Güney Kıbrıs A Türkler Girebilir Mi
kaynağı değiştir]
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin, 15 Kasım 'te bağımsızlığını ilan etmesinin ardından BM Güvenlik Konseyi, 18 Kasım’da aldığı bir kararla bağımsızlık kararını kınadı.[2]Türkiye bağımsızlık kararı sonrasında KKTC'yi tanıdı. Pakistan ve Bangladeş, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ni tanıdıktan sonra, ABD ve İngiltere’nin baskıları ile bu kararlarından vazgeçtiler.[3][4] 18 Kasım ’te de BM Güvenlik Konseyi sayılı kararı ile üye ülkelere Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin ilanını tanımama çağrısı yapıldı.[5] Türkiye ve KKTC, kararda geçen ifadeye ("calls upon", "directs" değil) dayanarak, son kararın üye ülkelerde olduğu görüşünü savunmaktadır.
BM ve AB, bazı KKTC kurum ve kuruluşlarını yasal olarak kabul etmektedir. Örneğin, sonrası yapılan mübadelede adanın kuzeyinde toprakları kalan Rumlara, bunlara karşılık olarak güneyde kalan Türk arazilerini veren KKTC Taşınmaz Mal Komisyonu; Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafından resmen bir iç hukuk yolu olarak kabul edilmiştir.[6]
Bazı devletler ve uluslararası kurumlar, KKTC yetkililerini Kıbrıs Türk Toplumu yetkilisi, cumhurbaşkanını Kıbrıs Türk Toplumu Lideri olarak anmaktadır.[7] Türkiye, KKTC yetkililerini daima sıfatlarıyla kabul etmektedir. Bunun dışında baharında KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet Ali TalatPakistan Cumhurbaşkanı Pervez Müşerref tarafından cumhurbaşkanı sıfatıyla davet edildi.[6] Ayrıca KKTC dışişleri bakanları, uluslararası bazı ortamlarda dışişleri bakanı olarak ağırlanmıştır.[8][9]
Diplomatik temsilcilikler[değiştir kaynağı değiştir]
Kuzey Kıbrıs'a uygulanan izolasyonlar bazı alanlarda kalkmasına rağmen, önemli ölçüde izolasyon hala vardır.
- Ulaşım: İsteyen her Kıbrıslı Türk, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olabilmektedir.[19] Türkiye'yle birçok ülke arasında vizesiz seyahat anlaşması olması, dolayısıyla KKTC vatandaşlarının bu ülkelere vizesiz seyahat edebilmesi anlamına gelmektedir. KKTC'den kalkan uçaklar Türkiye haricinde hiçbir ülke topraklarına inememektedir. Diğer ülkelere charter seferlerle doğrudan uçuş ise yapılabilmektedir. Kıbrıs Türk Havayolları'nın KKTC-Birleşik Krallık ve KKTC-Almanya seferleri, Türkiye aktarmalı olarak yapılmaktadır. Suriye(Lazkiye)-KKTC(Gazimağusa) deniz seferleri yapılmaktadır.[20]KKTC-Lübnan deniz seferleri de yapılmaktadır. Suriye KKTC pasaportunu tanımış ve KKTC vatandaşlarından vize isteğini kaldırmıştır.[21] KKTC pasaportları; Avustralya, Fransa, Pakistan, Suriye, ABD ve Birleşik Krallık tarafından tanınmaktadır.[21][22]
- Eğitim: Kuzey Kıbrıs'ta 6 üniversitenin ve bu üniversitelerde öğrencinin (bunların bir kısmı 68 farklı ülkeden) olması, eğitim alanındaki izolasyonları sona erdirmiştir. Doğu Akdeniz Üniversitesi ve Yakın Doğu Üniversitesi, Avrupa Üniviersiteleri Birliği'nin tam üyesidir. Üç yeni üniversite (İstanbul Teknik Üniversitesi, Çukurova Üniversitesi, Gazi Üniversitesi) Kuzey Kıbrıs'ta kampüs açacaktır. Girne Amerikan Üniversitesi, İngiltere'de (Cantenbury) kampüs açmıştır.
