Insülin Direnci Nedir Kaç Olmalı

insülin direnci nedir kaç olmalı

İnsülin Direnci Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Pankreasta üretilen bir hormon olan insülin, sindirim sistemindeki şekeri enerjiye dönüştürür. Vücut şayet bu hormona direnç gösterirse insülin direncidenen sağlık sorunu ortay15a çıkar. Dolayısıyla kandaki şeker seviyeleri yükselir ve kişinin yaşam kalitesini düşürür. Tedavi edilmediği takdirde ise daha ciddi seyreden hastalıklara neden olabilmektedir. Peki insülin direnci nedir? Kaç seviyelerinde olması gerekir ve nasıl belirlenir?

İnsülin Direnci Ne Demek?

Vücut sisteminin doğru çalışması için farklı sistemler tarafından birçok hormon salınır. Her birinin kendine has işlevi ve önemi bulunurken doğru işleyiş için seviyeleri önemlidir. Aksi takdirde eksik veya fazla olmaları durumunda farklı sağlık sorunlarına neden olabilmektedir. İşte insülin karşı gösterilen direnç de aynı böyle bir durum sonucunda ortaya çıkar. Bu noktada insülin direnci ne demek diye açıklamak gerekirse; vücuttaki kas ve yağ dokusu ile karaciğer gibi organ ve bölgelerde insüline karşı gelişen duyarsızlık olarak tanımlanmaktadır. Gelişen bu duyarsızlık durumu ayrıca vücudun verdiği biyolojik yanıttaki bozulma olarak da ifade edilebilmektedir. Direnç gelişmesi ile kandaki şeker miktarı yükselir. Çünkü besinlerdeki karbonhidrat küçük glikoza (şekere) parçalanırken emilerek kan dolaşımına verilmektedir. Yükselen kan şekeri düzeyleri nedeniyle fazlalık şeker, kas ve karaciğerde depolanır. Bu durum sonucunda ise tip 2 diyabet ve metabolik sendrom gibi durumlar oluşur. Bu durum birçok faktöre bağlı olarak gelişebilmektedir. Bu dirence neden olan yaygın faktörler:

Aşırı kilo alımı
Fiziksel aktivitelerin azlığı
Tip 2 diyabet (şeker hastalığı)
D vitamini eksikliği
Polikistik over sendromu
Uyku apnesi
HIV, antipsikotik ve steroid ilaç kullanımı
Akromegali ve cushing sendromu gibi hormonal bozukluklar
Alkole bağlı karaciğerde yağlanma
Gestasyonel diyabet
Karın bölgesinde yağlanma

İnsülin direnci yukarıda belirtilen faktörlere bağlı olarak gelişebileceği gibi farklı nedenlerde de oluşur. Mesela 45 yaş üzeri, etnik köken ve aile hastalık öyküsü gibi koşullarla bu sorunun görülme olasılığını etkiler.

İnsülin Direnci Testi Nasıl Yapılır?

Vücuttaki bir hormonun seviyelerinin normal olup olmadığı farklı testler ile kontrol edilebilmektedir. İnsülin direnci testi de bu hormonun durumunu belirlemek için uygulanan bir tanı tekniğidir. Bunun yanında aç veya tok olarak yapılacak kan testiyle de bu hormonun seviyelerini belirlemek mümkündür. Bu kan testinin öncesinde kişiye şeker yüklemesi yapılır. Belirlenen süre boyunca kan şekeri seviyelerinin değişimi izlenir. Kan testi haricinde insülin değerlerini belirleyen insülin testi ise HOMA testi olarak da anılır. Yapılan bu test sonucunda matematiksel bir formül kullanılarak insülinin durumu belirlenir. Kişinin saat aç kaldıktan sonra alınan kan şekeri değeri, aç iken olan insülin değeri ile çarpılır. Çıkan sonuç ’e bölünür ve insülin düzeyi belirlenir. Çıkan bu insülin düzeyi HOMA-IR olarak anılmaktadır. Şayet çıkan sonuç ’nin üstünde ise kişide direnç olduğu tanısı konur.

