Türkçeyi Güzel Konuşmanın Yolları

Kişinin güzel konuşma teknikleri kullanarak daha iyi ve doğru şekilde iletişim kurmasını sağlar. Etkili konuşma ile kişilerin anlatmak istediklerini güzel bir şekilde ifade edebilmesi amaçlanır. Dinleyicinin ilgisi çekilerek onun üzerindeki etki arttırılır.

Bu konu ile ilgili pek çok eğitim bulunmaktadır. Bu eğitimlere katılarak gerekli bilgiler öğrenilebilir. Bunun yanında kitaplardan, videolardan ve blog yazılarından faydalanılabilir.

Kişinin konuşma becerisini geliştirmesini sağlar. Bu sayede güzel konuşma becerisi kazanan kişiler sosyal ve iş hayatlarında daha etkili iletişim kurabilir. Doğru ve etkili iletişim başarıyı arttıran önemli bir etkendir.

1. İyimser bir yaklaşım sergilemek.
2. Kibar olmak ve konuşma sırasında kibarlıklarını korumak.
3. Konuşmacının konuşma sırasında karşı tarafa saygı göstermesi.
4. Konuşmacının konuşma sırasında kendine güven duyması.
5. Konuşmanın seçilen konuyla ilgili olması.
6. Konuşmacının konuşma sırasında aktif dinleme becerileri kullanması.
7. Konuşmacının duruma, konuşmacılara ve ortama uygun bir dil kullanması.
8. Konuşmacının konuşma sırasında konuşmalarının kontrolünü sağlaması.
9. Konuşmacının konuşma sırasında anlaşılır ve net bir dille konuşması.
Konuşmacının konuşma sırasında konuşmalarının anlaşılır olmasını sağlaması.

Güzel Konuşma Teknikleri uygulamak için aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz:

1. İşinizi iyi anlamak: Güzel Konuşma tekniği kullanırken, konuşacaklarınızın neler olduğunu ve neyi anlatmak istediğinizi anlamanız gerekir. İşinizi anlamak, diğerlerinin konuşmak istediği şeyi anlamanızı ve onlara daha iyi cevap vermenizi sağlar.

2. Dikkatli dinlemek: Güzel Konuşma tekniğinde başarılı olmak için, diğerlerinin söylediklerini dikkatli ve konsantre bir şekilde dinlemelisiniz. Bu sizin konuşarak ortaya koyduklarınızı anlamanızı ve diğerlerinin ne konuşmak istediklerini anlamanızı sağlayacaktır.

3. Doğru dille konuşmak: Güzel Konuşma tekniğini uygularken, konuşmak istediğinizi doğru bir şekilde ifade etmelisiniz. Konuşmak istediğinizi karşınızdakinin anlayabileceği şekilde ifade etmek, aranızdaki bağın daha iyi olmasını sağlayacaktır.

4. Soruları cevaplamak: Güzel Konuşma tekniğini kullanarak konuşmalarınızı daha etkili hale getirmenin bir yolu da karşınızdaki kişinin size sorduğu soruları cevaplamaktır. Cevaplarınızı kısa ve öz olacak şekilde verin ve konuşmanızı devam ettirmeyi unutmayın.

5. İyi konuşma alışkanlıkları geliştirmek: Güzel Konuşma tekniğinin uygulanması, sık sık konuşmaktan geçer. Ayrıca, konuşma alışkanlıklarınızı geliştirmek için, güzel konuşma tekniğinin temel ilkelerini öğrenerek, sesinizi ve tonunuzu kontrol etmeyi, konuşmalarınızı sakin bir şekilde devam ettirmeyi ve dikkatli bir şekilde konuşmayı öğrenin.

Güzel konuşma teknikleriyle iletişim geliştirmek için, bir kişinin kendine özgü bir konuşma tarzını geliştirmesi gerekir. Güzel konuşma teknikleri, konuşmacının konuşma sırasında güzel ve etkili bir cümle kurmasını sağlar. Ayrıca, güzel konuşma teknikleri, aralarındaki iletişimin kalitesini arttırmak için iletişimin kurulmasını ve daha yüksek bir seviyede desteklenmesini sağlar. Güzel konuşma teknikleri, her iletişim durumunda kullanılabilir ve kişisel iletişim becerilerini de geliştirerek, iletişimi daha güçlü ve etkili hale getirmeye yardımcı olur. Bunun yanı sıra, insanların konuşmalarını anlamalarını sağlamak için güzel konuşma tekniklerinin kullanılması, konuşmacılar arasındaki iletişimi geliştirmek için önemlidir.