- Spor:
Futbol: KKTC Futboluna ambargo uygulanmaktadır. KKTC, Rumların bu tutumunu Avrupa'da Irkçılığa Karşı Futbol Örgütü'ne (FARE) şikayet etmiş; FARE, Kıbrıs Futbol Federasyonu'nun KKTC takımlarına veto uygulamaması gerektiğini ve uluslararası alanda temsiliyet amacıyla bağımsız ve tanınmış bir Kıbrıs Türk Federasyonu kurulması gerektiğini FİFA ve UEFA'ya bildirmiştir.[23]
Basketbol: Dünyanın en geniş veri tabanına sahip ve en çok takip edilen basketbol sitesi seafoodplus.info, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Basketbol Ligi'ni veri tabanına aldı.[24][25]
- Sona eren izolasyonlar: Badminton, bilardo, bisiklet, bocce, futboltenisi, golf, karting, tekvando ve yamaç paraşütü alanlarındaki izolasyonlar sona ermiştir.
İkili ilişkiler[değiştir Profil: Güney Kıbrıs Rum Yönetimi
Kıbrıs Cumhuriyeti, İngiliz hakimiyetinden sonra 16 Ağustos ’ta adanın iki halkı arasında ortaklık temeline dayandırılan uluslararası antlaşmalar uyarınca kuruldu.
Ancak, Kıbrıs Rum tarafının 21 Aralık tarihinde Kıbrıs Türk toplumuna karşı kapsamlı ve sistematik saldırılara geçmesi, devlet yapısındaki ortaklık temellerini ortadan kaldırma teşebbüsleri ve anayasayı feshetmesinden sonra Kıbrıs Cumhuriyeti, bir ortaklık devleti olmaktan çıkarak bir Rum yönetimine dönüştü.
Kıbrıs Cumhuriyeti fiilen Rum/Yunan kontrolü altına girerken adanın kuzeyindeki Türk bölgelerinde herhangi bir egemenliği söz konusu olmadı.
15 Temmuz tarihinde Yunan cuntasının desteğiyle EOKA terör örgütü lideri Nikos Sampson, adayı Yunanistan'a bağlamak amacıyla Makarios'a karşı bir darbe gerçekleştirerek, iktidarı kısa süreyle ele geçirdi.
Kıbrıs'ın egemenliğine ve toprak bütünlüğüne kasteden bu hareket karşısında Türkiye, Garanti Antlaşması çerçevesinde, önce İngiltere'ye ortak müdahale teklifinde bulundu. İngiltere'nin olumsuz cevap vermesi üzerine, adadaki Türklerin güvenliğini de dikkate alarak, Türkiye 20 Temmuz günü Barış Harekatı’nı başlattı.
Böylece Kıbrıs'ın Yunanistan'a ilhakı önlendi ve Kıbrıs Türk halkının varlığı da güvence altına alındı. Türk Barış Harekatı aynı zamanda Yunanistan'da cunta idaresinin de sonu oldu.
[ darbesiyle görevden uzaklaştırılan Kıbrıs lideri Makarios. Fotoğraf: AP] Kıbrıslı Türkler, harekatın ardından önce federe devlet kurdular, ardından 'te bağımsızlık ilan ettiler.
Türkiye ve KKTC de adanın güneyini 'Rum Kesimi', orada bulunan otoriteyi de Güney Kıbrıs Rum yönetimi (GKRY) olarak adlandırıyor. Fakat Türkiye Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'ni resmi olarak tanımadı.
Nüfus mübadelesi
2 Ağustos tarihinde Viyana’da BM gözetiminde Rauf Denktaş ile Glafkos Klerides arasında bir nüfus mübadele anlaşmasına varılmıştı. BM Barış Gücü aracılığıyla uygulanan bu anlaşmayla Kuzey’den Güney’e yaklaşık bin Rum, Güney’den Kuzey’e de 65 bin Türk geçti, böylece nüfus bakımından homojen iki kesim meydana geldi.
Bu iki kesim, kilometre boyunca uzanan ve genişliği 5 metre ile 7 kilometre arasında değişen bir 'ara bölge' ile birbirinden ayrıldı.
Yunanistan ile GKRY arasında ortak savunma doktrini
Yunanistan ve GKRY arasında Kasım 'te "Ortak Savunma Doktrini" yürürlüğe girdi.
