Besinler Tablosu 4 Sınıf

İlkokul 4. sınıf Fen Bilimleri dersi Besinlerimiz Ünitesi Besin İçerikleri ve Görevleri konu anlatımını bu sayfada bulabilir ve inceleyebilirsiniz.

BESİN İÇERİKLERİ VE GÖREVLERİ

BU KONUDA NELER ÖĞRENECEĞİZ?
→ Besin grupları nelerdir?
→ Karbonhidratların görevleri nelerdir?
→ Yağların görevleri nelerdir?
→ Proteinlerin görevleri nelerdir?
→ Vitaminlerin görevleri nelerdir?
→ Su ve minerallerin görevleri nelerdir?

Gün boyunca tükettiğimiz besinlerin bazılarını bitkilerden, bazılarını hayvanlardan elde ederiz. Bitkilerden elde ettiğimiz besinlere bitkisel besinler, hayvanlardan elde ettiğimiz besinlere ise hayvansal besinler adı verilir.

Besinlerin içinde vücudumuz için gerekli olan maddeler vardır. Bu maddelere besin içerikleri denir. Besin içeriklerinin vücudumuzda belirli görevleri vardır. Karbonhidratlar, yağlar, proteinler, vitaminler, mineraller ve su olmak üzere altı çeşit besin içeriği vardır.

Besin Grupları

Karbonhidrat ve yağlar enerji verici, proteinler yapıcı ve onarıcı, vitaminler, mineraller ve su da düzenleyici besin grubunda yer alır.

Besinlerde birden fazla içerik bulunabilir. Besin, içinde fazla olan içerik ile isimlendirilir. Örneğin ette protein dışında yağ, vitamin gibi diğer besin içerikleri de bulunur. Ancak protein miktarı diğer içeriklere göre daha fazla olduğundan “Et protein içerir.” denir.

1. Karbonhidratlar ve Görevleri

Günlük yaşamımızda koşarız, zıplarız, hoplarız, yürürüz, otururuz, kalkarız… Tüm bunları yapmak için enerjiye ihtiyaç duyarız. Enerji denince akla gelen ilk besin grubu karbonhidratlardır.

Karbonhidratlar, vücudumuzun ihtiyacı olan enerjiyi sağlar. Ayrıca beynimizin kullandığı tek enerji kaynağıdır.

Karbonhidratlar Bakımından Zengin Besinler

Makarna, ekmek, pirinç, bulgur gibi tahıl ürünleri ile patates, kuru yemiş, pekmez, reçel ve balda bol miktarda karbonhidrat bulunur.

2. Yağlar ve Görevleri

Enerji veren bir başka besin içeriği de yağlardır. Yağlar, karbonhidratlardan daha fazla enerji veren besin içerikleridir.

Vücudumuz için ihtiyaç duyulan enerjinin karbonhidratlardan karşılanamadığı durumlarda yağlar kullanılır. Uzun süre aç kaldığımızda karbonhidratlardaki enerji yetersiz kalır. Bu durumda enerji ihtiyacımızı yağlardan sağlarız.

Yağlar deri altına depo edilerek vücudu darbeleri karşı korumakla da görevlidir. Ayrıca yağların, canlıları soğuktan koruma özelliği vardır. Ancak vücuda fazla alındıklarında ise depo edilerek kilo almamıza neden olurlar.

Yağlar Bakımından Zengin Besinler

Tereyağı, kuyruk yağı gibi hayvansal besinler ile ayçiçeği, fındık, ceviz, kabak çekirdeği, zeytin, mısır, susam, soya, kanola gibi bitkisel besinlerde bol miktarda yağ bulunurlar.

3. Proteinler ve Görevleri

Vücudumuzda yapıcı ve onarıcı görev yapan besinler, proteinlerdir. Proteinler büyümeyi, gelişmeyi ve yıpranan dokuların onarımını sağlar. Ayrıca vücudumuzun mikroplara karşı dirençli olmasında, zekâ ve kas gelişiminde, saç ve tırnakların uzamasında proteinler görevlidir.

Proteinler Bakımından Zengin Besinler

Et, yumurta, balık, süt ve süt ürünleri gibi hayvansal besinlerde; nohut, mercimek, fasulye gibi bitkisel besinlerde bol miktarda bulunurlar.

4. Vitaminler ve Görevleri

Vitaminler, vücudumuzda düzenleyici olarak görev yapar. Organlarımızın düzenli çalışmasını sağlar. Vitaminler vücudumuzun direncini artırarak bizi hastalıklara karşı korur.

Vitaminler Bakımından Zengin Besinler

Sebze ve meyvelerde bol miktarda vitamin bulunur.

5. Mineraller ve Görevleri

Düzenleyici besin içeriklerinden biri de minerallerdir. Kemiklerimizin, dişlerimizin, kaslarımızın ve organlarımızın düzenli çalışması için minerallere ihtiyacımız vardır.

Mineraller Bakımından Zengin Besinler

Demir, kalsiyum, çinko, potasyum gibi minerallerin her biri tüm besinlerde bulunur. Su, maden suyu ve balık mineral bakımından zengindir.

6. Su ve Görevleri

Su vücudumuzda düzenleyici olarak görev yapar. Vücut sıcaklığının korunması, atık maddelerin vücuttan uzaklaştırılması su sayesinde gerçekleşen olaylardandır.

