Dünyanın Katmanları 3 Sınıf

Dünya yaklaşık olarak bundan 4 milyar yıldan fazla süre önce oluşmuştur. Dünyanın yapısı, üzerinde yaşayan herkes tarafından bilinmesi gereken bir konudur. Dünyayı oluşturan dış katmanlar ise üçe ayrılır. Bunlar;

Dünyayı Oluşturan Dış Katmanlar

-Kara Katmanı

-Su Katmanı

-Hava Katmanı'dır.

Kara Katmanı (Yer Küre)

Dünyanın dış kabuğunu oluşturan katmana Kara Katmanı adı verilmektedir. Gözlem yapabileceğimiz bir katmandır. Ayrıca bu katman üzerinde yaşadığımız, ayak bastığımız katmandır. Kara katmanı, deniz tabanları da dahil olmak üzere tüm gezegeni kaplar. Yani dünyayı saran deniz ve okyanusların altında da kara bulunmaktadır.

Kara katmanı; toprak, taş ve kayalardan oluşmaktadır. Örneğin; yaylalar, ormanlar, dağlar, çöller ve hatta denizlerin dibi kara katmanları arasında yer alır. Bu katmanın kalınlığı yüzey şekillerine göre değişmektedir. Dağların bulunduğu alanlarda kalın iken, okyanus diplerinde incelen bir katmandır.

Su Katmanı (Su Küre)

Uzaydan bakıldığı zaman dünyamız, mavi renkte görünür. Bunun sebebi su kütlelerinin, kara kütlelerinden üç kat daha fazla olmasıdır. Dünya üzerinde bulunan çukur bölgelerin tamamını sular doldurmuştur. Okyanuslar, denizler, göller gibi sular, su katmanını oluşturur. Su, dünyanın dörtte üçünü kapladığından, su katmanı kara katmanına göre daha fazladır.

Su katmanı gözlemlenebilen bir katmandır. Canlıların yaşayabilmesi için gerekli olan su ihtiyacını bu katman sayesinde karşılarız. Sadece içmek için değil doğadaki tüm canlıların kan dolaşımı, boşaltım ve sindirim sistemlerinin düzenli çalışmasını su sağlamaktadır. Su katmanı iki farklı şekilde bulunur. Bunlardan biri tuzlu sular diğeri ise tatlı sulardır.

 Hava Katmanı (Hava Küre)

Uzay Boşluğunda milyonlarca gezegen vardır. Fakat Güneş sisteminde üzerinde yaşam olan tek gezegen Dünya'dır. Bu yüzden hava yaşamsal önem arz etmektedir. Bizim dünyamız, yaşam şartlarımızla orantılı olarak atmosfer adı verilen hava katmanı ile çevrilidir. Atmosfer bir sis gibi görünen yapıya sahiptir. Su ve kara katmanlarını sarmış bir tabakadır. Su ve toprak içinde de bulunmaktadır.

Atmosferin bir kısmı gözlemlenebilir. Canlıların yaşayabilmesi için gerekli olan tüm gazları içerisinde bulunduran bir katmandır. Bu katman aynı zamanda Dünyamızı güneşin zararlı ışınlarından korumaktadır. Hava katmanının %78'ini azot, %21'ini ise oksijen oluşturur. Diğer yandan oldukça az miktarda başka gazlar, su buharı ve karbondioksit gazı da vardır.

Hava katmanı, Dünyamızın uygun sıcaklıkta kalmasını sağlarken ayrıca yağmur, rüzgar, kar gibi hava olayları da bu katman sayesinde meydana gelir. Yaşayabilmemiz için gerekli olan oksijen hava katmanının yeryüzüne yakın kısımlarında bulunur. Yerden yükseldikçe, yani uzaya doğru çıkıldıkça sıcaklık ve oksijen miktarında azalma olur.

Dünyayı Oluşturan İç Katmanlar

Dünyamızı oluşturan iç katmanların her birinin kendine ait özellikleri vardır. Dünyanın iç katmanları, içeriden dışa doğru;

-İç Çekirdek

-Dış Çekirdek

-Manto

-Yer Kabuğudur.