"Ortak Savunma Doktrini", iki ülke arasında ortak askeri strateji ve operasyonlar planlanmasını, ortak tatbikatlar yapılmasını, Girit, Oniki Adalar ve "Kıbrıs"ın savunma alt yapılarının yeniden düzenlenmesini, Yunanistan'ın Orta Akdeniz'de somut bir rol oynamasına imkân verecek şekilde Güney Kıbrıs'ta hava ve deniz üsleri kurmasını ve askeri harcamaların artırılmasını öngörüyor.
Bu yeni stratejik kavram ile tanımlanan "tek savunma alanı" ile Yunanistan'dan adada Magosa'ya kadar uzanan bölge doğal savunma sahası olarak kabul ediliyor ve bu bölgenin her köşesinde etkinlik sağlanması amaçlanıyor.
Kıbrıs sorunu ve müzakereler
On yıllardır devam eden müzakereler, BM İyi Niyet Misyonu çerçevesinde süreç içerisinde ortaya çıkan yerleşik BM parametreleri olan siyasi eşitlik ve iki kesimlilik temelinde, eşit statüde iki kurucu devleti haiz yeni bir ortaklık kurulması amacıyla yürütüldü.
Müzakere sürecinde BM tarafının çözüm önerilerine evet diyen taraf hep Kıbrıs Türk tarafı olmuş, ancak Rum tarafı anlaşmaya yanaşmamış, Kıbrıslı Türkler ile ortak bir geleceği paylaşmayı reddetmişti.
Uzun bir aradan sonra müzakereler yılında yeniden başlatıldı.
Annan Planı'na hayır
'de “Kıbrıs Sorununa Kapsamlı Çözüm Temeli” adı altında taraflara sunulan belge daha sonra Annan Planı olarak anılmaya başlandı.
BM Genel Sekreteri Kofi Annan, 26 Şubat tarihinde Annan Planı’nın üçüncü versiyonunu taraflara sundü. Plan 31 Mart tarihinde nihai şeklini aldı.
Kıbrıs için tarihi bir dönemeç olarak kayda geçen Annan Planı, iki toplumlu ve 2 eşit kurucu devletten oluşan federal bir devleti öngörüyordü.
Plan 24 Nisan 'te hem KKTC hem de GKRY'de eş zamanlı olarak halkın oylamasına sunuldu. Kıbrıs Türklerinin yüzde 65'i çözümden yana oy kullanırken, Rumlar yüzde 75 ile 'hayır' dedi.
[Kıbrıs Rumları yüzde 75 ile Hayır oyu kullandı. Fotoğraf: Reuters] GKRY lideri Papadopulos’un 7 Nisan tarihindeki halka seslenişinde Rum halkını “güçlü bir hayır” demeye çağırması ve Rum liderliğinin devlet eliyle sürdürdüğü “hayır kampanyası” da önemli bir etki yapmıştır.
Sonuçta, Rum toplumunun reddi karşısında, BM ve AB dahil tüm uluslararası camianın desteklediği bu kapsamlı çözüm planı geçersiz hale geldi.
AB'ye üyelik
GKRY AB tarafından desteklenen çözüm planına hayır demesine rağmen, 1 Mayıs 'te AB'ye tam üye oldu.
Yasal olarak AB üyeliği, Kıbrıs'ın tümü için geçerli ve Kıbrıslı Türkler de aynı haklara sahip. Ancak Kuzey ile Güney arasında anlaşma sağlanmadığı için uygulamada sadece Rum Kesimi, AB müktesebatına tabi.
GKRY, AB'ye dahil olduktan sonra KKTC üzerindeki ambargo ve izolasyonların sürdürülmesi ve Türkiye'nin AB adaylık müzakerelerinin çıkmaza girmesi yönündeki girişimlerine ağırlık verdi.
yılında Rum Kesimi'nin Annan Planı'nı reddetmesinden sonra AB Genel İşleri ve Dış İlişkiler Konseyi, Komisyon'u KKTC'ye uygulanan ekonomik ambargoların ve izolasyonun kalkması için gerekli tedbirleri almaya davet etti ve milyon euro yardım yapılmasını öngördü.
Bu amaçla bir mali tüzük kabul edilmekle birlikte, yılında AB'nin uluslararası ticaretine ilişkin kararlarda oy birliği gerektiğinden GKRY'nin itirazı sonucunda engellendi.