Etkili ve Güzel Konuşma Teknikleri

İnsanın çevresindeki diğer insanlar ile iletişim kurmasını sağlayan en etkili beceri konuşmadır. Katıldıkları çeşitli etkinliklerde konuşma becerisini etkili kullanabilen insanlar her zaman ön plana çıkar. Etkili ve güzel konuşma ile aktarılmak istenen düşünceler ve duygular daha iyi aktarılır. İnsanlar üzerinde etki yaratan her konuşma, dinleyicisini önemseyerek hazırlık yapan bir konuşmacı tarafından yapılır.

Konuşma Sırasında Uygulanması Gereken Teknikler

Konuşmada uyumun sağlanması güzel konuşma teknikleri uygulanması ile mümkün olmaktadır. Bu teknikler, konuşmanın dinleyiciler tarafından ilgi ile takip edilmesini sağlar. Böylece konuşmacının amaçladığı etki ve aktarım gerçekleştirilir. Konuşma sürdürülürken yapılan her hareket dinleyici grubunu etkiler ve dinamiği belirler. Konuşmada pozitif etki yaratabilmek için konuşmacı, konuşmanın öncesinde, konuşma devam ederken ve konuşma genelinde bu teknikleri uygular.

Konuşma Türüne Göre Etkinlikler

Konuşmanın türü ister karşılıklı, özel veya söyleşi şeklinde olsun ister topluluğun önünde yapılan bir konuşma olsun, etkili ve güzel bir konuşma gerçekleştirebilmek için belirli etkenleri tanımak gerekir. Bu etkenler konuşmanın temel ögelerini oluşturur. Bu ögeler mesaj, dinleyici ve konuşmacıdır. Teknikleri bu temel ögeler dikkate alınarak etkili bir konuşma yapılmasına yardımcı olur. Dinleyiciye verilen mesaj, bu mesajın ne şekilde aktarıldığı ve aktaran konuşmacının davranışları konuşma niteliğini belirlemektedir.

Güzel Konuşmanın Önemi ve Gelişimi

Güzel konuşma her zaman dikkat edilmesi gereken önemli bir konudur. Çünkü insanlar iletişim odaklı canlılardır ve yaşamları boyunca diğer canlılarla iletişim kurarak yaşarlar. Bu iletişim çoğunlukla sözlü iletişim şeklinde ve konuşarak gerçekleştirilir. Güzel konuşmayı başarabilen insanlar hem kariyerlerinde hem de sosyal yaşamlarında daha başarılı olmaktadır. Konuşma becerisi bazı insanların gelişim sürecinde kazandığı doğal bir yetenek olarak ortaya çıksa da bu konuda kendini geliştirmek isteyen insanlar güzel konuşma teknikleri ile gelişim sağlamaktadır.

İnandırıcılık ve Hazırlık

Güzel bir konuşma yapabilmek için kişinin anlattıklarına öncelikle kendisinin inanıyor olması gerekir. Konuşmacı ağzından çıkan sözcüklere inanmadığı sürece dinleyicinin konuşmayı inandırıcı bulması zordur. Güzel konuşma için önce inanmak, sonra hazırlanmak, en son da inandırmak gerekir. Hazırlanmak, konuşmacının ne söyleyeceğini bilmesini böylece kendine güvenmesini sağlar.

Endişeyi Yenmek ve Çalışmak

Aynı zamanda güzel konuşma için cesur olmak, endişe ile korkunun üstesinden gelmek gerekir. Endişeyi yenmek için çalışmak gerekir. Çalışmak çok önemlidir çünkü endişeyi güvensizlik, güvensizliği ise hazırlıklı olmamak meydana getirir. Bu nedenle güzel konuşmak için önceden bilinen tekniklere göre hazırlanmak ve sürekli çalışma içerisinde olmak gerekmektedir.