-Çekirdek 

Dünya katmanının en iç yapısında bulunan ağır küre yani çekirdek, bizlerin duyu organlarıyla gözlem yapılacak bir katman değildir. Bu yapı İç Çekirdek ve Dış Çekirdek olmak üzere iki farklı kısımdan oluşmaktadır. Çekirdek en sıcak katmandır. İç Çekirdek en merkezde olmak üzere sıcaklığı daha fazladır.

Yoğunluğu ve ağırlığı fazla olan bütün ağır elementler bu katmanda yer almaktadır. Sıcaklığı ise 4500 derece civarında diye bilinir. Çünkü katman çok derinde olduğu için, bizler bu konuda sınırlı bilgilere sahibiz.

Manto

Dünyanın iç katmanlarında çekirdekten sonra onu saran Manto gelir. Mantoda duyu organlarımızla gözlem yapamadığımız diğer bir katmandır. Yer kabuğu ile çekirdek arasında bulunan Manto, yüksek sıcaklıktan dolayı erimiş kayalardan oluşmaktadır.

Mantonun diğer adı ise Ateş Küre olarak tabir edilir. Bunun sebebi sıcaklığıdır. Üzerinde yaşadığımız Yer kabuğuna göre sıcaklığı epey yüksektir. Mantonun yapısında ise yüksek oranda erimiş demir, magnezyum ve kalsiyum bulunur. Kimi zaman bu katmanı görebilmek mümkündür.

Pek sık rastlanmasa da volkanlardaki patlamalara şahit oluruz. Bu durum mantonun yüzeye çıkmasıdır. Yeryüzüne çıkan kısmına ise "lav" adı verilir. Böylece duyu organlarımızla gözlem yapabileceğimiz bir hale gelir

3.Sınıf Fen Bilimleri Gezegenimizi Tanıyalım

F.3.1.1. Dünya’nın Şekli

Önerilen Süre: 3 ders saati

Konu / Kavramlar: Küre

F.3.1.1.1. Dünya’nın şeklinin küreye benzediğinin farkına varır.

Dünya’nın şekli ile ilgili geçmişteki görüşler belirtilir.

F.3.1.1.2. Dünya’nın şekliyle ilgili model hazırlar.

Dünya’nın katmanlardan oluştuğuna değinilir.

F.3.1.2. Dünya’nın Yapısı

Önerilen Süre: 6 ders saati

Konu / Kavramlar: Kara, Hava, Su Katmanları

F.3.1.2.1. Dünya’nın yüzeyinde karaların ve suların yer aldığını kavrar.

F.3.1.2.2. Dünya’da etrafımızı saran bir hava katmanının bulunduğunu açıklar.

F.3.1.2.3. Dünya yüzeyindeki kara ve suların kapladığı alanları model üzerinde karşılaştırır

dünyanın katmanları 3 sınıf, konu anlatımı, etkinlikleri, dünyanın iç katmanları, gözlemlenemeyen katmanları ve özellikleri. Bilim insanları Dünya’nın şekli ile ilgili çalışmalar yaptıktan sonra Dünya’nın yapısını incelemeye başlamıştır. Dünya’mız gözlemlenebilen ve gözlemlenemeyen katmanlardan oluşur.

Dünyanın Katmanları 3. sınıf Konu Anlatımı

1. İç çekirdek: Dünya’mızın merkezinde yer alır.
2. Dış çekirdek: Çekirdeğin dış bölümünü oluşturur.
3. Manto: Yer kabuğunun altında bulunur, yüksek sıcaklık nedeniyle erimiş kayalardan oluşur.
4. Yer kabuğu: Canlıların üzerinde yaşadığı taş ve topraktan oluşan katmandır

Dünyamızın Katmanları Etkinlik

dünyanın katmanları 3. sınıf etkinlikleri boşluk doldurma. Dünya’nın en içteki katmanına ……………………………………. denir. Yer kabuğunun altında bulunan yüksek sıcaklık nedeniyle erimiş halde olan bölüm …………………….. denir. Canlıların üzerinde yaşadığı, taşlar ve topraktan oluşan katman ………………………’dur. Dünya’nın çekirdeğine yaklaştıkça ……………………. artar. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların başına ‘‘D’’, yanlış olanların başına ‘‘Y’’ yazalım. Dünya’mızı oluşturan katmanlar dıştan içe doğru; yer kabuğu, manto, dış çekirdek, iç çekirdektir. Dünya’mızın merkezinde bulunan iç çekirdek sıcaklığın en fazla olduğu katmandır. Dünya’mız iç içe geçmiş katmanlardan oluşmaktadır. En dışta bulunan yer kabuğu canlıların yaşadığı katmandır.

