Döküm Sandalye Bursa

Ferforje, her şeyden önce bir sanattır. Tanımlanmasında da sanat kavramı geçmektedir. Kökeni Fransızca “Fer Forge” kelimesinden gelmektedir ve bu kelimenin anlamı “dövme demir”dir. Her ne kadar eski zamanlarda demirciler tarafından demir işleme atölyelerinde el ile dövülerek imal edilseler de, günümüzde gelişen teknoloji ile üretimi neredeyse tamamen fabrikalar aracılığıyla gerçekleşmektedir. Az sayıda da olsa günümüzde hala el yapımı demir dövme yöntemiyle bu ürünleri üreten demirci ustaları vardır ancak genellikle özel sipariş ürünler aldıkları için yüksek ücretler talep ederler. Ancak fabrikada üretilen ferforje masa fiyatları ise özel üretimlere göre çok daha makbuldür. Özel ferforje üretiminin amacı kalite veya işçilikten çok, istenilen motiflerin özel olarak yaptırılmasıdır. Bunun sebebi ise, artık neredeyse tamamen fabrikasyon üretimine geçirilmiş bu ürünlerin tasarımlarının, dizaynlarının, dekorlarının ve motiflerinin fazlasıyla standartlaşmış olmasıdır. Genellikle birkaç belirli motif üzerine üretilirler çünkü fabrikadaki demir kalıpları bu şekillere göre üretilmiştir. Fabrikasyona geçilmesi ile birlikte özgünlük ve özgürlük konusunda hem üreticilere hem de müşterilere ciddi kısıtlamalar getiren bu ürün, bütün bu sorunlara rağmen günümüzde hala oldukça rağbet görmektedir. Değişen ve gelişen mimari anlayış, tasarım zevkleri, dizayn modaları, dekor trendleri ve motif devrimlerine rağmen ferforje hiçbir zaman yabana atılmamış, her zaman tercih edilen bir çeşit olmuştur. Bu da bu ürünü klasikler ve kültler arasına sokmaktadır. Bu ürünlerin en büyük avantajı ise, hemen hemen her tasarıma ve mimariye uyumlu ürünler olmalarıdır. Hem nostaljik hem de modern bir hava taşıyan bu ürünler gerek eskiye yönelik tasarımlara, gerekse yeniye yönelik dizaynlara her zaman uyumlu bir dekorasyon olmuşlardır. Eski zamanlarda çok farklı alanlarda, farklı sebepler ve amaçlar ile kullanılmış olsa da günümüzde hemen hemen yalnızca dekoratif bir ürün olarak kullanılmaktadır. Modern çağda ferforjeye bazı bahçe kapılarında, korkuluklarda, çevre çitlerinde, demirliklerde, masa ve sandalyelerde, merdiven tutacaklarında ve ev süs eşyalarında rastlanmaktadır. Bu sebeple bu ürünlerin kullanım amacı ve alanları büyük ölçüde netlik kazanmış, özellikle ev eşyalarında ve masa sandalye gibi ürünlerde kullanılması doğallaşmıştır. Herkesçe kabul görmüş, yüzyılların eskitemediği bu ürünler bu özellikleri sebebiyle tercih edilebilir.

