Iz Düşüm Ne Demek

Geometri ve fizik bilimlerinde çizimler sırasında kullanılan bir düzendir. Fiziğin ışık bölümünde görüntü çizilmesine de «iz düşürme» adı verilir. Işıklı bir noktanın bir aynadaki görüntüsünü çizmek, o noktayı ayna üzerine «izdüşürerek» olur. Geometride kullanılanı ise daha geneldir. Uzaydaki bir noktanın herhangi bir düzlem üzerindeki yerine de, o noktanın izdüşümü denir. İzdüşürme daha çok uzay ve tasarı geometri bölümlerinde geçer.

A, B, C ve D, 1 doğrusu üzerindeki ve A’, B’, C’ ve D’, 1’ doğrusu üzerindeki noktalar olsun. Eğer AA’, BB’, CC’ ve DD’ doğruları 1’ doğrusuna dik ise, A’, B’, C’ ve D’ noktalar cümlesine, A, B, C ve D noktalar cümlesinin "dik izdüşümü" denir. Eğer AA’, BB’, CC’ ve DD’ doğruları 1’ doğrusuna dik değil, fakat birbirine paralel ise, "paralel izdüşüm" olarak isimlendirilir.

Eğer AA’, BB’, CC’ ve DD’ doğruları bir 0 noktasında kesişirlerse, böyle izdüşüm "merkezi izdüşüm" olarak isimlendirilir. Bu kavramlar genelleştirilebilir. Mesela, A,B,C ve D bir cismin noktaları ise ve bunların bir düzlem üzerindeki izdüşümleri A’, B’, C’ ve D’ olacaktır. Duruma göre izdüşüm dik, paralel veya merkezi olarak isimlendirilir.

Yakın mesafedeki bir ışık merkezinden gelen ışınlarla , izdüşüm düzlemi üzerinde oluşan izdüşüme Merkezi (Konik) İzdüşümü denir. İzdüşümü, cismin gerçek büyüklüğünde olmayan bu yöntemde cisim, düzlem ile bakış noktası arasında bulunursa izdüşüm büyük görünür. Eğer izdüşüm düzlemi bakış noktası ile cismin arasında ise izdüşüm küçük olarak görünür. Merkezi izdüşüm yöntemi mimari, reklamcılık ve dekoratif inşaat teknik resimlerinin çiziminde kullanılır.

Sonsuzdaki ışık kaynağından birbirine paralel olarak gelen izdüşüm ışınlarının izdüşüm düzlemi üzerinde meydana getirdiği izdüşüme Paralel İzdüşüm denir. Paralel izdüşüm, izdüşüm ışınlarının düzleme geliş durumuna göre iki şekilde sınıflandırılır.

Eğik İzdüşüm: İzdüşüm ışınlarının birbirine paralel ve izdüşüm düzlemine eğik gelmesi ile izdüşüm düzlemi üzerinde oluşan görünüşe denir. Eğik İzdüşüm yöntemi teknik resimde eğik perspektif görünüşlerinin çiziminde kullanılır.

Dik izdüşüm: İzdüşüm ışınlarının , düzleme dik olarak gelmesi ile oluşan görünüşe Dik İzdüşüm denir. İzdüşümün , cismin gerçek büyüklüğü ile aynı ölçülerde olduğu bu izdüşüm şekli , genellikle teknik resim çiziminde kullanılır.

Dik izdüşüm 2 bölüme ayrılır :

1. Aksonometrik izdüşüm: İzdüşüm ışınlarının düzleme dik gelmesi fakat, cismin düzleme eğik olarak tutulması ile elde edilen izdüşüme denir. İzometrik,Dimetrik ve Trimetrik olarak üçe ayrılan aksonometrik izdüşüm yöntemi, teknik resimde perspektif çiziminde kullanılır.

2. Eşlenik dik izdüşüm: İzdüşüm ışınları izdüşüm düzlemine dik ve cismin bazı yüzeylerinin düzleme dik,bazı yüzeylerinin ise paralel olarak tutulması ile elde edilen izdüşüme denir. İzdüşüm ölçülerinin cismin gerçek büyüklüğü ile aynı olduğu bu yöntemde cismin bütün şeklini belirtmek için birden fazla izdüşüm çizilir. Eşlenik dik izdüşüm yönteminde izdüşüm ışınları birbirine paralel ve düzleme diktir. Fakat bazen cismin eğik yüzeyleri izdüşüm düzlemine eğik şekilde olabilir.

1. Bir ışık kaynağından çıkan ışınlarla ekran üzerinde görüntü oluşturma, projeksiyon.
2. Bu biçimde oluşturulan görüntü, projeksiyon.
3. İzdüşüm düzlemi denilen bir düzlem üzerinde, kimi geometri kurallarına uyularak bir cismin gösterilmesi, irtisam, mürtesem.

n. projection