Anastasiadis dönemi ve yeniden müzakereler
Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, Anayasası'na bağlı olarak başkanlık sistemiyle yönetiliyor. Halkoyuyla seçilen Cumhurbaşkanı koltuğunda 'ten bu yana Demokratik Seferberlik Partisi (DİSİ) lideri Nicos Anastasiadis bulunuyor.
[GKRY Lideri Nicos Anastasiades. Fotoğraf: Reuters]28 Şubat 'te yapılan seçimleri Demokratik Seferberlik Partisi (DİSİ) lideri, muhafazakar Nicos Anastasiadis kazandı.
Komünist rakibine galip gelen Anastasiadis, ülkedeki ekonomik krizi sonlandırmak için gereken adımları atma sözünü AB ve İMF ile kurtarma paketleri imzalayarak gerçekleştirmeye çalıştı.
'teki referandumda Annan Planı'na destek veren Anastasiadis, seçimden sonra yaptığı konuşmasında, Türk tarafının da kabul edeceği bir çözümle 'tam bir Avrupa devleti' oluşturmak istediklerini açıklamıştı.
Anastasiadis ile dönemin KKTC Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu, 11 Şubat 'te adanın ara bölgesinde Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Temsilcisi Lisa Buttenheim'ın da katılımıyla Kıbrıs sorununu çözüme kavuşturmak amacıyla müzakereleri yeniden başlattı.
İki liderin yaptığı ortak açıklama metninde, yerleşmiş BM parametreleri ile temel hak ve özgürlüklere saygı yanında, kurulacak yeni ortaklığın iki kesimli ve iki toplumlu olacağı vurgulandı.
yılında KKTC Cumhurbaşkanlığı koltuğuna oturan Mustafa Akıncı ile Anastasiadis arasında çözüm arayışları kaldığı yerden devam etti.
Ancak tüm çabalara reğmen, Kıbrıs Rum tarafının uzlaşmaz tutumu, iki toplumlu, iki bölgeli bir federasyon çerçevesindeki çözüme odaklanan süreç yılında çöktü.
'Güvenlik' ve 'garantiler' başlığındaki ihtilaflar müzakerelerin çöküşündeki ana sebepler olarak gösterildi.
Rum kesiminin, garantör ülkeler arasında yer alan Türkiye'nin adadan askerlerini çekmesi konusunda ısrarcılığı, KKTC ve Türkiye tarafından reddedilmişti.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, görüşmelerin ardından yaptığı açıklamalarda, "Bu sonuç BM iyi niyet misyonu parametreleri içerisinde bir çözümün imkansızlığını ortaya koymuştur. Artık bunda ısrar etmenin anlamı yoktur” ifadesini kullanmıştı.
'in nisan ayında Cenevre'de düzenlenen gayri resmi Kıbrıs görüşmesinde, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, tarafların yeterli bir ortak zeminde buluşamadıklarını açıklamıştı.
GKRY lideri Anastasiadis ise 2 devletli çözümü asla kabul etmeyeceklerini açıklamıştı.
Ekonomi
Güney Kıbrıs ekonomisi, turizme ve mali sektör üzerine oturuyor. Ülke 'de euro'ya geçti. Aynı yıl ABD'den yayılan küresel mali kriz ve daha sonra Avrupa'ya yansımaları, Güney Kıbrıs ekonomisini de etkiledi.
GKRY, ’lu yılların ilk yarısında ülkeyi büyük bir açmaza sürükleyen ekonomik krizi, AB ve IMF tarafından planlanan kurtarma paketleri ile kısmen aştı. Ekonomiyi yeniden rayına sokmaya çalışan GKRY bu yöndeki politikaları uygulanmaya devam ediyor.
[GKRY'deki ekonomik krizde çok sayıda banka etkilendi. Fotoğraf: Reuters] Böylece arasında eksi yönde seyreden büyüme rakamları, yılları arasında yüzde gibi düşük yüzdeyle pozitif bir seyir yakaladı. yılında büyüme rakamları yeniden eksileri gördü.
'da GKRY Gayri Safi Yurt İçi Hasılası 25 milyar dolar seviyesinde. Kişi başına düşen milli gelir ise 27 bin dolar civarında.
