Idrar Yolu Enfeksiyonu Hamilelik Belirtisi Mi

Gebelik dönemi idrar yolu enfeksiyonlarına eğilimin arttığı bir dönemdir. Bu enfeksiyonlar basit bir sistit (mesane enfeksiyonu) olabileceği gibi, ciddi bir piyelonefrit (böbrek enfeksiyonu) gelişimi de söz konusu olabilir.

Özellikle piyelonefrit durumunda bebek de erken doğum gibi ciddi tehlikelerle karşı karşıya kalabilir.

Gebelikte idrar yolu enfeksiyonu riskini azaltmak için en erken dönemde idrar kültürü yapılması oldukça etkilidir. İdrar kültüründe üreme olduğunda üreyen bakteriye uygun antibiotik tedavisi verildiğinde gebeliğin kalan döneminde sistit ve piyelonefrit ortaya çıkma olasılığı önemli ölçüde azalır.

Hamilelikte idrarın rengi ve diğer özellikleri

Normalde idrar steril (bakteri ve diğer enfeksiyon etkenlerini içermeyen) bir maddedir. Rengi açık sarıdır ve kendine özgü bir kokusu vardır. Hamilleik döneminde vitamin kullanımında rengi koyulaşabilir ve kokusu değişebilir.

Bunun yanında idrar renginin açık sarıdan daha koyu olması az sıvı tüketilmesinin bir belirtisidir ve buna dikkat edilmelidir.

Video: İdrar kültürü ve antibiyogram incelemesinde hangi bilgiler elde edilir ve nasıl yorumlanır?

İdrarın bakterilerden uzak kalmasını sağlayan en önemli mekanizma idrar yolunun böbreklerden aşağı doğru inen idrar akımıyla sürekli olarak "yıkanması" ve temizlenmesidir (bu nedenle bol sıvı tüketimi önemlidir).

Ayrıca mesaneden (idrar torbası) idrarın dışarı boşalmasını sağlayan uretra adlı kanal yapısı da içeriden dışarıya akıma izin verecek, ancak dışarıdan içeri bakteri geçişine izin vermeyecek yapıdadır. Bakteriler bu engeli aşsalar da mesaneden böbreklere geçişi engelleyen benzer bir kapak mekanizması daha vardır.

Gebelik döneminde yukarıda anlatılan koruyucu mekanizmalar olumsuz etkilendiklerinden idrar yolu enfeksiyonlarının meydana gelmesi kolaylaşır. 

En önemli etken gebelikte fazla miktarlarda salgılanan progesteron hormonunun düz kasları gevşetici etkisidir. İdrar yollarında idrar akımını sağlayan düz kaslar gevşediğinde idrar akımı yavaşlar ve bakteri geçişini engelleyen kapak mekanizmalarının da işlevleri azalır.

Ayrıca gebeliğin ilerlemesiyle büyüyen rahimin idrar yollarına baskı yapması da idrar akımının yavaşlamasına katkıda bulunur. 

Sonuç olarak vajinada normalde bir problem yaratmadan yaşayan enfeksiyon etkenleri önce uretra yoluyla mesaneye buradan da şartlar elverdiğinde böbreklere doğru çıkarak çeşitli şiddette enfeksiyonların oluşmasına neden olurlar.

Hamilelikte idrar yolu enfeksiyonu nasıl oluşur?

Mesaneye ulaşan bakteriler burada hiç belirti vermeden yaşamlarını sürdürebilirler. Buna asemptomatik bakteriüri (idrarda belirti vermeyen bakteri varlığı) adı verilir. Bu durum bir enfeksiyon olmamakla birlikte şartlar elverdiğinde hemen enfeksiyona dönüşebileceği için mutlaka saptanmalı ve tedavi edilmelidir.

İdrar torbasındaki bakteriler her zaman sessiz kalmazlar. Bazı durumlarda bu bakteriler sistit (mesane iltihabı) ya da ileri durumlarda piyelonefrit (böbrek iltihabı) tablolarının ortaya çıkmasına neden olabilirler.

Asemptomatik bakteriüri tedavi edilmediğinde sistit ya da piyelonefrit oluşturabilen bir durumdur. Anne adaylarının yaklaşık %10'unda idrar kültüründe asemptomatik bakteriüri vardır. Tanı için anne adaylarından tercihen gebeliğin ilk haftalarında ya da ilk kontrole geldikleri herhangi bir zamanda tam idrar testi ve kültürü istenir. 

