Tüp Tıkanıklığı Nasıl Anlaşılır

Tüp tıkanıklığı, kadınlarda kısırlığa neden olan yaygın olarak görülen nedenlerden bir tanesidir. Fallop tüplerindeki tıkanıklık, spermin yumurtaya ulaşmasını engelleyerek ya da döllenen yumurtanın rahme tutunmasını engelleyerek kadın doğurganlığının etkilenmesine neden olmaktadır.

Tüp tıkanıklığının belirtilerine, doğurganlığı nasıl etkilediğine ve neler yapabileceğinize aşağıda göz atabilirsiniz.

Tüp Tıkanıklığı Belirtileri

Tüp tıkanıklığında genelde gebe kalmada zorluk dışında herhangi bir belirti ortaya çıkmamakta ve tüp tıkanıklığının ilk belirtisi kısırlık olmaktadır. 35 yaşından gençseniz ve bir yıldır gebe kalamıyor veya 35 yaşın üzerindeyseniz ve altı aydır gebe kalamıyorsanız, bir uzmana başvurmalı ve gerekli testleri yaptırmalısınız.

Tüp tıkanıklığı genelde belirti vermemekle birlikte hidrosalpinks adı verilen tüp tıkanıklığında karnın alt kısmında ağrı ve normal olmayan vajinal akıntı görülebilmektedir. Hidrosalpinkste tüplerde meydana gelen tıkanıklık, tüplerin genişlemesine ve sıvıyla dolmasına neden olmaktadır. Bu sıvı ise yumurta ve spermi engelleyerek döllenmenin ve gebeliğin önüne geçmektedir.

Bununla birlikte tüp tıkanıklığına neden olan faktörler nedeniyle farklı belirtiler ortaya çıkabilmektedir. Örneğin, tıkanıklığın nedeni çikolata kisti ya da pelvik inflamatuar hastalıksa adet dönemleri ağır geçebilir ve cinsel ilişki sırasında ağrı görülebilir.

Pelvik enfeksiyon belirtilerinden bazıları şunlardır:

• Pelvik bölgesinde genel bir ağrı
• Cinsel ilişki sırasında ağrı
• Kötü kokulu vajinal akıntı
• Akut enfeksiyon halinde yüksek ateş
• Akut enfeksiyon halinde mide bulantısı ve kusma
• Akut enfeksiyon halinde şiddetli karın ağrısı ya da pelvik ağrı

Akut pelvik enfeksiyonlar hayati tehlikeye neden olabilmektedir. Bu nedenle yüksek ateşiniz ya da şiddetli ağrınız varsa bir an önce doktorunuzla iletişime geçmeli ya da acile gitmelisiniz.

Tüp Tıkanıklığı Nedenleri

Tüp tıkanıklığının nedeni genelde pelvik inflamatuar enfeksiyon olmaktadır. Pelvik inflamatuar enfeksiyon, cinsel yolla bulaşan bir hastalık sonucu görülebileceği gibi pelvik enfeksiyonların tümü, cinsel yolla bulaşan hastalıklarla ilişkili değildir. Bunun yanı sıra pelvik inflamatuar hastalığın geçmiş olduğu durumlarda dahi tüp tıkanıklığı riski daha yüksek olabilmektedir.

Tüp tıkanıklığının diğer nedenleri arasında şunlar olabilmektedir:

• Klamidya ve bel soğukluğu gibi cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar
• Kürtaj ya da düşük nedeniyle geçirilen rahim enfeksiyonu
• Apandisit
• Karın bölgesinden ameliyat geçirilmesi
• Dış gebelik
• Fallop tüplerinden geçirilmiş operasyonlar
• Çikolata kisti

Tüp Tıkanıklığı Testi

Tüp tıkanıklığı tanısını koymak zor olabilmektedir. Fallop tüpleri açılıp kapanabilen bir yapıda olduğu için tüplerin tıkanık olup olmadığını belirlemek her zaman kolay değildir.

Tüp tıkanıklığını tespit etmek için genelde rahim filmi adı verilen özel bir röntgen kullanılmaktadır. Rahim filmi, bebek sahibi olmada zorlanan her çiftten istenen testlerden bir tanesidir. Rahim filminde özel bir boya rahim içerisine verilmekte ve ardından pelvik bölgenin görüntüsü elde edilmektedir.

Fallop tüpleriyle ilgili bir sıkıntı olmaması durumunda rahim filmi için kullanılan boya rahme ulaşacak ve tüm pelvik boşluğa yayılacaktır. Boyanın tüplerden geçememesi durumunda tüplerde tıkanıklık olduğu söylenebilir.

