız ticari uygulamalara karşı tüketiciyi korumaya yönelik düzenlemeleri yapma, inceleme ve deneti denetimlerin sonucuna göre, aykırı reklamlar hakkında idari müeyyide uygulama hususlarında görevlidir. Özellikle son yıllarda, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de kişisel bakım kavramının popüler olmasıyla birlikte; kozmetik ürünlere yönelim, bu ürünlerdeki çeşitlilik, çeşitlilik, ürünlerin reklam ve pazarlama faaliyetleri önemli ölçüde artmıştır. Sektörde faaliyet gösteren çok uluslu firmaların çoğu Türkiye’de üretim ve pazarlama faaliyetleri yürütmekte olup, birçok yabancı yatırımcı lisans anlaşmaları ve ortak girişimler aracılığı ile üretim yapmaktadır. Sektör kapsamında yer alan ürünler; uçucu yağlar, sanayide hammadde olarak kullanılan koku veren maddelerin karışımları, parfümler, güzellik/makyaj ve cilt bakımı, saç ve ağız/diş sağlığı ürünleri olarak sayılabilir. verilerine göre Reklam Kurulu’na yapılan başvuru sayısı baz alındığında en çok şikayetin gıda ve sağlık sektöründen sonra kozmetik sektörüne ilişkin olduğu tespit edilmiştir. Bununla birlikte, kozmetik sektöründe ceza uygulama hususu en çok kozmetik ürün tanıtımlarında anıtımlarında kullanılan sağlık beyanları ile ilgilidir. Kozmetik Mevzuatına tabi bulunan tüm kozmetik ürünler, insan vücudunun dış kısımlarına uygulanan ve etkileri geçici olan ürünlerdir. Bu bağlamda gerek sağlık gerekse reklam mevzuatı düşünüldüğünde, kozmetikkozmetik ürün tanıtımlarında tedaviye yönelik ve endikasyon belirten ifadeler kozmetik ürün tanımını aşmakta ve yanıltıcı nitelikte değerlendirilmektedir. Ayrıca kozmetik ürün tanıtımlarında yer alan iddialar kanıtlanabilir nitelikte ise, bu durumda “kozmetik ik ürün” kapsamında değil, “beşeri tıbbi ürün” veya “ilaç” kapsamında ruhsatlandırılması gerekmektedir. Bu çalışma, ülkemizde reklamların idari denetiminin kim tarafından nasıl gerçekleştirildiği, kozmetik ürün reklamlarında yer alan aldatıcı unsurların ne neler ler olduğu ve tüketicilerin korunması bağlamında bu reklamların aykırılıklarının nasıl giderilebileceğini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Anahtar Kelimeler: Ticari Reklam, Reklam Kurulu, Kozmetik Ürün Reklamları, Kozmetik Mevzuatı. II. Uluslararası İletişim Bilimi ve Medya Araştırmaları Kongresi II. International Communication Science & Media Studies Congress Reklam Araştırmaları / Advertising Studies Legal Regulation on For Advertisements A in Turkey And A Reviiew On Breaches in n Cosmet Cosmetic Product Advertisements Abstract Advertisement is the most talked talked-about about and perhaps most effective way of communication. For today's consumer, advertisement is a time-consuming time element that promotes a variety of goods and services, but is not limited to, but defines how, where, how, and how to use and how to use them. In this sense, advertisement that affects consumers' purchasing decisions must be true and honest. The use of deceptive and misleading sleading elements in advertisements in Turkey and the detection and supervision of the irregularities created by the inclusion of aspects to create unfair competition are carried out by the Board of Advertisement affiliated to the Ministry of Customs and Trade. Trade. Established in accordance with Article 63 of the Act on the Protection of Consumer No , the Board of Advertisement is responsible for determining the principles to be complied with in commercial advertisements, examining commercial advertisements within these principles, making arrangements for protecting consumers against unfair commercial practices, implementing administrative sanctions on contravening advertisements it is in charge. Especially in recent years, with the popularity of the concept of personal care in our country as it is in the whole world, orientation to cosmetic products, variety in these products, advertising and marketing activities of products have increased significantly. Most of the multinational companies operating in the sector ector are engaged in production and marketing activities in Turkey and many foreign investors are engaged in license agreements and joint ventures. Products within the scope of the sector; essential oils, blends of odoriferous substances used as raw materi materials als in the industry, perfumes, beauty / makeup and skin care, hair and oral / dental health products. According to data, when the number of applications made to the Board of Advertisement is taken as basis, it is determined that the most complaint is related to the cosmetic sector after the food and health sector. However, the case of imposing penalty in the cosmetics sector is mostly concerned with health claims used in cosmetic product introductions. All cosmetic products that are subject to Cosmetic Legislation are products that are temporary applied to the external parts of the human body. In this context, when considering health legislation and advertising legislation, the expressions for treatment and indications for cosmetic product introductions exceed the definition of cosmetic product and are evaluated as