Türkiye ile ilişkiler
Türkiye Cumhuriyeti GKRY’yi resmi olarak tanımadığından, ülkemizle GKRY arasında resmî anlamda siyasi, ticari, bürokratik bir ilişki söz konusu değil.
Kıbrıs sorunu Türkiye’nin komşusu Yunanistan’la ve Avrupa Birliği ile ilişkilerinin ana gündem maddelerinden birini oluşturuyor.
GKRY, Türkiye ile Yunanistan arasındaki en önemli sorun alanlarından birini teşkil ediyor.
Doğu Akdeniz'deki hidrokarbon kaynakları ve EastMed projesi
GKRY'nin Doğu Akdeniz’de tek taraflı olarak ilan ettiği sözde Münhasır Ekonomik Bölgesi'nde sondaj denemeleri KKTC ile GKRY aradındaki ihtilafı daha da derinleştirdi.
[GKRY, İSrail ve Yunanistan, EASTMED boru projesinin anlaşmasını Atina'da imzaladı. Fotoğraf: Reuters] Söz konusu gelişme üzerine KKTC adanın eşit ortağı olarak meşru hak ve çıkarlarını korumak amacıyla yılında kendi araştırma faaliyetini başlatacağını duyurmuştu.
GKRY, 2 Ocak 'de Doğu Akdeniz'deki gazı Yunanistan üzerinden Avrupa'ya taşınmasını ön gören EastMed boru projesinin anlaşmasını Atina'da Yunanistan ve İsrail ile beraber imzaladı.
GKRY'nin tek taraflı bu adımı Doğu Akdeniz'de gerginliği tırmandırırken Türkiye, Kıbrıs Türklerinin haklarının korunması amacıyla bölgeye sismik araştırma ve sondaj gemilerini göndermişti.
kaynağı değiştir]
Profil: Güney Kıbrıs Rum Yönetimi
Kıbrıs Cumhuriyeti, İngiliz hakimiyetinden sonra 16 Ağustos ’ta adanın iki halkı arasında ortaklık temeline dayandırılan uluslararası antlaşmalar uyarınca kuruldu.
Ancak, Kıbrıs Rum tarafının 21 Aralık tarihinde Kıbrıs Türk toplumuna karşı kapsamlı ve sistematik saldırılara geçmesi, devlet yapısındaki ortaklık temellerini ortadan kaldırma teşebbüsleri ve anayasayı feshetmesinden sonra Kıbrıs Cumhuriyeti, bir ortaklık devleti olmaktan çıkarak bir Rum yönetimine dönüştü.
Kıbrıs Cumhuriyeti fiilen Rum/Yunan kontrolü altına girerken adanın kuzeyindeki Türk bölgelerinde herhangi bir egemenliği söz konusu olmadı.
15 Temmuz tarihinde Yunan cuntasının desteğiyle EOKA terör örgütü lideri Nikos Sampson, adayı Yunanistan'a bağlamak amacıyla Makarios'a karşı bir darbe gerçekleştirerek, iktidarı kısa süreyle ele geçirdi.
Kıbrıs'ın egemenliğine ve toprak bütünlüğüne kasteden bu hareket karşısında Türkiye, Garanti Antlaşması çerçevesinde, önce İngiltere'ye ortak müdahale teklifinde bulundu. İngiltere'nin olumsuz cevap vermesi üzerine, adadaki Türklerin güvenliğini de dikkate alarak, Türkiye 20 Temmuz günü Barış Harekatı’nı başlattı.
Böylece Kıbrıs'ın Yunanistan'a ilhakı önlendi ve Kıbrıs Türk halkının varlığı da güvence altına alındı. Türk Barış Harekatı aynı zamanda Yunanistan'da cunta idaresinin de sonu oldu.
Kıbrıslı Türkler, harekatın ardından önce federe devlet kurdular, ardından 'te bağımsızlık ilan ettiler.
Türkiye ve KKTC de adanın güneyini 'Rum Kesimi', orada bulunan otoriteyi de Güney Kıbrıs Rum yönetimi (GKRY) olarak adlandırıyor. Fakat Türkiye Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'ni resmi olarak tanımadı.