Bununla birlikte bazen rahim filmi sonucunda yalancı pozitif sonuçlar alındığı da söylenebilir. Doktorunuz böyle bir durumdan şüpheleniyorsa tekrar rahim filmi yapmak ya da başka testler uygulamak isteyebilir.

Tüplerde tıkanıklık olup olmadığını anlamak için rahim filmi haricinde ultrason, laporoskopi ya da histeroskopi yapılabilir. Bunlar haricinde enfeksiyon olup olmadığını görmek için de bazı testler istenebilir.

Tüp Tıkanıklığı Tedavisi

Tüplerinizden biri açık ve sağlıklıysa çok fazla tedavi gerekmeden gebe kalmanız mümkün olabilir. Doktorunuz, tüpünüzün açık olduğu tarafta yumurtlama şansınızın artması için doğurganlık ilaçları kullanmanızı isteyebilir. Ancak tüplerin her ikisi birden tıkalıysa bu tedavi mümkün olmayacaktır.

İlaçlar, gebe kalmaya yardımcı olmakla birlikte tüpleri açmaya yardımcı olmamaktadır. Tüpleri açmaya yardımcı olacak tek şey ameliyat olsa da bu da bazen kesin çözüm sağlamamaktadır.

Doktorunuz, tüp tıkanıklığınız için laparoskopik ameliyat önerdiyse bu prosedürle tıkalı tüpler açılabilir ya da skar doku ortadan kaldırılabilir. Bununla birlikte bu tedavi her zaman işe yaramamaktadır. Tedavinin başarı şansı yaşınıza, tıkanıklığın ne şiddette ve nerede olduğuna ve tıkanıklığın nedenine göre değişiklik gösterecektir.

Tüp tıkanıklığı tedavisi için ameliyat olduktan sonra dış gebelik yaşam ihtimaliniz olabilir. Bu nedenle doktorunuz durumunuzu yakından izleyecek ve gebeliğinizi takip edecektir.

Tüp Tıkanıklığı ve Tüp Bebek

Tüp tıkanıklığınız var ve gebe kalmak istiyorsanız, başvurabileceğiniz tedavi seçeneklerinden bir tanesi de tüp bebektir. Laparoskopik cerrahi işe yaramadıysa ya da mümkün değilse tüp bebek tedavisi ile bebek sahibi olmanız mümkün olabilir.

Tüp bebek tedavisinde doğurganlık ilaçları kullanarak yumurtalıklarınızın uyarılması sağlanır. Yumurtalıklar uyarıldıktan ve yumurtalar olgunlaştıktan sonra ince bir iğne yardımıyla yumurtalar toplanır. Laboratuvar ortamında yumurta ve sperm bir araya getirilerek döllenmenin gerçekleşmesi beklenir. Döllenme gerçekleştikten sonra ise doktorunuzun tercihine göre bir ya da iki yumurta rahminize transfer edilir.

Tüp bebek tedavisinde fallop tüplerinin bir önemi olmadığı için tüplerinizdeki tıkanıklık, tedaviyi etkilemeyecektir. Ancak tüplerinizde sıvı olması durumunda başarı şansı azalabileceği için doktorunuz, tüpünüz alındıktan sonra tüp bebek tedavisi denemenizi önerebilir.

Özet Olarak

Fallop tüplerinden bir tanesinin tıkalı olması durumunda doğal yollarla gebe kalmak mümkün olabilmektedir. Bununla birlikte her iki tüp de tıkalıysa ameliyat veya tüp bebek tedavisi gerekli olabilir. Tüp tıkanıklığında nasıl bir tedavi uygulanması gerektiği konusunda doktorunuz size yardımcı olacak ve gerekli önerilerde bulunacaktır.

Tüplerde sıvı birikmesinin tıbbi dilde karşılığı hidrosalpenkstir. Hidrosalpenks tüplerde enfeksiyona bağlı olarak gelişmektedir. Tüplerde sıvı birikimine neden olan enfeksiyonlar çoğu zaman kadınlar tarafından fark edilememektedir. Hidrosalpenks özellikle kronik kasık ve karın ağrılarına, kısırlığa ve düşüklere neden olabilmektedir. 

Kadınlarda sağda ve solda olmak üzere iki adet tüp bulunmaktadır. Bu tüplere tıbbi dildeki karşılığı “fallop tüpü” dür. Fallop tüpünün görevi; her ay büyüyüp çatlayan folikül içinden çıkan yumurtacığı yakalayıp spermle karşılaşıp birleşmesini sağlamak için rahime doğru ilerletmektir.  Tüplerin uç kısmında darlık veya tüplerin tıkalı olması nedeniyle, tüp içindeki sıvı dışarıya akamayacağı için tüplerin içinde sıvı birikimi gelişir. Bu şekilde tüplerde sıvı birikmesine hidrosalpenks denilmektedir. 