Türkçeyi daha iyi konuşabilmek için neler yapmalıyız?

Güzel konuşma tekniklerini öğrenmek

Öncelikle Türkçeyi daha iyi konuşabilmek için güzel konuşma tekniklerini öğrenmeli ve bu teknikleri konuşmalarımızda kullanmalıyız. Bu teknikler sayesinde konuşmanın dinleyiciler tarafından ilgi ile takip edilmesi sağlanır ve istediğimiz etkiyi yaratabiliriz.

Dil bilgisini ve kelime dağarcığını geliştirmek

Türkçe dil bilgisini ve kelime dağarcığını geliştirmek de oldukça önemlidir. Dil bilgisi ve kelime zenginliği, konuşmanın daha doğru, zengin ve etkileyici olmasını sağlar. Bu nedenle sürekli olarak yeni kelimeler öğrenmeye çalışmalı ve bu kelimeleri konuşmalarda kullanarak pratik yapmalıyız.

İçeriği iyi hazırlamak

Konuşmanın başarılı olabilmesi için içeriği iyi hazırlanması gerekmektedir. İyi hazırlanmış bir konuşma, konuşmacının kendine güvenmesini sağlar. Hazırlık aşamasında konuşulan konu hakkında detaylı araştırma yapmalı ve sunulacak bilgileri eksiksiz bir şekilde toplamalıyız.

Dinleyicisini önemseyerek konuşmalar yapmak

Dinleyicilerin ilgisini çekmek ve onları etkilemek için konuşmanın, dinleyicisini önemseyerek hazırlanması gerekmektedir. Bu durum, konuşmanın kalitesini arttırır ve daha başarılı bir iletişim süreci gerçekleştirir. Dinleyicilere uygun örnekler vermek ve onların da katılımını sağlamak, etkili konuşmaların önemli bir parçasıdır.

Pratik yaparak konuşma becerisini geliştirmek

Türkçeyi daha iyi konuşabilmek için sık sık pratik yapmak oldukça önemlidir. Sürekli konuşarak, farklı konular ve farklı insanlarla iletişim kurarak konuşma becerisini geliştirebilir ve kendine güven duyabiliriz. Pratik yapmak, sözel iletişimde kariyer ve sosyal yaşam başarısını da artıracaktır.

Sonuç olarak, Türkçeyi daha iyi konuşabilmek için güzel konuşma tekniklerini öğrenmek, dil bilgisini ve kelime dağarcığını geliştirmek, içeriği iyi hazırlamak, dinleyiciyi önemseyerek konuşmalar yapmak ve sık sık pratik yaparak konuşma becerisini geliştirmek gerekmektedir. Bu sayede etkili ve özgüvenli konuşma gerçekleştirebiliriz.

İyi Bir Konuşma Nasıl Başlar?

Etkili ve güzel konuşma becerisi, insanlar arasındaki iletişimin temel taşıdır ve bireylerin çevrelerindeki diğer insanlarla başarılı bir şekilde iletişim kurmasını sağlar. Peki, iyi bir konuşma nasıl başlar? İyi bir konuşma, dinleyicisini önemseyen, iyi hazırlanmış içeriğe sahip, uyumlu ve etkili teknikler kullanarak aktarılan bir konuşmadır. Bu tür konuşmalar, katılımcıların etkinliklerinde ve insanlar arası ilişkilerinde ön plana çıkmaktadır.

İçeriğin Hazırlanması ve Uyumun Sağlanması

Güzel konuşma tekniklerinin doğru ve etkili kullanımı, konuşmanın dinleyici tarafından dikkatlice ve ilgi ile takip edilmesinde önemli bir faktördür. Bu teknikler, konuşmacının iletmek istediği düşünceler ve duyguların daha iyi aktarılmasını sağlar. Bu nedenle, konuşmacının güzel konuşma tekniklerini önceden bilerek ve uygulayarak başarılı bir konuşma gerçekleştirebilmesi için İçeriğin iyi hazırlanmasını ve konuşmanın uyumlu bir şekilde aktarılmasını sağlamalıdır.