İnsülin Direnci Belirtileri Nelerdir?

İnsülin duyarsızlığı kan dolaşımında gezinen şeker düzeylerini yükselten bir sağlık sorunudur. Dolayısıyla belirtileri şeker hastalığı belirti ve bulguları ile benzerdir. Diyabet semptomlarına benzer belirtileri şunlardır:

Az miktarda besin tüketildiği halde kilo alındığına dair şikayetler
El ve ayaklarda titreme
Tatlı krizleri
Baygınlık hissi
Çabuk, sık ve hızlı yeme
Vücut direncinde azalma
Üşüme ve soğuk terleme
Algılama güçlüğü ve konsantrasyon bozukluğu
Yemeklerden sonra uyku basması
Sabahları yorgun kalkma ve enerji tükenmesi
Aşırı tüylenme
Adet düzensizliği
Kilo vermede zorluk yaşama
Aşırı ve hızlı kilo alma
Ciltte yumuşama
Cilt renginde koyulaşma

İnsülin duyarsızlığı belirtilerinin çeşitliliği ve şiddeti kişiden kişiye değişiklik gösterir. Bu sorunu yaşayan kimi bireylerde belirtilerin büyük bir kısmı görülürken kiminde sadece birkaç tanesi mevcuttur. Bunun yanında belirtiler bazılarında hafif seyrederken bazılarında ise yaşam kalitelerini düşürür derecededir.

İnsülin Direnci Kaç Olmalı?

Şayet insülin direnciniz belli bir standarttın üzerinde ise bazı sağlık sorunları yaşamanız muhtemeldir. Örneğin diyabet hastalığı baş gösterebilir ve ömrünüz boyunca bu hastalığı yönetmek zorunda kalabilirsiniz. Dolayısıyla insülin direncinin uzmanların belirlediği çizgide olması titizlik gösterilmesi gereken bir konudur. İnsülin direnci kaç olmalı diye açıklamak gerekirse kısaca şu şekilde aktarabiliriz: Normal şartlar altında kan şekerinin değerinin altında olması gerekir. İnsülin değerinin ise referans aralığında bulunması normaldir. Şayet kan testinde çıkan sonuçlarda kan şekeri ’ün altında ancak insülin yüksekse bu direnç kazanıldığı anlamına gelir. Mesela kan şekeri 92 çıkan birinin insülini 12 ise bu kişinin direnç geliştirdiğini söylemek mümkündür. Bunun yanında insülin direnci değeri sağlıklı kişilerde mg/dl olması gerekir. Şayet mg/dl insülin direncine sahipseniz bu çok ciddi bir sorun teşkil etmez. Ancak mg/dl ise şeker hastalığı riski söz konusudur. Bu sonuç diyabet yanında ayrıca başka hastalıkların gelişmesine de sebep olur. Bu hastalıklar arasında lipid bozukluklar, karaciğer yağlaması, hipertansiyon, kalp ve damar hastalıkları, inme vardır. Dünya çapında diyabet hastalığı son 20 yıl içerisinde iki kattan fazla artış göstermiştir. Diyabetli sayısındaki bu artış insülin salgısında oluşan eksiklik ve direnç nedeniyle yaşanmaktadır. Bunun yanında diyabet hastalığından mustarip olanların çocuk yaşta olması işin vahametini vurgulayan bir sonuçtur. Durum böyle olunca insülin direncikonusunda her bireyin bilinçli olması önem kazanmaktadır. Şayet yukarıda sıraladığımız belirtilerden bir veya birkaçını yaşıyorsanız uzmandan yardım almanız kaçınılmaz bir gerekliliktir. Aksi takdirde sonucunda kalp hastalıkları, inme, karaciğer yağlanması ve hipertansiyon gibi hayatınız boyunca yönetilmesi zorunlu hastalıklar baş gösterebilmektedir. Siz ve sevdiklerinizin genel sağlığını tehdit eden bu olumsuz koşullar oluşmadan fark ettiğiniz farklı belirti ve durumlarda bir uzmandan yardım almalısınız. Böylelikle altında yatan nedenin teşhis edilmesini sağlayabilirsiniz.