Bu konuyla ilgili olarak sıklıkla karıştırılan bir durumu vurgulamak gerekir; hidrosalpenks tüplerde sıvı birikmesidir, rahimde sıvı birikmesi veya yumurtalıklarda sıvı birikmesi değildir. Rahimde sıvı birikmesi bundan çok farklı bir durumdur. Bir diğer yanlış tanımlama “hidrosalpinks”tir, tüplerde sıvı birikiminin doğru tanımı hidrosalpenkstir. 

Hidrosalpenks (Fallop Tüpü Tıkanması) Belirtileri Nelerdir?

Tüplerde sıvı birikiminin miktarına göre hidrosalpenksin farklı dereceleri vardır. Hidrosalpenksin derecesi hafif, orta, şiddetli olabilmektedir. Hafif düzeyde hidrosalpenksi olan kadınlarda çoğu zaman herhengi bir belirtiye neden olmaz. Ancak şiddetli hidrosalpenksi olan kadınlarda ciddi kasık ve karın ağrısına yol açmaktadır.  

Hidrosalpenks derecesinden bağımsız olarak kısırlığa veya tekrarlayan düşüklere neden olabilmektedir. Özellikle tekrarlayan düşükleri olan veya hamile kalamayan kadınlarda mutlaka tüpler sıvı birikimi açısından değerlendirilmelidir. 

Hidrosalpenks olup hamile kalanlarda düşük riski artmaktadır; çünkü tüplerde biriken sıvı rahim içine doğru akarak embriyonun rahim iç zarına tutunmasını veya tutunsa bile yerleşmesine engel olmaktadır. 

Hidrosalpenks Tanısı Nasıl Konulur?

Hidrosalpenks (tüplerde sıvı birikimi) tanısı ultrason veya rahim filmiyle konulmaktadır. Uzun süreli kasık ağrısı şikayeti olan veya kısırlık problemi olan hastalar mutlaka ultrason veya rahim filmiyle tüplerde sıvı birikimi açısından değerlendirilmelidir. 

Ultrasonun tüplerde sıvı birikimin saptamada etkinliği düşüktür, tüplerde ciddi miktarlarda sıvı birikimi olan kadınlarda ultrasonla hidrosalpenks tanısı konabilir. Hafif orta şiddetteki hidrosalpenks ultrasonla saptanamayabilir.

Rahim filmi tüplerde sıvı birikimi olup olmadığını ortaya koyan en etkin testtir.  hafif düzeydeki hidrosalpenks olgularını dahi saptayabilmektedir. 

Hidrosalpenks (Tüplerde Sıvı Birikmesi) Neden Olur?

Hidrosalpenks (tüplerde sıvı birikmesi) geçirilmiş enfeksiyonlar, çikolata kisti hastalığına nedeniyle gelişen yapışıklıklar ve geçirilmiş tüp ameliyatlarına bağlı olarak gelişir. Enfeksiyonlar, yapışıklıklar tüplerin uç kısmında daralma veya tüplerin tıkanmasına neden olur. Tüplerin tıkalı olması, sıvının tüpün ağzından dışarı akamamasına ve sıvının tüpler içinde birikmesine yol açar. 

Hidrosalpenks Tedavisi

Hidrosalpenks saptanan kadınlarda tedavi için sıklıkla ameliyat gerekmektedir. Hidrosalpenks ameliyatı laparoskopi (kapalı ameliyat) ile gerçekleştirilebilmektedir. Ameliyat sırasında tüplerin uç kısmındaki hafif düzeydeki yapışıklıklar açılarak tüplerde genişleme tedavi edilerek hidrosalpenks tedavisi gerçekleştirilmiş olur. Ancak durum her zaman bu şekilde olmuyor, çünkü çoğu zaman tüplerin uç kısmı ve tüpler; enfeksiyon, yapışıklıklar, ciddi miktarda sıvı birikimi nedeniyle yapısal olarak hasarlanmış oluyor. Yapısı ileri derecede bozulmuş olan tüpleri tekrar düzeltmek mümkün değildir. Hidrosalpenks ameliyatında tüpler bağlanabilir veya tüpün tamamı alınabilir. 