misleading. In addition, if the claims in the cosmetic product promotions are provable, they should be licensed within the scope of "human medicinal product" or "drug" and not "cosmetic product". produc This study aims to reveal how the administrative control of advertising in our country is done by who, what the deceptive elements in cosmetic product advertisements are, and how the irregularities of these advertisements can be eliminated in the context conte of consumer protection. Keywords: Commercial Advertisement, Board of Advertisement, Cosmetic Product Advertisements, Cosmetic Legislation. GIRIŞ Bugün, kişisel bakım kavramı dünyada ve ülkemizde giderek popülerleşirken, kozmetik ürün kullanımının bu duruma uma paralel biçimde hem kadınlar hem de erkekler tarafından gün geçtikçe arttığı görülmektedir. Bu ürünlere yönelim arttıkça, ürün gruplarındaki çeşitlilik artmış, bu ürünlerin piyasaya arzı kadar tanıtımı da önemli hale gelmiştir. II. Uluslararası İletişim Bilimi ve Medya Araştırmaları Kongresi II. International Communication Science & Media Studies Congress Reklam Araştırmaları / Advertising Studies Dünyada kozmetik ürünleri ri ihracatında güzellik ve makyaj kategorisindeki ürünler birinci sırada yer almaktayken, bunları gıdalara tat ve koku veren karışım ürünleri, parfümeri ürünleri ve saç bakım ürünleri takip etmektedir. Ekonomi Bakanlığı verilerine göre, itibarıyla koz kozmetik metik ürünlerinde Amerika Birleşik Devletleri en çok ithalatı yapan ülkeyken, İngiltere, Almanya, Fransa ve Çin onu takip etmektedir. Ülkemiz ise Türkiye kozmetik ithalatçıları listesinde sırada yer almaktadır (Ekonomi Bakanlığı, ). ümüzde refah düzeyi ve lüks talebi giderek artan tüketici kitlesiyle gelişmekte olan Öte yandan, günümüzde ülkeler, küresel kozmetik firmaları için cazip bir hedef haline gelmiştir. Bu sektörün en büyük ve başarılı ithalat ve ihracatçısı ise Avrupa Birliği (AB) ülkeleridir. Çev Çevre re bilinci ürün güvenliği gibi konulara gösterdikleri özenle liderliğini korumakta ve AB kozmetik alanında dünya piyasalarında inovasyon kapasitesi ile ön plana çıkmaktadır. Her yıl ürünlerin yüzde 40’ının yenilendiği ve bir ürünün ömrünün 5 yılı geçmediğini geçmediğini söylemek gerekir (Kavukcu, ). Batılı kozmetik devleri bugüne dek ağırlıklı olarak BRIC (Brezilya, Rusya Federasyonu, Hindistan ve Çin gibi ekonomileri son yıllarda yüksek hızda büyüyen) ülkelerinde büyümenin metotlarını aramış olsa da, en az onlar kadar adar dinamik başka pazarların olduğunu keşfedip oralara yönelmektedir. Bu bağlamda, iş dünyasına yönelik araştırmalar yapan Smart Cube kozmetik ürünleri sektöründe BRIC dışında en iyi performans gösteren pazarları incelemiş ve araştırma sonuçlarına göre ar aralarında alarında Türkiye'nin de olduğu gelişmekte olan ülkelerin kozmetik devleri için önemli yatırım fırsatları sunduğunu ortaya koymuştur (“ milyar $'lık kozmetik pazarında Türkiye'nin yıldızı parlıyor,” ). Çok çeşitli etkileri nedeniyle modern toplumun vazgeçilmezlerinden vazgeçilmezlerinden olarak karşımıza çıkan kozmetik ürünlerin, işletmeler tarafından üretilme biçimi ve ürünlerin güvenilirliği tüketici sağlığı açısından oldukça önemlidir. Bu yüzden ürünlerin piyasaya arzı ile ilgili ülkemizde Sağlık Bakanlığı tarafından teknik düzenlemeye aykırı ve güvensiz ürün tespitine yönelik denetimler gerçekleştirilmektedir. Ancak bu husus kadar, ürünlere ilişkin tanıtımların tüketicilere ne şekilde ulaştığı ve aktarıldığı da önemlidir. Nitekim, bu ürünlere ilişkin reklam ve tanıtım tanıtımların ların dürüstlüğü, yalnızca kozmetik özellik taşıyan bu tip ürünlerin birer ilaç gibi yansıtılmaması ve ispatlanabilir iddialar içermesi tüketicilerin yanıltılmamasını ve verimli karar alabilmelerini sağlayacaktır. Bu sorunların ışığında, çalışmada iki tem temelel husus incelenmektedir: Türkiye’de reklamlara ilişkin yasal düzenlemeler bir bütün halinde mi yoksa parçalı bir yapı mı sergilemektedir? Kozmetik ürünlere ilişkin gerçekleştirilen reklam ve tanıtımlarda en sık karşılaşılan aykırılık türleri nelerdir? Bu çalışma bu iki hususa cevap aramakta ve tüketicilerin korunması bağlamında kozmetik reklamlarındaki aykırılıkların ortadan kaldırılabilmesi için çözüm önerileri sunmayı amaçlamaktadır. 1. Türkiye’de Reklamlara İlişkin Yasal Düzenlemeler Reklam Kavramı Ürün ve hizmet çeşitliliğinin artmasıyla birlikte yoğunlaşan rekabet ortamında uluslararası bir düzeye ulaşan pazarlama faaliyetlerinde üretici ile tüketici arasındaki mesafeler artmış ve birbirleriyle olan doğrudan temasları kesilmiştir. Bu durumda, üreticiler mallarını tüketicilere duyurabilmek ve tercih edilebilir kılmak için reklam yapmaya yönelmişlerdir. Biçkes’e göre gelişmiş ve gelişmekte olan tüm ekonomilerde uygulama alanı bulan ve kar amacı güden ve gütmeyen tüm kurum ve kuruluşlarca kullanılan an bir pazarlama iletişim faaliyeti sayılabilecek (Biçkes, ) reklam bir işin, bir malın veya II. Uluslararası İletişim Bilimi ve Medya Araştırmaları Kongresi II. International Communication Science & Media Studies Congress Reklam Araştırmaları / Advertising Studies bir hizmetin para