En Cok Karbonhidrat Bulunan Besinler

Karbon, hidrojen ve oksijen atomlarına sahip moleküller olan karbonhidratlar, beslenmenin üç temel makro besinlerinden biridir. Vücudun ana enerji kaynaklarından biri olan karbonhidratlar, vücudumuz tarafından önce glukoza, sonrasında ise enerji olarak kullanılırlar.

Vücuda enerji vermesinin yanı sıra karbonhidratlar; bağışıklık sistemi, hastalıkların ilerlemesi, kanın pıhtılaşması ve üreme konularında de etki gösterirler. Düzenli olarak vücuda alınması gereken karbonhidratlar, fazla tüketildiğinde ise kronik hastalıklara neden olabileceğinden kontrollü olarak tüketilmelidirler.

Yeterli düzeyde alınan karbonhidratlar, beyin ve kaslar için gereken enerjiyi oluştururlar. Alınan karbonhidrat oranı, protein ve yağ miktarı ile de bir denge kurabilmelidir. Sağlıklı bir vücut için ihtiyaç duyulan temel maddeler; karbonhidratlar, proteinler ve yağlardır.

İyi ve Kötü Karbonhidratların Farkları

İyi ve kötü karbonhidratlar, kaliteli ya da kalitesiz karbonhidrat, sağlıklı ya da sağlıksız karbonhidratlar gibi farklı isimlerde anılsalar da özetle tüketilmesi gereken karbonhidratlar ve tüketmekten kaçınmamız gereken karbonhidratlar olarak sınıflandırmak mümkün.

İçerisinde doğal lif bulunduran karbonhidratları tüketmeye özen gösterirken, lifleri alınmış karbonhidratları fazla tüketmememiz gerekiyor. Tüketmemiz tavsiye edilen sağlıklı karbonhidratlar; daha uzun süre tok tutma özelliğine sahiptirler. Vücutta emilimleri daha uzun sürer. Besin değerleri bakımından da zengin olan iyi karbonhidratlar, kan şekeri düzeyini aniden yükseltmediğinden tercih edilmelidir.

Karmaşık, basit ya da kötü karbonhidratlarda ise durum tamamen farklıdır. Kötü karbonhidratları tüketmek, kan şekerinin hızlı bir şekilde artmasına neden olur. İçerdikleri besin değerleri düşük olan kötü karbonhidratlar, vücutta hızlı bir şekilde emilirler.

Sağlık bir beslenme ve zinde bir yaşam için iyi karbonhidratların tüketilmesi tavsiye edilmektedir. Vücudun gereksinim duyduğu kadar karbonhidrat tüketmiyorsanız; enerji kaybı, yorgunluk, halsizlik, metobolik sorunlar yaşamanız kaçınılmaz olacaktır.

İyi Karbonhidrat İçeren Yiyecekler;

Düzenli tüketilmesi halinde iyi karbonhidratlar, sağlığımıza pek çok yarar sağlar. İdeal kiloda kalmanızı, kalp ve damar sağlığının iyileşmesi ve diyabet hastalığı riskini azaltmanızda oldukça etkilidir. İyi karbonhidratların mineral, vitamin ve lif içerikleri diğer besinlerde oranlara daha fazla olduğundan, beslenme uzmanlarınca tavsiye edilmektedir.

• Sebze ve meyveler, (Yüksek oranda lif içerirler.)
• Kuruyemiş çeşitleri, (Yüksek oranda lif içerirler.)
• Fasulye, nohut gibi baklagiller, (Yüksek oranda lif içerirler.)
• Tam tahıllı yiyecekler, (Yüksek oranda lif içerirler.)
• Mısır, (Yüksek oranda nişasta içerirler.)
• Pirinç, (Yüksek oranda nişasta içerirler.)
• Tam buğday ekmeği. (Yüksek oranda nişasta içerirler.)

Kötü Karbonhidrat İçeren Yiyecekler;

Düşük besin değerlerine sahip kötü karbonhidratların içerisinde lif oranı da oldukça azdır. Bu nedenle hem çabuk acıkmanıza neden olurken, hem de hızlı bir şekilde vücut tarafından yok edilirler. Beslenmelerinde kötü karbonhidrat ağırlık beslenen bireylerde, fazla kilo alımı da söz konusu olduğu gözlemlenmiştir.

