Kan Uyuşmazlığı Nasıl

Anne adayınının kanının Rh(-), baba adayının kanının da Rh(+) olduğu durumlarda Rh uygunsuzluğundan bahsedilir. Bunun mutlaka bebekte bir soruna yol açması gerekmez.

Eğer bebek Rh(+) bir kan grubuna sahip olursa bu durumda anne adayının savunma sistemi doğmamış bebeğin kan hücrelerini adeta bir yabancı madde gibi algılayarak onları parçalamak için harekete geçer. Eğer anne adayının savunma sistemi ilk kez bu hücrelerle karşı karşıyaysa (ilk gebelik gibi) bu durumda savunma sistemi "silahlarını" geliştiremeden bebek kurtulur, ancak anne vücudu da bu Rh(+) hücreleri tanımış olur.

Gerekli önlemler alınmazsa sonraki gebeliklerden birinde anne adayının savunma sistemi doğmamış bebeğin kanında Rh(+) hücrelere rastlarsa bu sefer sadece "silahları depodan çıkarmak" için vakit harcar ve şiddetle savunmaya geçer.

Video: Hangi kan grupları evlenemez? - Kan uyuşmazlığında nasıl bir yol izlenir? - Uyuşmazlık iğnesi nedir?

İnsanda Kan Grupları Nasıl Belirlenir?

İnsanların kan grupları A ve B adı verilen iki farklı yapı taşının varlığı ya da yokluğuna ve Rh faktörü adı verilen bir kan grubu faktörünün varlığı ya da yokluğuna göre belirlenir.

Bir insanın kan hücrelerinde yanlızca A ya da B yapıtaşlarından biri ya da bu yapı taşlarının ikisi beraber bulunabilir, veya bu yapı taşlarından hiç biri bulunmayabilir. Bu olasılıklardan herbiri için Rh faktörünün varlığı ya da yokluğu söz konusu olabilir.

Bu durumda insanlarda A Rh(+) (Rh faktörü var anlamında); A Rh(-) (Rh faktörü yok anlamında); B Rh(+); B Rh (-); AB Rh(+); AB Rh(-); 0 Rh(+) ve 0 Rh(-) olmak üzere sekiz ayrı kan grubundan biri bulunur.

Bireyin kan grubu anne ve babasından kalıtımla aldığı özellikler sonucu belirlenir. Mendel'in kalıtım kanunlarına göre Rh(+) bir erkek ile Rh(-) bir kadından doğacak çocuğun kan grubunun Rh(-) olma olasılığı %50'ye kadar varabilir.

Rh uygunsuzluğu yaratan tek durum babanın Rh(+), annenin de Rh(-) olmasıdır.

İkisi de Rh(-) olan çiftin hiçbir zaman Rh(+) çocukları olamaz. İkisi de Rh(+) olan bir çiftin hem Rh(-) hem de Rh(+) çocukları olabilir.

ABO gruplarının kalıtımı:

• 0 grubu ile AB grubu bir çiftin çocukları her zaman ya A grubu ya da B grubu doğar. Bu çiftin AB ya da 0 grubu çocukları olamaz.
• 0 grubu ile 0 grubu bir çiftin her zaman 0 grubu çocukları olur.
• AB ve AB gruplarının birleşmesinden hiç bir zaman 0 grubu çocuk doğmaz. A; B ya da AB grubu çocuk doğar.
• A ve B gruplarının birleşmesinden A; B, AB ya da 0 grubu çocuk doğabilir.
• AB kan grubuna sahip birisi hangi kan grubuyla birleşirse birleşsin hiçbir zaman 0 kan grubu çocuğu olmaz.
• 0 kan grubu hangi kan grubuyla birleşirse birleşsin hiçbir zaman AB kan grubu olan bir çocuğu olmaz.

Yukarıdaki bu kalıtım şekillerinin gerçekleşmesi anne, baba ve bebeğin kan gruplarının doğru olarak belirlenmesine bağlıdır. Klinik uygulamalarda kan grubunun yanlış belirlenmesine ve anne ve babanın kafasında soru işaretleri doğmasına ender olarak rastlanabilmektedir.

Adli tıpta babalık tayini için tek başına kan gruplarına güvenilmez. Bu durumlarda çok daha ileri incelemeler mevcuttur.

Video: Rahiminizdeki bebeğinizin kan grubunu nasıl öğrenirsiniz?

Kan uyuşmazlığında bebek nasıl zarar görür?

