Memur Doğum Izni Baba

Doğum izni erkeklerde memurlar için 4A'ya da 4C çalışanlar konusunda değişkenlik göstermektedir. Aynı zamanda bu süre hem memurlar hem de özel sektör çalışanları için de farklılık yaratmaktadır. Buradaki temel amaç doğum yaptıktan sonra erkeklerin eşinin yanında olması ve onlara bu dönem içerisinde yardım etmesidir.

Babalık İzni Kaç Gün?

Pek çok erkek babalık izni kaç gün diye merak etmekte ve internet üzerinden araştırma gerçekleştirmektedir. Özellikle eşi doğum yapmış olan pek çok memur ya da özel sektör çalışanı, bu izinden faydalanmak istiyor. Yasal bir hak olarak ise yeni baba olmuş pek çok kişi bu izini kullanarak eşinin yanında olabilmektedir.

Bu durumda memurlar için verilen babalık izni 10 günlük bir süreyi kapsamaktadır. Bu durum sayılı kanuna bağlı olarak maddesinde yer alır. Özel sektör çalışanları için ise sayılı kanuna bağlı olarak, 5 günlük bir süre ile erkekler babalık izni alma hakkına sahip olur. Hem memurlar için hem de özel sektör çalışanları adına bu izinler yıllık izin içerisinde yer almaz. Mazeret izni içinde yer alır ve yasal çerçevede kullanım hakkı bulunmaktadır.

Devlet nezdinde sözleşmeli personel olarak çalışan kişiler için ise erkekler adına babalık izni 2 gün süre olarak verilmektedir. Bu durum 4/B’li çalışan personel için geçerlidir. Diğer devlet memurları ise 10 günlük bir süre alma hakkına sahiptir. Özel sektör çalışanları ise çalıştığı sektöre bağlı olmadan 5 günlük izin hakkını kullanabilmektedir.

Doğum izni, bir çalışanın yeni doğan bir çocuğunun bakımı ve diğer ilgili konularla ilgilenmesi için izin almasıdır. Bu izin, genellikle anne ya da baba için verilir. Yeni doğum yapan, hamile olan ya da evlat edinen çalışanların doğum izni süreleri ve bu izin hakkının kullanım koşulları kanunlar çerçevesinde koruma altına alınmıştır. Doğum iznine kadar geçen süreçte kadın çalışanlara bir takım özel ayrıcalıklar da yine kanun çerçevesinde sağlanmaktadır. Kadın çalışanların doğum iznine ayrılana kadar elde ettiği ayrıcalıkları şu şekilde sıralayabiliriz:

• Çalışma süresinin kısaltılması
• Gece vardiyalarında çalıştırılmama
• Daha rahat bir ortamda çalıştırılma
• Ücretli izin hakkı

Doğum izni, yeni doğan bir çocuğun bakımı için gerekli olan zamanı sağlamak için tasarlanmıştır. Bu izin, anne ya da babanın yeni bir aile üyesinin hayatında önemli bir rol oynamasına ve çocuklarının ihtiyaçlarını karşılamasına yardımcı olur. Doğum izni, doğum öncesi 8 hafta ve doğum sonrası 8 hafta olmak üzere toplamda 16 haftadan oluşmaktadır. Bu doğrultuda doğum izni süresi hesabında gebelik 40 hafta olarak ele alındığından kadın işçi gebeliğinin haftasını tamamlaması itibariyle doğum iznine ayrılabilmektedir. Anne adayının ikiz, üçüz gibi çoğul gebelik hallerinde ise doğumdan önce çalıştırılmayacak 8 haftalık süreye ek 2 hafta eklenerek toplamda doğum öncesi doğum izni 10 haftaya uzamaktadır. Böylelikle çoğul gebeliklerde doğum izni toplamda 18 hafta olarak kullanılabilmektedir.

Doğum İzni Nedir?