Konuşma Türlerine Göre Etkili ve Güzel Konuşma

Karşılıklı, özel ya da topluluk önünde yapılan konuşmalar, farklı yaklaşımlar ve teknikler gerektirir. Bu nedenle, etkili ve güzel bir konuşma yapmak için, konuşmacının konuşma türünü dikkate alarak belirli etkenleri tanıması gerekmektedir. Bu etkenler, konuşmanın temel ögelerini oluşturan mesaj, dinleyici ve konuşmacıdır. Etkili bir konuşma yapmak için, güzel konuşma tekniklerinin bu temel ögelerle uyumlu olması önemlidir.

Konuşmacının İnanması ve Hazırlanması

Güzel bir konuşma yapabilmek için, konuşmacının öncelikle anlattığı şeylere kendisinin inanması gerekmektedir. Eğer konuşmacı sözcüklere inanmazsa, dinleyicinin konuşmayı inandırıcı bulması zordur. Bu nedenle, güzel konuşma için önce inanmak, sonra hazırlanmak ve en son inandırmak gerekir. Hazırlanmak, konuşmacının ne söyleyeceğini bilmesine ve kendine güvenmesine yardımcı olur.

Cesur Olmak ve Endişeyi Yenmek

Güzel konuşma için cesur olmak ve endişeye üstesinden gelmek önemlidir. Bu noktada, konuşmacının endişeyi yenmesi için çalışması ve güvenilir olması gerekmektedir. Hazırlıklı olmak, konuşmacının başarılı ve etkileyici bir konuşma yapmasındaki bier önemli unsurdur. Dolayısıyla, konuşma becerisini geliştirmek isteyen kimseler, güzel konuşma tekniklerini kullanarak kendilerini geliştirebilirler.

Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Radyo, Televizyon ve Sinema bölümünden mezun oldum. Eğitimime devam ederken, bir televizyon kanalında canlı yayın kameramanı olarak görev yaptım. Çeşitli kısa film projelerinde farklı görevlerde bulundum. Enstitü’den aldığım online içerik editörlüğü eğitiminden sonra yazarlık yapmaya başladım.

Dr. Ebubekir Eraslan tarafından kaleme alınan Diksiyon Türkçeyi Güzel Doğru Düzgün ve Etkili Konuşmak kitabı, konuşma konusunda yeni bir seviyeye erişmek isteyenler için son derece faydalı bir kitaptır. Diksiyon, pek çok durum için en önemli detaylardan biridir ve bu kitap sayesinde daha düzgün bir diksiyona sahip olabilmek mümkündür. Kitap içerisinde yer alan bilgiler, alıştırmalar, öneriler ve detaylı listeler sayesinde hangi kelimenin, ne zaman, nerede ve nasıl kullanılacağı rahatlıkla öğrenilebilir. Türkçenin zengin dil yapısında yer alan kelimelerin konuşma dilindeki durumlarını bilmek, daha etkili bir konuşma için avantaj sağlar. Akademik Kitaplar - Ders Kitapları tarafından yayımlanan bu kitabın amacı da doğru konuşmayı öğretmektir.

Diksiyon Kitabının Genel Özellikleri Nelerdir?

Akademik Kitaplar - Ders Kitapları Diksiyon; Türkçeyi Güzel, Doğru, Düzgün ve Etkili Konuşmak, genel hatları itibariyle bir dil bilgisi kitabıdır. Okullarda ders kitabı olarak okutulabilecek niteliktedir ve sahip olduğu içeriği ile genel bir Türkçe rehberi olarak da kabul edilebilir. İçerisinde “Diksiyon, Türkçenin Genel Özellikleri, Listeler ve Ekler” olmak üzere 4 farklı bölüm bulunmaktadır. İlk bölümdeki başlıklar, doğru konuşmanın ne olduğu hakkında genel bir çerçeve çizmektedir. Diksiyon Türkçeyi Güzel Doğru Düzgün ve Etkili Konuşmak kitabının en kapsamlı bölümü, Türkçenin Genel Özellikleri başlıklı ikinci bölümdür. Bu bölümde her harf detaylı bir şekilde incelenmekte ve farklı kullanımları hakkında bilgiler verilmektedir. Konuşma diline etki eden dil kuralları ile birlikte tonlama, duraklama, vurgu, beden dili, jest ve mimik ile ilgili alıştırmaları da içerir.

