Imam Hanefi Nereli

Ebu Hanife kimdir, İslam dininin dört fıkıh mezhebinden birisi olan Hanefi mezhebinin kurucusudur. İmâm-ı Azam olarak bilinir.

Ebu Hanife, 5 Eylül tarihinde Emevi Devletinde Kufe&#;de doğmuştur. Asıl adı Zevta&#;dır. Babasının adı Sabit, dedesinin adı Zûta&#;dır. Babası Sabit, Kûfe&#;de kumaş ticaretiyle uğraşan varlıklı bir kişi idi. Dedesi Zûta Horasan yöresinden gelip yerleştiği için arap olmadığı bilinmektedir. Ebû Hanîfe, Emevî ve Abbâsî devletleri zamanında yaşamıştır. Ömrünün elli iki yılı Emevî, son on sekiz yılı da Abbasi devleti zamanına denk gelir.

Irak&#;ın ünlü âlimlerinden ders aldı. Küçük yaşta Kur&#;an&#;ı ezberleyerek hafız oldu. Arapça, Tefsir, Hadis, Fıkıh ve Edebiyat gibi birçok ilmi öğrendi. Hocası Hammad bin Ebu Süleyman&#;ın vefatı üzerine onun yerine geçti ve ders vermeye başladı. Kısa sürede ünü tüm ilim çevrelerinde yayıldı.

Ebû Hanîfe, ilimle uğraşmaya başlamadan önce başarılı bir tüccardı. İmam-ı Şabi&#;nin tavsiyesiyle onun ders halkalarına devam etmeye başlamış, kelam, iman, itikad ve münazara bilgilerini Şabi&#;den öğrenmiştir.

Üstün zekâs�ek ve mücadele dolu hayatı ile tanınan büyük bir İslam âlimidir. Bu özelliklerinin yanı sıra fıkıh bilgisi ve birçok konuda pratik çözümler sunmasından dolayı ona “Büyük İmam“ anlamına gelen İmam Azam lakabı verilmiştir.

İmam Azam Ebu Hanife fıkhî meseleleri öğrencileriyle tartışarak birlikte hüküm verirdi. Ayrıca olması muhtemel olaylar üzerinde de düşünerek çözümler üretirlerdi. Bütün bu tartışmalar sonucunda ortaya çıkan görüşler, Ebu Hanife&#;nin öğrencileri tarafından yazıya geçirilmiştir. Onun Kur&#;an-ı Kerim&#;den ve Peygamberimizin hadislerinden yola çıkarak geliştirdiği ekole Hanefi mezhebi adı verilmiştir. Hanefilik başta Türkiye ve Balkanlar olmak üzere İslam dünyasının pek çok yerinde yaygınlaşmıştır.

İmam Azam Ebu Hanife, bir konuda hüküm vermek ve amel etmek için Allah&#;ın kitabındakini alır kabul ederim. Onda bulamazsam Hz. Peygamberin güvenilir âlimlerce bilinen ve meşhur olan sünnetiyle amel ederim. Onda da bulamazsam sahabeden dilediğim kimsenin reyini alırım. Fakat diğer âlimlere gelince bir ilim adamı olarak ben de onlar gibi içtihat ederim, derdi.

Otuz yıllık müddet içinde verdiği derslerinde yetişen talebelerinin herbiri o zaman çok genişlemiş olan İslam dünyasının her tarafına yayılarak müftilik, müderrislik, kadılık gibi çeşitli vazifelerle büyük hizmetler yapmak suretiyle Peygamber efendimizin bildirdiği yol olan Ehl-i sünnet itikadını ve fıkıh ilmini her tarafa yaydılar ve bu hususta kıymetli kitaplar yazdılar. İnsanlara doğru yolu gösterip saadete kavuşturdular. Bu hizmeti kendilerinden sonraki asırlara da aksettirdiler.

Emeviler ve Abbasiler döneminde yöneticilerin yaptıkları haksızlıklara açıkça karşı çıkmıştır. Onların yanlışlarını her zaman ve şartta söylemekten çekinmemiştir. Nitekim Abbasi Halifesi el-Mansur, kendi saltanatını meşrulaşt�ını teklif etmiş ancak İmam Azam, tüm baskılara rağmen bu görevi kabul etmemiştir. Bunun üzerine hapse atılmış, işkence görmüş ve dövülmüştür. Kısa süre sonra da şehit olmuştur. İmam Azam Ebu Hanife&#;nin kabri Bağdat&#;tadır.