Doğum izni mevzuat çerçevesinde aslında hamilelik sürecinin başlamasından itibaren devreye girmektedir. Yukarıda da bahsettiğimiz üzere hamile çalışanlar diğer çalışanlara nazaran daha farklı ve ayrıcalıklı bir takım haklar elde etmektedirler. Hamile olan kadın işçilerin gebelik dönemi süresince günde en fazla 7,5 saat çalıştırılabileceklerine ve gece vardiyasında çalıştırılamayacaklarına dair hüküm bu kapsamda yer alan önemli düzenlemelerdendir.  Gebe çalışanların daha hafif işlerde çalıştırılmasının kanuni dayanağı İş Kanunu Md’ tür. Bu madde göre doktor raporu bulunması halinde, gebe çalışan ağır işlerde çalıştırılamaz.

Bahse konu haklar gebe çalışanlara kanuni düzenlemeler çerçevesinde verildiğinden ücretlerinde herhangi bir azalma söz konusu olmayacaktır. Bu haklara ilave olarak doktor kontrolüne gitmesi gereken kadın çalışana ücretli izin verilmek zorundadır. Verilen bu izinler yıllık izinden düşmeyecektir.

Birçok ülke, işçilere doğum izni verilmesini zorunlu kılan yasalara sahiptir. Örneğin, ABD&#;de Federal Yasalar, işverenlerin çalışanlarına 12 haftaya kadar ücretli doğum izni vermesini gerektirirken, İngiltere&#;de yasal olarak 52 haftalık bir izin hakkı vardır. Bu izinler, ücretli ya da ücretsiz olabilir ve işverenin şartlarına ve çalışanın iş pozisyonuna göre değişebilir.

Babalık İzni Nedir?

Babalık izni, bir babanın yeni doğan bir çocuğunun bakımı ve diğer ilgili konularla ilgilenmesi için izin almasıdır. Bu izin, genellikle annenin doğum izninden sonra verilir. Kadın çalışan doğum yaptıktan sonra babaya verilen izine babalık izni denilmektedir. Doğum izni esasen doğum yapmış kadın çalışanlara verilen bir izin olmakla birlikte günümüz modern dünyasında, sosyal devlet olma yolunda atılan önemli adımlardan bir tanesi de babalık iznidir. Babalık izni, yeni bir baba için önemli bir fırsattır, çünkü bebeğiyle vakit geçirme ve ona bakma imkanı verir. Bu izin, anne veya baba için iş-yaşam dengesini sağlamak için de önemlidir ve aile birliğinin güçlenmesine yardımcı olabilir.

Babalık izni bakımından işçi ve memur olma noktasında birtakım farklılıklar bulunmaktadır. Memur olan babalar bakımından bir ayrım yapılmaksızın izin süresi 10 gün olarak kullandırılmaktadır. İşçiler bakımından ise karşımıza iki farklı senaryo çıkmaktadır. Buna göre kadrolu işçilerin 5 günlük izin hakları bulunmaktadır. Bahse konu izin için işçinin maaşından bir kesinti yapılmayacaktır. İşçinin sözleşmeli olması halinde ise babalık izni süresi 2 gün olarak tespit edilmiştir. Babalık izni sürelerini çalışan babanın çalışma şekline ve farklı senaryolara göre kısaca aşağıdaki gibi özetleyebiliriz :

1. Babanın Memur Olması: Memur olarak çalışan babaların babalık izin süreleri aynı olup kanun koyucu tarafından 10 gün olarak belirlenmiştir.

1. Babanın İşçi Olması: İşçiler yönünden iki farklı senaryo göze çarpmaktadır.

• Kadrolu İşçiler : 5 gün ücretsiz izin hakkı bulunmaktadır.
• Sözleşmeli İşçiler : 2 gün ücretsiz izin hakkı bulunmaktadır.

Doğum Raporu Nedir?

Gebe çalışanın, gebelik nedeniyle sağlık durumu bozulmaya başlamışsa ve bu durum bir doktor raporu ile de belgelendirilmişse doğum iznine ilave olarak doğumdan önce 3 hafta kadar izin hakkı daha elde etmiş olacaktır. Kanundaki doğum izninin esas amacı anne ve doğacak olan bebeğinin sağlığıdır. Doğum izni esasen annenin inisiyatifine bırakılmakta ise de kanunen annenin çalışabileceği süre maksimum gebeliğin haftasına kadardır.