Bir insanın kendi dokusunun bir parçası olmayan her madde ve transplantasyonla (nakil yoluyla) vücuda yerleştirilen her organ yabancı bir madde olarak işlem görür. Bu yabancı maddelere antijen ("kendi genetik yapısına uymayan") adı verilir. Bu antijenler girdiği bedenin savunma sistemini harekete geçirir.

Antijenler kan grubu yapı taşları dışında bakteriler, virüsler, protozoalar gibi maddeler ve böbrek, karaciğer ya da kalp gibi nakledilen organlar olabilir.

Savunma sistemi kendisine yabancı olan maddeyi yok etmek amacıyla harekete geçer ve o maddeyi tanıyabilen antikor (yabancı cisme karşı üretilen "cisim") adlı maddeler üretir. Antikor antijenle anahtar-kilit ilişkisi içindedir ve antijeni gördüğü yerde ona bağlanarak parçalamaya ve sistemden uzaklaştırmaya çalışır.

Bir kişiye kendi kan grubundan olmayan bir kan verildiğinde kanda o kan grubuna karşı doğal olarak varolan antikorlar yabancı kanı parçalamak için harekete geçerler.

Kanı A yapı taşı içeren bir insanda B'ye karşı, B yapıtaşı içeren insanda A'ya karşı, yapı taşı içermeyen 0 (sıfır) kan grubu insanda hem A' ya hem de B'ye karşı, Rh faktörü içermeyen bir insanda da Rh (+) kana karşı doğal antikorlar hazır bulunurlar ya da hızla üretilirler. Bu yüzden kan transfüzyonu (kan nakli) gereken bir insanda uyumlu gruptan kan vermek hayati önem taşır.

Rh(-) kan grubu olan bir annenin karnındaki bebek, Rh(+) olan babasından gelen özelliklerle Rh(+) olarak belirlendiğinde Rh uygunsuzluğu klinik önem kazanır. Böyle bir durumda anne kanı bebek kanıyla ilk karşılaşmasında hemen Rh antijenine karşı antikor üretmeye başlar. Bu karşılaşmayı engellemede plasenta bariyer görevi yapar.

Genel anlamda fetusta anneden farklı olarak bulunan çok sayıda yapı taşı olduğundan annenin bebeğini "yabancı" olarak algılamasını engellemek için bu plasenta bariyeri çok önemlidir. Normal durumlarda bu bariyer doğuma kadar varlığını sürdürür ve anne kanıyla bebek kanı ancak doğum esnasında temasa geçer. Ancak düşük tehdidi, düşük, placenta previa, ablatio placenta ya da nedeni başka türlü açıklanamayan her türlü kanama esnasında bariyerin zayıflaması ve fetus kanının anne kanına geçmesi mümkündür.

Tamamen normal seyreden bir gebelikte de sağlam plasenta bariyerinden fetusa ait az sayıda kan hücresi anne kanına geçse de bu az miktarda antijenin annenin savunma sistemini harekete geçirmesi zordur ve bu yüzden Rh uygunsuzluğu olan çiftlerin bebeklerinde ilk gebelikte çok nadiren problem olur.

Rh (-) annenin Rh(+) bebeğinin kanıyla ilk temasında savunma sisteminin cevabı yavaş olur ve antikorlar plasentadan fetusa geçerek fetusun hücrelerini parçalamaya zaman bulamadıklarından problem çıkmaz. Ancak anne bu durumda artık Rh(+) kana karşı sensitize olmuştur (duyarlı hale gelmiştir).

İleriki gebeliklerden birinde yine Rh (+) kan grubu taşıyan bir bebeği olursa bu durumda annenin savunma sistemi hızla harekete geçer ve fetus kanını parçalamaya yönelik antikorları hızla ve çok yüksek miktarlarda üretir. Bu antikorlar anne kanından plasentaya buradan da kordon yoluyla fetus kanına geçerek fetusun alyuvarlarını hızla parçalarlar. Bu duruma immunize Rh uygunsuzluğu adı verilir.

Fetusta alyuvarların parçalanması sonucu meydana gelen aneminin (kansızlık) şiddetine bağlı olarak fetusta kalp yetmezliğinden, bu yetmezlik sonucu vücut boşluklarında sıvı birkmesine ve ölüme kadar gidebilen durumlar ortaya çıkar. Fetusa ait alyuvarların parçalanmasıyla açığa çıkan bilirubin adlı madde belli bir seviyenin üstüne çıktığında bebeğin beynine zarar verebilir.