karşılığında, genel yayın araçlarında, tarif edilerek geniş halk kitlelerine duyurulması olarak tanımlanabilir (Ünsal, ). Bugün hayatın önemli nemli bir parçası haline gelen reklamlar, bireylerin çevresini sarmaya başlayarak televizyon izlerken, radyoda müzik ya da haber dinlerken, gazete okurken hatta otobüs durağında beklerken dahi karşılaşılır hale gelmiş ve kişilerin farkında olmadan satın al alma ma kararını, davranışını, sürecini ve satın alma eylemini yönlendirmede önemli rol oynayan bir araç olmuştur. Ülkemizde Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Radyo Televizyon Üst Kurulu, Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu, İçişleri Bakanlığı, Basın İlan Kurumu gibi bi farklı kurumların mevzuatlarında reklam kavramına değinildiği görülmekle birlikte, kimi düzenlemelerde bu kavramın detaylı olarak tanımı yapılmış, kiminde ise yalnızca belirli boyutları irdelenmiştir. sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 61’inci 61’inci maddesinde ticari reklam “Ticaret, iş, zanaat veya bir meslekle bağlantılı olarak; bir mal veya hizmetin satışını ya da kiralanmasını sağlamak, hedef kitleyi oluşturanları bilgilendirmek veya ikna etmek amacıyla reklam verenler tarafından herhangi bir ir mecrada yazılı, görsel, işitsel ve benzeri yollarla gerçekleştirilen pazarlama iletişimi niteliğindeki duyurular” olarak tanımlanmaktadır. Tüketiciye mal ve hizmetlerle ilgili ulaştırılmak istenen bilgilerin iletimi veya uyandırılmak istenen etkileri kapsayan psayan reklamın psikolojik ve sosyolojik boyutları düşünüldüğünde kitleler ve onların satın alma kararları üzerindeki müdahale etkisi göz ardı edilemez. Tüketicilerin ikna edilerek satışların artırılması ve nihayetinde kar elde edilmesi amacına hizmet eden reklamlar, kimi zaman bu amaca ulaşmak için yanıltıcı ve yanlış bilgilerle tüketicilerin aldatılmasının aracı haline gelebilmektedir. Bu da, aldatıcı reklam kavramını ortaya çıkarmış ve tüketicilerin doğruluk ve dürüstlükten uzak aldatıcı reklamlara karşı korunması için yasal düzenlemeler yapılmasını gerekli kılmıştır. Bu bağlamda, ülkemizde reklamlara ilişkin pek çok kurum tarafından hazırlanan ve yürürlüğe giren yasal düzenlemeler mevcuttur. Reklamlara İlişkin Yasal Düzenlemeler ve Reklam Kurulu’nun Kurulu’nu Rolü Reklamlara ilişkin yasal düzenlemelerin niteliği reklam ve etik ilkeler açısından oldukça kritiktir. Bu ihtiyaç, iletişim hizmetleri, turizm, bankacılık bankacılık-finans finans gibi sektörlerde tüketicinin ekonomik çıkarlarının korunması bakımından ne kadar önem ih ihtiva tiva ediyorsa, sağlık, gıda ve bu makale özelinde değindiğimiz kozmetik ürünler sektöründe de tüketicinin bizzat sağlığının korunması bakımından hayatidir. Nitekim kozmetik ürün gibi insan vücuduna direkt etki eden ürünlere ilişkin tanıtımların doğru ve dürüstrüst olması yalnızca etik açıdan değil, daha da önemlisi sağlığın korunması açısından kritiktir. Ülkemizde reklam hukukunun kaynakları farklı metinlerde toplanmıştır. Bu nedenle, reklam mevzuatının çeşitlilik gösterdiği söylenebilir. Burada değineceğimiz iki temel başlık tüketici hukuku mevzuatı ve radyo-televizyon televizyon hukuku mevzuatıdır. Öncelikle, ticari reklam ve ilanlara ilişkin yasal çerçevenin, sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’ Kanun’da (TKHK) belirlendiğini vurgulamak gerekir (Özkan, , s. 19). Bir önceki bölümde değinilen sayılı kanunun 61’inci maddesi reklamın tanımını yaptıktan sonra, ticari reklam ve ilanlarda uyulması gereken kuralları düzenlemektedir: II. Uluslararası İletişim Bilimi ve Medya Araştırmaları Kongresi II. International Communication Science & Media Studies Congress Reklam Araştırmaları / Advertising Studies “(2) Ticari reklamların ın Reklam Kurulunca belirlenen ilkelere, genel ahlaka, kamu düzenine, kişilik haklarına uygun, doğru ve dürüst olmaları esastır. (3) Tüketiciyi aldatıcı veya onun tecrübe ve bilgi noksanlıklarını istismar edici, can ve mal güvenliğini tehlikeye düşürücü, şiddet hareketlerini ve suç işlemeyi özendirici, kamu sağlığını bozucu, hastaları, yaşlıları, çocukları ve engellileri istismar edici ticari reklam yapılamaz.” yapılamaz. Buradan anlaşılacağı üzere, kanun, ticari reklam tarifinin ardından reklam ve ilanlarda aranacak nitelikleri sıralamıştır. Bunlardan ilki ve en önemlisi reklamların doğru ve dürüst olması, konu edindiği ürün veya hizmete ilişkin pazarlama iletişiminde, tüketicileri yanıltıcı, aldatıcı, tüketicilerin tecrübe ve bilgi noksanlıklarını istismar edici nit nitelikte elikte mesajlar taşımamasıdır. Aynı maddenin 3’üncü fıkrası da, ticari reklam ve ilanların kamu sağlığını bozucu nitelikte olamayacağını hüküm altına almıştır. Dolayısıyla bu hüküm, reklamların halk sağlığı üzerindeki olası etkisine de atıf yaparak, daha ilk lk aşamada, reklamlar ve tüketicinin sağlığı arasındaki etkileşimi düzenleme yoluna gitmektedir. sayılı Kanunun 61’inci maddesine dayanılarak hazırlanan ve tarih ve sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği ise ticari reklamlara ilişkin olarak reklamcılık ile ilgili tüm kişi, kurum ve kuruluşlar ile ticari