Doktor raporu dahilinde annenin çalıştığı süreler doğum iznine doğum sonrası ilave edilecektir. Normal koşullarda doktorun çalışmasında engel bir hali olmadığına ilişkin bir raporu olmadıkça, gebe çalışanın doğumdan önceki 8 hafta çalışmaması gerekmektedir. Birden fazla gebelik halinde ise bu süre kanunda 10 hafta olarak düzenlenmiştir.

Doğum İzni Çeşitleri Nelerdir ?

Doğum izni çeşitlerini şu şekilde sıralamak mümkündür:

• Ücretsiz İzin
• Süt İzni
• Yarım Çalışma Hakkı
• Kısmi Çalışma Hakkı

Ücretsiz İzin: Kadın çalışanlar ücretli izinlerinin bitimlerinde 6 aya kadar ücretsiz izin haklarını da kullanabilirler. Dayanağını İş Kanunundan alan bu iznin kullanılması açısından işverenin rızası aranmayacaktır.

Süt İzni: doğum nedeniyle verilen izin kapsamında, yeni doğum yapmış olan çalışanlara günde saat olacak şekilde izin verilmesini amaçlayan bir izindir. Bu izin süresinin günün hangi saat dilimlerinde kullanılacağını izni kullanacak olan kişi kendisi karar vermektedir. Süt izni günlük çalışma sürelerinde sayılır ve çocuk 1 yaşına geldiği andan itibaren geçerliliğini yitirmektedir.

Yarım Çalışma Hakkı: doğum sonrası çocuğun bakımı ve diğer birtakım ihtiyaçlarının karşılanması bakımından anneye verilen bir haktır. Bu hakka göre çalışan istemesi halinde haftanın yarısında ücretsiz izne ayrılabilecektir. Tam çalışma haline geri dönmesi halinde ise çocuğunun 1 yaşını doldurmaması şartı ile süt izni hakkını kullanmaya devam edebilecektir.

Kısmi Çalışma Hakkı: Anne ve babanın ilköğretim çağına gelen çocuklarının okula başlayacağı tarihi takip eden aybaşına kadar talep edebildikleri bir haktır. Dayanağını yine Sayılı İş Kanunundan almaktadır. Bir çocuk için yalnızca bir defa kullanılabilen bir haktır. Bu hak kullanılmadan en az 1 ay önce işverene bilgi verilmesi gerekmektedir. Bu izin ve hakka dair bilinmesi gereken en önemli hususlardan birisi de anne ya da babasından sadece birisi çalışıyorsa çalışan ebeveynin bu haktan yararlanamayacak olmasıdır.

Doğum İzni Süresi

Doğum izni süresini düzenleyen İş Kanunu Md. 55/B’ ye göre; gebe olan çalışanın doğum öncesi ve sonrası çalıştırılmadığı süreler hesaplanırken, bu süreler çalışmış gibi hesaplanacak ve yıllık izin süreleri de buna göre belirlenecektir.

Buna ilave olarak çalışanın kendi inisiyatifinde olarak kullanmış olduğu ücretsiz izinleri çalışma sürelerinden sayılmayacak ve yıllık ücretli izin hesabında dikkate alınmayacaktır.

Doğum İzni Parası Nedir?

Doğum izni parasını esasında bir nevi iş göremezlik ödemesi şeklinde düşünebiliriz. SGK yeni doğum yapmış çalışanlara kazandıkları ücretin 2/3’ünü analık geçici iş göremezliği adı altında çalışamadıkları halde ödemektedir.

Gebe çalışanlar doğumdan önceki üç haftadan itibaren bu ödemeyi almaya başlamaktadırlar. Ödemeyi alabilmenin tek şartı; doğum yapmadan önceki yıl içerisinde 90 gün boyunca sigorta priminin ödenmiş olmasıdır.

Erken doğum olması halinde doğum izni: İlgili kanuni düzenlemeye göre; doğum öncesinde kullanılması gereken fakat erken doğum nedeniyle kullanılamayan doğum öncesi analık izni süreleri, doğumdan sonra kullanılacak izin sürelerinin üzerine eklenerek kullanılabilecektir.

