Meşruti
Monarşi Ne Demek? Mutlak Ve Meşruti Monarşi Nedir, Günümüzde Hangi Ülkelerde Var?
Tarihi ve sosyolojik okumalar esnasında monarşi adı verilen yönetim biçimiyle karşılaşan pek çok kişi, anlamını bilmediği bu terim hakkında araştırma yapıyor. Tek kişiye dayalı olan bu yönetim sistemi, yapısı ve işleyişi bakımından da araştırılıyor. Mutlak ve meşruti monarşi nedir, monarşik yönetim ne demek, monarşi kaça ayrılır gibi soruların yanıtı haberimizde. İşte monarşi ne demek sorusunun yanıtı!
MONARŞİ NE DEMEK?
Monarşi sözcüğü Fransızca monarchie "kraliyet" kelimesinden dilimize geçmiştir. Eski Yunanca mono "tek" + archy "baş, yönetim, iktidar" kelimelerinin birleşimiyle oluşan bu sözcük, "iktidarın tek bir kişide olduğu düzen" anlamına gelir.
MONARŞİK YÖNETİM NE DEMEK?
Monarşi denildiğinde ilk akla gelen mutlak monarşidir. Mutlak monarşide otorite bir kralın ya da imparatorun elindedir. Yasama ve yürütme gücünün bir kişide toplandığı devlet düzeni anlamına gelir. Saltanatın başka bir adı olan monarşik yönetimde seçim dışı yöntemler kullanılır. Monarşinin diğer yönetim biçimlerinden ayrıldığı en önemli nokta monarşik yapıdaki hükümdarın ömür boyu yetkiyi elinde bulundurması ve öldüğünde yerini yine seçim yapılmaksızın oğluna devretmesidir. İktidar tek bir soy üzerinden yürür ve iktidar gücü kurucu aile yoluyla ya da ilahi bir kararla bu soya verilir.
MEŞRUTİ MONARŞİ NE DEMEK?
Meşruti monarşide, mutlak monarşiden farklı olarak yöneten kişinin görevleri ve yetkileri yazılı ya da yazısız olarak belli bir sınırlamaya tabii tutulur. Yetkiler genelde anayasada açıkça belirtilir. İngiltere, Danimarka, İspanya, Japonya, Norveç bu yönetim biçiminin günümüzde yaşayan örnekleridir.
GÜNÜMÜZDE MONARŞİ HANGİ ÜLKELERDE VAR?
Günümüzde monarşiyle yönetilen pek çok ülke bulunmaktadır. Monarşiyle yönetilen ülkeler şunlardır:
- Avustralya: Anayasal monarşi
- Katar: Mutlak Monarşi
- İspanya: Meşruti Monarşi
- İsveç: Meşruti Monarşi
- Japonya: Meşruti Monarşi
- Danimarka: Meşruti Monarşi
- Norveç: Meşruti Monarşi
- İngiltere: Meşruti Monarşi
- Malezya: Federal Meşruti Monarşi
- Nepal: Meşruti Monarşi
- Yeni Gine: Meşruti Monarşi
- Suudi Arabistan: Mutlak Monarşi
- Tayland: Meşruti Monarşi
- Umman: Meşruti Monarşi
- Ürdün: Parlementer Monarşi
- Vatikan: Seçime Dayalı Mutlak Monarşi
- Yeni Zelanda: Meşruti Monarşi
MONARŞİ KAÇA AYRILIR?
- Mutlak Monarşi
- Seçimli Monarşi
- Meşruti Monarşi
- İrsi Monarşi
- Teokratik Monarşi
- Federal Meşruti Monarşi
- Parlamenter Monarşi
- Demokratik Monarşi
- Milli Monarşi
Meşrutiyet Osmanlı Devleti’nde anayasa (Kanun-ı Esasi) ve parlamenter rejim (Meclis-i Mebusan) tartışmaları 'larda başlayıp 'larda yoğunlaşmış ve nihayet 23 Aralık 'da Meşrutiyet ilan edilmiştir. 'de II. Abdülhamit tarafından Meclis kapatılmış ve Anayasa'nın bazı bölümleri askıya alınmış ise de, teorik olarak Meşruti rejimin devam ettiği kabul edilmiştir.
24 Temmuz 'de yapılan ihtilalle Kanun-ı Esasi'nin yeniden yürürlüğe konması İkinci Meşrutiyet döneminin başlangıcı sayılır. Bu dönem Meclis-i Mebusan'ın 11 Nisan 'de Mehmet Vahdettin tarafından kapatılmasına kadar sürmüştür.
Kaynakça[değiştir kaynağı değiştir]
- İstanbul'un Beyoğlu semtindeki Meşrutiyet Caddesi'nin adı eskiden (Padişah Abdülaziz onuruna) Aziziye Caddesi iken, ihtilalinden birkaç gün sonra "Meşrutiyet Caddesi" olarak değiştirilmiştir.
- Tarihçi Mahmut Goloğlu, 23 Nisan - 29 Ekim arasında süren Türkiye Büyük Millet Meclisi rejimini "Üçüncü Meşrutiyet" olarak adlandırır.[1]
- ^"Arşivlenmiş kopya". 7 Şubat tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak &#;