İlk kez 16. yüzyılda günümüze dek gelen modellere rastlanan ve en parlak dönemini geçiren bu malzeme, en çok dönemin İspanya’sında kullanılmıştır ve dünyaya da buradan yayılmıştır. Tam 100 yıl boyunca zirvedeki yerini koruyan malzeme, 1610 yılında kendisi de özünde amatör bir demirci olan 13. Louis’in tahta çıkmasıyla hayatın her alanında yer almaya başlar çünkü Louis ferforjeye hayrandı. 18. yüzyılın sonlarında ise şehirlere göçün artmasıyla birlikte yeni, ucuz ve kolay döküm tekniklerine ihtiyaç artmıştır. Yeni demir dövme, işleme ve kolaylaştırılmış yöntemlerle birlikte ferforje eski görkemli günlerini geride bırakmıştır. 19. yüzyıla gelindiğinde demirci ustaları ferforjeyi tamamen eski, gereksiz ve fazla masraflı, yorucu ve işlevsiz görmüşler ve herhangi bir ihtiyaç duyulmadığı sürece ferforjeyi düzenli üretim listelerinden çıkarmışlardır. Ancak sonrasında bu ürünü adeta bir sanat olarak gören ve tanımlayan John Ruskin ve William Morris’in felsefesine dayanan Arts and Crafts hareketi, dönemin modern ve yeni olduğu iddia edilen tekniklerine ve tasarımlarına karşı çıkmış, ferforjeyi tekrar gündeme getirmişlerdir. 20. yüzyıla gelindiğinde ise dünya savaşları sebebiyle resmen duraklamaya giren mimar ve tasarım dünyası, mecburi olarak geleneksel uygulamalara bağlı kalmak zorunda kalmıştır. Dönemin mimarları, tasarımcıları ve demircileri savaşlar sırasında hayatta kalma mücadelesi verirken normal olarak yeni tasarımlar oluşturmak ile ilgilenmemiş, bu gelişimleri sağlamak için vakit, fırsat, hammadde ve alan bulamamışlardır. Bu sebeple günümüzde halen daha yüzyıllar öncesinin tasarımları günümüz imkanlarıyla birleştirilerek neo - klasik, modern – klasik gibi birçok kategoride ürün görülmektedir. Ferforje de bu gruplara dahildir. Savaşlar sırasında duraklamaya giren mimarlık dünyası, çareyi eski ve geleneksel yöntemleri o günün teknikleriyle harmanlamakta bulmuştur ve en çok tercih ettikleri parçadan biri de bu ürün olmuştur. Bu sebeple yakın dönemde en çok kullanılan ürün olmasından ötürü günümüze dek ulaşmış, klasikler arasında yerini almıştır. Günümüz dünyasında 50-60 yıl önce kullanılan şeyler nostaljik ve geleneksel ürünler olarak nitelenmektedir ve bu ürün de onlardan birisidir. Ancak modern dokunuşlarla geliştirilmiş, son teknoloji ve tekniklerle üretilmiş olduklarından ötürü modern bir yapıları da vardır.

Ferforje ürünleri dövme demirle yapıldığı için bu ikili arasındaki ilişki çok sıkıdır. Hatta o kadar sıkıdır ki, birçok demirci ustası ve fabrikanın ilgili bölüm çalışanları dövme demir diyerek aslında doğrudan ferforjeyi kastederler. Bu sebeple dövme demir hakkında da bilgi sahibi olmak önemlidir. Dövme demir, ergitme yoluyla elde edilen yalnızca iki demir çeşidinden birisidir. Diğeri ise 19. yüzyılda dövme demirin yerini alan dökme demirdir. Dövme demir %0.3’ten daha az karbon ve %1-2 dolaylarında cüruf içermesi ile bilinir. Her ne kadar yerini dökme demire bıraktığı dönemler olsa da, dövme demir dökmeden birçok alanda daha üstündür. Tahtını dökmeye bırakmasının sebebi ise dökmeden daha zayıf olması değil, daha maliyetli ve işçilik gerektiren bir çeşit olmasıdır. Eski zamanlarda demir cevherleri odun kömürleri aracılığıyla özel ocaklarda eritildikten sonra demirci çekiçleri ile dövülerek üretilmiştir. Dövme işleminin amacı ise demiri katışıklarından ayrıştırmak ve parçacıklarını pekişmiş bir kütle haline getirmektir. Günümüzde gelişen teknoloji ve artan imkanlar sayesinde demiri tamamen ergitilmeye gerek kalmadan pik demir ve puddle ile bu işlemi gerçekleştirmek mümkün olmuştur. Dövme demir milattan çok önce tuncun yerini almaya başlamıştır. Tarihi veriler ve kalıntılardan yapılan tespitlere göre bu tarih M.Ö. 1000 yılıdır. Bu malzemenin ilk kez Anadolu’da kullanıldığı tespit edilmiştir. M.Ö. 3. yüzyıldan itibaren ise Çin, Hindistan ve Akdeniz dolaylarında silah olarak kullanılmaya başlandığı yapılan araştırmalarla tespit edilmiştir. Bunun sebebi ise, dövme demirin doğada o zamanlarda silah yapımında en çok kullanılan bakır ve kalaydan daha çok bulunmasıydı. Yüzyıllar boyunca silah ve zırh gibi ürünlerin ana maddesi olarak kullanılan dövme demir, gelişen teknoloji ve değişen çağ ile birlikte 19. yüzyıldan itibaren yerini başka maddelere bırakmıştır. Ancak yine de insan hayatından çıkıp tarihin tozlu sayfalarına karışmamış, bu kez de yapı malzemesi, dekoratif ürünler ve mimari parçalar olarak kullanılmaya başlamışlardır. Bugün eski çağlarda dövme demirden üretilen birçok eşya büyük değer görmekte ve bunların birçoğu tarihi eser niteliği taşımaktadır. Özellikle bu malzemeden üretilen silahlar ve zırhlar dünyanın dört bir yanında müzelerde sergilenir.

