Tarhana Çorbası Şişkinlik Yaparmı

Hangi çorba neye iyi geliyor? İşte sofraların sultanı çorbaların faydaları

Sofralarımızdan hiç eksik olmayan, Türk mutfağının başlıca yemeklerinden çorbalar, kansere, sindirime, kolesterole ve bunun gibi bin bir derde çare olduğunu biliyor musunuz?  İşte sofraların sultanı çorbaların faydaları…

Domates Çorbası
Domatesin enerji değeri (kalorisi) azdır. Bir orta boy domatesle en fazla kalori alırsınız. Domates ve domates ürünlerinin kilo yönetimini kolaylaştırmasının bir nedeni de budur. * Domates lif zenginibir besindir. Lif bakımından zengin beslenme;
Kolesterol kan şekerine destek olur.
Kan basıncını azaltır.
Kansere karşı korur.
Kilo yönetimini kolaylaştırır.
Kansızlıkla mücadelede yardımcıdır.

Tarhana Çorbası
Geleneksel lezzetlerimizden tarhana, hem besleyici özelliği hem de içerdiği protein, vitamin ve minerallerle sağlık deposu… * Bitkisel ve hayvansal hammaddelerin birlikte işlenmesi ile elde edilen, sindirimi kolay, besleyici değeri yüksek, iştah açıcı ve bağırsak florasını düzenleyici özellikleri olan bu ürünümüzün özgün nitelikleri korunmalı. Hijyenik şartlarda üretilen tarhana tüketiminin artması gerekiyor. Besleyici bileşimi yanında, iştah açıcı özelliği ile, bebek ve çocuklara, nekahat dönemindeki hastalarla, halsiz ve zayıf insanlara güç kazandırıcı, iyileştirici ve besleyici olarak da tarhana veriliyor.

* gr toz tarhanada 14,1 gr protein, 58,8 gr karbonhidrat ve 3,9 gr yağ, 78 mg kalsiyum, 0,5 mg demir bulunur. İyi bir protein, kalsiyum, A vitamini, B1 vitamini, B2 vitamini ve likopen kaynağıdır. Türk mutfağının vazgeçilmez tatlarından olan tarhana çorbası; besleyici, doyurucu ve tamamlayıcı bir besindir. Pişirilirken içine nohut, mercimek, kıyma gibi besinler eklenerek besin değeri daha da yükseltilebilir. Diyabet, hipertansiyon ve obezitenin tıbbi beslenme tedavisinde glisemik indeksinin beyaz ekmekten düşük olması ve doyurucu özelliğinin fazla olması nedeniyle tavsiye edilen bir besindir.

Yoğurt tüketemeyen kişiler ve bebeklerin beslenmesinde çok iyi bir alternatiftir. Ayrıca tahılların fermentasyonu sonucu oluşan tarhana probiyotik özellikte bir besindir. Kurutulan besinlerde C vitamini yok denecek kadar azdır bu nedenle tarhana da sofrada salata vb. C vitamininden zengin besinlerle birlikte tüketilirse besleyici değeri artar.

Mercimek Çorbası
Mercimek Kırmızı tanelileriyle yapılan çorbasını severek içtiğimiz; yeşil taneleriyle hazırlanan salata yemek ve köftesini aaaifle yediğimiz doğal protein kaynağı Mercimek bitkisi Baklagiller'dendir. Yukarıda görüldüğü gibi yüksek oranlı besin değerleri olan mercimek bu özelliğinin yanı sıra; Kandaki kötü kolesterol düzeyini düşürür: Böylece kalp krizi geçirme rizikosunu azaltır; kalp dostu bir besin olduğunu kanıtlar. Yüksek oranda lif içermesi nedeniyle mercimek şeker hastaları için değerli bir besindir: Çünkü insülin ve kan şekerini düşürür. Yüksek lif içeriğiyle pekliğe iyi gelir ve kalın bağırsakların çalışmasını düzene sokar. Hemoroit ve diğer kalın bağırsak sorunlarında iyileştirici etkiler yapar. Mercimek içerdiği yüksek orandaki demir ve folik asit nedeniyle kansızlığı önler.