İdrar kültüründe bakterilerde anlamlı üremenin (> bakteri kolonisi) olması ve anne adayında hiçbir belirti olmaması durumunda asemptomatik bakteriüri tanısı konur. 

Video: Hamilelikte idrar yolu enfeksiyonu tanısı nasıl konur ve idrar kültürü testi nasıl değerlendirilir?

Hamilelikte idrar yolu enfeksiyonu tedavisi

İdrar kültüründe üreme olduğunda üreyen bakteri cinsinin hangi antibiyotiklere hassas olduğunu belirten bir inceleme yapılır. Antibiyogram adı verilen bu inceleme sonucuna göre anne adayı en uygun olan antibiyotikle tedavi edilir. Tedavinin üzerinden 15 gün geçtikten sonra yapılan kontrol idrar kültüründe kültürün steril gelmesi (üreme olmaması) durumunda tedavi başarılı olmuştur. Bu durumda anne adayına idrar yoluyla ilgili şikayetleri olmadığı sürece yeni bir idrar kültürü yapılmasına gerek yoktur.

Hamilelikte Sistit 

Sistit yani mesane enfeksiyonu ağrılı idrar yapma, sık idrara çıkma, kanlı idrar yapma ve bazen de idrar kaçırma gibi belirtilerle kendini gösterir. 

Tam idrar testinde idrar sedimentinde akyuvar (lökosit), bakteri ve bazen de alyuvar (kan hücresi) görülür. İdrar kültürü alındıktan hemen sonra antibiyotik tedavisine başlanır. İki ya da üç gün sonra alınan idrar kültürü ve antibiyogram sonucunda gerekirse antibiyotik uygun olan bir başkasıyla değiştirilir. 

 Sistitin erken doğum tehdidi yaptığı konusunda bazı veriler vardır, ancak şu an için kesinleşmiş değildir.

Sistit geçiren anne adayı idrar akımını artırmak ve idrar yollarının "yıkanmasını" sağlamak için bol sıvı almalıdır.

Piyelonefrit

Piyelonefrit yani böbrek enfeksiyonu ise böğürde ağrı, ateş ve kendini kötü hissetme gibi belirtilerle ortaya çıkan, tek böbrekte (ya da heriki böbrekte) enfeksiyonun meydana geldiği ciddi bir hastalık tablosudur ve hastanede yatırılarak tedavi edilir. Yapılan idrar tetkiki ve idrar kültüründe enfeksiyon etkeni saptanır.

Muayenede genellikle tek taraflı ve sıklıkla sağda böbreğin bulunduğu bölgeye elle hafifçe vurulmasında bile hassasiyet ve ağrı ("kostovertebral açı hassasiyeti") gözlenir.

Piyelonefrit geçiren anne adayında bulantı ve kusma olabilir, ateş genellikle 38 derece üzerindedir ve bazı durumlarda 40 dereceye kadar çıkabilir. Nabız ateşle doğru orantılı olarak hızlanmıştır, hipotansiyona (tansiyon düşmesi) eğilim vardır.

Her yüksek ateşli hastalıkta olduğu gibi piyelonefritte de tedaviyle ateş düşürülmezse erken doğum eylemi başlayabilir. Bu yüzden hızla uygun antibiyotik tedavisine geçildikten sonra erken doğum ve fetal distres belirtileri aranır. Tedavi süresince anne adayı tansiyon, ateş, bebeğin durumu ve doğum eylemi bulguları yönünden sıkı bir izlemeye alınır.

Tedavi edilmeyen piyelonefrit böbrekte abse, sepsis (bakterilerin kana karışarak diğer organlara yayılması) ve septik şok gibi hayati tehlike yaratan durumların oluşumuna neden olabilir.

Piyelonefrit genellikle önlenebilir bir durumdur. Gebeliğin erken dönemlerinde hiç bir şikayet olmasa bile idrar kültürü yapılmalıdır. İdrar kültüründe üreme çıkması durumunda uygun bir antibiotikle tedavi edilmeli ve tedavi sonrasında tekrar idrar kültürü yapılarak bakteriürinin kaybolduğu gözlenmelidir.

Gebelik döneminde idrar yolu enfeksiyonunda bitkisel ilaç kullanımının yeri bilimsel olarak gösterilmediğinden bitkisel tedavi önerilmemektedir. Kullanılan antibiyotikler bebeğe zarar verme ihtimali bulunmayan ilaçlar olduğundan doktor önerisine mutlaka uyulmalıdır.