Dövme formlarının aksine dökmeler, %2’den fazla karbon içerir. Her ne kadar küçük bir oran gibi gözükse de karbon çok yoğun bir madde olduğu için bu oran aslında hayli yüksektir. İçindeki karbon kurşun kalem yapımı gibi malzemelerde de kullanılan grafit formunda yer aldığında “gri dökme”, karbonu sementit formunda olanlara ise “beyaz dökme” ismi verilir. Erime sıcaklığı 1150 santigrat derecedir ve çeliğin erime sıcaklığından daha düşüktür. Zehirli ve toksik maddeler içermemesi itibariyle özellikle mutfak malzemelerinde ve yemek araç gereçlerinde kullanımı tercih edilir. Ham dökme demirler yüksek ısıya karşı dayanıklı olmaları, darbelere karşı dirençli olmaları ve yük altında ezilmemeleri sebebiyle sanayide çeşitli amaçlarla kullanılmaktadır. Ham dökme gündelik hayatlarımızda da büyük bir yer sahibidir. Örneğin yüzyıllar boyunca yemek pişirmek için gerekli olan tencere, tava gibi ürünler ham dökmeden üretilmiştir. Yüksek ısıya dayanıklı oldukları için bu ürünlerde kızartma, sote gibi yüksek ateşte iyi pişen çeşitleri kolaylıkla pişirmek mümkündür. Bu bağlamda bir diğer önemli özelliği ise ısısını uzun süre koruyabilmesi ve bütün yüzeyine eşit bir şekilde dağıtabilmesi sayesinde yavaş ve uzun süreli pişirme işlemi gerektiren yiyeceklerin pişirilmesi için kullanıma uygun olmasıdır. Isısını koruması ve eşit olarak yayabilme özelliği çaydanlıklarda da kullanılır. Isıyı eşit yayarak çaydanlığa konulan bütün çay parçacıklarının demlenmesini ve muazzam bir çay keyfi elde edilmesini sağlar. Aynı zamanda ısıyı muhafaza edebilme özelliği sayesinde çaydanlık uzun bir süre soğumaz ve sıcak çay içme keyfi maksimumda yaşanır. Uzunca süre bu özellikleri için vazgeçilmez bir madde olan ham dökme, kullanıcıları ciddi sorunlarla da karşı karşıya bırakmıştır. Avantajları kadar dezavantajları da olmuştur. Bu dezavantajlardan bazıları paslanma, kirlenme, kirlerin çıkarılamaması, lekelerin kalıcı olması ve tabakanın sökülmesi gibi sorunlardır. Bu sebeple ham maddenin geliştirilmesi şart olmuştur. Bu gelişim ihtiyacı ise koruyucu enameled tabaka ile kaplanmış dökme ile çözülmüştür. Bu koruyucu tabaka paslanmayı ve kalıcı kirlenmeyi önlemiş, geçici kirlerin temizlenmesini kolaylaştırmış, lekelerin sökülmesini sağlamış ve tabakanın sökülmesini engellemiştir. Bu koruyucu tabaka eritilmiş ve püskürtülmüş cam gibi bir formda olduğu için renklerin ve ışıltının korunmasını da sağlamış, dökme demirlerin ışıl ışıl göz alıcı bir renkte görünmesinin sebebi olmuştur. Ayrıca ham olarak bulaşık makinesine atılmayan dökme, bu koruyucu tabaka sayesinde bulaşık makinesinde yıkanabilecek dayanıklılığa sahip olmuştur. Bütün bu gelişimleri ile özellikle evlerde ve mutfak araç gereçlerinde vazgeçilmez bir madde olmuştur. Dünyadaki birçok ünlü şef mesleklerini icra ederken çelik yerine dökme demirden tencere gibi ürünleri kullanmayı tercih etmektedir.