Ebu Hanife, 14 Haziran tarihinde 68 yaşındayken Abbasi Devletinde Bağdat&#;da ölmüştür.

Selçuklu sultanı Melikşah&#;ın vezirlerinden Ebu Sa&#;d-i Harezmi, Ebu Hanîfe&#;nin kabri üzerine mükemmel bir türbe ve çevresine bir medrese yaptırdı. Daha sonra Osmanlı padişahları bu türbeyi defalarca tamir ettirdi.

Ebu Hanife&#;nin Hammad adında oğlu vardı.

Hanefi (çim yeşili) mezhebi Turkiye, Ortadoğunun kuzeyi, Mısır (bazı bölgeler), Orta Asya ve Hindistan alt kıtasında yaygındır.

Ebû Hanîfe hakkında birçok yüceltici sıfat kullanıldığı gibi, yer yer kıyasa aykırı gördüğü otantik dini kaynakları delil olarak kabul etmemesi dolayısıyla ehli hadis tarafından ağır eleştirilere uğramıştır.^[4]

Ebû Hanîfe rey ehlinin en büyük temsilcisidir.^[9] Âhâd hadislerin ne kadar sağlam olsa da kesinlik değil "zan" ifade ettiği temel düşüncesiyle birçok hadisi delil olarak kullanmaktan geri durmuştur. Onun için Kur-an ve Sünnet'in bütününün oluşturduğu kıyas denilen temel anlayışa uymayan hadisler diğerlerinden farklı bir muameleye tabi tutulmalıdır.^[21][22][23] Bu yönüyle birçok eleştiri almıştır. Mevcut kaynaklara göre Ebû Hanîfe’yi tenkit edenlerin başında Buhârî gelmektedir. Buhârî el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ’inin bab başlıklarında isim zikretmeden, “Kāle ba‘zu’n-nâs” (insanlardan biri şöyle dedi) ifadesini kullanarak Ebû Hanîfe’yi tenkit etmiş,^[24] diğer eserlerinde de onun İslâm dinine zarar veren Mürcie’ye mensup olduğuna ilişkin rivayetleri zikretmiştir.^[25] Hatta Buhârî'nin ed-Duafâü‟s-Sağir adlı eserinin numaralı maddesinde Ebu Hanife'nin iki defa küfürden imana davet edildiğiyle ilgili bir rivayete yer verdiği belirtilir.^[26]

Ebû Hanîfe, kendi zamanında "Dehriyyun" denilen Cebriyye, Abdullah İbn-i Sebe'nin Sebeiyye ve Mürcie gibi dini fırkalarla mücadele etmiştir.

Siyasi tutumu[değiştir

İmam-ı Âzam kimdir? İmam-ı Âzamı kim öldürdü? Ebu Hanife'nin( İmam-ı Âzam) kısaca hayatı

İMAMI AZAM KİMDİR?

Ebû Hanîfe (İmam-ı Âzam) veya tam adıyla Ebu Hanîfe Numân bin Sabit bin Zûtâ bin Mâh ( d. , Kufe - ö. Eylül , Bağdat ) İslam dininin dört fıkıh mezhebinden birisi olan Hanefi mezhebinin kurucusu ve Sünni fıkhının en büyük üstâdlarından biri sayılan İslam fıkıh ve hadis bilgini. Asıl adı "Nu'man bin Sâbit" olup sevenlerince ismi "İmâm-ı Â'zam" unvanıyla birlikte anılır.

Hayat hikâyesi

Ebû Hanîfe, yılında, zamanının önemli bilim merkezlerinden olan Kûfe'de doğdu. Babasının adı Sabit, dedesinin adı Zûta'dır. Ebû Hanîfe'nin "Hanîfe" künyesini nereden aldığı konusu açık değildir. Ebû Hanîfe ismi, Arapça "Hokka/Divit/Kalem Babası" anlamına gelmektedir. Bu ismin Arapçadaki gönülden tertemiz şekilde iman eden anlamındaki hanîf sözünden 'hanîflerin babası şeklinde onun öğrencileri tarafından kullanılmış olması muhtemel görünmektedir.