Su ve Mineraller Bütün Besinlerde Bulunur

Vücudumuzun her gün suya ihtiyacı vardır. Su ihtiyacımızı yiyecek ve içeceklerden karşılarız. Tüm yiyeceklerin içinde su bulunur. Karpuz yediğimizde tabakta su biriktiğini görürüz. Susuz gibi görünen havucu katı meyve sıkacağı ile sıktığımızda su elde ederiz. Hatta nohut, kuru fasulye vb. kuru gıdalar bile içlerinde su barındırır.

Mineraller de su gibi bütün besinlerde bulunur. Kayaçlardaki tuzlar; yağmur, rüzgâr, sıcaklık farkı vb. çevresel faktörlerin etkisiyle ufalanarak toprağa karışır. Topraktaki bu mineraller bitkilere geçer. Bitkilerle beslenen hayvanlar da bu mineralleri vücutlarına almış olurlar.

Canlıların yaşamsal faaliyetlerini sürdürebilmesi için yiyecek ve içeceklere yani besinlere ihtiyacı vardır. Beynimiz, kalbimiz, karaciğerimiz, böbreklerimiz, midemiz ve diğer organlarımız besinler sayesinde çalışır.

Büyüme, gelişme ve sağlıklı yaşamak için gerekli olan besinleri vücudumuza alarak beslenme olayını gerçekleştirmiş oluruz. Besinlerin bazılarını hayvanlardan, bazılarını ise bitkilerden elde ederiz.

Besin içerikleri karbonhidratlar, proteinler, vitaminler, yağlar, mineraller ve su olmak üzere beş gruba ayrılır.

funduszeue.infonler

Vücudumuzda yapıcı ve onarıcı görev yapan besinler, proteinlerdir. Saçlarımızın ve tırnaklarımı-zın uzaması proteinler sayesindedir. Kırılan kemiklerimiz de proteinler sayesinde çabucak iyileşir.

Proteinler, vücudun mikroplara karşı savunmasında da görev alan koruyucu maddelerin (antikor) ve bazı vitaminlerin yapımında görev alır.

Proteinlerin eksik alınması kadar fazla alımı da zararlıdır. Proteinlerin aşırı alınması durumunda bazı hastalıklar ortaya çıkabilir.

funduszeue.infohidratlar

Günlük yaşamımızda koşarız, zıplarız, hoplarız, yürürüz, otururuz, kalkarız. Tüm bunları yapmak için enerjiye ihtiyaç duyarız.

Enerji denince akla gelen ilk besin grubu karbonhidratlardır. Karbonhidratlar, vücudumuzun ihtiyacı olan enerjiyi sağlar. Ayrıca beynimizin kullandığı tek enerji kaynağıdır.

Karbonhidrat içeren besinler vücudun ihtiyaç duyduğu ölçüde tüketilmelidir. Fazla tüketilen karbonhidratlar, vücutta yağa dönüşerek şişmanlamamıza neden olur. Özellikle çocuklar tarafından çok sevilerek tüketilen şekerli besinler diş çürümelerine yol açabilir.

3. Yağlar

Yağlar da karbonhidratlar gibi vücudumuzun enerji ihtiyacını karşılar. Uzun süre aç kaldığımızda karbonhidratlardaki enerji yetersiz kalır. Bu durumda enerji ihtiyacımızı yağlardan sağlarız.

Karbonhidratlar gibi yağların da aşırı tüketimi olumsuz sonuçlara yol açabilir. Vücut yağın fazlasını depolar. Depolanan yağlar da fazla kiloya neden olur.

Bazı vitaminlerin vücuda alınabilmesi için besinlerimizde belirli miktarda yağ bulunmalıdır. Soğuk bölgelerde yaşayan canlıların vücutlarını sıcak tutmaları ve hayatta kalmaları, depoladıkları yağlar sayesindedir. Bu yağlar canlıların organlarını dış etkenlere karşı korur.

4. Vitaminler

Vitaminler, vücudumuzda düzenleyici olarak görev yapar. Organlarımızın düzenli çalışmasını sağlar. Ayrıca vitaminler vücudumuzun direncini arttırarak bizi hastalıklara karşı korur.
Vitaminler bütün besinlerde bulunur. Her gün tüketmemiz gereken meyve ve sebzelerde ise bol miktarda vitamin vardır. Vitaminleri yeteri kadar almazsak vücudumuzun direnci azalır ve hastalanırız.

5. Su ve Mineraller

İnsan vücudunun yaklaşık %70’i sudan oluşur. Vücudumuzun su ihtiyacı su içerek karşılanmalıdır. Bu yüzden günde bardak su içmeliyiz. Su vücudumuzun ısısını dengeler, kanı akışkan hale getirir, zararlı maddeleri vücuttan atar ve cildi nemlendirir.

Mineraller ise maden sularında, tuzlarda ve daha birçok besinde bulunur. Kalsiyum, magnezyum, potasyum, sodyum, demir ve fosfor gibi. Minerallerin bir çoğunu yiyeceklerden, içeceklerden ve Güneş’ten sağlarız. Minerallerin vücutta birçok görevi vardır; kemiklerin gelişmesi ve güçlenmesi, kalp ritminin düzenlenmesi, kas ve sinir sistemimizin çalışması bunlardan bazılarıdır.