Nüfus mübadelesi
2 Ağustos tarihinde Viyana’da BM gözetiminde Rauf Denktaş ile Glafkos Klerides arasında bir nüfus mübadele anlaşmasına varılmıştı. BM Barış Gücü aracılığıyla uygulanan bu anlaşmayla Kuzey’den Güney’e yaklaşık bin Rum, Güney’den Kuzey’e de 65 bin Türk geçti, böylece nüfus bakımından homojen iki kesim meydana geldi.
Bu iki kesim, kilometre boyunca uzanan ve genişliği 5 metre ile 7 kilometre arasında değişen bir 'ara bölge' ile birbirinden ayrıldı.
Yunanistan ile GKRY arasında ortak savunma doktrini
Yunanistan ve GKRY arasında Kasım 'te "Ortak Savunma Doktrini" yürürlüğe girdi.
"Ortak Savunma Doktrini", iki ülke arasında ortak askeri strateji ve operasyonlar planlanmasını, ortak tatbikatlar yapılmasını, Girit, Oniki Adalar ve "Kıbrıs"ın savunma alt yapılarının yeniden düzenlenmesini, Yunanistan'ın Orta Akdeniz'de somut bir rol oynamasına imkân verecek şekilde Güney Kıbrıs'ta hava ve deniz üsleri kurmasını ve askeri harcamaların artırılmasını öngörüyor.
Bu yeni stratejik kavram ile tanımlanan "tek savunma alanı" ile Yunanistan'dan adada Magosa'ya kadar uzanan bölge doğal savunma sahası olarak kabul ediliyor ve bu bölgenin her köşesinde etkinlik sağlanması amaçlanıyor.
Kıbrıs sorunu ve müzakereler
On yıllardır devam eden müzakereler, BM İyi Niyet Misyonu çerçevesinde süreç içerisinde ortaya çıkan yerleşik BM parametreleri olan siyasi eşitlik ve iki kesimlilik temelinde, eşit statüde iki kurucu devleti haiz yeni bir ortaklık kurulması amacıyla yürütüldü.
Müzakere sürecinde BM tarafının çözüm önerilerine evet diyen taraf hep Kıbrıs Türk tarafı olmuş, ancak Rum tarafı anlaşmaya yanaşmamış, Kıbrıslı Türkler ile ortak bir geleceği paylaşmayı reddetmişti.
Uzun bir aradan sonra müzakereler yılında yeniden başlatıldı.
Annan Planı'na hayır
'de “Kıbrıs Sorununa Kapsamlı Çözüm Temeli” adı altında taraflara sunulan belge daha sonra Annan Planı olarak anılmaya başlandı.
BM Genel Sekreteri Kofi Annan, 26 Şubat tarihinde Annan Planı’nın üçüncü versiyonunu taraflara sundü. Plan 31 Mart tarihinde nihai şeklini aldı.
Kıbrıs için tarihi bir dönemeç olarak kayda geçen Annan Planı, iki toplumlu ve 2 eşit kurucu devletten oluşan federal bir devleti öngörüyordü.
Plan 24 Nisan 'te hem KKTC hem de GKRY'de eş zamanlı olarak halkın oylamasına sunuldu. Kıbrıs Türklerinin yüzde 65'i çözümden yana oy kullanırken, Rumlar yüzde 75 ile 'hayır' dedi.
GKRY lideri Papadopulos’un 7 Nisan tarihindeki halka seslenişinde Rum halkını “güçlü bir hayır” demeye çağırması ve Rum liderliğinin devlet eliyle sürdürdüğü “hayır kampanyası” da önemli bir etki yapmıştır.
Sonuçta, Rum toplumunun reddi karşısında, BM ve AB dahil tüm uluslararası camianın desteklediği bu kapsamlı çözüm planı geçersiz hale geldi.
AB'ye üyelik
GKRY AB tarafından desteklenen çözüm planına hayır demesine rağmen, 1 Mayıs 'te AB'ye tam üye oldu.
Yasal olarak AB üyeliği, Kıbrıs'ın tümü için geçerli ve Kıbrıslı Türkler de aynı haklara sahip. Ancak Kuzey ile Güney arasında anlaşma sağlanmadığı için uygulamada sadece Rum Kesimi, AB müktesebatına tabi.