Rh(-) bir anne adayında bebeğin Rh(+) kan grubuna karşı oluşmuş antikorlar anne kanında İndirekt Coombs (IDC) incelemesiyle ortaya konur. Bu inceleme normalde negatif çıkmalıdır. Pozitif çıktığı andan itibaren immunize Rh uygunsuzluğu söz konusudur ve pozitifliğin şiddeti ile hastalığın fetusa verdiği zarar arasında direkt ilişki vardır.

Doğum sonrası bebeğin kanından bakılan Direkt Coombs (DC) incelemesi ise bebeğin kanında anne kanından gelen bebeğin Rh(+) antijenlerine karşı üretilmiş antikorlar ölçülür. Normalde negatif olmalıdır.

Video: Kan uyuşmazlığı (Rh uygunsuzluğu) nedir ve gebelikte nasıl bir yol izlenir? (Uyuşmazlık iğnesi)

İmmunize Rh uygunsuzluğunun engellenmesi

Rh uygunsuzluğu olan bir çiftin bebeğinde immunize Rh uygunsuzluğu ortaya çıkmasının engellenmesi mümkündür. Bunun için Rh (-) kan grubu taşıyan annenin bebeğinin Rh(+) kan grubuyla ilk karşılaşmasını engellemek gerekir.

Bu amaçla çeşitli isimlerle piyasada bulunan (örnek: RHOGAM, Winrho) Anti-Rh-immunglobulinleri (antikorları) kullanılır. Halk arasında bu ilaçlar "uyuşmazlık iğnesi" olarak bilinirler.

Bu ilaçların içinde Rh (+) kan grubuna karşı antikorlar vardır. Bu antikorlar daha önce Rh(+) kanla karşılaşmış Rh(-) annelerin ürettikleri antikorların aynısıdır. Bu antikorlar anneye kalça yoluyla enjekte edildiğinde anne kanına geçerek tüm Rh(+) antijen taşıyan hücreleri bulur ve anne savunma sistemi henüz bu Rh(+) antijenleri görmeden bunları parçalayarak ilk teması engeller.

Anti-Rh-immunglobulinleri (antikorları) ilk teması her zaman başarılı bir şekilde engelleyemeyebilirler.

Ancak düzenli antenatal takibe gelen anne adaylarında gebelik haftasında ve doğumdan sonraki ilk 72 saatte olmak üzere toplam iki doz uygulandıklarında ileriki gebeliklerde problem ortaya çıkma olasılığı binde 1 kadar düşüktür. Doğum sonrası tek doz uygulamada başarısızlık oranı %2'ye çıkar.

Anti-Rh-Antikorları hangi durumlarda uygulanır?

Doğum öncesi hiç antenatal takibe gelmemiş bir Rh (-) anne adayında , baba Rh(+) ise doğum sonrası bebeğin kan grubunun pozitif bulunması ve Direkt Coombs'un da negatif bulunması durumunda bir doz ilaç ilk 72 saatte kalçadan uygulanır.

Burada amaç doğum esnasında bebekten anneye geçen Rh(+) antikorların annenin savunma sistemini harekete geçirmesini önlemek ve ileriki gebeliklerde daha hızlı cevap vermesine engel olmaktır.

Düzenli olarak antenatal takiplere gelen anne adaylarında baba Rh(+) ise belli aralıklarla IDC incelemesi yapılır.

haftada IDC incelemesi negatif ise bebeğin kan grubu bilinememesine karşın %85 olasılıkla Rh(+) olacağı gözönünde bulundurularak bir doz uygulanır. Doğum sonrası bebeğin kan grubu tayini ve DC sonucuna göre ikinci doz uygulanır.

Gebeliğin herhangi bir döneminde geçirilen bir vajinal kanamada, düşük tehdidi ve düşükten sonra, gebeliğin kürtajla sonlandırılmasından sonra, amniyosentez, plasenta biopsisi (CVS) ya da kordosentez gibi müdahalelerden sonra da baba Rh(+) ise mutlaka bir doz ilaç uygulanır.

Burada amaç bebeğin tayin edilemeyen kan grubunun Rh(+) olması durumunda Rh(-) anne kanında antikor üretimini engellemektir.

Baba Rh(-) ise herhangi bir Rh uygunsuzluğu söz konusu olmadığından ilacı uygulamak anlamsızdır.

Bebek Rh (-) doğmuş ise ilaç uygulanmasının bir anlamı yoktur.

Bebekte Direkt Coombs (+) bulunursa bu durumda zaten annenin savunma sistemi Rh(+) kanla çoktan harekete geçmiştir. İlaç uygulanması anlamsızdır.