İnsülin Direnci Nedir?

Glikoz tolerans bozukluğu olarak da adlandırılan insülin direnci, vücudun insüline olması gerektiği gibi cevap vermediği durumdur. Prediyabet veya metabolik sendroma yol açabilir. Eğer tedavi edilmezse tip 2 diyabet, kalp hastalıkları ve damar hastalıkları gibi uzun dönemli komplikasyonlara neden olabilir.

İnsülin direnci teşhisi genellikle yaş arasında konulur ancak daha erken ve daha geç yaşlarda da ortaya çıkabilir. Genellikle aşırı kilolu olma, yüksek trigliserit yağ seviyesi ve yüksek tansiyon ile ilişkilendirilir.

İnsülin Direnci Belirtileri Nelerdir?

İnsülin direnci yüksekliği belirtileri kolay anlaşılamayabilir. Enerji düşüklüğü ve yorgunluk hissetmenize neden olabilir. Ancak çoğu kişi yorgunluğun nedenini (uykusuzluk gibi) farklı sebeplere bağladığından hastalık uzun yıllar fark edilmez.

Kronik olarak artan kan şekeri seviyeleri, prediyabet ve metabolik sendrom gibi durumlarla kendini belli etmeye başlar. Aslında insülin direnci ve prediyabet arasında keskin bir ayrım yoktur. İnsülin direncinin fiziksel belirtileri ve uzun dönemli komplikasyonların çoğu üst üste gelir. Metabolik sendrom veya prediyabet işaretleri ve belirtileri arasında şunlar yer alır:

Sık idrara çıkma
Aşırı susama
Uyku hali
Kasık, koltuk altı veya ensede koyu renkli ve kuru yaralar
Kilo alma ve bel çevresinin genişlemesi
Yüksek trigliserit seviyeleri ve düşük HDL
Karaciğer yağlanması
Yüksek tansiyon
Kalp rahatsızlıkları

Yukarıda bahsettiğimiz belirtilere sahipseniz, insülin direnciniz olabilir.. Ancak fark edilebilir bir etki yaşamamanız olasıdır. Yine de bunlar diyabet riskini gösteren önemli uyarılardır. Bu nedenle yukarıdaki belirtilerin ortaya çıkması durumunda "Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları" uzmanına başvurmanız gerekir.

Endokrinoloji ve metabolizma hastalıkları uzmanı; diyabet, obezite, metabolik sendrom gibi hastalıklarla ilgilenir. Glisemik indeks değerleri ve yağ asit oranlarına göre size diyet tavsiyesinde bulunabilir. Böylelikle hastalığı daha kolay kontrol altına alabilirsiniz.

İnsülin Direnci Neden Oluşur?

İnsülin hastalığı bir dizi risk faktörüyle ilişkilidir ancak tam nedeni bilinmemektedir. Kalıtsal eğilim, ilerleyen yaş, aşırı kilolu olma, yüksek tansiyon ve düzenli fiziksel aktivitede bulunmama da insülin direncine neden olabilir. Diğer faktörler arasında yüksek kolesterol seviyesi, kardiyovasküler hastalıklar, polikistik over sendromu (PCOS) ve hamilelik diyabeti geçmişi yer alır.

Uzman Doktor Nevzat Unutmaz insülin direncine neden olan asıl faktörün kilo olduğuna dikkat çekiyor: "İnsülin direnci gerçek anlamda anlaşılmadığını düşünüyorum. Kilo aldıkça vücuttaki insülin seviyesi otomatik olarak artar. Sağlıklı bir diyetle insülin seviyesi aşağıya çekilebilir. Yani vücutta insülin seviyesi arttığında hemen şeker hastası olduğumuz anlamına gelmiyor. "

İnsülin ve Kan Şekeri Arasındaki İlişki

İnsülin, yemek yedikten birkaç dakika sonra pankreas tarafından salgılanan bir hormondur. Normalde bu hormon, vücudumuzda enerji için kullanılacak olan glikozun depolamasına yardımcı olur. İnsülin, GLUT4 proteinini aktifleştirerek ve şekerin karaciğere, kaslara ve yağ hücrelerine girmesine izin vererek glikozu bağlayarak çalışır.

