Devletçilik Ilkesi Kısaca

devletçilik ilkesi kısaca

Atatürk İlke ve İnkılapları Tarihi Hakkında Kısaca Bilgi

Atatürk İlke ve İnkılapları Nelerdir?

Türkiye Cumhuriyet Kurucusu Mustafa Kemal Atatürk tarafından ortaya konulan ilkeler, inkılaplar doğrultusunda oluşturulmuştur. Kısaca belirtmek gerekirse Atatürk İlke ve İnkılapları bir bütündür. Ortaya atılan ve hayata geçirilen bu fikirler yılında temelleri atılan Türkiye Cumhuriyet’in temel yapı taşlarıdır.

Atatürk ilke ve ınkılapları

Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün İlke ve İnkılapları oluşturmasında ki en büyük amacı; Türkiye Cumhuriyeti’nin çağdaş ve gelişmiş batı devletleri karşısında durabilmesidir.

Yukarıda da belirttiğimiz üzere Atatürk İlkelerinin oluşumu yine Atatürk İnkılaplarına bağlıdır. İşte, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundan bugüne etkili olan ve devletin temel yapı taşlarını oluşturan Atatürk İlke ve İnkılapları…

Atatürk İlkeleri – Atatürk İnkılapları

İçeriğimizin bu bölümünde Atatürk ilklerini verirken, bu ilkleri oluşturan inkılapları da aynı anda vermenin daha faydalı olacağını düşündük. Çünkü ortaya sunulan inkılaplar, kendi arasında bir nevi ilkeleri oluşturmaktadır. Bu sayede Atatürk İlke ve İnkılapları hakkında bilgi sahibi olurken, hangi inkılapları hangi ilkeleri oluşturduğunu da daha iyi anlayabiliriz.

Öncelikle belirtmemiz gerekir ki, Atatürk İlkeleri 6 farklı kola ayrılmaktadır. İşte, Atatürk'ün İlkleri ve İnkılapları;

1. Cumhuriyetçilik İlkesi

Atatürk ilke ve ınkılapları

Atatürk İlkeleri arasında ilk sırada olmasının yanı sıra en önemlilerinden de bir tanesidir. Cumhuriyetçilik İlkesi, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nda değiştirilemez, hatta değiştirilmesi teklif dahi edilemez maddeleri arasındadır. Cumhuriyet, tek bir kesim ya da grubu değil millete ait olan bir yönetim şeklidir. Halkın, kendisini yönetecek kişiyi hiçbir baskı altından kalmadan özgür iradesiyle seçme hakkı tanır. Bunun yanı sıra bireylerin aynı zamanda seçilebilme hakkını ortaya çıkarmıştır.

Cumhuriyetçilik İlkesi, Cumhuriyet’in ilelebet yaşatılmasını ve korunmasını amaçlamaktadır.

Cumhuriyet İlkesi Amacıyla Gerçekleştirilen Atatürk İnkılapları

TBMMnin açılması (23 Nisan )
Saltanatın kaldırılması (1 Kasım )
Cumhuriyetin ilanı (29 Ekim )
Siyasal partilerin kurulması
ve Anayasalarının hazırlanması
Kadınlara seçme ve seçilme hakkının tanınması (5 Aralık )
Ordunun siyasetten ayrılması

2. Milliyetçilik İlkesi

Atatürk ilke ve ınkılapları

Atatürk milliyetçiliği, Türkiye Cumhuriyeti vatanını seven ve onu kollayanların yanı sıra diğer ulusların toprak bütünlüğüne ve bağımsızlığına saygı duyan bir ilkedir. Kendisini Türk olarak görmek ve Türk vatanını sevmek, başlı başına Atatürk milliyetçiliğidir. Atatürk Milliyetçiliği, içerisinde büyük bir hoşgörü barındıran ve tüm milletlerin bağımsızlığına saygı duyan bir anlayışa sahiptir.