İlk 72 saat içinde mümkün olan en erken saatlerde uygulama yapılmalıdır. 72 saat geçtiğinde anne kanı Rh(+) hücrelere karşı savunma cevabı oluşturmak için yeterli süreyi bulmuştur. Yine enjeksiyon anlamsızdır.

Herhangi bir antenatal incelemede IDC pozitif bulunduğunda immunize Rh uygunsuzluğu söz konusudur ve bu durumlarda tedavi yaklaşımı ayrı bir yön kazanır.

Anti-Rh-antikorları içeren ilaçlar ısıya ve ışığa karşı duyarlıdırlar. Bu yüzden ışıksız bir ortamda ve buzdolabında saklanırlar ve bir yerden bir yere taşınırken de genellikle buz torbası içinde muhafaza edilirler. 

Kan uyuşmazlığının nadir görülen diğer şekilleri (ABO, Kell, Duffy ve diğer altgrup uygunsuzlukları) burada anlatılmamıştır.

İLGİLİ KONULAR:

Hamilelikte Tehlike Belirtileri

Riskli Gebelik Nedir?

Gebelikte Kanama

Ektopik Gebelik (Dış Gebelik)

Hiperemezis (aşırı bulantı-kusma)

Gebelikte Hipertansiyon ve Preeklampsi

İleri Yaşlarda Hamilelik ve Ortaya Çıkabilen Sorunlar

Erken (prematüre) doğum riski ve erken doğum

Obezite (Şişmanlık) ve Aşırı Kilo İle Hamilelik

Bebeğin doğum kilosu ve boyu ile ilgili durumlar (iri veya ufak bebek)

Miyad Geçmesi ve Doğumun Gecikmesi

Hamilelikte Sigara Kullanımı

Gebelikte Enfeksiyonlar

Gebelik ve allerji

Gebelik ve miyomlar

Gebelik ve yumurtalık kistleri

Kan Uyuşmazlığında Nasıl Bir Yol İzlenmelidir?

Adolesan ve Genç Yaşlarda Hamilelik Yaşamak

Anne karnındaki bebekte anomaliler ve bunları saptamak için yapılan testler

Düşük (abortus) ve kürtaj

Gebelik şekeri (gestasyonel diyabet)

Gebelikte tiroid sorunları (hipotiroidi, hipertiroidi)

Kan uyuşmazlığı nedir sorusunun en genel yanıtı, anne ile babanın kan gruplarının arasında uyumsuzluk olmasıdır. Bilindiği gibi insanlarda kan grupları A, B, AB ve 0 olmak üzere 4’e ayrılıyor. Her bir kan grubunun ise Rh pozitif ya da Rh negatif olması mümkündür. İnsanlar arasında yapılan kan nakillerinde uyumlu olan kan gruplarının ve Rh değerinin tercih edilmesi gerekir. Kendilerinden farklı ve uyumsuz bir kan grubundan kan alındığında vücudun bağışıklık sisteminin tepkisi ile karşılaşılır.

Bağışıklık sisteminin bu tepkisi ise çeşitli sorunlara yol açar. ABO olarak adlandırılabilen bu kan uyuşmazlığı kimi zaman anne ile bebek arasında da görülebiliyor. Bu içeriğimizde konuya her yönüyle açıklık getireceğiz. Özellikle anne ve babaların merak ettiği hususları da ele alacağız. Kan uyuşmazlığının nasıl tespit edildiği, nasıl bir tedavi uygulandığı ya da bebeklerin bu durumdan nasıl etkilendiği gibi soruların yanıtlarını da aktaracağız. Öncesinde kan uyuşmazlığının nedenine hep birlikte göz atalım.

Kan Uyuşmazlığı Neden Olur?

Öncelikle kan uyuşmazlığı nedeninin sıklıkla merak edildiğini belirtelim. Annenin Rh pozitif olması, bebeğin kan grubunun ise Rh negatif olması, kan uyuşmazlığının nedenidir. Annenin Rh negatif, bebeğin ise Rh pozitif olması durumunda da bu durum geçerli olur. Gebelik döneminde anne karnındaki bebekler kırmızı kan hücrelerinden de etkilenir. Çünkü plasenta aracılığı ile annenin kanından bebeğe ya da bebeğin kanından anneye kırmızı kan hücreleri geçebiliyor. İşte bu nedenle kan uyuşmazlığı söz konusu olduğunda bir dizi test yapılmasına ihtiyaç duyuluyor.