İLGİLİ KONULAR:

Hamilelikte Tehlike Belirtileri

Riskli Gebelik Nedir?

Gebelikte Kanama

Ektopik Gebelik (Dış Gebelik)

Hiperemezis (aşırı bulantı-kusma)

Gebelikte Hipertansiyon ve Preeklampsi

İleri Yaşlarda Hamilelik ve Ortaya Çıkabilen Sorunlar

Erken (prematüre) doğum riski ve erken doğum

Obezite (Şişmanlık) ve Aşırı Kilo İle Hamilelik

Bebeğin doğum kilosu ve boyu ile ilgili durumlar (iri veya ufak bebek)

Miyad Geçmesi ve Doğumun Gecikmesi

Hamilelikte Sigara Kullanımı

Gebelikte Enfeksiyonlar

Gebelik ve allerji

Gebelik ve miyomlar

Gebelik ve yumurtalık kistleri

Kan Uyuşmazlığında Nasıl Bir Yol İzlenmelidir?

Adolesan ve Genç Yaşlarda Hamilelik Yaşamak

Anne karnındaki bebekte anomaliler ve bunları saptamak için yapılan testler

Düşük (abortus) ve kürtaj

Gebelik şekeri (gestasyonel diyabet)

Gebelikte tiroid sorunları (hipotiroidi, hipertiroidi)

Hamilelik sırasında kanama, nispeten yaygın bir durumdur ve her zaman bir sorun olduğu anlamına gelmez. Ancak, bazı durumlarda tehlikeli bir işaret olabilir! Bir sorun olup olmadığı için, gebeliğin hangi döneminde olduğunuza bakmak da önemlidir.

Gebeliğin Erken Dönemlerinde Kan Görülmesi Neden Olur?

Hamileliğin ilk dönemlerinde, “lekelenme” adı verilen hafif ve zararsız kanamalar yaşayabilirsiniz. Bu, rahminizde büyüyen embriyonun kendisini rahim duvarına yapıştırdığı zamandır. Bu tür kanamalar, genellikle adet döneminiz civarında olur.

Hamilelik, rahim ağzında çeşitli değişikliklere olabilir. Bu da, bazen kanamalara neden olabilir. Örneğin, cinsel ilişki sonrasında kan fark edilebilir.

Hamileliğin birinci trimesterinde idrarda kan fark edilmesi, düşük ya da dış gebeliğin bir göstergesi olabilir. Ancak, hamileliğin bu aşamasında kanama fark eden pek çok kadın, normal ve başarılı bir hamilelik sürdürmektedir.

Gebeliğin haftadan önce sona ermesi “düşük” olarak tanımlanır. Gebeliklerin %20’si düşükle sonuçlanmaktadır. Erken dönem düşüklerinin pek çoğu, bebekte olan bir sorun nedeniyle meydana gelir. Hormonal ya da kan pıhtılaşma sorunları gibi başka nedenler de düşük nedeni olabilir.

Düşük vakalarının çoğu, gebeliğin birinci trimesterinde meydana gelir ve ne yazık ki çoğu önlenemez. Düşük belirtileri arasında; alt karın bölgesinde kramp, vajinada akıntı, vajinada doku boşalması, meme hassasiyetinin ortadan kalkması gibi belirtiler yer almaktadır. İdrarda kan fark ederseniz ve yukarıdaki semptomlardan herhangi biri varsa, hemen doktorunuzla iletişime geçin.

Gebeliğin İlerleyen Dönemlerinde Kan Görülmesi Neden Olur?

Servikal değişiklikler, özellikle cinsel ilişkiden sonra kanamaya neden olabilir.

Doktorunuz, gerekli testler ve tedavi seçenekleri hakkında sizinle görüşebilir.

Bu, rahim ağzının doğum eyleminin başlamasına hazırlandığını işaret etmektedir. Kasılmalar başlamadan birkaç gün önce veya doğum sırasında ortaya çıkabilir.

Hamileyseniz ve idrarda kan görürseniz ya da rutin bir idrar testinde kan tespit edilirse, bu durum bir idrar yolu enfeksiyonunun belirtisi olabilir. Bir idrar yolu enfeksiyonu, bakterilerin idrar yollarında neden olduğu bir enfeksiyondur. İdrar yolu enfeksiyonları, hamile kadınlarda daha yaygın olarak görülür. Çünkü, rahimde büyüyen bebek idrar yolları ve mesaneye baskı yapabilir. Bu da, idrarın sızmasına neden olabilir.