Milliyetçilik İlkesi Amacıyla Gerçekleştirilen Atatürk İnkılapları

Yeni Türk Devletinin kurulması
Türk Tarih Kurumunun kurulması
Türk Dil Kurumunun kurulması
İzmir İktisat Kongresinin toplanması
Milli bir Türk devletinin kurulması
TBMM’nin açılması
Kapitülasyonların kaldırılması
Kabotaj Kanununun çıkarılması
Yeni Türk harflerinin kabul edilmesi
Okullarda derslerin Türkçe okutulması
Yabancıların kurduğu bazı işletmelerin millileştirilmesi
Türk Parasını Koruma Kanununun çıkarılması

3. Laiklik İlkesi

Atatürk ilke ve inkılapları

Laiklik , kelime anlamı olarak din ve devlet işlerinin birbirinden ayrılmasıdır. Atatürk İlkleri arasında yer alan Laiklik ilkesi, bireylerin din, ibadet ve vicdan özgürlüğünün sağlanmasını ifade etmektedir. Bunun yanı sıra, devleti oluşturan düzenin ve kurallarının dine değil de bilime, akla dayandırılmasıdır. Burada dine bir kısıtlama söz konusu değildir. Tam tersine, bireyin din özgürlüğünü yaşaması amaçlanmaktadır. Aynı zamanda Laiklik, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nda Laiklik değiştirilmez maddeler arasındadır. Bu sayede vatandaşların din ve ibadet özgürlükleri garanti altına alınmıştır.

Laiklik İlkesi Amacıyla Gerçekleştirilen Atatürk İnkılapları

Saltanatın kaldırılması
Cumhuriyetin ilanı
Halifeliğin kaldırılması
Şeriye ve Evkaf Vekaletinin kaldırılması
Tevhid-i Tedrisat kanunu
Tekke ,zaviye ve türbelerin kapatılması
Medeni Kanunun kabulü
Şapka inkılabının yapılması
Anayasasından Devletin dini İslamdır maddesinin çıkarılması.
Anayasasına laiklik ilkesinin girmesi
Milletvekillerinin yemin şeklinin değiştirilmesi
Maarif Teşkilatı hakkındaki kanunun kabulü
Medreselerin kapatılması
Kılık Kıyafet Kanununun kabulü (Peçe ve Çarşaf giyilmesinin yasaklanması)

4. Halkçılık İlkesi

Atatürk ilke ve inkılapları

Halkçılık ilkesi, Türkiye Cumhuriyeti’nin kalkınmada, yönetimde, ulus ve devlet imkanlarının vatandaşlar üzerinde kullanılmasını amaç edinmektedir. Kısaca belirtmek gerekirse, ülke sınırları içerisinde yaşayan farklı sosyal grupların refahını artırma amacını gütmektedir. Halkçılık, bütün millet bireylerinin birbiri karşısında eşit olması gerçeğine dayanır. Halk eşitliği ön plan tutulmaktadır. Milliyetçilik ve Cumhuriyetçilik ilkesi, bir nevi Halkçılık ilkesini ortaya çıkarmıştır.

Halkçılık İlkesi Amacıyla Gerçekleştirilen Atatürk İnkılapları

Cumhuriyetin İlanı
Kılık-Kıyafet Kanununun Kabulü
Aşar Vergisinin kaldırılması
Medeni Kanunun kabulü
Kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesi
Soyadı kanunu
Yeni Türk Harflerinin Kabulü
İlköğretimin zorunlu hale getirilmesi
Millet mekteplerinin açılması
Sosyal hizmet kurumları ve sağlık örgütlerinin kurulması (Çocuk Esirgeme Kurumunun açılması, devlet hastanelerinin açılması, dispanserlerin açılması, Kızılayın güçlendirilmesi)
Devlet Demir Yollarının kurulması

