Helen Fayı

Dokuz Eylül Üniversitesi'nde görevli Prof. Dr. Hasan Sözbilir, Ege ve Akdeniz kıyıları için tehlike oluşturan fay hattı Helen Yayı'nda veya yıl arayla 7 büyüklüğünü aşan deprem meydana geldiğini belirterek, yakın bir gelecekte yayın harekete geçeceğine dair uyarıda bulundu. Prof. Dr. Sözbilir, "Bu fay hattının deprem üretmesi durumunda özellikle İzmir, Aydın, Muğla, Antalya bölgeleri büyük zarar görebilir. Kayadaki etkinin yanı sıra bu bölgelerde tsunami oluşabilir" dedi.
Yunanistan'ın güneybatısındaki İyon Denizi'nden başlayıp, Girit Adası'nın güneyinden geçerek Fethiye Burdur fayına bağlanıp Anadolu karasına ilerleyen Helen Yayı, Ege ve Akdeniz kıyıları için büyük tehlike oluşturuyor. Geniş ölçekli bir fay hattı olan Helen Yayı'nın aktif olduğunu belirten DEÜ Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Hasan Sözbilir, "Bu bölgedeki çalışmalara göre veya yıl arasında büyük çaplı depremler oluyor. Haber

funduszeue.info

6 Şubat Pazartesi Kahramanmaraş başta olmak üzere 10 ili etkileyen ve ’lık depremler tüm Türkiye’yi yasa boğmuştu. Hayatını kaybeden on binlerce vatandaşımızın acısı henüz çok tazeyken tüm ülke, en ufak bir depremde bile ürker olduk.

Bugün akşam saatlerinde Akdeniz açıklarındaki “Helen yayı” üzerinden gerçekleşen büyüklüğündeki deprem ise akıllara “Çok yakında Ege bölgesinde büyük bir deprem olabilir mi?” sorusunu getiriyor. Bazı uzmanlar her an deprem olabileceğini belirtirken bazılarıysa bu depremin olağan olduğunu belirtiyor.

Öncelikle depremin gerçekleştiği Helen yayının ne olduğuna bir bakalım

büyüklüğündeki deprem, Akdeniz’deki diğer pek çok depremin aksine sıradan bir konumda gerçekleşmedi. Depremin gerçekleştiği nokta tarih boyunca Helen Yayı ve Girit Yayı olarak bilinen ve yılında gerçekleşen bir depremle Girit adasının sular altındaki bir bölümünün yükselerek ortaya çıkmasına neden olan bir “fay hattı topluluğudur”.

Farklı fay hatlarının birleştiği bir nokta olan ve tarih boyunca kaydedilen onlarca büyük depreme neden olan Helen yayı, Akdeniz’in komşusu olan İyon denizinden başlayarak Fethiye Burdur fayına bağlanan bu fayda ayrıca pek çok “Dalma Batma Zonu” olduğunu da belirtelim.

Bu Dalma Batma Zonlarında yaşanan depremler ağırlıklı olarak denizlerde devasa tsunamilerin oluşmasına ve çevresindeki yerleşim yerlerinin depremden ziyade tsunami ile hasar görmesine neden olabiliyor.

Ayrıca Helen yayı üzerinde yılından bu yana toplamda 17 yıkıcı depremin meydana geldiği tespit edilmiştir. Bu depremler sırasıyla;

Peki Akdeniz’de yaşanan son deprem daha büyük bir felaketin habercisi olabilir mi?

Aslına bakarsanız bu sorunun cevabı hem evet hem de hayır. Tarihte Helen yayı üzerinde yaşanan depremlere baktığımızda irili ufaklı binlerce depremle karşılaşıyoruz. Bazı küçük depremlerin ardından biriken enerji büyük depremlerle açığa çıkarken bazı durumlardaysa orta ve büyük ölçekli depremler sık aralıklarla gerçekleşerek daha büyük bir enerji birikmesinin önüne geçebiliyor.

Her fay hattının farklı deprem mekanizmaları olduğunu ve her depremin farklı bir “olgunlaşma” sürecinin olduğunu belirtmemiz gerek. Bu nedenle ’lük depremin ardından yıkıcı bir deprem gelip gelmeyeceğini kesin olarak bilmek imkânsız. Tabii kendinizi “Deprem Kâhini” olarak tanıtarak insanların korkularını manipüle ediyorsanız orası başka.

Deprem araştırmacısı Baturhan Öğüt'e göre korkulacak bir şey yok

Deprem araştırmacısı Baturhan Öğüt ise yaşanan Akdeniz depremi ve Helen yayıyla ilgili önemli açıklamalarda bulundu. Öğüt'e göre Helen yayının büyük bir bölümü son yılda yaşanan depremler nedeniyle biriktirdiği enerjinin büyük bir kısmını boşalttı. Helen yayı üzerinde yer alan Kıbrıs Hendek fayının yılında yaşanan büyüklüğündeki depremde geriliminin büyük bir kısmını boşalttığını belirten Öğüt, diğer bir tehlikeli bölge olan Strabon Güney Doğu Hendek fayının da yılında yaşanan 'lik depremle gerilimini büyük oranda kaybettiğini belirtti. Ancak Öğüt, Helen yayı üzerindeki 1 noktaya dikkat edilmesi gerektiğinin altını çiziyor.

Helen yayı üzerindeki en tehlikeli nokta olan Pliny Çukuru fayının her ne kadar yılında yaşanan büyüklüğündeki depremde geriliminin büyük bir kısmını atsa da hâlâ tehlikeli olduğunu belirten Öğüt, bu fayın kırılması halinde en fazla büyüklüğünde bir deprem ile karşılaşabileceğimizi belirtiyor. "Akdeniz'de dikkat edilmesi gereken en önemli fay" olarak nitelendirilen Pliny Çukuru fayının kırılması halindeyse ortaya çıkacak enerji nedeniyle büyük bir tsunami oluşabilir. Ancak Baturhan Öğüt, şu anda Helen yayı üzerinde görünen bir gerilim olmadığını ve yaşanan bu depremlerin bir risk oluşturmadığını önemle belirtiyor. 

Sonuç olarak Akdeniz’de yaşanan büyüklüğündeki deprem, çok tehlikeli bir konumda gerçekleşmiş olsa da aslında düşünüldüğü gibi daha büyük bir deprem habercisi olmayabilir. Ancak tabii ki bunu kesin olarak bilemeyiz.

Emoji İle Tepki Ver

15

Tolga YILDIRIM/ANTALYA, (DHA) - ANTALYA Büyükşehir Belediyesi Başdanışmanı ve Basın Sözcüsü Cem Oğuz, Antalya'nın deprem master planının hazırlandığını belirterek, "Yıl sonuna kadar tüm binaların durumunu belirleyeceğiz. Tüm verileri bilim insanlarıyla değerlendirip, Antalya'nın planı ortaya çıkacak. Güçlendirilecek, yıkılacak binalarla Antalya'nın deprem direnci artırılacak" dedi.

Antalya Büyükşehir Belediyesi Başdanışmanı ve Basın Sözcüsü Cem Oğuz, belediye binasında düzenlenen toplantıda Antalya'nın deprem master planı hakkında bilgi verdi. 6 Şubat'taki Kahramanmaraş ve dün Hatay merkezli depremlerin ülke tarihindeki en büyük depremlerden olduğuna dikkati çeken Oğuz, afetin ardından Antalya Büyükşehir Belediyesi olarak hasar gören bölgelerde çalışmalar gerçekleştirdiklerini ve depremzedelere yönelik yardım malzemelerinin toplandığına değindi. Antalya'da yaşayanların deprem paniği yaşadığına dikkati çeken Oğuz, kentin alan olarak İstanbul'un 4 katı büyüklüğünde, nüfus sayısı bakımından da Türkiye'nin 5'inci ili olduğunu hatırlattı. Kentte yapı kullanma izin belgesi verilen bin bina olduğunu belirten Oğuz, Antalya'da bin yapı bulunduğunu söyledi.

' YILLIK BİNALAR ANTALYA'NIN YAKLAŞIK YARISINI OLUŞTURUYOR'

Kentte yaşayanların Antalya'daki yapıların dayanıklılık durumunu merak ettiğini kaydeden Oğuz, "Antalya'daki bina yapım yılı analizlerine göre kent merkezinde 50 yılın üzerindeki bina sayısı yüzde Çoğunlukla gecekondu bölgelerinde. yıllık binalar Antalya'nın yaklaşık yarısını oluşturuyor. Yeni deprem yönetmeliğine uygun yapılar" dedi.

HELEN FAYI

Kıbrıs'ta Helen Fayı'nın Antalya'ya en yakın fay hattı olduğunu anlatan Oğuz, "Deniz altında, kilometre uzaklıkta, Afrika plakasının Anadolu plakasının altına dalma batma zonuyla tetiklediği, yerin 50 kilometre altındaki derin depremin yansıması gelir. Dalma batma zonundaki depremlerin yıkıcı etkisi olmamaktadır. Ama önlemler almalı, yapı stoğu durumu belirlenmeli" diye konuştu.

ÜNİVERSİTEDE AFET TOPLANMA MERKEZİ

Antalya'da afetlerde insanların toplanabileceği alan bulunduğunu dile getiren Oğuz, "Park, mesire alanı, açık otopark, spor alanı gibi yerler. Bir ilki gerçekleştirdik ve afet toplanma merkezi kuruluyor. İnşaatı tamamlanan 54 bin metrekarelik Akdeniz Üniversitesi bahçesindeki otopark, afet toplanma merkezine göre planlandı. En şiddetli depremde ayakta kalacak afet toplanma merkezi olarak planlandı" dedi.

PLAN ÇALIŞMASI BAŞLADI

Kentin yapı stoğu hakkında çalışmalara geçen yıl başlandığını anlatan Oğuz, veriler sonucuna göre kurumlar, üniversiteler, meslek odaları aracılığıyla Antalya'nın deprem master planının ortaya çıkarılacağını kaydetti. Çalışmaların belediye koordinatörlüğünde yürütüleceğini belirten Oğuz, "Mikro bölgelendirme çalışmaları, yapı stoğu belirlenmesi, veri toplanması çalışması yapacağız. Hava takip araçları kullanılacak. Yeni teknolojiyle yapıların, coğrafi bilgi sistemi yardımıyla durumunu belirleyeceğiz. Belediyelerden 19 ilçenin yapı stoğu belgesini alıyoruz. Bu çalışmadan sonra binaların deprem direnci tespit edilecek. Yıl sonuna kadar tüm binaların durumunu belirleyeceğiz. Tüm verileri bilim insanlarıyla değerlendirip, Antalya'nın planı ortaya çıkacak. Güçlendirilecek, yıkılacak binalarla Antalya'nın deprem direnci artırılacak. Plan 31 Aralık 'te tamamlanacak" diye konuştu.

Konyaaltı ilçesinde Hurma, Sarısu ve Liman mahallelerinde yılından sonra binaların yapı denetim kurallarına uygun inşa edildiğini kaydeden Oğuz, bölgede zemine 18 metre kazık temel sistemi uygulandığını ifade etti. Oğuz, bölgede çok büyük sorun yaşanmayacağının tahmin edildiğini dile getirdi.

FOTOĞRAFLI