uygulamada bulunanların uyması gereken ilkeleri ve bu ilkeler çerçevesinde yapılacak inceleme esaslarını belirlemiştir. Öte yandan, reklam hukukunun ikinci ana kaynağı ise sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanunun 9, 10, 11, 12, 13’üncü maddeleridir. Yine bu kanun tarafından kurulan Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’nca yayınlanan “Radyo “Radyo ve Televizyon Yayınlarının Esas ve Usulleri Hakkında Yönetmelik de reklamlara ilişkin hükümleri içermekte, ilgili kanun maddelerinin nasıl uygulanacağını düzenlemektedir. sayılı Kanunun “Yayın Hizmeti İlkeleri” başlıklı 8’inci maddesi, “(1) Medyaa hizmet sağlayıcılar, yayın hizmetlerini kamusal sorumluluk anlayışıyla bu fıkrada yer alan ilkelere uygun olarak sunarlar. Yayın hizmetleri; (…) l) Genel sağlığa, çevrenin ve hayvanların korunmasına zarar verecek davranışları teşvik edemez.” hükmünü, “Ya “Yayın yın Hizmetlerinde Ticari İletişim” başlıklı 9/6’ncı maddesi ise, “(6) Ticarî iletişim, 8’inci maddede belirlenen esas ve ilkeler saklı kalmak kaydıyla; (…) c) Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek, (…) e) Sağlık, çevre ve güvenliğe zarar za verecek davranışa teşvik etmemek, zorundadır.” hükümlerini içermektedir. sayılı Kanun bu düzenlemelerle, televizyon ve radyo yayınlarında tüketicilerin çıkarlarına zarar verecek derecede yanıltıcı ve kamu sağlığını yaralayıcı ticari iletişimlerin yapılamayacağını hüküm altına almıştır. Mülga sayılı TKHK’nın ilgili (17’nci) maddesi de, şu an yürürlükte bulunan sayılı TKHK’nın 63’üncü maddesi de reklamların hukuka uygunluğunun denetlenmesi için Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’na bağlı olarak çalışan bir “Reklam Kurulu” oluşturulmasını düzenlemektedir. Kurul, idari denetim yetkisine sahip, aldığı kararların hukuki yaptırımları bulunan, kamusal denetimi yapma yetkisine sahip idari bir yapıdır (Oğuz, ( ). Ancak, Reklam Kurulu dışında ticari rereklam klam ve ilanların denetiminden sorumlu bir diğer kurumun ise RTÜK olduğu düşünüldüğünde ikili bir yapının varlığından söz etmek yerinde olacaktır. Reklamların idari denetiminde Reklam Kurulu’na göre daha sınırlı bir görev alanına sahip olan RTÜK, radyo ve televizyon yayınları ile sınırlı olmakla beraber ticari iletişimlerin ve yayın ihlallerinin denetimini II. Uluslararası İletişim Bilimi ve Medya Araştırmaları Kongresi II. International Communication Science & Media Studies Congress Reklam Araştırmaları / Advertising Studies yürütmektedir. Burada dikkat edilmesi gereken ince ayrım, RTÜK’ün idari yaptırımlarının, yalnızca televizyon ve radyo yayın kuruluşlarını kapsadığı; Kuru Kurulun lun reklam veren firmalar veya reklam ajanslarına yanıltıcı reklamlar münasebetiyle müeyyide uygulama yetkisi bulunmadığıdır. 2. Reklam Kurulu ve Kozmetik Ürün Reklamları yılından bu yana görev yapan Reklam Kurulu, aldatıcı veya yanıltıcı reklam yayınının yay tespiti durumunda bu reklam ve tanıtımları düzelten, durduran, tedbiren durduran veya idari para cezası gibi yaptırımlar uygulama yetkisine sahiptir. Fiili olarak her ay toplanan Reklam Kurulu’nda görüşülen dosyaların sektörel kategorizasyonu iletiş iletişim im hizmetleri, gıda, sağlık, kozmetik ve temizlik ürünleri, turizm, teknoloji ve dayanıklı tüketim malları, banka ve sigorta, örtülü, enerji, tütün ve alkol, eğitim, diğer (daha özgün ve yukarıda sayılan sınıflandırmaya girmeyen) sektörleri şeklindedir. KuKurulda kamu sektörünü temsilen 10 üye, Sivil Toplum Kuruluşlarını temsilen 9 üye yer almaktadır. Kurul üyelerinin görev süresi üç yıldır. yılı ekim ayı itibarıyla Reklam Kurulu’na yapılan başvuru dikkate alındığında, gıda ve sağlık sektöründen sonra ra dosya ile kozmetik ve temizlik ürünleri sektörünün içerik olan en çok başvuru yapılan üçüncü sektör olduğu görülmektedir. Diğer taraftan, yılında Reklam Kurulutarafından uygulanan toplam TL TL tutarındaki idari para cezasının sektörel da dağılımı incelendiğinde TL TL kozmetik/temizlik ürünleri reklamlarına tekabül etmekte olup, sektörün dördüncü sırada yer aldığı tespit edilmiştir. Her ne kadar Kurul, kozmetik ve temizlik ürünleri sektörünü bir arada değerlendirse de bu makalede kozmetik etik ürünler sektörü tekil bağlamda ele alındığından, salt kozmetik ürünlere ilişkin tanıtımlarda yer alan aykırılıklara ve bu ürünlere ilişkin tanıtımların karşı karşıya kaldığı müeyyidelere bakılmasında fayda vardır. yılı Ekim ayı itibarıyla Kurul ggündeminde ündeminde görüşülen başvurulardan 55 tanesi kozmetik ve temizlik ürünleri tanıtımlarına ilişkin olup, kozmetik ürünler sektöründe yalnızca durdurma cezası alan dosya sayısı 33, durdurma ve idari para cezası alan dosya sayısı 5’tir. Grafik 1. Reklam Kurulu’nda Görüşülen Kozmetik/Temizlik Ürünleri Dosya Durumu () II. Uluslararası İletişim Bilimi ve Medya Araştırmaları Kongresi II. International Communication Science & Media Studies Congress Reklam Araştırmaları / Advertising Studies Sektörel araştırmalar yapan Smart Cube tarafından gerçekleştirilen “The Premium Beauty Care Industry: Emerging Markets” başlıklı çalışmada aralarında Türkiye'nin de olduğu gelişmekte gelişmekt olan ülkelerin kozmetik devleri için önemli yatırım fırsatları sunduğunu ortaya konmuştur. Asya kozmetik piyasasının da giderek artan bir hızla büyüdüğünü ifade eden araştırmada, özellikle Sri Lanka, Bangladeş ve Moğolistan Asya'nın gelecek vaat eden ülk ülkeleri eleri arasında sayılırken, Ortadoğu'daki kadınların güzellik merakı Suudi Arabistan, BAE, İran ve Mısır'ın cazibesini artırdığı ifade edilmiştir. Ayrıca, Smart Cube’ün bazı endüstriyel raporlara dayanarak verdiği bilgiye göre, Orta ve Doğu Avrupa kozmetik pazarının en cazip ülkesi olarak Türkiye gösterilmektedir. 