Diksiyon Kitabının Yazarı Kimdir?

Diksiyon Kitabı Kimlere Hitap Eder?

Diksiyon Türkçeyi Güzel Doğru Düzgün ve Etkili Konuşmak kitabı, sadece adıyla bile kimlere hitap ettiğini belli eden bir kitaptır. Kitap kısaca, doğru ve etkili konuşmak isteyenlere hitap etmektedir. Kitap özellikle günlük hayatta düzgün konuşmak, ilişkilerinde daha etkili sohbetler yapabilmek ve işi gereği kusursuz bir diksiyona sahip olmak isteyenler için idealdir. Her yönüyle faydalı olan bu kitabı her yaş grubundan okurlar okuyabilir. Kitaptan etkili bir sonuç alabilmek için içerisinde yer alan bilgiler dikkatle okunmalı, önerilen alıştırmalar ise eksiksiz bir şekilde yapılmalıdır. Diksiyon; Türkçeyi Güzel, Doğru, Düzgün ve Etkili Konuşmak yorumları incelendiğinde de kitabın hitap ettiği kitleyi öğrenmek mümkün olmaktadır. Kitabı satın alan, okuyan ve deneyimlerini aktaran okurlar, pek çok yeni bilgi öğrendiklerini ve diksiyonlarını düzeltme fırsatı yakaladıklarını vurgulamaktadırlar.

Güzel Konuşmanın Önemi

İnsanların birbirleriyle iletişimlerinde söz, yazıdan daha önce, daha etkili ve daha pratiktir. İnsanı diğer canlılardan ayıran önemli özelliklerden biri olan konuşmanın, usulüne göre yapılması hemen her alanda başarılı olmanın temel şartlarındandır.

Kendini doğru ifade edebilme, gönülleri fethetme, dinleyenleri kolay ikna edebilme, meslekte başarı ve saygınlık kazanma, diğer insanlarla sağlıklı iletişim kurabilme vb. güzel konuşmaya bağlıdır. Güzel konuşmanın yaygın olduğu toplumlarda barış ortamını sağlamak, sosyal ve kültürel ilişkileri geliştirmek, ekonomik ilişkileri düzenlemek daha kolaydır.

Yöneticileri, avukatları, liderleri, tüccarı, iş adamlarını, öğretmenleri diğerlerinden daha saygın ve başararılı kılan temel etkenlerden biri de onların etkili ve güzel konuşmayı bilmeleridir. Bu nitelikteki kimseler, söylemek istediklerini güzel konuşma sanatının incelikleriyle ifade ettikleri için kendilerini dinletmesini bilirler ve herkesin kalbini kazanırlar. Zira bunlar, Aristo’nun dediği gibi düşündüklerinin hepsini söylemez fakat söylediklerini düşünür de söylerler. Konuşma sanatını bilmeyen biri ne kadar akıllı, ne kadar değerli olursa olsun, kendini dinletemez, muhatabını inandıramaz, etrafındakileri kendisinden uzaklaştırır, konuşmaya başladığı andan itibaren çevresine ve kendine zarar vermeye başlar.

Türkçe Sözlük’te retorik terimi şöyle tanımlanmaktadır: 1. Güzel söz söyleme, hitabet sanatı. 2. Söz söyleme sanatlarını inceleyen bilim dalı, belâgat. Belâgat ise konuyu bütün yönleriyle kavrayarak hiçbir yanlış ve eksik anlayışa yer bırakmayan, yorum gerektirmeyen, yapmacıktan uzak, düzgün anlatma sanatıdır.