Anne adayının kan grubu şayet Rh pozitifse, Rh negatif olan kana tepki gelişir. Çünkü bağışıklık sistemi fetal hücreleri bir yabancı olarak algılar ve buna bağlı olarak da bir tepki ortaya çıkar. Bu tepki ise bağışıklık sisteminin antikor üretmesi şeklinde kendini belli eder. Hızla üretilen antikorlar, halk arasında ‘bebeğin eşi’ olarak bilinen plasentaya ve buradan da bebeğe ulaşır. Antikorlar bebeğe ulaştığında ise bebeğin kırmızı kan hücrelerini yabancı bir madde olarak algıladığı için yok etmeye başlıyor.

Bebeğin kan hücreleri antikorlar tarafından parçalanmaya başladığında ise kandaki bilirubin düzeyi yükselir. Bu yükselmenin oldukça hızlı bir seyir izlediğini söyleyebiliriz ve neticesinde kısa zamanda gözlerde sararma, cildin sarı bir renk almaya başlaması gibi bir tablo doğar. Elbette kimi zaman bilirubin düzeyi az oranda yükselir, kimi zaman da ciddi oranda bir yükselme meydana gelebilir.

Kan uyuşmazlığının nedenlerine ya da risk faktörlerine dair çok sayıda inceleme yapıldığını belirtebiliriz. Bu araştırmalar neticesinde önemli verilerde de elde edildi. Bunlardan biri annenin daha önce düşük ya da kürtaj durumunu yaşamamış olması halinde ilk hamileliklerde Rh uyuşmazlığının yaşanma ihtimalinin düşük olduğudur. Bunun nedeni ise ilk gebelik sonrasında doğumun ardından annenin kanında antikorların üretilmeye başlıyor olmasıdır. Lakin bir sonraki gebelikte ve daha sonraki hamileliklerde bebekler kan uyuşmazlığından daha fazla etkilenebiliyor.

Kan Uyuşmazlığı Tanısı Nasıl Konur?

Tanı konusuna geçmeden önce anne ve babada kan uyuşmazlığı olup olmadığının gebeliğin kesinleşmesiyle birlikte hemen incelenmesi gerektiğini belirtelim. Bununla birlikte anne adayının daha önce düşük yapıp yapmadığı ya da kürtaj yaptırıp yaptırmadığı gibi konularda doktoruna bilgi vermesi büyük önem taşıyor. Anne ve babanın kan grubu Rh negatif ise bu problem olmaz. Ancak anne adayının Rh negatif, baba adayının Rh pozitif olması durumunda risk bulunuyor demektir.

Elbette risk olması durumunda indirekt coombs testinin yapılması gerekir. Test anne adayından alınan kan numunesiyle yapılıyor ve sonucun da negatif olması bekleniyor. Fakat test neticesi pozitif çıkarsa bu durumda kan uyuşmazlığından söz edilebilir. Yapılan test uyuşmazlığın olup olmadığını göstermekle birlikte Rh uyuşmazlığının ne oranda olduğunun belirlenmesini de sağlayabiliyor. Bu arada anne adayının doğumdan önce RhoGam da yaptırması gereklidir. Tanı konması yapılan bir test ile mümkün olduğundan ileri tetkiklere ihtiyaç duyulmaz. Anne adayının kan numunesi vermesi, söz konusu testin yapılması ve tanı konması için yeterli oluyor.

Kan Uyuşmazlığı Tedavisi Nasıl Yapılır?

Elbette kan uyuşmazlığı durumunda doğumdan hemen sonra bebeğin mutlaka izlenmesi gerekiyor. Düzenli bir şekilde bebeğin kanındaki bilirubin seviyesinin ölçülmesi son derece önemlidir. Çünkü bilirubin düzeyi, uygulanacak olan tedavide de belirleyici bir unsurdur. En sık karşılaşılan durum doğum sonrasında bebeklerde sarılık meydana gelmesidir. Bu durumda mutlaka damar yolundan bebeğe sıvı verilmesi gerekiyor. Bununla birlikte zaman kaybetmeden fototerapi yapılması da önemlidir. UV ışınları ileten lambaların altında bebeğin yatırılması yani bekletilmesi şeklinde uygulanır.

Kan sayımı testi ile kan uyuşmazlığının düzeyinin ölçülmesi de gereklidir. İndirekt coombs testinin pozitif çıkmasının aynı zamanda bebekte hemolitik rahatsızlığın da başladığının göstergesi olduğunu söyleyebiliriz. Bebeğin durumuna bağlı olarak kanının değiştirilmesi gibi alternatif tedaviler de gündeme gelebilir. Rh uyuşmazlığının olmaması durumunda da kernikterus hastalığı riskinin mutlaka göz önünde bulundurulması gerekiyor.