Zengin potasyum içermesi nedeniyle yüksek tansiyonu düşürücü etkiler yapar. Mercimek içerdiği maddelerle bedenin kansere yakalanma rizikosunu azaltır.  Mercimek çorbası içtiğinizde kuru baklagil tüketmiş olur ve posa alımınızı da artırmış olursunuz.

Brokoli Çorbası
Besin olarak en yararlı sebzelerden biri olan brokolinin faydaları; Brokoli içerdiği maddeler açısından insan sağlığı üzerinde çok faydalıdır. Vitamin değerleri açısından; A, E ve C vitaminlerini içermektedir. İçerdiği flavonoidler bakımından bağışıklık sistemimizi güçlendiren bir özelliğe sahiptir. Antibiyotik özelliğe sahip olan brokoli, bu yönüyle prostatitis’e (prostat enfeksiyonu) karşı çok etkindir. Hiç bir antibiyotik yoktur ki bağışıklık sistemimizi zayıflatmasın. İşte brokolinin önemi bu noktada ortaya çıkmaktadır; aynı zamanda hem bağışıklık sistemimizi güçlendirmekte hemde antibiyotik vazifesi görmektedir.

Brokoli, meme, prostat, bağırsak ve idrar kesesi kanserlerine karşı güçlü bir koruyucudur. Brokoli içerdiği bazı indol ve indol türevleri (bitkisel hormonlar) açısından ayrı bir önem taşımaktadır. Bu sayede vücudumuzdaki hormon dengesini ayarlayıcı özelliğe sahiptir. Menopoz dönemindeki bayanlar için östrogen hormonunun düzenli çalışması için brokolideki bitkisel hormonlardan yararlanmaktadırlar. Brokolinin kendine özgü olan selülozik yapısı (lifli yapı) bağırsaklarda oluşan toksinlerin uzaklaştırılmasında (toksin atıcı) ve alınmış olan ağır metallerin emilmesinde büyük rol oynamaktadır. Brokolinin bu lifli yapısı dışkının düzenli bir şekilde dışarı atılmasını sağlar. Kabızlığı önleyicidir.

Ezogelin Çorbası
Mercimek çorbasından pek farkı olmayan Ezogelin çorbası, soğuk kış günlerinin en güzel çorbası… Besin değeri oldukça yüksek olan mercimek vücuda ve zihne güç verir. Bağışıklık sistemini kuvvetlendirir.
Gözlere de yararlıdır.
Mercimeğin kalori değeri de yüksektir. Enerji verir ve yorgunluğu giderir.
Kansızlara faydalıdır.
Anne sütünü attırır.
Kandaki kolesterol oranını düşürür ve kan akışını hızlandırır.
Kalp ve damar hastalıkları ile şeker hastalığından korunmaya yardımcı olur.
Kalp krizi riskini azaltır.
Bağırsakları çalıştırarak vücuttaki zararlı maddelerin uzaklaştırılmasını kolaylaştırır ve kabızlığı giderir.

Yayla Çorbası
İçerisinde bolca bulunan yoğurt sayesinde vitamin kaynağı olan Yayla Çorbasının faydalarını saymakla bitmez. İşte bunlardan birkaçı; Yoğurt yüksek kolesterol ve diyabet hastaları için oldukça faydalıdır. Kötü kolesterolü düşürür, iyi kolesterolü yükseltir ve yağların harcanmasını kolaylaştırarak şişmanlamayı önler. Karın bölgesindeki fazla kilolardan kurtulmak isteyenler için yoğurt ideal bir besindir. Japonya'da yapılan araştırmalar, şekersiz yoğurdun nefes kokusunu giderdiğini, diş taşı ve diş eti iltihaplarını doğal yollardan önlediğini ortaya koydu. Araştırma kapsamında 6 hafta boyunca günde bir porsiyon yoğurt yiyenlerin yüzde 80'inde nefes kokusuna yol açan hidrojen sülfit düzeyinin düştüğünü belirten Japon bilim adamları, yoğurdun içeriğindeki maddelerin bu rahatsızlıkları önlediğini vurguladı.