'da Türkiye'de güzellik-bakım bakım sektörü yüzde 10'un üzerinde büyüyerek 2,8 milyar dolarlık satışa ulaşmıştır. Ekonomi Bakanlığı’nın Kozmetik Sektörü – Sektör Raporu’na göre ülkemizdeki ekonomik gelişmeye g bağlı olarak, 2,5 milyar dolarlık hacme sahip Türkiye kozmetik ve kişisel bakım ürünleri pazarı her yıl ortalama yüzde 10 büyümektedir. Pazarda doğal kozmetik ve kişisel bakım ürünlerinin payının yüzde 5 civarında olduğu tahmin edilmektedir. Saç bbakım akım ürünleri, sektör ürünleri içinde en büyük paya sahiptir. Şampuanlar saç bakım ürünlerinin yaklaşık yüzde 59’unu oluşturmaktadır. Traş ürünleri, tüy dökücüler, banyo ve duş ürünleri özellikle el sabunları, dudak ve göz makyaj malzemeleri, deodorantlar ve ter önleyici ürünler, parfümler, kolonyalar ve bebek bakım ürünleri başlıca üretilen ürünlerdir. Ayrıca, yılları arasında kozmetik sektörüne talep yüzde 6 oranında artmıştır. Kişi başı kozmetik tüketim oranlarına baktığımızda, Türkiye’de kişi başı tüketim 18 Euro iken Avrupa ülkelerinde bu rakam Euro civarındadır (“Kozmetikçilerin Gözü Türkiye’de,” ). Kozmetik sektörü ekonomik krizlere rağmen ayakta duran hatta büyümeden geri durmayan bir pazar olarak görülmektedir. Örneğin kriz riz dönemi sonrası, yılında ekonomik bunalıma meydan okuyan milyar dolarlık kozmetik pazarı yüzde 4,4 ile sağlam bir büyüme kaydetmiş, kriz patlak vermesinden bu yana tüketici eğilimlerinde önemli bir değişim yaşanmamıştır ((Łopaciuk & Łoboda, ). ). Aksine, geçen zamanda dünya kozmetik sektöründe tüketicilerin kalite arayışı daha da artmış, pahalı ürünlerin satışında artış gözlenmiş ve sektörün performansı yükselmiştir. 3. Kozmetik Ürünlere Yönelik Tanıtımlar ve Aykırılık Örnekleri Kozmetik Ürün Kavramı Kozmetik ürünler ve bu sektördeki tanıtımlara ilişkin düzenlemelere geçmeden, ilk önce kozmetiğin tanımına değinilmesinde fayda vardır. Kozmetik kelimesi, Yunanca dekore etmek veya süslemek anlamına gelen “kosmein” sözcüğünden türemiştir. Bu kelimenin kelimenin anlamının aynı zamanda, ‘bakmak, bakım, vücut ile aklın harmonisi’ olduğu düşünülebilir (Kışlalıoğlu, , s. 3). Başka bir kaynağa göre ise kökeni Fransızcadan gelen bu sözcük, anlamolarak güzelleştirme, çekidüzen vermek anlamına gelmektedir (Kavukcu, ). Diğer taraftan, 23/05/ tarihli ve sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kozmetik Yönetmeliğinin“Tanımlar” “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde (24/3/ tarihli ve sayılı Kozmetik Kanununun 2’nci maddesinde de atıfta bulunulmuştur);“Kozmetik bulunulmuştur); ik ürün: İnsan vücudunun epiderma, tırnaklar, kıllar, saçlar, dudaklar ve dış genital organlar gibi değişik dış kısımlarına, dişlere ve ağız mukozasına uygulanmak üzere hazırlanmış, tek veya temel amacı bu kısımları temizlemek, koku vermek, görünümünü değiştirmek ştirmek ve/veya vücut kokularını düzeltmek ve/veya korumak veya iyi bir durumda tutmak olan bütün preparatlar veya maddeleri ifade eder” şeklinde tanım yapılmış olup, bu tanımda iki temel noktaya vurgu yapıldığı görülmektedir. Kozmetik ürün, II. Uluslararası İletişim Bilimi ve Medya Araştırmaları Kongresi II. International Communication Science & Media Studies Congress Reklam Araştırmaları / Advertising Studies 1. Vücudun dış kısmına smına etki eden 2. Görünümü değiştiren/koruyan özelliğe sahiptir. Kozmetik, bir kimseyi daha çekici hale getirmek ya da görünüm sorunlarını gidermek için kullanılan ürünleri, bakımları kapsayan bir kavram şeklinde açıklanabilir. Dolayısıyla, bu ürünlerin herhangi bir yara, cilt hastalığı veya doğuştan gelen bir özelliği değiştirme, iyileştirme, bir diğer deyişle tedavi etme özelliği bulunmamaktadır. Yalnızca vücudun dış kısmına etki etmekte ve derinin alt yüzeyinde bir değişiklik yapamıyor olduğunu belirtmek gerekir. Bu bağlamda, kozmetik mevzuatına göre kozmetiğin tanım tanımına ına sadık kalındığında, reklamveren firmalar tarafından tüketicilerin yanıltılmaması için kozmetik ürün tanıtımında aslında olmayan özelliklerin verilmemesi gerektiği açıktır. Günümüzde yaklaşık on bin kimyasal bileşiğin kullanıldığının belirtildiği kozmetiklerin kozmetiklerin içerisinde bulunan maddelerin bir kısmının düşük toksisiteye sahip olduğu ve güvenli bir şekilde kullanılabileceği ifade edilirken, bazı bileşimlerin güvenilirliği ve yan etkileri yeterince bilinmemektedir. Toplum sağlığının korunması ve geliştir geliştirilmesi ilmesi açısından kozmetik ürünlerin de aynı ilaçlar gibi kontrol edilmesi, sıkı testlerden geçirilmesi ve yasal düzenlemelerinin yapılması görevini üstlenen Sağlık Bakanlığı kozmetik ürünlerin tanıtımı konusunda da tüketici hukukuna destek olacak şekilde, detaylı hususları kendi mevzuatında hüküm altına almıştır. Kozmetik Yönetmeliğinin “İç ve Dış Ambalajda Yer Alacak Bilgiler” başlıklı 10’uncu maddesinde; “Etiketlerde, ürünlerin satış için sergilenmesinde ve reklâmlarında kullanılan metin, isimler, ticar ticari marka, resim, figüratif desenler veya diğer şekiller, ürünlerin gerçekte sahip olmadıkları nitelikler varmış gibi kullanılamaz. Ayrıca, bu yönde imada bulunulamaz.” hükümleri yer almaktadır. 