Mesleki Gelişim Kitabı 10 Sınıf
kaynağı değiştir]
Adjiev, “Nauka i Jizn” dergisinde “Arktika’nın ilk Rus Kâşifi” makalesini yılında yayımlar[]. Bu makale sınıfların “Coğrafya” dersi için eğitim-öğretim malzemesi olarak “Öğretim Kaynaklarının Ortak Dijital Merkezi” sistemine dâhil edilmiştir[]. Adjiev’in öğrenciler için yazdığı eğitici ve öğretici kitapların ilk adımı, çocuklar için “Yola Nasıl Yol Aradılar” adlı ilk kitabın yılında yayımlanmasıyla başlamıştır[]. Bu eser daha sonra “Zarnitsa” kitabına dâhil edilmiştir[]. “Zarnitsa”, Sovyetler Birliği Millî Eğitim Bakanlığı tarafından millî okulların 3. sınıf öğrencilerine tavsiye edilen ek okuma kitabıdır[]. Bu çalışma, Sibirya ile ilgili çocuklar için yazdığı kitap dizisinin yazılmasına vesile olmuştur[]. yılında “Pedagogika” Yayınevinde ortaokul ve lise öğrencileri için “Genç Coğrafyacı Ansiklopedik Sözlüğü” adlı Adjiev’in de yer aldığı ortak bir çalışma yayımlanmıştır. Eserin Özeti’nde ifade edildiği gibi, bu “sözlüğün ortaokul ve lise öğrencilerinin meslek seçiminde kullanılabileceği” belirtilmiştir[].
yılında Adjiev’in “Kumuklar” adlı makalesi ‘‘Nauka i Jizn” adlı dergide yayımlanmıştır[]. Bu makale sınıfların “Tarih” dersi için eğitim-öğretim malzemesi olarak “Öğretim Kaynaklarının Ortak Dijital Merkezi” sistemine dâhil edilmiştir[]. yılında çocuklar için hazırlanmış olan “Yüz Halk, Yüz Dil: Avrasya Halklarına Dair Etnografik Denemeler” adlı kitapta Adjiev’in “Sessiz Tabasaranlar”, “Kaybolmayan Talış” adlı makaleleri de yer alır. Bu eser eğitim-öğretim alanında tanınmış “Prosveşçeniye” adlı yayınevi tarafından yayımlanır. Özet’te ifade edildiği gibi, bilimsel popüler tarzda hazırlanmış olan bu kitap öğrencilere ithaf edilmektedir[]. yılında “Çocuklar için Ansiklopedi” adlı eserde Adjiev’in “Bozkır’ın Dini” adlı tartışmalı makalesi yayımlanır. Bu çalışmada Kadim Türklerin dini olan Tengricilik anlatılmaktadır,[64] Büyük Bozkır (Deşt-i Kıpçak) halklarının Putperest olmadıkları ve monoteizm, yani Tek Tanrıcılık (Tengri) olduğu, eşit kenarlı haçın ise Tengricilik’in kadim simgelerinden biri olduğu yazmaktadır[66].
yılında Adjiev’în öğrenciler için yazdığı “Kıpçaklar. Türklerin ve Büyük Bozkırın Kadim Tarihi” adlı bilimsel popüler kitabı yayımlanır[78]. yılında ise bu eserin devamı olarak da “Kıpçaklar. Oğuzlar. Türklerin ve Büyük Bozkırın Kadim Tarihi” adlı kitabı okuyucuyla buluşur[79]. Ailece kitap okuma geleneğini canlandırmak için müellif, bu kitapları öğrencilere ve onların ana-babalarına ithaf etmiştir. yılında “Kıpçaklar. Oğuzlar. Türklerin ve Büyük Bozkırın Kadim Tarihi” adlı kitabının yeni baskısı Kazakistan İletişim ve Kültür Bakanlığı programı kapsamında yer alan “Tarih” dizisinde Kazakistan’da yayımlanır. Bu dizi kitaplar Kazakistan Millî Eğitim Bakanlığı tarafından öğretim için ek ders kitabı olarak tavsiye edilmektedir[].
yılında Verhnevilyusk Koleji tarafından davet edilen Adjiev uluslararаsı eksper olarak görev yapmıştır[]. Öğretmenlerin ve öğrencilerin katılımlarıyla “Sivil Toplumun Oluşumunda Kültürler Entegrasyon olarak Türkoloji” konulu uluslararası bilimsel uygulamalı konferansa davet edilmiştir[]. Azerbaycan’da Adjiev’in eserlerinden seçilen bazı parçalar “Gelişmiş Pedagoji Fikirleri” adlı kitapta yayımlanmıştır[]. Kazakistan’da da Adjiev’in eserlerinden seçilen bazı parçalar “Kazakistan’da Pedagoji Fikirleri Antolojisi” adlı kitaba dâhil edilmiştir[] (Kazakistan Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı’nın “Toplumsal Önem Taşıyan Edebiyatın Yayını” adlı program kapsamında)[].