İdrar Yolu Enfeksiyonu Belirtileri

Bir idrar yolları enfeksiyonun belirtileri aşağıdakiler olabilir:

• Sürekli idrara çıkma isteği
• Sık sık az miktarda idrar yapma
• İdrar sırasında yanma hissi
• Yüksek ateş
• Pelvik bölgede rahatsızlık hissi
• Sırt ağrısı
• İdrarda hoş olmayan koku
• İdrarda kan görülmesi

Hamilelikte İdrar Yolu Enfeksiyonu Neden Olur?

Hamilelikte her biri farklı nedenlere sahip üç farklı idrar yolu enfeksiyonu türü vardır:

• Semptom göstermeyen bakteriler

Bunlar, genellikle bir kadının vücudunda hamilelik öncesinde bulunan bakterilerden kaynaklanır. Bu tür bir enfeksiyon, herhangi belirgin bir semptom göstermez. Tedavi edilmezse, böbrek ya da akut mesane enfeksiyonuna neden olabilir. Bu enfeksiyonlar, gebelerin ortalama %’unda görülür.

Sistit, mesanede meydana gelen iltihaplanmadır. Bakteriyel enfeksiyondan kaynaklanır.

Böbreklerde meydana gelen enfeksiyondur. Kan dolaşımı ya da idrar yollarının başka bir yerinden bakterilere giren bakterilerin bir sonucu olabilir. Hamilelikte idrarda kan görülmesi dışında yüksek ateş, idrar sırasında ağrı, sırtta, karında ya da kasıklarda ağrı meydana gelebilir.

Hamilelikte İdrar Yolu Enfeksiyonu Riskleri

Hamilelikte idrar yolu enfeksiyonu tedavi edilmezse, kendinizi çok kötü hissetmenize neden olabilir. Bu durumda, tedavi için hastaneye gitmeniz bile gerekebilir.

Tedavisi yapılmayan idrar yolu enfeksiyonları, hamileliğinizi de etkileyebilir. Bebeğin erken doğmasına neden olabilir ya da bebeğin rahimdeki gelişimini olumsuz etkileyebilir.

Hamilelikte İdrar Yolu Enfeksiyonu Nasıl Tedavi Edilir?

Hamilelikte idrar yolu enfeksiyonları, belirti olmasa bile antibiyotik ile tedavi edilir. Tedavi edilmezse, ilerleyerek ciddi bir böbrek enfeksiyonuna neden olabilir. Ayrıca; bebeğin düşük bir doğum ağırlığına sahip olmasına ya da erken doğmasına neden olabilir. İdrar yolu enfeksiyonu olduğunda, bebeğin beklenen tarihten çok daha erken doğması riski daha yüksektir.

Tedavi için, doktorunuz gebelerin kullanımına uygun, güvenli bir antibiyotik seçecektir. Genellikle, 7 gün süren antibiyotik tedavisi reçete edilir. Enfeksiyonun tamamen tedavi edilmesi için tüm dozların bitirilmesi gerekir. Belirtiler varsa, birkaç gün içinde iyileşmeye başlamalıdır. Tedaviye başladıktan 2 gün sonra, belirtiler hala devam ediyorsa ya da daha da kötüleşiyorsa, doktorunuzu bilgilendirmelisiniz.

Antibiyotik tedavisi bittikten sonra, enfeksiyonun doğru şekilde tedavi edilip edilmediğini kontrol etmek için, tedavi bitiminden bir hafta sonra doktorunuz idrar kontrolü yapacaktır. Daha sonra, enfeksiyonun geri gelmediğinden emin olmak için, hamilelik boyunca ayda bir kez idrar testi yaptırmanız gerekir.

Hamilelikte İdrarda Kan Görülmesi Diğer Nedenleri

Hamilelik boyunca, idrara çıktığınızda kan sızdığını fark ederseniz, bu durum bir dizi nedenden kaynaklanıyor olabilir. Bunun nedeni aşağıdakiler olabilir:

• Böbrek veya mesane taşı
• Böbreklerin filtreleme sisteminde iltihaplanma
• Böbrek ya da mesane kanseri
• Trafik kazası ya da düşme sonucu böbrek hasarı
• Hücre anemisi gibi kalıtsal bozukluklar
• İdrarda görülen kanın nedeni her zaman tespit edilemeyebilir.