Eğer insülin direnciniz varsa pankreas yeterli insülini salgılasa da vücudunuz hormona karşı yeterli tepkiyi vermez. Sonuç olarak daha az enerjiye sahip olursunuz ve kandaki glikoz seviyesi artabilir.

Genellikle bu hastalık olduğu zaman pankreas kan şekeri seviyelerini düzenlemek için daha fazla insülin salgılamaya başlar. Zaman içerisinde bu durum kanda çok fazla insülin birikmesine yani hiperinsülinemiye neden olur. Hiperinsülinemi durumunda kandaki glikoz düşürülemez ve vücutta depolanan enerjinin kullanımını zorlaşır.

İnsülin Direnci Testi

İnsülin direnci teşhisi; tıbbi geçmiş, genel sağlık durumu, muayene, risk faktörleri ve insülin direnci hesaplama tanı testleri ele alınarak konur. İnsülin direnci hesabı için gerekli olan testler şunlardır:

Açlık kan şekeri testi: İnsülin normal değeri mg/dl'dir. Eğer insülin direnci değeri mg/dl'den yüksekse prediyabet tanısı konabilir. Eğer mg/dl ulaşırsa, bu durumda diyabet tanısı alabilirsiniz. Açlık kan şekeri testi yıllık checkup kontrollerinde ve diyabet semptomları veya risk faktörleri varsa yılın farklı zamanlarında da yapılabilir.

Oral glikoz tolerans testi: Bu test yapılırken testten önce 12 saat boyunca bir şey yemekten ve içmekten kaçınmalısınız. Kan şekeriniz test edildikten sonra şekerli sıvı içip birkaç saat sonra kan şekeriniz tekrar test edilir. Genellikle üç saat sonra mg/dl ve üzerindeki kan şekeri, prediyabet veya şeker hastalığı anlamına gelebilir.

Hemoglobin A1C testi: Bu test ortalama glikoz seviyenizi ölçer. Yüzde 4 ile 5,6 arası normal seviyedir. Yüzde 5,7 ila 6,4 arası prediyabet ve yüzde 6,5 ve üzeri değerler diyabet olarak kabul edilir. Bu aralıklar insülin direnci tanısı için yeterli değildir.. Hemoglobin A1C testi kişide risk faktörleri ve semptomları varsa tanı konulmasına yardımcı olabilir.

Glikoz seviyelerini ölçen kan testleri de genel klinik tespitlere katkıda bulunur. Ancak bu seviyeler, tanının onaylanması veya elenmesi için kullanılamaz. Ayrıca bu değerlerin insülin direnci olsa bile normal olma olasılığı vardır.

İnsülin Direnci Tedavisi Nasıl Yapılmalıdır?

İnsülin direnci ve prediyabet, şeker hastalığının öncüsü olarak kabul edilir. Eğer insülin direnci teşhisiniz varsa, durumunuzun kötüleşmemesi için önemler alabilirsiniz.

İnsülin Direnci Kırmak için Yaşam Tarzı Değişikliği

İnsülin direnci kırmak için yapılması gerekenler; kilo vermek, egzersiz yapmak ve sağlıklı beslenmektir.

Kilo verme: Sağlıklı kiloyu korumak hastalığın etkilerini ve ilerlemesini azaltmanın yöntemlerinden biridir. Kilo vermek insülin direnci varsa zorlayıcı olabilir.
Egzersiz: Düzenli egzersiz vücudun metabolizmasına yardımcı olarak insülin direnci gibi metabolik değişimleri engelleyebilir.
Beslenme: Birçok uzman, hastalığı kontrol altında tutmak için kişinin vücut sağlığına göre diyet programı oluşturur. Doktorlar diyet programında; sağlıklı yağları, meyveleri, sebzeleri, kuru yemişleri, tam tahılları ve yağsız et tüketimini önermektedir.