Güzel konuşmayı kısaca yerine, zamanına, kişisine uygun olarak yapılan konuşma şeklinde tanımlamak mümkündür.  Hz. Ebubekir’in dediği gibi insan ne söylediğini, kime söylediğini ve ne zaman söylediğini unutmamalıdıfunduszeue.info güzel konuşmak isteyen kimse; mekânı, muhatabı, üslubunu ve n e söylediğini gözetmek zorundadır. Konuşma ister hazırlıklı ister hazırlıksız olsun sözlü anlatımın güzel ve etkili olması, konuşma yanlışları yapılmamasına bağlıdır. Bu sebeple güzel konuşmayı içinde konuşma yanlışları bulunmayan sözlü anlatım, şeklinde tanımlamak da mümkündür.

a) Konuşma Yanlışları

Kuşlar ayaklarıyla, insanlar dilleriyle yakalandığı için bir kimse konuşmaya başladığı andan itibaren bilgisi, görgüsü, saygısı, ahlak anlayışı, dünya görüşü vb. hakkında karşı tarafa ipuçları vermeye başlar. Zira bunların davranışlara/konuşmaya yansımaması mümkün değildir. Bu sebeple güzel konuşabilmek için önce bu yanlışların farkına varmak, bunları düzeltmeye çalışmak son derece önemlidir. Konuşma yanlışları çevreye, eğitim düzeyine, ana dili kullanma becerisine, alışkanlıklara ve kişiye göre değişmekle beraber bunlar; alışkanlıklardan kaynaklanan davranış yanlışları, kuralları bilmemekten kaynaklanan yanlışlar, üslup yanlışları ve söyleyiş yanlışları olmak üzere dört grupta değerlendirilebilir:

Alışkanlıklardan Kaynaklanan Davranış Yanlışları:Bir kimsenin diğer insanlarla sağlıklı bir iletişim kurmasında alışkanlıklarının ve anlayışının payı büyüktür. Muhatabın; diğerlerine tepeden bakan, onları hor gören, gururlanan, kibirlenen, övünen, başkalarının kusurlarını araştıran, her fırsatta onlarla alay eden, dedikodu eden, yalan söyleyen, başkalarına konuşma fırsatı tanımayan, onların sözlerini kesen, herkesi yerli yersiz ve usulsüz eleştiren, geveze, ilgisiz, bencil, boşboğaz, samimiyetten uzak, kendine güveni olmayan, bağırarak konuşan bir kimse olması istenmez. Bu niteliklerden birini veya birkaçını alışkanlık edinen hatibin başarılı olabilmesi için her şeyden önce bu olumsuzluklardan kurtulması gerekir. Aksi hâlde, konuşmasına eksi puanlarla başlamış olur.

Kuralları Bilmemekten Kaynaklanan Yanlışlar: Aşağıda sıralanan etkili ve güzel konuşma kurallarını bilmeyen, bu konuda deneyimsiz, konuşurken yaptığı yanlışlardan ve etkili sunum tekniklerinden habersiz bir konuşmacının kendini dinletebilmesi, başarılı bir sunuş yapması mümkün değildir.

Plansızlık, bu yanlışların başında gelir. Hatip, ne kadar deneyimli olursa olsun dinleyicilere hitaben yapılan sunuş konuşmaları, konuşma planı yapmayı gerektirir. Plan, konuşmadaki dağınıklığı gidermeye, süreyi iyi kullanmaya, üslubu belirlemeye, verimi arttırmaya yardım eder.

Hatibin yapacağı konuşmayı, bu konuda deneyimli, bilgili biri huzurunda prova etmesi, onun uyarılarını ve önerilerini göz önünde bulundurması yerinde bir davranıştır. Birçok konuşmacı, ne yazıkki yaptığı hataların farkında değildir ancak biri, onu bunlardan haberdar ettiğinde ne kadar yanlış yaptığını anlamaktadır.

Üslup Yanlışları: Konuşurken zamanı, mekânı, muhatabı ve konuyu göz önünde bulundurmayan bir kimsenin, amiriyle asker arkadaşıyla konuştuğu gibi konuşmasını yadırgamamak gerekir.

Hatip, konuşma türlerini ve bunların özelliklerini iyi bilmelidir. Kime nasıl hitap edeceğini; panel, forum, konferans, açık oturum gibi hazırlıklı konuşmaların özelliklerini, tarzını bilmeyen bir konuşmacının üslup yanlışları yapması kaçınılmazdır. Panelde, konferans verir gibi konuşulmaz.

Etkili ve güzel bir konuşmada konunun içeriği kadar söyleme tarzı da önemlidir. Meramın ifadesi için seçilen kelimeler, bunların söylenme tarzı ve vurgu, muhatapta farklı etkiler uyandırır.