• Glikoz, fruktoz ve sükroz,
• Hazır atıştırmalıklar ve hazır meyve suları,
• Hazır alınan kahvaltılık gevrek çeşitleri,
• Genelde tatlı ve hazır yiyeceklerde bulunan mısır şurubu ve fruktozlu mısır şurubu,
• Beyaz ekmek, poğaça, tatlı, pasta ve kurabiyeler gibi beyaz un ile yapılan hazır yiyecekler,
• Ham şeker, beyaz şeker ve esmer şeker,
• Ham şeker, beyaz şeker ve esmer şeker kullanılan şekerlemeler, tatlılar, içecekler ve atıştırmalılar,
• Yapay şeker veya katkı maddeleri kullanılarak hazırlanan pek çok hazır dondurmalar,
• Kızartma yöntemi ile yapılmış hazır ve paketli patates cipsi çeşitleri,
• Bitter çikolata dışındaki diğer tüm çikolata çeşitleri,
• Reçel ve bal dahil olmak üzere ambalajlı işlem görmüş tatlı kahvaltılık ürünleri,
• Asitli ve şeker oranı yüksek hazır alınan içecek çeşitleri kötü karbonhidrat içeren yiyecekler arasında yer alırlar.

Yapısında hidrojen, oksijen ve karbon elementleri de yer alır. DNA, ATP, RNA, hücre zarı ve bitkilerdeki hücre çeperinin yapısına da katılırlar. İnsan vücudu için hayati bir öneme sahip olan karbonhidrat, çok önemli bir besin kaynağıdır.

KARBONHİDRAT İÇEREN BESİNLER NELERDİR?

Doğada bulunan her besinin besin değeri aynı değildir. İşlenmiş olan besinlerin, lif içeriği yetersiz, besin değeri düşük ve kalorisi yüksekken; işlenmemiş olanlar ise; lif, mineral ve vitamin bakımından da çok zengindir.

Tam karbonhidratlara baklagiller, tam tahıllar, sebzeler, arpa, kinoa ve pirinç de örnek gösterilebilir. İşlenmiş olan besinlere ise, beyaz ve esmer şeker, beyaz unla yapılan hamur işleri, meyve suları, beyaz ekmek, tatlılar, çikolatalar ve beyaz un da örnek verilebilir.

 EN ÇOK KARBONHİDRAT HANGİ GIDALARDA VAR?

  İçinde bol miktarda karbonhidrat barındıran pek çok gıda vardır. Bunlardan bazıları ise şunlardır;

 Karpuz, ananas, muz, kayısı, incir, armut, portakal ve üzüm gibi meyveler,

 Arpa, kepek, buğday ve pirinç gibi tahıllar,

 Ekmek çeşitleri,

 Tahıl, ve mısır gevreği,

 Kuru üzüm,

 Hurma,

 Bezelye, kuru fasulye, börülce ve nohut gibi baklagiller,

 Mısır şurubu, makarna, müsli ve toz şeker gibi gıdalar,

 Havuç, mısır ve patates gibi kök sebzeler.

 KARBONHİDRAT NE İŞE YARAR?

 Karbonhidratlar, sindirim sisteminin sistematik ve düzenli bir şekilde çalışmasına yardımcı olur. Karbonhidratların en temel amacı ise, insan vücudu için gerekli enerjiyi sağlamaktır. Yapısı gereğince çok iyi bir lif kaynağı olarak bilindiklerinden kanın pıhtılaşmasında çok önemli bir rol oynarlar.

 Üreme ve bağışıklık sistemine de destek olan yağ, organik moleküller ve protein ile birlikte vücudun bütün ihtiyaç duyduğu üç makro besin sınıfında yer alır. Lif bakımından çok zengin olan sakaritler, kan hastalıkları ve kanser gibi önemli rahatsızlıkların da önüne geçer.

 Aynı zamanla unutkanlık gibi çeşitli hastalıkların da ilerlemesine engel olmaya yardımcı olan besin grubu, özellikle de beyinin kullandığı da tek enerji kaynağıdır. Diyabet ve sindirim sorunu gibi çeşitli hastalıkların meydana gelmemesi için koruyucu görevinde üstlenen karbonhidratlar, yararlı bakterilerin oluşumuna da katkı sağlar. Özellikleri ise şunlardır:

Canlılar için en temel besin maddesi olarak kabul edilir.

Yağları kolaylıkla metabolize ederler.

1 gramının içinde ise, yaklaşık olarak 4 kilo kalorilik enerji yer alır.

Oksijen, karbon ve hidrojen atomlarından meydana gelirler.

Bitkilerde nişasta, hayvanlarda da glikojen olarak depolanırlar.

Beynin ilk ve tek enerji kaynağı olarak bilinir.

Bitkilerde fotosentez sonucunda kloroplastlarda açığa çıkarlar.

Nükleik asitlerin yani kısaca (DNA ve RNA) yapısında yer alırlar.

Yapı taşları ise, glikozdur. Tüm bu özellikleri sayesinde vücut için çok önemli bir yere sahiptir.