Şiddetli kasık ağrıları olan ve çocuk istemeyen kadınlarda tüplerin alınması gerekebilir.  Ancak çocuk sahibi olmak isteyen kadınlarda kasık ağrısı şikayeti yoksa, tüplerde ciddi boyutlarda şişme yoksa tüp bebek tedavisi öncesinde sadece tüpleri rahimden çıktığı bölgeden bağlamak yeterlidir, tüplerin alınmasına gerek yoktur. 

Hidrosalpenks Tüp Bebek

Hidrosalpenks varlığı tüp bebek tedavi başarısını %50 azaltmaktadır. Tüp içinde birikmiş sıvı rahim içine doğru geri akarak embriyonun rahim iç zarına tutunmasını engellemektedir, ayrıca tüp içinde beklemiş sıvının embriyo üzerinde toksik etkisi bulunmaktadır. Tüp bebek tedavisine başlamadan önce veya embriyolar elde edilip dondurulduktan sonra tüp veya tüpler rahimden çıktığı bölgeden bağlanır.  

Tüp Açma Ameliyatı

Tüp açma ameliyatının başarı şansı tüpleri kendiliğinden tıkanmış hastalarda çok düşüktür. Sadece tüplerin uç kısmında hafif derecede yapışıklıklar varsa bu yapışıklıklar düzeltilerek tüpler açılabilir, bunun dışında tüplerin açılma şansı çok düşüktür. 

Çocuk istemeyen ve tüplerini bağlatmış olan kadınlarda tekrar çocuk istemi olursa tüpler açılabilir. Tüplerin bağlandığı yer ameliyat sırasında tespit edilip bu kısım düzeltilerek tüpler açılabilir. Ancak tüp açma ameliyatı sonrasında tüplerin sağlıklı olarak çalışma şansı %’tır. Tüp açma ameliyatı olan kadınlarda gebelik oluştuğunda dış gebelik olma ihtimali artmaktadır.  

Tüp Açma Ameliyatı Fiyatları

Tüp açma ameliyatı fiyatları İstanbul’da hastanelere ve ameliyat tekniğine (kapalı ameliyat, açık ameliyat) göre değişiklik göstermektedir. Kapalı yöntemle (Laparskopik) tüp açma ameliyatı fiyatı yaklaşık olarak TL arasında değişmektedir. Açık yöntemle tüp açma ameliyatı fiyatı daha düşüktür. 

Bunun dışında tüp açma ameliyatı fiyatları; hastanede yatış süresi, kullanılan aletlere göre değişebilmektedir. Ameliyat öncesinde mutlaka detaylı fiyat bilgisi alınmalıdır. 

Tüplerin Alınması Ameliyatı

Tüplerin alınması ameliyatı belirli şartlarda uygulanmaktadır. Bunlar;

• tüplerinde sıvı birikimi olup tüpleri şişmiş, fonksiyonunu kaybetmiş olup ciddi kasık ağrıları olan kadınlar
• tüp bebek tedavisi öncesinde tüp bebekle hamile kalma şansını arttırmak için
• tüplerde kötü huylu hastalık düşünülüyorsa
• rahmi alınacak hastalarda ileriki dönemde yumurtalık kanseri riskini azaltmak için tüplerde alınmaktadır.  

Tüplerin alınması ameliyatı kapalı yöntemle (Laparoskopi) gerçekleştirilebilir. Kapalı ameliyat sonrasında 1. gün hasta taburcu edilmektedir.

Tüplerde Sıvı Birikmesi ile İlgili Sorulan Sorular

Tüplerde Sıvı Birikmesi Tehlikeli mi?

Tüplerde sıvı birikimi sonrasında biriken sıvının ilerleyen yıllarda tüplerde kanser riskini artırabileceği ile ilgili çalışmalar bulunmaktadır. Ancak çalışma sonuçları sınırlı olduğundan dolayı, tüplerde sıvı birikimi ile kanser arasında doğrudan bir bağlantı kurmak için elimizde yeterli kanıt yoktur. 

Tüplerde Sıvı Birikmesi Ağrı Yapar mı?

Tüplerde ciddi miktarlarda sıvı birikimi kadınlarda kasık ve alt karın bölgesinde kronik uzun süreli ağrılara neden olabilmektedir.  

Tüplerde Sıvı Birikmesi Kendiliğinden Geçer mi?

Tüplerde sıvı birikimi genellikle kendiliğinden geçmez. Bazen enfeksiyon sırasında tüplerde geçici sıvı birikimi, ödem olabilmektedir, enfeksiyon geçince tüpler düzelmektedir. Ancak uzun süredir tüplerde sıvı birikimi varsa ve biriken sıvı miktarı fazla ise; kendiliğinden düzelme beklenmemektedir.