Şahi, Osmanlı İmparatorluğu döneminde yapılıp kullanılmış olan, devrin en büyük[2] ve özel bir savaş topudur. İstanbul'un fethinde kullanılmıştır.
İstanbul'u yıllarca birçok devlet kuşatmıştır ama hiçbiri alamamıştır. Bunun en büyük nedenlerinden biri de İstanbul'un sağlam surlarıdır. Fatih bu surları aşmak için kg'lık gülleler atabilen şahi toplarını döktürmüştür. Balistik hesaplarının ve ateşleme açılarının Fatih Sultan Mehmet tarafından hesaplandığı, yapımı üç ay süren ve fetih öncesi dört tane dökülen Şahi toplarının üç tanesini yerli mühendisler (Mimar Saruca Sekban ve Mimar Muslihiddin) bir tanesini ise Macar Urban dökmüştür.[3]Bunun yanında döküm ustası olarak Cenevizli Donar Usta diye birisinden de bahsedilir.[kaynak belirtilmeli]
Ayrıca bir rivayete göre de Macar Urban sınır dışı edilmemiş, Bizans zindanlarından lağımcılar tarafından kaçırılmıştır.[kaynak belirtilmeli] Urban’ın döktüğü top ve diğer toplar senesi Ocak ayının sonlarında Edirne’den yola çıkarılmış ve ancak iki ay sonra İstanbul önlerine getirilebilmiştir. funduszeue.info Ahmet Şimşirgil Macar Urban'ın döktüğü topların birinci hafta sonunda parçalandığı, diğer mühendislerin döktüğü topların ise fethin sonuna kadar dayandığını ve Osmanlı mühendislerinin yok sayıldığını yazmıştır. [4][5]
Toplar, bazı tarihçilere göre 30 araba öküzle çekilmiş ve devrilmesin diye nefer (asker) görevlendirilmiştir. Evliya Çelebi, “Büyük topun önünde Kıraç Bey kumandasında on bin akıncı süvarisinden mürekkep bir kol gidiyor topu otuz, bazılarına göre elli veya atmış çift öküz müşkülatla çekiyordu.” demiştir.[6]
Edirne'de deneme atışlarının yapılacağı sırada Fatih Sultan Mehmet tellallar göndererek halkı uyarmış, bu gürültünün kaynağını haber vermiştir.
Topun ağzındaki işlemeler
Fatih Sultan Mehmet'in İstanbul'u almak için döktürdüğü büyük top "şahi" adını taşır. Bu topun namlusu &#;cm'dir. kilogram ağırlığındaki güllesinin menzili metredir. Osmanlı ordusunda daha sonra kullanılan büyük toplara da şahi adı verilmişfunduszeue.infoılanın Aksine Çarlık Rusyasın'da Yapılan Çar Topu'ndan Daha Büyüktür.
'te Fatih Sultan Mehmet toplardan kırk iki tanesini Çanakkale Boğazı'nın savunması için Çanakkale Boğazı'na göndermiştir. Yüzyıllarca kullanılmadan kalan toplar yılında İngiliz donanmasına karşı kullanılmış ve beklenenin aksine kusursuz şekilde çalışan toplar bir İngiliz gemisini vurmuş ve 60 denizciyi etkisiz hale getirmiştir. Günümüzde Fatih döneminden 6 tane top kalmıştır.[kaynak belirtilmeli] Bir tanesi İngiltere'de, bir diğeri de İtalya'dadır. Bunların en büyüğü olan ve İstanbul'da, boğazlarda kullanılan "şahi" bugün İngiltere'dedir. 'da Sultan Abdülâziz bir devlet ziyareti vesilesiyle Şahi topunu Kraliçe Victoria'ya hediye etti.[7]Kraliyet Cephaneleri koleksiyonunun bir parçası oldu ve Londra Kalesi'nde ziyaretçilere sergilendi ve daha sonra Portsmouth'a bakan Fort Nelson, Hampshire'a taşındı.[8] Diğer toplar ise Harbiye'deki askeri müze bahçesinde olup bunların çapı daha küçüktür.
Kaynakça[değiştir
nest...
118130 118131 118132 118133 118134