Altay'da Oluşan Kavimler Göçü’nün Temel Tezleri[değiştir kaynağı değiştir]
- "Аджиев М. Э." Великое переселение seafoodplus.info зрения 10 Ocak tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. — Вестник тюркского мира. , №1.
- "Аджи М. "Святой Георгий и гунны. – М.: АСТ.
- "Аджи М. " Мурад Аджи о своих сокровищах 6 Ağustos tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.//Мир Азербайджана, , октябрь
- "Özer Z. B." Kaybolan Milletin Sesi: Murad Adji// Bilim ve İnsan Şahsiyetini İnşa Edenler. Editörler: Zeynep Bağlan Özer, Fatih Yapıcı, Şekip Aktay. – Ankara, Gazi kitabevi,
- "ÖzerZ.B. " Bilim İnsanı Murad Adji // Cборник материалов международной научно-практической конференции «Научные знания: история становления и перcпективы развития». 3 декабря – Тернополь. С
- "Somuncuoğlu T.B." Kumuk Yazar Murad Adji // Bilge, No 50 /Маrt, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, Ankara, s
- Озер З. Б.К родникам тюркской культуры 10 Ocak tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. — Вестник тюркского мира. , №1
- Алиев С.Феномен Мурада Аджи и тюркское самосознание 10 Ocak tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. — Вестник тюркского мира. , №1
- "Немченко Г." Освоение Евразии 10 Ocak tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. — Вестник тюркского мира. , №1
- "Огрызко В." Прошлое глазами гуннов 10 Ocak tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. — Вестник тюркского мира. , №1. С - 81
- "Тагиров Э. Р. " Янтарное руно в тюркском мире. Слово о Мураде Аджи 10 Ocak tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.// Литературная Россия, , №48
- " Курчаков Р. " Он вскрывал и показывал «корешки» подлинной истории // Бизнес газета.
- "Даирбек А." Будитель тюркского мира 1 Ekim tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.//TuranToday.
- "Кузьмина О." Полынный путь Мурада Аджи// Вечерняя Москва.
- "Цветкова Т. " Русские и тюрки – единое целое. Как географ и писатель Мурад Аджи хотел примирить народы 18 Eylül tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.// Горький Медиа.
- " Бейненсон И." Талисман слова 10 Ocak tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. — Вестник тюркского мира. , №1.
- "Гусейнов А. А. " В «координатах добра» 10 Ocak tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. — Вестник тюркского мира. , №1.
Kaynakça[değiştir kaynağı değiştir]
yılında Moskova Devlet Üniversitesi, Coğrafya Fakültesi Kuzey Araştırmaları Bölümü’nde eğitimine başlamıştır[3]. yılında[4] Moskova Devlet Üniversitesi’nden mezun olmuştur.[3] Sovyetler Birliği Devlet Planlama Teşkilatı Üretim Kaynakları Kurulu’nda görev yapmıştır.[5] Ülkenin yeni kuzey bölgelerini araştırma amacıyla başladığı Doktora Programı kapsamında[3] üretim kaynakları ve kullanım alanları üzerinde inceleme yapmıştır[6]. Doktora öğrenciliği sırasında Saha’da altın maden yataklarında sondajcı olarak çalışmıştır[7]. Daha sonraları da işi gereği Kuzey’e ve Sibirya’ya defalarca seyahatlerde bulunmuştur[8]. yılında “Sovyetler Birliği’nin İnşaat Endüstrisi Temelli Kuzeydoğu Sanayisinin Gelişim Süreci Modellenmesi ve Optimizasyonu” adlı Doktora Tezini savunmuştur[9]. Doktora Tezi danışmanı Profesör V. F. Burhanov’dur[3].
Doktora sonrası Sovyetler Birliği Metalürji Bakanlığı’nda Devlet Planlama Dairesinde görev yapmıştır. Sibirya’nın keşfinin coğrafî ve iktisadî meselelerini araştırmış, yeniden inşasının sosyal süreçleriyle ilgilenmiştir[3]. yılından itibaren yaklaşık 15 yıl boyunca SSCB Maliye ve Ekonomi Açıköğretim Enstitüsü’nde İktisat Coğrafyası dersleri vermiştir[2]. Eğitim-öğretim faaliyetlerinin yanı sıra bilimsel araştırmalarına da devam etmiştir: ülkenin kuzey bölgesi ile Sibirya ve Uzak Doğu’nun Araştırmalarında yer almıştır. Sibirya’nın keşfi, Baykal-Amur Demir Yolları inşaatı, Sibirya’nın bölgesel üretim yapıları ve enerji tasarrufu teknolojileri ile ilgili yayınları bu döneme aittir[10][11]. yılında XXIII. Uluslararası Coğrafya Kongresi’ne katılmıştır[12]. ’li yıllarda Adjiev’in çalışmaları, Sovyet Kuzey Araştırmaları’nın duayeni ünlü bilim insanı G. A. Agranat’ın dikkatini çekmiştir. Agranat, “Kuzey Araştırmaları Gerçeği ve İmkânları: Küresel Deneyim” adlı monografisinde Adjiev’in ilk defa yılında “bu bölgede yaşayan insanların ve üretiminin toplam enerji tüketiminin sentez göstergesi olarak Kuzey sınırlarının kullanımı ile ilgili ortaya koyduğu fikirlerinin çok ilginç olduğunu” belirtmiştir. Agranat’ın belirttiği gibi, maalesef bu teklif uygulama aşamasına gelecek kadar tamamlanamamıştır[3][13][14].