07/06/ tarih ve sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sağ Sağlık lık Beyanı ile Satışa Sunulan Ürünlerin Sağlık Beyanları Hakkında Yönetmeliğin“Tanımlar” başlıklı 4/c maddesinde ve “Sağlık beyanlarını kullanmanın temel ilke ve esasları” başlıklı 5’inci maddesinde sağlık beyanının ne olduğu, firmaların sağlık beyanı ile tanıtımının hangi esaslar çerçevesinde yapılabileceği belirlenmiştir. Aynı Yönetmeliğin “Kozmetik ürünlerin tanıtımı” başlıklı 7’nci maddesinde; “(1) Kozmetik ürünlerin tanıtımlarında; a) Herhangi bir hastalığı tedavi etmek veya önlemek, tedavisine yardım yardımcıcı olmak, teşhis etmek veya bir fizyolojik fonksiyonu düzeltmek, düzenlemek veya değiştirmeye ilişkin ibareler veya imalar, b) Farmakolojik, immünolojik veya metabolik etkilerin sonucunda, fizyolojik fonksiyonları yenilediğini, düzelttiğini veya değiştirdi değiştirdiğini iddia eden veya ima eden beyanlar, c) Beşeri tıbbi ürün etkisine atıfta bulunan beyanlar, kullanılamaz.” hükümleri yer almaktadır. Tüm bunlar, kozmetik ürünlere yönelik tanıtımlarda kullanılamayacak ifadelerin neler olabileceğine dair yasal çerçeveyi çizmeyi amaçlayan uğraşların özetidir. Öyle ki, tanıtımlarda II. Uluslararası İletişim Bilimi ve Medya Araştırmaları Kongresi II. International Communication Science & Media Studies Congress Reklam Araştırmaları / Advertising Studies "hastalıklarındakullanılması faydalıdır", “… tedavisine iyi gelir.” “… rahatsızlığı ortadan tamamen kaldırır” şeklindeki ifadelere ve imalara izin verilmeyeceği hüküm altına alınmıştır. Kozmetik Ürün Reklamlarında Yer Alan Aykırılıklar Her ne kadar kadın dergilerinde sıkça kadınlara yönelik kozmetik ürün reklamları yer alıyor gibi gözükse de, hedef kitlesi erkekler olan ürün reklamları da hem süreli yayınlar da hem de diğer mecralarda tüketicilerin eticilerin karşısına çıkmaktadır. Türkiye’de irili ufaklı birçok kozmetik firmasının tanıtım faaliyetleri bugünün rekabet ortamında her geçen gün artmakta ve çeşitlenmektedir. Özellikle son dönemlerde; internet ve sosyal medya mecralarının gelişmesi ve koz kozmetik metik ürünlerdeki çeşitliliğin artması, bu ürünlerin reklam ve pazarlama faaliyetlerini önemli ölçüde geliştirmiştir. Ancak kozmetik ürünlerin çeşitliliğindeki ve satış kanallarındaki bu yoğun artış, tüketicilerin doğru ve tam bilgilendirilmesi açısından bazı azı sorunları da beraberinde getirmiştir. Toplumun düşük bilinç düzeyi, özellikle sağlık beyanı içeren kozmetik ürünlere ilişkin olarak istismara elverişli bir kitlenin varlığı, kozmetik ürünlerin reklam ve satışını yapanların bilgi eksikliği, özellikle bireysel reysel sosyal medya hesapları, kişisel siteler ya da diğer yer sağlayıcı siteler üzerinden bu ürünlerin tanıtım ve satışını yapanların mevzuatı bilmemeleri ve gerçekleştirilen ihlalde bilinçli ısrar etme bu sorunlardan başlıcalarıdır. Sektör kapsamında yerr alan; uçucu yağlar, sanayide hammadde olarak kullanılan koku veren maddelerin karışımları, parfümler, güzellik/makyaj ve cilt bakımı, saç ve ağız/diş sağlığı ürünleri gibi geniş bir yelpazedeki pek çok ürünün içerdiği kimyasallar düşünüldüğünde, bu ürün grubunun ne kadar güvenilir olduğu, sahtelerinin olup olmadığı, yan etkilerinin varlığı vb. hususlar tüketicilerin sağlığı açısından kaygı konusu olmuştur. Kozmetik ürün sektörüne ilişkin tanıtımlarda görülen temel aykırılıklar dört grupta toplanabilir: 1. Kozmetik tanımını aşan beyanlara yer verilmesi 2. Tanıtımlarda yer alan iddiaların ispatlanamaması 3. Yasal zorunluluk olan “kozmetik bildirimi”nin istismar edilmesi 4. Tanıtımlarda “Sağlık Bakanlığı’ndanonaylıdır” gibi ifadelere yer verilmesi Bu noktada, Türkiye’de faaliyet gösteren kozmetik firmalarının yayımladığı tanıtımlarda yer alan aykırılıklara örnek verilmesinde fayda görülmektedir. Yukarıda gruplandırılan aykırılık türlerinin başında reklamlarda kullanılan kozmetik tanımını aşan beyanlar beyanlar gelmektedir. Örneğin, Reklam Kurulu’na gelen bir başvuruda, Kozmoklinik Kozmetik’e ait funduszeue.info adresli internet sitesinin tarihli görünümündeki “Arı Sütü İçeren Gündüz Kremi” isimli ürüne ilişkin tanıtımlarda; “Arı sütü hücreleri dolgunlaştırarak elastikiyeti arttırır ve zarar görmüş hücrelerin yenilenmesini sağlar” ifadelerine ve “Bebek Pişik Kremi” isimli ürüne ilişkin tanıtımlarda; “Cilt problemleri, kas ve eklem ağrıları, romatizma ve duygu durum bozukluklarını yatıştırmayı de destekler. Cildi canlandırır ve yağlı cilt, yanıklar, yaralar gibi her türlü cilt problemlerini tedavi etmeye destek olur”” ifadelerine yer