Bir ayak ya da ayaklar üzerine kurulmuş veya bir destek üzerine yerleştirilmiş tabla ve plaka mobilyalarına masa ismi verilir. İnsan hayatının en önemli ve vazgeçilmez mobilyalarından biri olan masa, genellikle dört ayak üzerine kurulu bir sistem ile üretilir. Farklı geometrik şekillerde mevcut olmakla birlikte, en yaygın masa şekilleri dikdörtgen, kare ve yuvarlaktır. Bir masanın üzerinde sayılamayacak kadar çok şey yapılabilir. Masa, yemek yemek, çalışmak, insanlarla otururken etrafında toplanılacak alan oluşturmak gibi birçok amaç için kullanıma hizmet edebilir. Birçok farklı masa çeşidi olmakla beraber en yaygın çeşitler ise; yemek masası, bilgisayar masası, çalışma masası, çizim masası, bahçe masası, piknik masası, satranç masası ve ofis masalarıdır. Bilinen ilk masalar Mısırlılar tarafından üretilmiş ve kullanılmıştır. Eşyaları yerden yüksekte bir yerde konumlandırmak amacı ile metal ve taş satıhlardan üretilmiş olan bu ilk masalar, günümüzdeki masaların temelini atan buluşlar olmuşlardır. Daha sonra Yunanlılar ve Romalılar ilk masaları biraz daha geliştirmiş ve günümüz formuna yakın bir biçime getirmişlerdir. Eski çağlarda özellikle kralların odalarında, saraylarda, soyluların malikanelerinde ve yüksek makamların odalarında bulunan masa, o zamanlarda bir nevi statü göstergesi olmuştur. Sıradan insanlar, köylüler, işçiler ve çiftçiler gibi grupların masaya ihtiyaç duymayacağı düşünülmüştür. Halbuki uzun yıllar önce bu algı yıkılmış, masalar yaygınlaşmış ve her evde yerini almıştır. Evlerde yerini alan masa çeşitlerinden biri de ferforje masa olmuştur. Yıllar içinde pek çok farklı ferforje modeli moda ve trend olmuştur. 1900’lü yılların başında siyah ferforje masa oldukça popülerken, ferforje fiskos, cam ve ahşap ayaklı masa ürünleri de dönemin oldukça moda ürünleri olarak tarihte yerini almıştır. Savaş yıllarından sonra insanlar yaşadıkları karanlık dönemlerinden ardından psikolojik ve bilinçaltı yönetimi ile hayatlarında daha beyazımsı renkleri ve açık tonlu eşyaları kullanmaya başlamışlardır. Bu da 1950’den sonra beyaz ferforje masa modasının oluşmasına sebep olmuştur. Günümüzde ise her renginin ayrı bir özelliği ve şıklığı bulunan bu ürünler, halen tercih edilebilecek en şık masa çeşitlerinden birisidir. Her ne kadar geçmiş yıllarda yeni tasarımlar ve dizaynlar oldukça artmış ve popülerleşmiş olsa da, ferforje masalar asla değerini, şıklığını ve klasını kaybetmemiştir. Birbirinden şık, kaliteli, dayanıklı, konforlu ve klasik ferforje masa modelleri Trendyol’da!