Söz konusu rahatsızlığın bebeğin beyninde ciddi problemlere yol açabileceğini belirtelim. Dolayısıyla fiziksel ya da zihinsel anlamda kalıcı hasarlar meydana gelebilir. Kalp yetmezliği gibi problemlerin de gelişebileceğini belirtmek gerekiyor. Yaşamsal anlamda da ciddi bir tehdit ortaya çıktığı için bebeklerin titizlikle izlenmesi ve tüm testlerin geç kalınmadan yapılması önem taşıyor.

İlginizi çekebilir &#;> Gebelikte şeker yüklemesi

ABO Uyuşmazlığı Nedir?

ABO kan uyuşmazlığı kan gruplarının arasındaki uyuşmazlık olarak açıklanabilir. Burada ABO olarak kast edilen insanlarda mevcut olan 4 kan grubu yani A, B, AB ve 0 kan grupları oluyor. Kan gruplarının aralarındaki uyuşmazlığın bilinmesi gerekecek. A kan grubu, B kan grubu ile AB kan grubuna karşı kişinin kanında antikor olduğu anlamına geliyor. B kan grubu ise A ve AB kan gruplarına karşı antikora sahip olur. 0 kan grubuna sahip kişilerde antikor olmaz. Bu nedenle bu kişilere A, B ya da AB grubundan kan verildiğinde vücutları tepki gösterir. AB kan grubu, diğer kan gruplarına tepki göstermez ve bu nedenle kan transferi konusunda ‘genel alıcı’ olarak nitelenir. 0 kan grubu ise ‘genel verici’ durumdadır.

Bu arada kan uyuşmazlığı sadece kan nakli durumunda ortaya çıkmıyor. Gebeliklerde anneyle bebek arasında da böyle bir tablo doğabiliyor. İşte bu nedenle kanla plazma transfüzyonunun yapılmasına başlanmadan mutlaka kanların uyuşmazlığının incelenmesi gerekiyor. Yapılan karşılaştırmada bir reaksiyon görülmezse söz konusu kan kullanılabilir. Burada reaksiyondan söz edilen durumlara ise aşağıdaki örnekleri gösterebiliriz:

• İdrarda kan bulunması
• Bel ağrısı
• Yüksek vücut ateşi
• Titreme
• Baş dönmesi ve mide bulantısı
• Kusma
• Nefes alıp verirken zorlanma
• Kalp atış hızında yükselme
• İnfüzyon bölgesinde ağrı
• Göğüs ağrısı
• Sarılık
• Kan basıncının düşmesi
• Yaygın damar içi pıhtılaşma
• Akut böbrek yetmezliği
• Öksürük

Bu belirtilerden sadece biri ortaya çıktığında bile kan transfüzyonunun hemen durdurulması ve gerekli müdahalenin yapılması önemlidir. Aksi halde çok daha ciddi sorunlar ortaya çıkabilir.

Anne ve Bebek Arasında ABO Kan Uyuşmazlığında Ne Olur?

Şayet anneyle bebek arasında kan uyuşmazlığı mevcut olursa bebekler bu durumda ciddi düzeyde etkilenir. Çünkü bebeğin kan hücreleri parçalanmaya başlar. Bunun nedeni de anneden bebeğe geçen anti-Rh olarak açıklanabilir. Bebeğin kan hücrelerinin parçalanması, anemi yani kansızlık problemine sebebiyet veriyor. Yapılan ultrasonda bebekte hidrops da belirlenebilir.

Vücut boşluklarında sıvı birikmeye başlaması ya da kalp yetmezliği gibi önemli sorunlar da ortaya çıkabilir. Tüm bunlarla birlikte ölüm riskinin de bulunduğunu belirtmek gerekiyor. Çünkü kan hücrelerinin yok olması bebek ölümüne yol açabilir. Son olarak distres semptomlarının da görülebileceğini belirtebiliriz.

Kan Uyuşmazlığı Testi Nasıl Yapılıyor?

Sıklıkla merak edilen hususlardan biri de kan uyuşmazlığı testinin nasıl yapıldığı ya da acı verip vermediği oluyor. Elbette bu testin anneyi zorlayan bir boyutu yok. Çünkü sadece anneden az miktarda kan numunesi alınıyor. Kan numunesi laboratuvar ortamında inceleniyor ve bu sayede test gerçekleştiriliyor. Annenin aç ya da tok karnına olmazı önemli değildir. Kan verilmesi söz konusu test için yeterli oluyor ve çok fazla kan alınmadığı için annelerin dinlenmesine gerek olmuyor. Günlük hayata hemen geri dönülebilir.