Dünyanın İç Katmanları

Dünyanın iç katmanları, Gözlenebilir katmanlar olduğuna göre bir dünyanın gözlenemeyen katmanları vardır diye bir düşünce gelmiş olabilir aklına. Doğru! dünyanın katmanları 3. sınıf Dünya toplamda beş katmandan oluşuyormuş. Gözlenemeyen katmanları ateş küre ve ağır küre olarak adlandırılmış. Bu katmanlarda canlı yaşayamazmış çünkü dünyamızın katmanları çok sıcaklarmış.

Dünyanın Dış Katmanları

dünyamızın katmanları konusu içinde yer alan düyanın dış katmanları Atmosfer: Hava küre ve gaz katmanı olarak da adlandırılan atmosfer, birçok farklı gazın karışımından oluşuyormuş. Yaşadığımız yer kabuğunu sarıp sarmalayan atmosfer, Güneş’in zararlı ışınlarını engeller, canlıların yaşaması için gereken gazları içerirmiş. Yerçekiminin bittiği yerde atmosfer biter uzay başlarmış. Hidrosfer: Su küre ya da su katmanı adı verilen hidrosfer, taş küreyle iç içe geçmiş bir şekildeymiş. Düşünürsek, bunun ne demek olduğu çok net aslında. Çukur alanlara dolmuş sular, denizler, göller ve okyanuslar yer kabuğuyla gerçekten iç içe. Bütün canlılar için yaşam kaynağı olan su, toplam su kürenin % 1’ymiş.

Dunyanin-Katmanlariİndir

İlkokul 3. sınıf Fen Bilimleri dersi, Gezegenimizi Tanıyalım ünitesi, Dünya’nın Katmanları konu anlatımını bu sayfada bulabilir ve pdf olarak indirebilirsiniz.

DÜNYA’NIN KATMANLARI

BU KONUDA NELER ÖĞRENECEĞİZ?
→ Dünya’nın katmanları nelerdir?
→ Magma katmanı ve özellikleri
→ Çekirdek katmanı ve özellikleri

Tıpkı haşlanmış yumurta gibi Dünya’nın da katmanları bulunmaktadır. Şimdi bu katmanları dıştan içe doğru inceleyelim.

Yer Kabuğu

Dünya’nın en dışta ve en ince olan katmandır. Üzerinde yaşadığımız yerdir. Tüm gezegeni kaplar. Yerküre bir elma kadar olsaydı yer kabuğu onun kabuğu gibi olurdur.

Ateş Küre (Magma-Manto)

Yer kabuğunun altında bulunur. Yüksek sıcaklık nedeniyle erimiş kayalardan oluşur. Magma, bazen yeryüzüne çıkabilir. Yeryüzüne çıkan magmaya lav denir.  Magmanın yeryüzüne çıktığı yerler yanardağ olarak adlandırılır.

Ağır Küre (Çekirdek)

Dış ve iç çekirdek olmak üzere iki kısma ayrılır. Dünya’nın en içte, en sıcak ve en ağır katmanıdır. Sıvı halinde bulunur.

Dünya Modeli Oluşturalım

1. Önce sarı oyun hamurundan bilye büyüklüğünde bir parçayı koparıp yuvarlayarak küre şekline getirelim.
2. Turuncu oyun hamurundan sarı oyun hamuruna göre daha büyük bir parçayı alıp elimizde düzleştirelim. Sarı küreyi içine koyup ikisini beraber yuvarlayalım ve küre şekline getirelim.
3. Aynı işlemi kırmızının için turuncu, kahverenginin içine kırmızı oyun hamuru olacak şekilde tekrarlayalım.
4. Kahverengi oyun hamurunun üzerine Dünya modeline bakarak yeşil ve mavi oyun hamurlarını yapıştıralım.
5. Modeli plastik bıçakla keselim.

Dünya’mız Katmanlardan Oluşur

• Yer kabuğu Dünya’mızın dış kısmını oluşturur.
• Manto ve Çekirdek yer kabuğunun iç kısmını oluşturur.

3. sınıf Dünya’nın Katmanları konusunu pekiştirelim.