İnsülin Direnci İlacı

Tip 2 diyabet tedavisinde kullanılan ilaçlar insülin direnci için de kullanılabilir. Doktorunuzun tavsiye ettiği ilaçlar düzenli kullanıldığında insülin ve kan şekeri seviyeleri dengede kalır. Kullanılan ilaçları desteklemek için sağlıklı beslenme ve egzersiz de şarttır.

Bazı durumlarda insülin direnci tedavisi ile birlikte yüksek tansiyon, kalp hastalığı veya yüksek kolesterol tedavisine de ihtiyacınız olabilir. Tip 2 diyabet tedavisinde kullanılan ilaçlar, insülin hastalığını ve diğer oluşabilecek komplikasyonları önlemek için kullanılabilir.

Tüm ilaçların yan etkisi olduğunu unutmayın. Hastalığın tedavisi boyunca kullanacağınız ilaçların artıları ve eksileri hakkında doktorunuzdan detaylı bilgi alabilirsiniz.

İnsülin hastalığı her yaş grubunda görülebilen ve birçok komplikasyona zemin hazırlayan bir hastalıktır. Aynı zamanda şeker hastalığının erken habercisidir. Yaşam tarzında ve beslenme düzeninde değişiklikler yaparak insülin direnci düşürmeyi başarabilirsiniz. İnsülin direncinin şeker hastalığına dönüşmesini beklemeden risklere karşı tedbirinizi almanızı tavsiye ediyoruz.

Tamamlayıcı Sağlık'dan Tavsiyeler..

İnsülin direnci kontrol altına alınmadığında farklı hastalıklara da yol açabileceğinden maliyetli tedavi masrafları ile karşı karşıya kalabilirsiniz.

Şeker hastası adayı birinin iyi bir bakıma ve uzman bir doktora ihtiyacı vardır. Alanında uzmanlaşmış bir doktora sahip olmak, hayat standardını düşürmemek ve olası komplikasyonları önlemek için önemli bir faktördür.

Bu tip kronik hastalıkları güvence altına alan “Sağlığınız Bizde Tamamlayıcı Sağlık Sigortası” yaptırarak; yatarak tedavilerinizi ve ayakta tedavilerinizi güvence altına alabilirsiniz. Böylelikle hastalığınızın maddi sorumluluğunu üzerinizden atabilir, stresten uzak kalarak sağlığınıza daha özen gösterebilirsiniz.

0() 45 45 numaralı telefonu arayarak sağlık sigortası uzmanımızla konuşabilir veya tamamlayıcı sağlık sigortası teklifi alabilirsiniz.

Sağlıkla kalın.

Yayımlanma Tarihi: 17 Ağustos Cumartesi

Güncellenme Tarihi: 5 Mayıs Cuma

Beslenme ve Diyetetik

İnsülin Direnci

İnsülin direnci, dünyada ve Türkiye'de yaygın görülen bir sorundur e yaş arasındaki erkeklerde yüzde 40'lar civarında görülürken kadınlarda en sık görüldüğü dönem yaş arasındadır. Sürekli kilo alan, kilo vermekte zorlanan, tatlı krizleri yaşayan bireyler muhakkak doktora başvurmalıdır.

İnsülin Direnci Nasıl Oluşuyor?

İnsülin pankreasta salgılanan ve kandaki glukoz seviyesini düzenleyen bir hormondur. Kandaki glukoz seviyesinin artması, pankreastaki bazı hücrelerin insülin salgılamasına neden oluyor. İnsülin, kandaki glukozu çeşitli dokulara taşıyan ve kan şekerinin düşmesine neden olan bir nevi aracı görevi görür. Glukoz insülin resptörlerine bağlanarak hücre içerisine girer. Ancak insülin direnci oluştuğunda hücredeki insülin reseptöleri , insüline karşı duyarsızlık geliştirmektedir. Hücreler enerji sağlayamadığı için iştah fazla olur. İnsülin direncinin olduğu durumlarda ise salgılanan insülin yeterli gelmediği için vücut kat daha fazla insülin salgılamak zorunda kalmaktadır. İnsülin yağ yapımını artırdığı için bireylerin vücut yağlanması artmaktadır. İnsülin direnci olan bireyler tedavi edilmezse diyabet gelişme riski yükselmektedir.