Merak edenler için  &#;> Plasenta previa

Kan Uyuşmazlığı İğnesi Ne Zaman Yapılır?

Yapılan testlerle kan Rh değerleri arasında uyumsuzluk olup olmadığının belirlenmesi son derece önemlidir. Gebeliğin tespit edilmesinin hemen ardından mutlaka bu testin yapılması gerekiyor. Aynı zamanda hamileliğin haftasında da test yapılmasına ihtiyaç olacaktır. Bu sayede net bir kanıya varılabilir. Eğer yapılan bu testlerde uyuşmazlığın mevcudiyeti belirlenirse bu durumda kritik zaman gebeliğin haftası oluyor. Çünkü hamileliğin bu döneminde uyuşmazlık iğnesinin yapılması gerekiyor. Aynı zamanda doğumun ardından 36 saat içerisinde de anti-D immunglobulin iğnesinin yani halk arasındaki adıyla uyuşmazlık iğnesinin yapılmasına ihtiyaç duyulur.

Söz konusu iğnenin düşük yapılması ya da kürtaj işleminin yapılması durumunda da uygulandığını belirtmek gerekiyor. Erken doğum yapılması durumunda da bu iğnenin yapılmasına ihtiyaç olacaktır.

Kan Uyuşmazlığı Durumunda Bebek Ne Gibi Bir Zarar Görür?

Bebekler için kan uyuşmazlığı asla göz ardı edilmemesi gereken, son derece ciddi bir durumdur. Zira doğumun hemen ardından bu bebeklerin takın takibe alınmasının nedeni de budur. Kan uyuşmazlığının bebeklerin kan hücrelerinin parçalanmasına yol açıyor olması ve beraberinde bebeklerin kanında bilirubin maddesinin oranının yükselmeye başlaması hayati tehlike bile doğurabiliyor.

Bebeklerde doğumu takiben 1 gün içerisinde sarılık ortaya çıkmaya başlıyor. Halsizlik, bebeklerin kaslarında güçsüzlük olması, annesini emerken güçlük çekmesi gibi semptomlar gözlemleniyor. Bebeklerde bu gibi durumların tespit dilmesi ile beraber derhal tedavi aşamasına geçiliyor ve bu sayede hayati tehlikenin ortadan kalkması sağlanıyor.

Doğum Öncesi Ne Gibi Tedbirler Alınmalıdır?

Annenin düşük ya da kürtaj öyküsünün olup olmadığı, bebeklerin kan uyuşmazlığı probleminden ne oranda etkileyeceği noktasında önemlidir. Dolayısıyla anne adayının gebelik takibini yapan hekime mutlaka bilgi vermesi gerekir. Böylece uyuşmazlığın olup olmadığı testlerle belirlenir ve doğru zaman kaçırılmadan kan uyuşmazlığının iğnesinin yapılması sağlanır. Bu iğnenin annenin sonraki gebelikleri açısından da önemi bulunuyor. Aynı zamanda annenin kan grubunun Rh negatif olması halinde hangi durumlarda RhoGam iğnesinin yapılması gerektiği sorusunu kısa bir liste ile açıklayabiliriz:

• Düşük öyküsü
• Dış gebelik öyküsü
• Üzüm gebeliği öyküsü
• Amniyosentez
• Hamilelikte kanama
• Hamilelikte karın bölgesine darbe almak
• Koryon villus örneklemesi

Kan Uyuşmazlığına Tıbbi Müdahale

Gebeliğin haftasında kan testinin yapılması gerekiyor. İndirek coombs testi sonucu dikkate alınarak uyuşmazlık iğnesi yapılabilir. Doğumdan sonra da RhoGam iğnesi yapılıyor. Tıbbi müdahale sanıldığı gibi cerrahi bir işlemi kapsamıyor. Sadece koruyucu tedbirler kapsamında müdahaleler yapıldığını belirtebiliriz.

Kan Uyuşmazlığı Belirtileri Nelerdir?

Öncelikle kan uyuşmazlığı durumunda belirtilerin annede değil bebekte ortaya çıktığını belirtelim. Bu belirtiler şöyledir;

• Bebeğe oksijen taşınmaması
• Sarılık
• Ödem
• Kansızlık

Konuyla ilgili sorularınızı yorum bölümüne yazabilirsiniz.