verildiği tespit edilmiştir. İnceleme sonucunda tanıtımlarda yer verilen ürünlerin hastalık tedavisinde kullanıldığı izleniminin leniminin yaratıldığı, ancak Kozmetik Mevzuatına tabi bulunan tüm kozmetik ürünlerin, insan vücudunun dış kısımlarına uygulanan ve etkileri geçici olan ürünler olması gerektiğinden, tanıtımlarda yer alan ifadelerin mevzuatta belirtilen kozmetik ürün tanımı tanımını aştığı ve yanıltıcı olduğuna karar verilmiştir. Bu bağlamda, reklamveren tarafından kullanılan “hücre II. Uluslararası İletişim Bilimi ve Medya Araştırmaları Kongresi II. International Communication Science & Media Studies Congress Reklam Araştırmaları / Advertising Studies yenilenmesi”, “kas ve eklem ağrıları”, “romatizma”, “yanık” “yara” gibi ifadeler tedavi gerektiren rahatsızlıkları belirttiğinden, bir kozmetik ürünün bunları ortadan kaldırma işlevinin olamayacağı düşünülmektedir. Buna göre, Reklam Kurulu’nun tarih ve sayılı toplantısında Kozmoklinik Kozmetik hakkında sayılı Kanun uyarınca anılan reklamları durdurma cezası verilmesine karar verilmiştir. Diğer taraftan, Kurul tarafından ceza verilmesinin gerekçelerinden bir diğeri, bahse konu firma tarafından muhtelif dergilerde yayımlanan reklamlarda “Amerika’nın 1 Numaralı Doğal Bakım Markası” ifadesi kullanılmış olmasına rağmen, ürünlerin satış mikt miktarı arı (adet bazında) açısından bu ifadenin ispatlanamaması ve yılında yayınlanan reklamlarda yılı verilerinin kullanılmasının haksız rekabete yol açıcı nitelikte değerlendirilmesidir. Ayrıca, kozmetik ürün sektörüne ilişkin tanıtımlarda yer alan id iddiaların diaların ispatlanamaması durumuna bir başka örnek ise, L’oreal Türkiye’ye ait internet sitesi ve muhtelif dergilerin Mart sayılarında yayınlanan “Kerastase Densifique” isimli ürüne ilişkin tanıtımlardır. Burada, ““3 3 ayda yeni saç teli” ve “Densifique que saç köklerini hedef alarak saç yoğunluğu üzerinde etki eder. Bu formülün kusursuzluğunu bir yandan santimetre karede saç miktarını artıran Stemoxydine molekülüne, diğer yandan saçı saran ve yapılandıran polimerler ve vitamin bileşenlerine dayanır.” ifadelerine yer verilerek reklam konusu ürünün saç yoğunluğu üzerinde etkili olduğu iddia edilmesine karşın, reklamveren tarafından buna ilişkin geçerli bir bilimsel çalışma sunulmadığından, söz konusu ifadelerin ispatlanamadığına karar verilmiştir. Tüketicil Tüketicileri eri yanıltıcı nitelikte olan ve rakip firmalar arasında haksız rekabete yol açan bu durum karşısında Reklam Kurulu’nun tarih ve sayılı toplantısında L’oreal Türkiye hakkında anılan reklamları durdurma ve TL idari para cezaları verilmesine esine karar verilmiştir. Bununla birlikte, Kurul’un sıkça karşılaştığı aykırılık örneklerinden bir tanesi ise tanıtımlarda 1. “Sağlık Bakanlığı’ndan onaylıdır” gibi ifadelere yer verilmesidir. Örneğin, funduszeue.info funduszeue.infos adresli internet sitesinin ve ” hükmüne aykırı olduğuna kanaat getirilmiş ve reklamverene tarih ve sayılı toplantıda anılan reklamları durdurma cezası verilmiştir. 4. SONUÇ VE ÖNERİLER Ülkemizde reklamların idari denetimi Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’na bağlı Reklam Kurulu tarafından gerçekleştirilmektedir. Her ne kadar Radyo ve Televizyon Üst Kurulu televizyon ve radyolarda yayınlanan reklamları – diğer tüm yayınlar gibi - denetleyebiliyor or olsa da, idari müeyyide uygulama yetkisi Reklam Kurulu’na aittir. Dolayısıyla mevzuatta ve hukuki anlamda parçalı bir yapı varmış gibi görünse de, işleyişte reklamların tüketicileri yanıltıcı hususlar içerip içermediğinin tespiti yalnızca Reklam Kurulu tarafından yapılmaktadır. II. Uluslararası İletişim Bilimi ve Medya Araştırmaları Kongresi II. International Communication Science & Media Studies Congress Reklam Araştırmaları / Advertising Studies Ayrıca, kozmetik ürünlerin, yanılmaya yol açmayacak ve insan sağlığına zarar vermeyecek şekilde, doğru ve anlaşılabilir bilgiler ile tüketiciye ulaşması gerekmektedir. Reklam Kurulu’nca kozmetik ürünlerin reklamlarına ilişkin olarak ak verilen idari cezaların büyük bir bölümünün gerekçesini oluşturan “kozmetik beyanı” ile “sağlık beyanı” ayırımı konusunda reklam veren firmaların ve tüketicilerin bilgilendirilmeleri önem arz etmektedir. Kozmetik beyanları, ilgili mevzuatta yer alan kozmetik koz tanımı ile uyumlu ve doğruluğu ispatlanması koşulu ile reklamlarda kullanımına izin verilen iddialar olup, sağlık beyanları tanıtımı yapılan ürünlerin çeşitli hastalıklara veya genel olarak insan sağlığına iyi geldiğine yönelik iddialardır ve reklamlarda reklamlarda yer alması yasaktır. Bu tip beyanların tıpkı gıda ürünlerinde olduğu gibi kozmetik ürünlerinde de kullanımına izin verilmemektedir. Bu noktada, Sağlık Bakanlığı, Tıbbi İlaç ve Cihaz Kurumu ve Reklam Kurulu gibi konuyla ilgili tüm kurumlar özverili mücadele adele göstermekte olup, bu hassasiyetin ve işbirliğinin devam etmesi gerekmektedir. Bu makalenin bir diğer önerisi ise konuyla ilgili toplumsal bilinç artırılması, farkındalık yaratılması gerektiğidir. Sektörün bilgilendirilmesi sağlanmalı, ısrarla mevzuat mevzuatı ihlal edenler için idari yaptırımların