GKRY, AB'ye dahil olduktan sonra KKTC üzerindeki ambargo ve izolasyonların sürdürülmesi ve Türkiye'nin AB adaylık müzakerelerinin çıkmaza girmesi yönündeki girişimlerine ağırlık verdi.
yılında Rum Kesimi'nin Annan Planı'nı reddetmesinden sonra AB Genel İşleri ve Dış İlişkiler Konseyi, Komisyon'u KKTC'ye uygulanan ekonomik ambargoların ve izolasyonun kalkması için gerekli tedbirleri almaya davet etti ve milyon euro yardım yapılmasını öngördü.
Bu amaçla bir mali tüzük kabul edilmekle birlikte, yılında AB'nin uluslararası ticaretine ilişkin kararlarda oy birliği gerektiğinden GKRY'nin itirazı sonucunda engellendi.
Anastasiadis dönemi ve yeniden müzakereler
Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, Anayasası'na bağlı olarak başkanlık sistemiyle yönetiliyor. Halkoyuyla seçilen Cumhurbaşkanı koltuğunda 'ten bu yana Demokratik Seferberlik Partisi (DİSİ) lideri Nicos Anastasiadis bulunuyor.
28 Şubat 'te yapılan seçimleri Demokratik Seferberlik Partisi (DİSİ) lideri, muhafazakar Nicos Anastasiadis kazandı.
Komünist rakibine galip gelen Anastasiadis, ülkedeki ekonomik krizi sonlandırmak için gereken adımları atma sözünü AB ve İMF ile kurtarma paketleri imzalayarak gerçekleştirmeye çalıştı.
'teki referandumda Annan Planı'na destek veren Anastasiadis, seçimden sonra yaptığı konuşmasında, Türk tarafının da kabul edeceği bir çözümle 'tam bir Avrupa devleti' oluşturmak istediklerini açıklamıştı.
Anastasiadis ile dönemin KKTC Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu, 11 Şubat 'te adanın ara bölgesinde Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Temsilcisi Lisa Buttenheim'ın da katılımıyla Kıbrıs sorununu çözüme kavuşturmak amacıyla müzakereleri yeniden başlattı.
İki liderin yaptığı ortak açıklama metninde, yerleşmiş BM parametreleri ile temel hak ve özgürlüklere saygı yanında, kurulacak yeni ortaklığın iki kesimli ve iki toplumlu olacağı vurgulandı.
yılında KKTC Cumhurbaşkanlığı koltuğuna oturan Mustafa Akıncı ile Anastasiadis arasında çözüm arayışları kaldığı yerden devam etti.
Ancak tüm çabalara reğmen, Kıbrıs Rum tarafının uzlaşmaz tutumu, iki toplumlu, iki bölgeli bir federasyon çerçevesindeki çözüme odaklanan süreç yılında çöktü.
'Güvenlik' ve 'garantiler' başlığındaki ihtilaflar müzakerelerin çöküşündeki ana sebepler olarak gösterildi.
Rum kesiminin, garantör ülkeler arasında yer alan Türkiye'nin adadan askerlerini çekmesi konusunda ısrarcılığı, KKTC ve Türkiye tarafından reddedilmişti.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, görüşmelerin ardından yaptığı açıklamalarda, "Bu sonuç BM iyi niyet misyonu parametreleri içerisinde bir çözümün imkansızlığını ortaya koymuştur. Artık bunda ısrar etmenin anlamı yoktur” ifadesini kullanmıştı.
'in nisan ayında Cenevre'de düzenlenen gayri resmi Kıbrıs görüşmesinde, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, tarafların yeterli bir ortak zeminde buluşamadıklarını açıklamıştı.
GKRY lideri Anastasiadis ise 2 devletli çözümü asla kabul etmeyeceklerini açıklamıştı.
Ekonomi
Güney Kıbrıs ekonomisi, turizme ve mali sektör üzerine oturuyor. Ülke 'de euro'ya geçti. Aynı yıl ABD'den yayılan küresel mali kriz ve daha sonra Avrupa'ya yansımaları, Güney Kıbrıs ekonomisini de etkiledi.
GKRY, ’lu yılların ilk yarısında ülkeyi büyük bir açmaza sürükleyen ekonomik krizi, AB ve IMF tarafından planlanan kurtarma paketleri ile kısmen aştı. Ekonomiyi yeniden rayına sokmaya çalışan GKRY bu yöndeki politikaları uygulanmaya devam ediyor.