Merak edenler için &#;> Hamilelikte ilaç kullanımı

Evlenmeyi düşünen çiftlerin gündeminde olan ve ilk etapta karşısına çıkan kan uyuşmazlığı hakkında en çok merak edilen, kan uyuşmazlığı nedir ve kan uyuşmazlığı tedavisi var mı sorularını, hangi kan gruplarında uyuşmazlık olur sorusu takip ediyor. Peki Evlilikte kan uyuşmazlığı nedir tedavisi var mı? Hangi kan gruplarında uyuşmazlık vardır? İşte konuyla ilgili tüm detaylar

Evlenmeyi düşünen özellikle ileride çocuk sahibi olmayı isteyen çiftlerin arasında merak konusu olan ve bebek için hayati önem taşıyan kan uyuşmazlığı, hafife alınmaması gerekir. İnsan vücuduna birbirinden farklı kan transferi olduğunda bağışıklık sistemi tepki verir. Buna ABO uyuşmazlığı denir. ABO uyuşmazlığı yani kan uyuşmazlığı anne ile bebek arasında da olabilir. Bu nedenle evlenen çiftlerin bebek sahibi olmadan önce sağlık kuruluşlarında kan uyuşmazlığı testini yaptırmaları gerekir. Testlerin sonucunda kan uyuşmazlığı mevcutsa tedaviye başlanmalıdır. 

kan uyuşmazlığı

İLİŞKİLİ HABERBebeğin cinsiyeti en erken ve kesin ne zaman belli olur? Cinsiyeti kim belirler?

KAN UYUŞMAZLIĞI NASIL OLUR?

Gebe anne Rh(-) negatif kan grubuna sahip ise babanın kan grubuna mutlaka bakılması gerekir. Baba, Rh(+) pozitif kan grubuna sahip ise aralarında kan uyuşmazlığı var demektir.

kan uyuşmazlığı nasıl anlaşılır

KAN UYUŞMAZLIĞI HANGİ GRUPLARDA OLUR?

Uzmanlar, baba Rh pozitif anne ise Rh negatif kana sahipse ve annenin ilk hamileliğiyse genellikle bir sorun olmayacağını söylüyor. Bunun nedeni de 'bebeğin, hamilelik sırasında annenin dolaşım sistemine girmemesi' şeklinde açıklanıyor.

kan uyuşmazlığı hangi gruplarda olur

Rh negatif bir kadınve Rh pozitif bir erkek, bebek sahibi olursa fetüs (bebek), babadan miras kalan Rh pozitif kana sahip olabilir. Rh negatif anne ve Rh pozitif babadan doğan çocukların yaklaşık yarısı Rh pozitif olacaktır. Ancak, doğum sırasında bebeğin vücudundaki Rh(+) pozitif alyuvarlar annenin dolaşım sistemine karışabilir.

Yaşanabilecek bu durumda:

Annenin vücudunda bebeğe karşı reaksiyon oluşmaktadır. Bu noktada annenin vücudunda bebekten karışan alyuvarlara karşı antikor üretimi başlar. İlk bebek Rh(+) pozitif olsa bile annenin dolaşım sistemine girmeyeceği için üretilen antikorlardan etkilenmez. Fakat ikinci hamilelikte anne vücudundaki antikorlar bebeğin, Rh(+) pozitif olması durumunda alyuvarlarını parçalayarak zarar görmesine neden olur. 

kan uyuşmazlığı tedavisi

KAN UYUŞMAZLIĞI TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?

Öncelikle babayla kan uyuşmazlığı olan gebe bir annenin vücudunda bebeğin alyuvarlarını parçalayarak yok edecek antikorların mevcut olup olmadığının tespiti, anneden alınan kan ile yapılmalıdır. Eğer yapılan test sonucu negatif yani anne vücudunda bebeğin alyuvarlarını parçalayarak yok edecek antikor yoksa, gebelik sırasındaki olası kanama nedeniyle anne vücudundaki antikor oluşumunun önlenmesi için gebelik haftasında, kan uyuşmazlığı iğnesi uygulanır.

kan uyuşmazlığı tedavisi nasıl yapılır

Doğumdan sonra bebeğin belirlenen kan grubu Rh(+) ise doğumu takiben ilk 72 saatte tekrar kan uyuşmazlığı iğnesi yapılır. Böylece anneye uygulanan aşı sayesinde, antikor üretiminin engellenmesi gerçekleşecek ve kan uyuşmazlığı ikinci bebeği etkilemeyecektir. 

İLİŞKİLİ HABER