yanı sıra daha caydırıcı cezai yaptırımlar uygulanmalıdır. Ayrıca, üretim/ithalat aşamasından nihai tüketiciye ulaşıncaya kadar her kademede izlenebilirlik sağlanmalıdır. Diğer yandan, kozmetik ürünlerde yer alan aykırılıkların aykırılıkların kimi zaman benzer nitelikte olması ve küçük, piyasaya yeni girmiş firmaların reklam ve kozmetik ürün mevzuatına hakim olmamaları göz önünde bulundurulduğunda, bu konuda Sağlık Bakanlığı ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın ilgili birimleri bir araya gelerek benzer beyanların yer aldığı bir havuz oluşturulmalı, bu yönde ifadelerin tüketicileri yanıltıcı olarak değerlendirildiği ve tanıtımlara devam edilmesi halinde idari yaptırıma maruz kalacakları konusunda bir basın bülteni hazırlanmalıdır. Böy Böylece lece sektördeki reklamverenler daha bilinçli hale gelebilecektir. KAYNAKÇA “ milyar $'lık kozmetik pazarında Türkiye'nin yıldızı parlıyor,” (, Eylül 15), funduszeue.info Düfunduszeue.info://funduszeue.info turkiyenin- yildizi-haberi,, Erişim tarihi: “Beyond BRIC: Opportunities for Premium Beauty and Personal Care,” (, March 1). Global Cosmetic Industry. funduszeue.info, funduszeue.info Erişim tarihi: “Kozmetikçilerin Gözü Türkiye’de,” (, Aralık 14 14), ), Ekoyes. funduszeue.info funduszeue.info,, Erişim tarihi: Biçkes, D. (). “Reklam-İnternet İnternet Reklamcılığı Rekl ve İnternetin Konuya ya Getirdiği Yeni Boyut”. Pazarlama Dünyası Dergisi, Ocak-Şubat, Ocak 15, Kavukcu, S. (). Kadın Kozmetik Ürün Reklamlarının, Göstergebilimsel Yöntem Aracılığıyla Çözümlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Beykent Üniversitesi. Kışlalıoğlu, S. (). Kozmetoloji Bilimi. funduszeue.info: Nobel Matbaacılık. II. Uluslararası İletişim Bilimi ve Medya Araştırmaları Kongresi II. International Communication Science & Media Studies Congress Reklam Araştırmaları / Advertising Studies Łopaciuk, A.,& Łoboda, M. (). Global Beauty Industry Trends in the 21st Century. Management, Knowledge and Learning International Conference Zadar, Crotia. Oğuz, H. (). Tüketici Algısında G ve İletişim Sektörü Reklamlarının Denetimi. Gümrük ve Ticaret “Uzman Görüş”, , 42, 86 Özkan, A. (). “Reklam ve Hukuk; Reklamlarla İlgili Yasal Düzenlemeler ve Reklamların Denetim Yöntemlerinin Değerlendiril Değerlendirilmesi”. Mengü, S. (Ed.). Reklamı Anlamlandırmak içinde. İstanbul: Derin Yayınları. Türkiye Cumhuriyeti Ekonomi Bakanlığı. Kozmetik Sektörü – Sektör Raporları. (). funduszeue.info:EK funduszeue.info:EK- ;jsessionid=LOR6yqVVcnCOZ ;jsessionid=LOR6yqVVcnCOZ- bpWDP2EUCXvei7ublkGnt9m5fiKbZTy8DrH! bpWDP2EUCXvei7ublkGnt9m5fiKbZTy8DrH!,, Erişim tarihi: Türkiye ürkiye Cumhuriyeti Gümrük ve Ticaret Bakanlığı. (). Reklam Kurulu funduszeue.info,, Kararları.funduszeue.info Erişim tarihi: Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği. (). Türkiye Kozmetik ve Temizlik Temizlik Sanayii Ürünleri Sektör Raporu. funduszeue.info funduszeue.info,, Erişim tarihi: Ünsal, Y. (). Bilimsel Reklam ve Pazarlamadaki Yeri. İstanbul: TİVİ Reklam Yayım Dağıtım.

Sarelle Erdo ve Bego Reklamı

İletişim çalışmalarında doğallığa vurgu yapan Sarelle, geçen yıl satışlarını yüzde 60 artıran kampanyada birlikte çalıştıkları ünlü karikatürist Erdil Yaşaroğlu ve oyuncu eşi Begüm Kütük Yaşaroğlu ile yola devam kararı aldı. Yeni kampanyada erkek bebek Erdo’ya kız bebek Bego’yu da ekleyen Sarelle, bu yıl da satışları yüzde 40 artırmayı hedefliyor.

erdo bego

Sürme çikolata pazarı Türkiye&#;de milyon liralık büyüklüğe sahip. Bu pazardaki önemli oyunculardan biri bu pastadan yüzde 12’lik pay alan Sarelle. Sanovel îlaç’ın sahibi Toksöz Gnıp tarafından ’de satın alınan marka yeniden doğallık üzerine bir konumlandırmayla tüketicinin karşısına çıktı.

yılma kadar da iletişim kampanyalan hep doğallık teması üzerineydi.

Geçen yıl ise “Siz ne yerseniz çocuğunuz da onu yer” sloganlı kampanyasıyla yeni bir karakter yaratarak mecralarda yerini alan marka, karikatürist Erdil Yaşaroğlu ve oyuncu eşi Begüm Kütük Yaşaroğlu’nun yer aldığı reklamlarıyla satışlarım yüzde 60 oranında artırdı.

sarelle erdo begoGeçen yıl gelen talepler doğrultusunda kapasite artışına gittiklerini söyleyen Sanset Gıda Pazarlama Direktörü Aslı Eren Şengezer, yaptıkları araştırmalarda yaratılan Erdo karakterinin çok sevildiğini gördüklerinin altını çiziyor.

İletişim ajansı olarak Puck Communication ile çalışan markanın reklam kampanyası ve karakteri bu kadar başanlı olunca, 20l4’te de bu karakter ve ünlülerle yola devam karan alındı. Geçen hafta yayma başlayan yeni kampanyanın giriş filmi ile Erdo’nun ikiz kardeşi Bego’yu tanıtan markanın yayma girecek iki filmi daha var.

Bego’nun Erdo’yu bastıracak bir karakter olacağını söyleyen Şengezer, hedeflerini ve mecra tercihlerini ise şöyle anlatıyor: “’te hedef bu yeni iletişim kampanyasıyla satışlan yüzde 40 oranında artırmak. Televizyon reklamlarının yanında açıkhavada da tüketiciyle karakterleri bir araya getireceğiz. Radyo ve gazete mecrasını kullanmanın yanında internette de etkin olmayı planlıyoruz.”

Fatoş Bozkuş

nest...

çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası