Hisse Miktarı Nedir

Temettü Nedir? 

Temettü, bir şirketin ortaklarına yıllık bilanço esasına göre tespit edilen net karın oranında veya bunun için ayrılmış yedek akçelerden pay verilmesidir. Kar payının dağıtılmasına anonim şirketlerde genel kurul karar verir. Ana sözleşmeye eklenen bir maddeyle, bazı pay türlerine temettü ile ilgili olarak özel imtiyazlar tanınabilir. Bu koşullarda, kar dağıtımı sırasında bu özel imtiyazlar dikkate alınarak oranlar belirlenir.

Temettü Oranı Nasıl Hesaplanır? 

Temettü oranı, dağıtılan kar payının ilgili dönemde elde edilen toplam kara yüzde kaç oranında denk geldiğini gösteren bir hesaplamadır. Basitçe ifade etmek gerekirse:
“Temettü = Dağıtılan kar payı / İlgili döneme ait net kar” şeklinde hesaplanır. Bu hesaplama genel temettü oranına ilişkin bir hesaplamadır. 

Kişilere ne kadar temettü yatırılacağı ise şu şekilde hesaplanabilir:
Örneğin, X şirketi 2023 yılında 100.000 TL oranında dağıtılabilir kar elde etmiştir. Şirkette %5 oranında ortaklığı olan bir kişi dağıtılabilir karın da %5’ini yani 5.000 lirasını alır.  

Ortaklık oranı, şirket içindeki payı ifade etmektedir. Yukarıda yapılan örnek hesaplama ise “pay başına temettü” usulüyle yapılmıştır. 

Genel temettü oranı ise aynı örnek üzerinden şu şekilde hesaplanabilir:
Bu hesaplama için şirketin sermayesini de bilmek gerekir. Eğer şirket 4.000.000’luk sermayeye sahipse şirketin temettü oranı: 100.000/4.0000.000*100 = %2.5 olur. 

Temettü genellikle hisse sahiplerine nakit ödeme yöntemi ile ödenir. 3-6 aylık periyotlar ile ödenen temettü, düzenli temettü olarak adlandırılır. Şirketler kendi belirledikleri herhangi bir zamanda da özel temettü dağıtma inisiyatifine sahiptir. Bunun yanı sıra tüm şirketler temettü dağıtmayabilir. Bu sebeple temettü almak isteyen yatırımcıların temettü dağıtan şirketlere yönelmesi gerekir. 

Brüt takas, SPK tarafından belirli kriterlere göre seçilen bazı hisse senetlerinin takas işlemlerine yönelik olarak yapılan farklı bir uygulamayı ifade eder. SPK’nın, Borsa İstanbul, Takasbank ve Merkezi Kayıt Kuruluşu A.Ş. ile işbirliğiyle yürüttüğü, yatırımcıları korumaya yönelik çalışmaları kapsamında başlattığı Brüt Takas uygulaması, bir çeşit tedbir niteliğindedir. Buna göre SPK, gerekli gördüğü durumlarda Borsa İstanbul’da (BİST) işlem gören bazı hisse senetlerini belirli veya belirsiz süreli olarak brüt takas uygulamasına dahil etmektedir. Brüt takas kavramı ve brüt takasın nasıl uygulandığı bir çok yatırımcı tarafından net olarak bilinmemektedir.

Netleştirme işleminin kaldırılması olarak da adlandırılan brüt takas işlemi esas olarak, İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş.(Takasbank) tarafından gerçekleştirilen, aracı kurumların, gün içindeki her iki seansta yaptığı alım satımların takas süreci ile ilgilidir. SPK’nın brüt takasa aldığı hisse senetlerinin, takas ve alım/ satım işlemleri brüt takas kapsamında olmayan hisse senetlerine göre bazı farklılıklar gösterir. SPK, piyasanın oluşmasını etkilemeyen bazı hisse senetlerini brüt takas uygulamasına dahil ederek bu hisselerde oluşabilecek spekülatif fiyat ve miktar hareketlerini önlemek amacıyla takas ve alım/satım işlemlerine bazı kısıtlar getirmektedir.

• Hisse senetleri sadece SPK tarafından brüt takas kapsamına alınabilir veya bu kapsamdan çıkarılabilir. Hisselerin brüt takasta tutulma süresi de yine SPK tarafından belirlenir. 
• Brüt takasta olan hisse senetleri internet üzerinden alım/satım emir girişine kapatılır. Şahsen veya telefon aracılığıyla emir girişi yapılabilir.
• Brüt takasa alınan hisse sentelerinde aynı gün (günlük) alım satım işlemi yapılamaz.
• Brüt takas kapsamında bulunan hisseleri satın alırken toplam bedel ancak nakit olarak ödenebilir, kredili satın alma işlemi yapılamaz. 

Yukarıda açıklanan brüt takas kısıtlarına tabi olmak istemeyen yatırımcıların hisse senedi satın almadan önce hisse senedinin brüt takas kapsamında olup olmadığını araştırmaları önemlidir. 

Görüldüğü gibi brüt takas uygulaması, hisselerin takas işlemleri ile ilgilidir, yatırımcıların kararlarını etkileyebilecek veya yatırım yapmalarını engelleyecek sonuçlar doğurmaz. 

Hisse Senedinin Brüt Takasa Alınması?

Brüt takas uygulamasına dahil edilmeyen hisse senetleri normal olarak, toplam hisse adedi ve tutar bazında netleştirme işlemine tabi tutulur. Brüt takasa dâhil edilen ve netleştirme uygulaması kaldırılan hisse senetlerinde Takasbank tarafından brüt takas uygulaması yapılır. Buna göre aracı kurum ve yatırımcı bazındaki takas alacakları Takasbank tarafından takas süresinden sonra dağıtılır. Brüt takastaki hisse senetlerini almak isteyen yatırımcılar, takas tarihinde hesaplarında alımlarını karşılayacak tutarda nakit, satım yapmak isteyen yatırımcılar ise takas tarihinde hesaplarında satımlarını karşılayacak miktarda menkul kıymet bulundurmak zorundadırlar. Ayrıca brüt takas uygulamasına dahil olan hisse senetleri;

Brüt Takas Hisse Nasıl Satılır?

Brüt takasa alınan hisse sentelerinde Takasbank tarafından netleştirme uygulaması kaldırır ve bu hisselerin aynı gün veya günlük alım satımını yapılmasına izin verilmez. Brüt takas uygulaması kapsamındaki hisse senetlerini satmak isteyen yatırımcıların, takas tarihinde hisse senedi satışlarını karşılayacak miktardaki hisse senedini hesaplarında bulundurmaları zorunludur. Diğer bir deyişle brüt takas kapsamındaki hisselerin açığa satışına izin verilmez.

Netleştirme Nedir?

İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş. (Takasbank) tarafından aracı kurumların, gün boyunca her iki seansta gerçekleştirdileri alım/satım işlemleri, hisse senedi adedi ve toplam TL tutarı olarak netleştirilir. Buna göre bir aracı kuruluşun aynı tarihte aldığı ve sattığı bir hissenin toplam satış tutarından toplamı alış tutarı düşüldüğünde elde edilen net bakiyeye bakılarak ilgili aracı kurum söz konusu hisse için takasa borçlandırılır veya alacaklandırılır. Aracı kuruluşun söz konusu hisseyi alış tutarı satış tutarını aşıyorsa, aracı kuruluş takasa nakit borçlu, satış tutarı alış tutarını aşıyorsa takastan nakit alacaklı olur. Yatırımcı bazında bakıldığında ise bir hisse senedinde gün içerinde alım satım yapan yatırımcı alım satım arasındaki net TL tutarı ve hisse miktarı farkı negatifse söz konusu fark kadar ödeme veya teslim yapar. Aynı şekilde net TL tutarı ve hisse miktarı farkı pozitifse yine söz konusu fark kadar yatırımcıya ödeme veya teslimat yapılır. 

Neden Brüt Takas Uygılaması Yapılır?

Brüt takas uygulaması, SPK (Sermaye Piyasası Kurulu) tarafından yatırımcıların ve hisse senedi piyasasının maruz kaldığı risklerin azaltması amacıyla getirilen tedbir niteliğinde bir uygulamadır. Buna göre SPK, BİST’de işlem gören hisse senetleri içinde olağan dışı fiyat hareketlerinin görüldüğü tespit edilen hisselerin alım satımına sınır getirmek amacıyla bu hisseleri, dolaşımdaki pay sayıları, halka açıklık oranı, piyasa derinliği ve benzeri kriterlere dayanarak tedbir amacıyla brüt takas uygulamasına dâhil etmekedir. 

 SPK konuyla ilgili olarak kendi resmi sitesiden yayımladığı duyuruda, brüt takas uygulaması yanında, belirli hisse senetlerinde sıkça görülen “yapay fiyat ve piyasa oluşturma teşebbüslerine karşı çok yönlü tedbir uygulamaları“ konularında çalışmaların yürütüldüğünü ve bu çalışmaların “suç işlendikten sonra olayın tespit edilmesine dayalı cezalandırma ve yasak getirme yaklaşımlarından çok suç işleme kapılarının baştan kapatılmasına ve suç işlenmesini kaynağında önlemeye yönelik modern yaklaşımlara” dayandığını belirtmektedir. 

Brüt Takas Nasıl İşlem Yapılır?

Yatırımcıların takas tarihinde, satın aldıkları veya sattıkları hisselerden brüt takasa dahil olanlar için, hesaplarında hisse alım tutarı kadar nakit veya sattıkları hisse senedi miktarı kadar hisse senedini hesaplarında bulundurmaları gereklidir. Bu nedenle brüt takas uygulamasındaki bir hisse senedi ancak alındıktan bir gün sonra satılabilir ve söz konusu hisseler açığa satış işlemine kapalıdır.

Brüt takasa dâhil edilen hisselerin takas işlemi brüt takas haricindeki hisselerin takas işleminden farklı olarak netleştirmeye tabi tutulmaz. Buna göre, bir aracı kuruluş aynı tarihe brüt takasa alınan bir hisse senedinde hem alım hem de satım işlemi yaptıysa, satılan hisselerin toplam tutarı ve miktarı, alınan hisselerin toplam tutarı ve miktarında mahsup edilmez. Her işlemin takası, ödeme ve teslimatları ayrı ayrı yapılır.

Brüt Takas Ne Kadar Sürer?

SPK, bir hisse senedinin brüt takasa alınması ile ilgili duyurularında genellikle brüt takas başlangıç ve bitiş tarihlerini de belirtir. Brüt takas süresi her hisse için farklı olabileceği gibi bazı hallerde bir hisse senedinin ne kadar süreyle brüt takasta kalacağı belirtilmeyebilir. Brüt takasın bitiş tarihi belirtilmediği durumlarda hisse senedinin brüt takasta kalışı süresiz olarak nitelendirilir. 

Brüt Takas Uygulaması Olan Hisseler

Borsa İstanbul’un internet siteside ilan edilen ve en son 29 Mart 2019 itibariyle güncellenen brüt takasa tabi hisse senetleri ve brüt takas uygulamasının başlangıç ve bitiş tarihleri:

Brüt Takas Uygulaması Hisseyi Nasıl Etkiler?

Brüt takas uygulamasına dahil edilen hisse senetleri kredili alış, açığa satış ve internet (online) işlemlere kapatılarak spekülatif amaçlı yatırımların önüne geçilmesi hedeflenmektedir. Böylece brüt takasa alınan hisse senetlerinin fiyatında suni dalgalanmalar yaratılarak manipüle edilmesinin büyük ölçüde önlenmesi hedeflenmektedir. Brüt takas hisselerin sadece takas işlemlerini etkileyen bir uygulama olmasına rağmen brüt takas kapsamına alınan hisselerin online emir girişine, açığa satışa, kredili işlemlere ve günlük alım/satıma kapalı olması nedeniyle spekülatif işlemlerden kaynaklanan işlem hacmi ve talep düşeceği için fiyatlarının gerilemesi beklenir. Brüt takas uygulamasından çıkarılan hisse senetlerinin fiyatlarında belirgin bir yükseliş olduğu gözlenmektedir. 

• Yüzbaşı

  

  384 Mesaj

  
  Konu Sahibi

  27 m2 hisselimi tam arkadaşlar bi yardımcı olursanız hissesi nasıldır sizce alınırmı < Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi revenquel -- 25 Mayıs 2016; 3:40:46 > < Bu ileti mobil sürüm kullanılarak atıldı >

  
  
  
  

• Binbaşı

  

  1121 Mesaj

  
  

  180 metre arsanın %15'inin tapusu. yani 24-25 metre. ama anladığım kadarıyla 180 metrenin üzerine ortaklar kendi aralarında 5-6 dairelik bina kondurulmuş, ama kat mülkiyeti alınmamış. tapuda bina görünmüyor arsa tapusu üzerine bina yapılmış. resmiyette daireyi değil, arsanın hissesini almış oluyorsunuz. Hisseli yer almak her zaman sorun getirir kesinlikle tavsiye etmem. tek tapu olsun gerekirse bodrum kat olsun kafasındayımdır. sebepleri; 1. Şufa Hakkı İle Hisseniz Elinizden Alınabilir Diğer hissedarlar size karşı şufa (önalım) hakkı kullanabilirler. Kanuni şufa hakkı tapu kütüğüne yazılmaz. Kanun tarafından öngörülmüş bir önalım hakkıdır. Bir taşınmaza hissedar olanlar arasında bu hak var kabul edilir. Tapu kütüğünü inceleseniz de bu hakkı göremezsiniz. Hisseli bir yer alıyorsanız bilin ki, diğer hissedarların şufa hakları vardır ve bu haklarını size karşı kullanabilirler. Şufa hakkını kullanırlarsa tapuda gösterilen satış bedelini size ödeyerek aldığınız hisseyi elinizden alabilirler. Alıcı için bu önemli bir tehlikedir. Genelde gayrimenkul alırken gerçek satış bedeli gösterilmemekte emlak vergisi değeri üzerinden işlem yapılmaktadır. Bu durum daha da risk oluşturur. Gerçekte 100.000 TL. ye aldığınız yeri tapuda 20.000 TL. göstermişseniz, diğer hissedar 20.000 TL size ödeyerek elinizden taşınmazı alabilir. 2. Ortaklığın Giderilmesi Davası Açılarak Taşınmazın Tamamı Satışa Çıkarılabilir Hissedarlar aralarında anlaşarak taşınmazı bölüp, şurası senin olsun, burası benim olsun şeklinde paylaşabilirler. Ancak hissedarlar paylaşma konusunda anlaşamazlarsa ya da taşınmazın birkaç parçaya bölünerek paylaşılması imar mevzuatına aykırı ise (belediye bölünmeye izin vermezse) taşınmazın satılarak parasının paylaşılması gerekir. Bunun için hissedarlardan birisinin mahkemede ortaklığın giderilmesi davası açması yeterlidir. Bu davaya uygulamada izale-i şüyu davası da denmektedir. Böyle bir dava açılırsa, mahkeme taşınmazı satar, satış ihale yoluyla yapılır, herkes ihaleye girebilir. Hissedarlar da girebilir. Kim çok para verirse o alır. Satış bedeli hissedarlar arasında paylaştırılır. Çok paranız yoksa tapunuza güvenmeyin… Her an diğer hissedarlar sattırabilir. Hatta ihaleye girip sizin hissenizi dahi kendileri alabilir. 3. Yeriniz Belli Değildir Hisseli yerlerde her bir hissenin karşılığı yer arazide belli değildir. Taşınmazın her yerine herkes ortaktır. Zaten bu yüzden buna toplu mülkiyet denir. Arazi üzerinde bir hisseniz vardır ama yerim tam olarak neresidir deseniz, resmi makamlar şurası sizindir diyemez. Kadastroya başvursanız hissenizin yerini bilemez. Yerinizin sınırlarını gösteremez. Göstereceği taşınmazın genel sınırlarıdır. 4. Kendi Başınıza Hareket Edemezsiniz Hissenizi özgürce başkasına satabilir, ipotek edebilirsiniz, ancak taşınmazın tümünü ilgilendiren konularda kendi başınıza hareket edemezsiniz. Örneğin, hissenizin etrafına duvar yaptıramazsınız. Taşınmazın tamamı etrafına duvar yaptırmanız da diğer hissedarların iznine tabidir. Hisseniz üzerine inşaat yaptırmanız mümkün olmadığı gibi, bahçeyi sulamak için kuyu dahi açtırmanız mümkün değildir. Hissenizi ayırarak kullanamazsınız. Ayrı bir şekilde sürüp ekemezsiniz. Bunun için hep birlikte hareket etmeniz, anlaşmanız, hiç değilse kendi aranızda kullanım yerlerini belirlemeniz gereklidir. Bunu yapmadığınız sürece hissenizi kiraya verseniz dahi kiracı aynı sıkıntıları yaşayacaktır. Taşınmaz bina ise ayrı olarak kiraya veremezsiniz. Özel bir bölümünü, odasını benimdir deyip kullanamazsınız. Sizin veya kiracınızın kullanacağı yer belli değildir. Ancak taşınmazın içine girip birlikte oturabilirsiniz. Taşınmazın her yerini kullanabilirsiniz. Tabi ki diğer hissedarların da bu hakları vardır

  
  
  
  
  
• Yarbay

  

  6877 Mesaj

  
• Binbaşı

  

  1121 Mesaj

  
  

  quote: Orijinalden alıntı: djoz Verdiğiniz bilgiler "sadece arsa tapusu" olan binalar için çok değerli bilgiler.. Lakin gözden kaçırdığınız bir detaydan dolayı buradaki olay epey farklı.. X işareti kutucuğa denk gelmemiş fakat anladığım kadarıyla burası arsa tapulu bir bina değil, kat irtifaklı bir bina.. haklısınız kafa gitmiş o saatte

yeni mesaja git
Yeni mesajları sizin için sürekli kontrol ediyoruz, bir mesaj yazılırsa otomatik yükleyeceğiz.Bir Daha Gösterme

Benzer içerikler