Sözün gereksiz yere uzatılması, gevelenmesi, müphem olması da üslup yanlışlarındandır.

Argo kullanmak ve kaba konuşmak da bir diğer üslup yanlışıdır. Türkçe Sözlük’te; kullanılan ortak dilden ayrı olarak aynı meslek ya da topluluktaki insanların kullandığı özel dil ya da sözcük dağarcığı; serserilerin, külhanbeylerininkullandığı söz ya da deyim olarak tanımlanan argo (özgünlüğü korumak gereken durumlar dışında) edebî dilde kullanılmamalıdır. Anlatımda argo yanında kaba sözler, küfürler de varsa bu konuşma, tamamen edep sınırlarının dışına taşmış olur. Kendine ve çevresindekilere saygılı bir aydının konuşmasında argoya ve kaba sözlere rastlanmaz. Ancak bugün önemli mevkilerde bulunan kimselerden bazıları bile konuşurken maalesef argo sözler sarfetmektedir. Bu durum, hangi kelimelerin argo olduğunun iyi bilinmediğini göstermektedir.

Üsluba göre tarife

Söyleyiş Yanlışları: Konuşmanın etkisini azaltan ve ahengini bozan söyleyiş yanlışları şöyle sıralanabilir:

Konuşurken hiç gerekmediği hâlde kelimeleri aynen tekrarlamak, dinleyenlerin dikkatini çekecek sıklıkta yani, anlaşıldı mı, bilmem anlatabiliyor muyum, anladın mı, binaenaleyh, çocuklar, efendime söyleyeyim, hacı, sana bir şey söyleyeyim mi, demem o ki, evet, işin garip tarafı, sizin anlayacağınız, şey, şey yani gibi sözleri tekrarlamak anlatım ve söyleyiş güzelliğini bozar.

Güzel bir konuşmada vurgu ve tonlamanın doğru yapılması kadar kelimelerin doğru telaffuzu da önemlidir. Bazen yanlış söylenen bir kelime, anlamı bilinmeden kullanılan bir söz, konuşmacının eğitim durumu, anlayışı, görgüsü hakkında fazlasıyla fikir verecektir. Dilimize başka dillerden giren benzer kelimelerin söylenişine de özellikle dikkat edilmelidir. Mesela, aşık başka âşık başkadır.

Konuşurken aaa,eee, ııı gibi anlamsız sesler çıkarmak veya arada boşluklar bırakmak, konuşmanın ahengi bozan bir diğer olumsuzluktur. Biraz çabayla bu olumsuzluğun giderilmesi mümkündür.

Ses organlarının tembelliği (gevşeklik), kekemelik, pelteklik, tutukluk gibi seslendirme kusurları ise söylenenlerin tam anlaşılamamasına veya yanlış anlaşılmasına sebep olur. Diksiyon alıştırmalarıyla, bu kusurlar tamamen giderilebilir veya en az düzeye indirilebilir.

Hemen her yerde sayılan, sevilen, aranan, kendini dinletmeyi bilen biri olabilmek yukarıda sayılan yanlışlardan uzak durmaya, konuşma kurallarını bilmeye ve bunları başarılı bir şekilde uygulamaya da bağlıdır.

b) Güzel Konuşma Kuralları

Konuşmacının geniş bir zamanı, söylediklerini düzelterek tekrar anlatma imkânı olmadığı için aynı konuyu yazmak, sözlü anlatıma göre daha kolaydır. İyi bir yazar aynı zamanda başarılı bir hatip olamayabilir. Etkili ve güzel konuşmak her ne kadar yeteneğe bağlı olsa da yukarıda bahsedilen konuşma yanlışlarından sakınmakla, söyleyiş kusurlarını düzeltmeye gayret etmekle, bol bol alıştırma yapmakla, doğru örnekleri incelemekle en azından öncekilere göre daha güzel ve başarılı konuşmak mümkündür. Konuşma eyleminin gerçekleştiği bir ortamda konuşmacı veya dinleyici olarak bulunuyorsanız şu hususlara dikkat etmelisiniz:

1. Susun. Güzel konuşmanın birinci kuralı budur. Söz biliyorsan konuş, ibret alsınlar; bilmiyorsan sus, adam sansınlar sözünü hatırlayın. Söylenecek söz olmadığı zaman susmak, erdemdir. Dilin afetlerinden korunmanın en iyi yolu, susmaktır.