Ailesi ve çocukluğu

Dedesi Zûta, Afganistan civarlarında yaşamış, Arapların burayı fethetmeleriyle esir düşmüştür. Teym kabilesinin kölesi olduysa da daha sonra özgürlüğüne kavuşmuştur. Fakat Ebû Hanîfe'nin torunlarından İsmâil, büyük dedesinin asla bir köle olmadığını söylemiştir. Zûta, Ali bin Ebu Talib zamanında Kâbil'den gelerek Kûfe'ye yerleşmiştir.

Onun oğlu olan Sâbit ise Tirmiz, Nesa ve Enbar'da yaşamıştır. Hatta Ebû Hanîfe'nin Enbar'da doğduğu dahî iddia edilmiştir. Daha sonra yerleştiği Kûfe'de kumaş ticaretiyle uğraşan varlıklı ve dindar bir kişiydi. Ali bin Ebu Tâlib ile görüştüğü, kendisi, evladı ve zürriyeti için duasını aldığı rivayet edilir.

Ebû Hanîfe'nin ailesi Horasan'ın ileri gelenlerinden bir zatın soyundan gelir ki ailesinin Arap olmadığı kesindir. Fars olduğu şeklinde görüşler yaygındır. Bâzı tarihçiler de Babil'de yaşamış bir Arap olduğunu söylemişlerdir.

Yetişkinlik dönemi

Ebû Hanîfe, küçük yaşta Kur'ân-ı Kerîm'i ezberlemiş ve Arapçanın o zaman tasnif edilmekte olan sarf, nahiv, şiir ve edebiyatını öğrenmiştir. Gençlik yıllarında sahabeden Enes bin Mâlik'i, Abdullah bin Ebî Evfâ'yı, Vasîle bin Eska'yı, Sehl bin Saide'yi ve en son hicrî 'de Mekke'de vefat eden Ebu't Tufeyl Amir bin Vasîle'yi görmüş, bu sahabelerden hadis dinlemiş olduğundan tabiinden sayılır.

Ebû Hanîfe, ilimle uğraşmaya başlamadan önce başarılı bir tüccardı. İmam-ı Şâbî'nin tavsiyesiyle onun ders halkalarına devam etmeye başlamış, kelam, iman, itikad ve münazara bilgilerini Şabi'den öğrenmiştir. Daha sonra Hammâd bin Süleyman'ın ders halkasına katılarak fıkıh öğrenimine başlamış, Hammâd'ın derslerine on sekiz yıl devam etmiştir.

Ebû Hanîfe Camisi, Irak

Ebû Hanîfe, sık sık Mekke ve Medine'de çoğu tabiinden olan âlimlerle görüşür, onlardan hadis rivayeti dinler ve fıkıh müzakereleri yapardı. Ehl-i Beyt'ten Zeyd bin Ali'den, Muhammed el-Bakır'dan ilim öğrendi.

Tasavvuf bilgilerini Muhammed el-Bakır, ondan sonra da Silsile-i Aliyye'den olan Cafer-i Sadık'tan aldı. Sahabeden İbn-i Abbâs'ın ilmini Mekke fakihi Atâ bin Ebu Rebah'tan ve İkrime'den, Halife Ömer ve onun oğlu Abdullah'tan nakledilen ilimleri Abdullah bin Ömer'in azatlısı Nafi'den öğrendi. İbn-i Mesud ve Ali'den nakledilen ilimleri de buluşup görüştüğü tabiinden öğrendi.

Ölümü

Ebû Hanîfe, bütün zorlamalara rağmen Emevî ve Abbâsî saltanat sahiplerine boyun eğmemiş, yönetim anlayışını onaylamadığı Abbasi Devleti'nin ikinci halifesi Ebû Câ?fer "el-Mansûr", Ebu Hanîfe'yi Bağdat'ta hapsettirip işkence ettirmiş ve zehirleterek öldürtmüştür. Mezhebi, İslâm dünyasının büyük bir kısmına yayıldı. Selçuklu Sultanı Melikşah'ın vezirlerinden Ebu Sa'd-i Harezmi, Ebu Hanîfe'nin kabri üzerine bir türbe ve çevresine bir medrese yaptırdı.

funduszeue.info - Gündem

BağdatDivitMekkeArapGündemGüncelHaberler

nest...

138326 138327 138328 138329 138330