Yeni bölgelerin keşfi araştırmalarına katkıda bulunan Adjiev’in çalışmaları ’li yılların bilim ekolüne aittir[15]. yılında millî Kurul için hazırlanmış olan Sovyet ve Doğu Avrupa Araştırmalarına (ABD) dair beyannamede Adjiev’in yayınları Sibirya ve Uzak Doğu’nun çağdaş iktisadî gelişimi araştırmaları için bibliyografik listeye dâhil edilmiştir[16]. Günümüzde de birçok Doktora Tezi ve Profesörlük unvanı için şart olan 2. Doktora tezlerinde Adjiev’in çalışmalarına atıflarda bulunulmaktadır[17][18][19]. Adjiev, Baykal-Amur Demiryolu Anahattı (BAM) inşaatını yalnızca “Zabaykalskiy Özerk Bölgesinin&#; ve Rusya’nın Uzakdoğu bölgesindeki demiryolu ağın yoğunluğunun hafifleten kaynak olarak görmemiş, aynı zamanda&#; Güney Saha ve Kuzey Baykal’da yapılması planlanan&#; maden yataklarının keşfi ve elde edilmesi için temel koşul olarak gören ekonomistlerden biri kabul edilmektedir[20].
Bilimsel faaliyetlerinin yanı sıra ülkenin önde gelen “Novıy Mir” (Yeni Dünya), “Vokrug Sveta” (Dünyanın Ekseninde), “Nauka i Jizn” (Bilim ve Hayat), “Znaniye-Sila” (Bilim Güçtür) dergilerinde çalışmış,[21] bilimi popülarize etmiştir[22][23]. Uzun yıllar boyunca “Na Suşe i na More” (Karada ve Denizde) adlı Edebî Coğrafî Almanak’ının Yayın Kurulu üyesi olarak çalışmıştır[24][25]. yılında müellifin, yeni toprakların keşfi bağlamında bölgesel üretim kompleksleri ve demografik kaymalar konusunu kaleme aldığı Sibirya: XX. Yüzyıl adlı bilimsel popüler kitabı yayımlanmıştır[26]. Adjiev, Sibirya’nın çoğu insanî olan üretim, bilim ve kültür meselelerinin iç içe girdiği bir merkez olduğunu göstermiştir[26]. Fakat Adjiev’in de yazdığı gibi, Sibirya’nın keşfi sırasında devlet tarafından yapılan büyük ekonomik hataları dile getirmesinden dolayı[27], Sovyetler Birliği Komünist PartisiMerkez Komitesi’nin “kara listesine” alınmıştır[2]. Bugünlerde bu kitap, Rusya’nın bazı üniversitelerinde tavsiye edilen veya ek kaynak olarak kabul edilen eserler listesine dâhil edilmiştir[28][29][30][31].
Akademik kariyerinden vazgeçmek zorunda bırakılmış olan[2] Adjiev, tek başına Sibirya nehirlerinin derinliklerinde oluşan buzulların ve ağır suyun konsantrasyonunu araştırmaya devam etmiştir[32]. Bu araştırmalarının neticesinde, nükleer yakıt olarak kullanılabilinen döteryum yataklarının söz konusu edildiği, doğadaki ağır suyun konsantrasyonu tezi meydana çıkmıştır[33]. Hipotezin temel fikirlerini yılında "Buzul Araştırmaları" adlı bilimsel dergi[34] ile bazı diğer bilimsel popüler dergilerde yayınlamıştır[32][33]. “Daha önce açıklanmamış ve bilimsel olarak tanımlanmamış” olan bu ilginç hipotezin özü[33], uzmanların ilgisini çekmiştir[35]. Doçent unvanı aldıktan sonra, 2. Doktora Tezi çalışmalarını bırakmaya zorlanan[3][22][36] Adjiev, yılında "Vokrug Svetа" dergisinin Yayın Kurulu’nda çalışmaya başlamıştır.