Hamilelik aynı zamanda birçok sağlık problemlerine de gebe kalmak demektir. Çünkü anne adayı hem fizyolojik hem de psikolojik olarak büyük bir değişimin içine girer. Bu durum daha önce yaşamadığı birçok sağlık problemiyle tanışmasına neden olur. İdrar yolu enfeksiyonlarının bu hastalıkların başında geldiğini ifade eden Avrasya Hastanesi Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. konuyla ilgili önemli açıklamalarda bulunuyor.

Hamilelikte idrar yolu enfeksiyonu riski artıyor

Hamilelikte idrar yolu enfeksiyonları, 6. haftadan itibaren haftaya kadar oldukça sık görülür. Bunun temel sebebi ise idrar yollarındaki değişikliktir. Şöyle ki, uterus büyüdükçe yaptığı baskıdan dolayı mesanenin tam boşalmasına engel olacağı için enfeksiyon artar. Bağışıklık sisteminin baskılanması nedeniyle de idrar yolu enfeksiyonları sıklıkla rastlanılan bir durumdur. Bu enfeksiyonlar basit mesane enfeksiyonu (sistit ) olabileceği gibi, ciddi böbrek enfeksiyonu (piyelonefrit) gelişimi de söz konusu olabilir.

Hamilelikte enfeksiyona neden olan faktörler

• Hormonlardaki değişiklikler,
• Bağırsaktan gelen bakteriler,
• Yetersiz ve yanlış taharetlenme,
• Cinsel ilişki,
• Vajinadaki floranın değişmesi,
• Progesteron hormonunun kaslarını gevşetmesi ve bakterilerin geçişine izin vermesi,
• İmmun sistemini baskılayan hastalıklar,
• Anne adayında şeker hastalığı,
• Yapısal böbrek rahatsızlıkları,
• Böbrek taşları,
• Önceden geçirilmiş üriner sistem ameliyatları.

Enfeksiyon sinsice ilerleyebilir

Gebelik döneminde enfeksiyonlara bağlı olarak mesaneye ulaşan bakteriler herhangi bir belirtiye yol açmadan idrar torbası içinde canlı olarak kalabilir ve idrarla da şikayete yol açmayabilir. Bu durum geç fark edilirse böbrek iltihabına kadar neden olabilir. Hamilelik sürecinde idrar yolu enfeksiyonları erken doğuma ve su kesesinin erken açılması gibi bebeğin yaşamını riske sokabilecek önemde sorunlara neden olabilir. Özellikle piyelonefrit durumunda erken doğum riski söz konusudur.

İdrar yolu enfeksiyonu belirtileri nelerdir?

• İdrarda kan ve mukus,
• İdrar yaparken yanma ve acı,
• İdrarını tutamama hissi,
• İdrarda kötü koku,
• Cinsel ilişki sırasında ağrı,
• Kasık ve böbrek ağrısı,
• Genital bölgede kaşıntı,
• İdrar kaçrıma,
• Titreme,
• Yüksek ateş.

Tevdi edilmezse hem bebeği hem anneyi etkiler

İdrar yolu enfeksiyonu tedavi edilmezse böbrek enfeksiyonuna yol açar. Bunun sonucunda erken doğum ve düşük doğum ağırlığı görülür. İdrar yolu enfeksiyonu tedavi edilirse bebeğe herhangi bir zarar vermez. Piyelonefrit hastanede yatarak tedavi edilmesi gereken bir sağlık bir problemidir. Çünkü hem anne sağlığını etkileyen sistemik riskleri söz konusudur hem de erken doğum riskini artırarak bebeğin sağlığını riske atar.

İdrar yolu enfeksiyonundan korunmak mümkün mü?

Hamilelik süresince idrar yolu enfeksiyonu antibiyotik ile tedavi edilir. Antibiyotik seçimi gebelik haftası ve idrar yolu enfeksiyonunun derecesine göre değişir. İdrar yolu enfeksiyonundan korunmak içinse;

• Günlük ,5 litre sıvı tüketilmeli,
• Her gün iç çamaşırı değiştirilmeli,
• Cinsel ilişki öncesi ve sonrası idrara çıkılmalı,
• Dar ve nefes almayan kıyafetler tercih edilmemeli,
• Bol miktarda probiyotik içeren yoğurt kefir gibi gıdalar tüketilmeli.