5. İnkılapçılık İlkesi

Atatürk ilke ve inkılapları

İnkılapçılık ilkesi, Türkiye Cumhuriyeti’nin çağın yeniliklerini toplumun faydasına olacak şekilde gerçekleştirilmesi amacıyla ortaya çıkarılmıştır. Atatürk, bu ilke sayesinde çağı bitmiş ve tükenmiş kurumları kapatıp, yerine Türk Devleti’ni ileriye taşıyacak kurumları açmasını sağlamıştır. İnkılapçılık bir nevi, modernleşmeyi esas almaktadır. Atatürk’e göre, Türk Milleti, her daim kendisini yenilemelidir ve çağa ayak uydurmalıdır. Bu yüzden İnkılapçılık ilkesini çıkarmıştır.

İnkılapçılık İlkesi Amacıyla Gerçekleştirilen Atatürk İnkılapları

Şapka Kanununun çıkarılması
Kılık-Kıyafette yapılan değişiklikler
Latin Alfabesinin kabulü
Latin Rakamlarının kabulü
Takvim, saat, ağırlık ve uzunluk ölçülerinin değiştirilmesi
Hafta tatilinin Cuma gününden Pazar gününe alınması

6. Devletçilik İlkesi

Atatürk ilke ve inkılapları

Devletçilik ilkesinin amacı, ülkenin ekonomik, sosyal ve kültürel alanlarda kalkınmasını sağlamak amacıyla oluşturulan bir ekonomi politikasıdır. Devletçilik ilkesi sayesinde, hem devlet kurumları hem de özel sektör, topyekün bir kalkınması mücadelesi vermek amaçlanır. Ekonomik kalkınma, yatırım, üretim, kalkınma planı ve sermaye gibi genel kalkınma kavramları Devletçilik ilkesi ile alakalıdır.

Devletçilik İlkesi Amacıyla Gerçekleştirilen Atatürk İnkılapları

Birinci ve ikinci Beş Yıllık Kalkınma Planlarının hazırlanması ve uygulamaya konulması
Etibankın kurulması
Denizbankın kurulması
Sümerbankın kurulması
Milli Koruma Kanununun çıkarılması
Özel girişimcilere ait kurumların millileştirilmesi

Önerilen İçerik: Mustafa Kemal Atatürk'ün En Güzel Sözleri

DEVLETÇİLİK

Ekonomik etkinliğin toplum ve devlet hayatındaki önemi daha önce anlatılmıştı. Ekonomik hayatın temelinin üretim olduğu da belirtilmişti.
XX. yüzyılda dünya devletleri daha mutlu yaşamak imkânlarına kavuşmak için üretimi artırma gereğini duydular. Bunun için de başlıca üç yöntemin uygulanmasını öngördüler. Bunları kısaca gözden geçirelim:

Liberal Ekonomi: Bu tür ekonomilerde üretim için gerekli olan sermaye, üretim etkinliği ve üretilen malların dağıtımı tümüyle bireylere bırakılmıştır. Liberal ekonomi görüşüne göre, ekonomik hayatın kendiliğinden işleyen yasaları vardır: Üretim, mallara olan isteğe bağlıdır, istek ise, üretimin az veya çok olmasını sağlar. Devlet bu kuralları yönlendirmeye karışmamalıdır. Devletin görevi yurdu savunmak, eğitim İşlerini düzenlemek, adalet dağıtmak gibi alanlarda kalmalıdır. Devlet ekonomik hayata katılırsa az önce belirtilen denge bozulur. Gerekirse devlet, ancak büyük bunalımları gidermek için ekonomik hayata girmeli, bunalım geçince de gene çekilmelidir. Büyük ekonomik güce sahip olan kapitalist ülkeler, liberal görüşü uygulayarak bugüne kadar gelmişlerdir.