İnsülin Direnci Olduğu Nasıl Anlaşılır?

İnsülin direnci olup olmadığını anlamak için çeşitli kan testleri yaptırılmalıdır. Öncelikle, açken yapılan testte, kan şekeri ve insülin ölçümü yapılır. Normalde bir kişinin açlık kan şekerinin 'ün altında olması gerekir. Kan testinde taranan kan şekeri 'ün altında kalırken insülin yüksek bulunuyorsa, direnç kazanıldığını söylemek mümkündür. Örneğin kan şekeri 95, insülini ise 13 çıkmıştır. Bu durumda direncin varlığından söz etmek doğrudur. Ancak kan şekeri , insülin 20 ise, bu kez ciddi bir insülin direnci var demektir."

İnsülin direncini anlamayı sağlayan diğer ölçüler şunlar:

Beden kitle indeksi 30'un üzerindeyse ,

HDL (iyi kolesterol oranı) düşüklüğü (kadın için HDL 50'nin, erkek için 40'ın altındaysa)

Trigliserid oranı 'nin üstündeyse,

Açlık Kan şekeri 'ün üstündeyse,

Yüksek tansiyon varsa,

Bel çevresinin erkekte cm, kadında 88 cm'nin üstündeyse,

Hipoglisemi belirtileri varsa

Kişide bu kriterlerden 3'ünün bulunması, insülin düzeyine bakmadan da İnsülin Direnci Sendromu ya da Metabolik Sendrom olarak adlandırılmaktadır.

İnsülin Direncinde Diyet Tedavisi

Şişman bireylerin kilo vermesi, insülin direncini kırabiliyor. Kilosunun yüzde 10'unun kaybetmesi bile büyük avantaj haline gelmektedir.
Sağlıklı olmak için sebzeler, meyveler, tam tahıllar, kurubaklagiller ve düşük yağlı sütler dengeli bir şekilde alınmalıdır.
Karbonhidrat sayımı, değişim listeleri karbonhidratları monitorize etmek, glisemik kontrole ulaşmak için anahtar stratejidir.
FDA tarafından onaylanmış, şeker alkolleri ve enerji içermeyen tatlandırıcılar, belirlenmiş günlük maksimal dozlarını aşmamak kaydıyla kullanılabilirler
Düşük glisemik indeksi ve glisemik yükü olan, posa ve diğer besin öğeleri yönünden de zengin besinler( tam tahıl ürünleri, sebzeler, kurubaklagiller) insülin direnci olan bireylere önerilebilir.

Glisemik İndeksi Yüksek Olan Besinler

Çay şekeri (sukroz), glukoz, maltoz
Reçel, marmelat, pekmez, bal
Tatlılar
Kurabiye, kek, pasta
Patates
Beyaz ekmek
Beyaz pirinç, şehriye, erişte, makarna
Mısır ve mısır ekmeği, mısır gevreği,
Bisküvi, çikolata, gofret
Pancar kökü
Muz, incir, üzüm
Kuru meyve (kayısı hariç)
Hazır meyve suları (meşrubatlar)
Gazlı içecekler (asitli meşrubatlar, gazoz, soğuk çay vb.)
Kavun, karpuz

Egzersiz insülin duyarlılığını artırdığı için zayıflama döneminde yürüyüş olarak yemekten 1 saat sonra haftada toplam dakika, kilo koruma döneminde haftada toplam dakika olacak şekilde yapılabilir.

Uzm. Dyt. Yeter Çelik

nest...

104716 104717 104718 104719 104720