2. Dinlemesini bilin. Güzel konuşmada iyi bir dinleyici ve okuyucu olmanın payı büyüktür. Muhatabınızı dinlemiyorsanız onun sizi dinlemesini beklemeyin. Herkesin kendi fikrini tekrar ettiği, aynı anda konuştuğu, gürültülü ve ilgisiz bir ortamda güzel konuşulamaz.

3. Övünmeyin. Sık sık kendinizden bahsetmeyin.

4. Saygılı olun. Kendinize saygınız yoksa başkalarına saygı duymazsınız. Muhatabınıza önem verdiğinizi, onlara saygı gösterdiğinizi kendilerine hissettirin.

5. Samimî olun ve doğal davranın. Kişisel reklama girmeden kendinizden örnekler verin, samimî itiraflarda bulunun. Söylediklerinize inandığınızı her hâlinizle belli edin.

6. Boş konuşmayın. Konunuz mekâna, zamana, duruma, muhataba uygun olsun. Muhataplarınızın ihtiyaçlarına yönelik bilgiler vermeniz, konuşmanızın ilgiyle takibine yardımcı olur.

7. Düşündüklerinizin hepsini söylemeyin fakat söylediklerinizi düşünüp söyleyin. Sözü gereksiz yere uzatmayın. Arada bir ilginç ayrıntılara, enterasan olaylara, merak uyandıran hatıralara yer verin.

8. Sık sık öğüt vermekten sakının. İnsanlar nasihat dinlemekten pek hoşlanmazlar. Davranışlarınızla örnek olun. Olumsuz, ümitsiz ve yıkıcı ifadeler kullanmayın.

9. Başkasına sorulan soruya siz cevap vermeyin. Sizin düşünceniz sorulursa usulüne uygun karşılık verin.

Üslubunuza dikkat edin. Ne konuştuğunuz değil, nasıl konuştuğunuz önemlidir. Konuşurken kelime seçimine, bunları doğru söylemeye ve üslubunuza özen gösterin. Kendinize ait bir üslup geliştirmeye çalışın. Yeri geldikçe benzetmelerden, mecazlardan, tezatlardan, kişileştirmelerden, özlü sözlerden, nüktelereden, fıkralardan yararlanın. Söz varlığınızı genişletin. Sınırlı bir dille, tekrarlanan kelimelerle konuşmayın. Anlamını tam bilmediğiniz kelimeleri kullanmaktan sakının. Kelimeleri doğru telaffuz edin. Konuşmanıza ağız özelliklerini yansıtmayın. Edebî dille, kültür diliyle konuşmaya çalışın. Yakın anlamlı kelimeler arasındaki anlam inceliğine dikkat edin. Kaba sözlerden ve argodan uzak durun.

Konuşmanız ilginç olsun. Konuşmanızın etkisini artırmak için anlattıklarınızın pratik hayata nasıl geçirileceğine dair yollar gösterin, bazı sürprizler yapın, konuya farklı ve ilginç açılardan bakmayı bilin.

Cümleleriniz sağlam olsun. Uzun cümlelere hâkim değilseniz kısa cümleleri seçin

Sesinizi iyi kullanın. Sesin insanın kişiliğini, ruh hâlini yansıtan önemli bir unsur olduğunu unutmayın. Hastalık, yorgunluk, korkaklık, dalgınlık, zayıflık, çekingenlik, kendini beğenmişlik… gibi nitelikleri sesinize/konuşmanıza yansıtmayın. Unutmayın! Sert, kaba, pürüzlü, çok ince, hım hım, genizden gelen ses, dinleyenler üzerinde olumlu etki bırakmaz.

Vurgulara ve tonlamaya dikkat edin. Sesinizin tonunu duygu ve düşüncelerin özelliğine göre iyi ayarlayın. Tek düze ses tonuyla konuşmayın.

Beden dilinizi bilinçli olarak ve ustalıkla kullanın. Jest ve mimikleriniz abartılı olmasın. Bunlar konunun içeriğiyle uyumlu olsun. Doğallığa dikkat edin.