Sosyalist Ekonomi: Bu tür görüşü uygulayan ülkelerde hem sermaye, hem üretim doğrudan doğruya devletçe sağlanır. Kişilerin üretim araçlarına sahip olmaları yasaktır. Devlet tüm sermayenin sahibidir. Bütün ekonomik hayat, devletin öngördüğü biçimde düzenlenir. Malların dağıtımını da devlet yapar. Bazı ülkeler temelde bu görüşü benimsemişlerdir.

Ilımlı Ekonomik Sistemler: Dünyanın hızla değişen şartları hem liberalizmin, hem de Sosyalizmin katıksız bir biçimde işleyemeyeceğini göstermiştir. Bu bakımdan liberal rejimlerin bazılarında, devlet ekonomik hayata artan ölçüde girerken, sosyalist sistemde de yumuşamalar göze çarpmaktadır. Böylece her iki guruptan bazı ülkeler rejimlerinin temelini bozmadan önemli sistem değişikliklerine girmektedirler.

Devletçilik: Atatürk ilkelerinin arasında bulunan devletçilik, bir ekonomi siyasetidir. Yukarıda anlatılan rejimlere benzemez. Milli özelliklerimize uyan, gerekli kalkınmayı sağlayacak bir model olan devletçiliğin hangi şartlar altında nasıl doğduğu belirtilmişti. Bunun için burada devletçiliği kısaca değerlendireceğiz.

Devletçilik, temel anlamıyla devletin ekonomik hayatın içine girmesidir. Ama bu yapılırken sosyalist model benimsenemez. Elinde sermayesi olan vatandaşlar, birkaç alan dışında, diledikleri biçimde üretime katılabilirler. Devlet bunlara engel olmadığı gibi üstelik gereken tedbirleri alarak işlerini kolaylaştırır, kişileri üretim ve ticaret işine özendirir.

Ancak bilindiği gibi, hızla sanayileşme cumhuriyetin ilk hedeflerindendi. Büyük temel sanayi kuruluşları yapmak için özel ellerde sermaye yoktu. Bu yüzden devletçilik doğdu. Devlet pek çok sanayi işletmesini kendisi kurdu, çalıştırdı ve geliştirdi. Bir yandan da uyguladığı para ve kredi politikası ile özel kişileri başıboş bırakmadı. Böylece devlet ile vatandaş, üretim işini birlikte düzenlediler. Bu işbirliği sonucu Türkiye örnek bir ülke durumuna gelmişti. Son araştırmalar, Türkiye'nin yılına kadar uyguladığı devletçilik siyaseti ile en hızlı kalkınan üç ülke arasına girdiğini göstermektedir. yılında, olan Türkiye ve dünya sanayi üretim indeksi, 'da Türkiye'de 'ya erişmiştir. Dünya ortalaması İse 'dur. Bu gelişme tablosunda Türkiye'nin yeri, Rusya ve Japonya'dan sonra gelmektedir. Böylece 'de olan milli gelirimiz, hızlı nüfus artışına rağmen, 'da 'e yükselmiştir.

Sermayesi olmayan, dışarıdan yardım almayan, kaynakları sınırlı, teknolojisi geri Türkiye'nin yılına kadar sağladığı bu gelişme Atatürk'ün akılcı ve milliyetçi görüşlerinin bir eseridir. O, özel girişimleri desteklerken, devleti de ekonomik hayata katmış, her iki alan birbirlerini tamamlamışlardır.

İkinci Dünya Savaşı'nın çıkması üzerine bu gelişme durdu. Savaş sonrasında ise devletçilik ilkesi yeniden ve amaca uygun biçimde işletilip ihtiyaçlara göre düzenlenmedi, politika aracı yapıldı. Bu yüzden özel alanla devlet alanı arasındaki denge bozuldu ve ekonomik hayata bir karga
şa geldi.

Atatürk'ün baş ilkelerinden devletçilik, Türkiye'yi ekonomik bakından kalkındıracaktır, yeter ki gerektiği gibi uygulanabilsin.

Geri

nest...

112714 112715 112716 112717 112718