Doğum İzni Borçlanması Nedir?

Eski yasa hükümlerine göre doğum iznine ayrılan kadınların çalışamadıkları süreler içerisinde sigorta primleri yatmıyor ve emeklilik süreleri uzuyordu. Yaşanan bu mağduriyeti gidermek amacıyla yapılan yasal düzenlemeler sonrasında hizmet akdi kapsamında çalışan kadın işçilere doğum sebebiyle çalışmadıkları 2 yıllık süreyi borçlanma olanağı getirilmiştir. Doğum yapan çalışanların bahse konu 2 yıllık süreyi borçlanmaları bir takım özel şartların gerçekleşmesine bağlanmış olup bunları kısaca şu şekilde sıralayabiliriz:

• Borçlandığı süre boyunca çocuğunun yaşaması
• Doğum yapıldıktan sonra adına prim ödenmemesi
• Doğumdan önce sigortalı olması

İşçiye Doğum İzninin Kullandırılmaması

Doğum izninin asıl amacının aile kurmanın desteklenmesi olduğunu söyleyebiliriz. Bu sebepten dolayı da gerek bizim hukukumuz açısından gerekse de Avrupa İnsan Hakları açısından toplumların yapı taşı olan aile kavramı çok önemli olup bir takım yasal düzenlemeler kapsamında korunmaya çalışılmıştır.

Gebe çalışanların doğum izninden yararlandırılmasının hukuki temelini ise en başta anayasamız oluşturmaktadır. İşveren kendisinden doğum izni talep edildiği anda bu talebi yerine getirmek zorundadır. İş Kanunu Md’ e göre; çalışanın kanundan doğan doğum izni hakkı nedeniyle hizmet akdi sonlandırılamaz. Bu sebebe dayalı olarak hizmet akdi feshedilirse, işçinin tazminat davası açmak sureti ile haklarını işverenden alabileceği unutulmamalıdır.

Özel Sektörde Doğum İzni Ne Zaman Başlar?

Gebeliğin Haftasından itibaren doğum izni talep edilebilir. Çoğul gebelik hallerinde ise Haftadan itibaren doğum izni talep edilmesi mümkün olabilecektir.

İş Kanunu gereğince gebeliğin Haftasından, yani doğuma 3 hafta kala doğum iznine ayrılmak zorunludur.

Doğum İzninin Tamamı Doğumdan Sonra Kullanılabilir mi?

Doğum izninin tamamı doğumdan sonra kullanılamaz. Doğum izni, doğum öncesinde ve doğum sonrasında kullanılabilen belirli bir süreyi kapsar. Öncelikle, doğum izni genellikle doğumdan önce kullanılabilecek bir süreyi kapsar. Bu, hamile bir kadının doğumdan önceki son günlerinde veya haftalarında dinlenmesi ve hazırlıklarını yapması için zaman ayırması için izin verir.

Doğum izni, doğum sonrasında kullanılan bir süreç olmakla birlikte, izin süresinin tamamı doğumdan sonra kullanılamaz. Ancak, birçok ülkede, doğum sonrası dönemde anne veya babanın çocuğunun bakımı için kullanabilecekleri ek izinler de bulunmaktadır. Bu ek izinler, ebeveynlerin çocuklarının sağlığına ve refahına odaklanmalarına yardımcı olur.

Gebe çalışanın çalışmasında sağlık açısından herhangi bir sorun olmayacağına dair uzman hekim raporu olan çalışanlar doğumun gerçekleşeceği tarihe 3 hafta kalana kadar çalışabilirler. Bu halde doğum öncesi hakları olan ancak kullanmadıkları 5 haftalık süreyi doğum sonrası kullanma hakları olan 8 haftalık süreye eklemek suretiyle doğum sonrası 13 hafta olacak şekilde kullanmaları mümkündür. Ancak çalışanların doğum öncesi hakları olan 8 haftalık süreyi doğuma kadar kullanmayarak, doğum sonrası 8 hafta ile birleştirmek suretiyle doğum sonrası 16 hafta olacak şekilde kullanmaları yasal düzenlemeler karşısında mümkün olmamaktadır.