Böylece arasında eksi yönde seyreden büyüme rakamları, yılları arasında yüzde gibi düşük yüzdeyle pozitif bir seyir yakaladı. yılında büyüme rakamları yeniden eksileri gördü.
'da GKRY Gayri Safi Yurt İçi Hasılası 25 milyar dolar seviyesinde. Kişi başına düşen milli gelir ise 27 bin dolar civarında.
Türkiye ile ilişkiler
Türkiye Cumhuriyeti GKRY’yi resmi olarak tanımadığından, ülkemizle GKRY arasında resmî anlamda siyasi, ticari, bürokratik bir ilişki söz konusu değil.
Kıbrıs sorunu Türkiye’nin komşusu Yunanistan’la ve Avrupa Birliği ile ilişkilerinin ana gündem maddelerinden birini oluşturuyor.
GKRY, Türkiye ile Yunanistan arasındaki en önemli sorun alanlarından birini teşkil ediyor.
Doğu Akdeniz'deki hidrokarbon kaynakları ve EastMed projesi
GKRY'nin Doğu Akdeniz’de tek taraflı olarak ilan ettiği sözde Münhasır Ekonomik Bölgesi'nde sondaj denemeleri KKTC ile GKRY aradındaki ihtilafı daha da derinleştirdi.
Söz konusu gelişme üzerine KKTC adanın eşit ortağı olarak meşru hak ve çıkarlarını korumak amacıyla yılında kendi araştırma faaliyetini başlatacağını duyurmuştu.
GKRY, 2 Ocak 'de Doğu Akdeniz'deki gazı Yunanistan üzerinden Avrupa'ya taşınmasını ön gören EastMed boru projesinin anlaşmasını Atina'da Yunanistan ve İsrail ile beraber imzaladı.
GKRY'nin tek taraflı bu adımı Doğu Akdeniz'de gerginliği tırmandırırken Türkiye, Kıbrıs Türklerinin haklarının korunması amacıyla bölgeye sismik araştırma ve sondaj gemilerini göndermişti.
Uluslararası yasalara göre (bkz. Uluslararası Anlaşmazlık Mahkemesi - Permanent Court of Arbitration) adaların Münhasır Ekonomik Bölgeleri (Exclusive Economic Zone, EEZ), Ana Kıta'larla karşılaştırıldığında ihmal edilebilecek kadar küçüktür.[35][36][37]
Türkiye Avantajlı: Türkiye, Mısır = Ana Kıta; Rum Kıbrıs, Türk Kıbrıs = Ada. EEZ belirlenirken, Türkiye ve Mısır Ana Kıta olduklarından, Türkiye ve Mısır ortalanmaktadır. Ana Kıtalar, adalara nazaran EEZ bakımından baskın olduğundan, Kıbrıs-Karpatos arasında kalan kısım, Türkiye EEZ'sine dahildir. Türkiye Ana Kıta, Türk Kıbrıs ada olduğundan, Türkiye - Türk Kıbrıs arasında EEZ belirlenirken, EEZ çizgisi Türk Kıbrıs'a daha yakın olmaktadır.
KKTC Avantajlı: Türkiye'nin EEZ'si Kıbrıs Adası'nın güneyine geçememektedir. Karpaz Yarımadası, boylu boyunca uzandığından, Türkiye'nin EEZ'si Karpaz'ın güneyine geçmemektedir: Karpaz'ın güneyindeki EEZ tamamen Türk Kıbrıs'a aittir. Petrolün çoğu da zaten Karpaz etrafındadır. Karpaz'ın kuzeyindeki petrolü Türkiye, güneyindeki petrolü Türk Kıbrıs işletecektir. Milyar $'lık petrol Türkiye ve KKTC arasında bölüşülecektir.
Rumların Çabaları: Mülkiyet için birçok kez mahkemelere başvuran Rumlar, petrol için Uluslararası Anlaşmazlık Mahkemesi'nin referans kararları nedeniyle (adaların EEZ'si Ana Kıtalara göre ihmal edilebilir derecede küçük) hiçbir mahkemeye başvurmamışlardır.