Yoğurt bağışıklık sistemini güçlendirdirir. Bu özelliği nedeniyle yoğurt vücudu kanserden, mide ve bağırsak hastalıklarından, mide, kolon ve ince bağırsak kanserlerine kadar birçok hastalıktan korur. Yoğurt, bağırsaklarda bulunan tehlikeli ve zararlı mikropların yaşamasını engeller ve sindirimi kolaylaştırır. Vücutta kendi kendine sindirilen tek gıda yoğurttur. Yoğurt tüberküloz hastalığına karşı doğal bir antibiyotik etkisi gösterir. Stres, alkol, kolalı ve karbonatlı içeceklerle zarar gören sindirim sistemini korur. Yoğurt karbonhidrat, protein, yağ, vitamin, kalsiyum ve fosfordan oldukça zengin bir besindir. Günde gram yoğurt vücudun bir günlük kalsiyum ihtiyacını karşılar.
Yoğurttaki potasyum, kan basıncı ve kalp atışlarını düzenler. Yoğurt büyüme gelişme çağında diş ve kemik gelişimini hızlandırır, raşitizmden korur, kemikleri güçlendirir ve kırılmaları önler.

Yoğurt, bebeklere altıncı aydan sonra ek olarak verilen ilk besinlerden biridir. Böylece bebeklerin kemik ve diş gelişimine yardımcı olur. Bağışıklık sistemlerini güçlendirir. Bağırsaklarda faydalı mikropların oluşumunu hızlandırır, ishalden korur. Akşam yenen bir kase yoğurt uykuya dalmayı kolaylaştırır.
İshali olanlarda yoğurt ve ayran iyileşmeyi hızlandırır.
Yoğurdun alerjik etkisi çok azdır.
Yapılan çalışmalar çok yoğurt yiyenlerin az yiyenlere göre daha uzun ömürlü ve daha sağlıklı yaşadıklarını göstermiştir.

Yoğurt, vitamin içerdiği için suyu süzülmeden yenmelidir. Süzme yoğurt B vitamininden fakirdir. Hangi yaşta olursanız olun, sağlıklı ya da hasta, her gün mutlaka 1 kase yoğurt yemeyi ihmal etmeyin. Böylece sağlıklı ve uzun ömürlü yaşayabilirsiniz.

Tavuk Çorbası
Gripten kurtulmak için ilaç kullanmak istemiyorsanız, uzmanlar doğal yollar öneriyor. Et suyu ve tavuk suyuyla çorba hazırladığınızda yağ ilave etmenize gerek kalmaz. Küçük et ve tavuk parçacıklı çorbalar enerji verir tok kalmanızı sağlar.

Tavuk sulu sebze çorbaları, nötrofil ismi verilen iltihap hücrelerini engelliyor. (Nötrofiller, solunum yollarında muküs salgısını artırarak öksürük, burun tıkanıklığı, geniz akıntısı gibi hastalık belirtilerinden sorumlu tutulan hücrelerdir.) Tavuk ve piliç, protein, madensel tuzlar ve vitamin kaynağıdır. Güç ve enerji verir. İbni Sina ve Hipokfat gibi eski hekimler tavuk etini pek çok hastalığa karşı ilaç olarak verirlerdi. Kolestrol yapmaz. Yaşlılar, başta göğsü olmak üzere, korkmadan bol bol tavuk eti yiyebilirler. Kırmızı ete göre daha düşük oranda yağ içeren tavuk eti tüketmek ise kalp krizi riskini yüzde 19 oranında azaltıyor.

Kolestrol yapmaz. Yaşlılar, başta göğsü olmak üzere, korkmadan bol bol tavuk eti yiyebilirler. Kırmızı ete göre daha düşük oranda yağ içeren tavuk eti tüketmek ise kalp krizi riskini yüzde 19 oranında azaltıyor. Lif yönünden zengin bir besin olması, kan şekerinin dengeli bir şekilde yükselmesini sağlar. Bol lif, sindirim sisteminin düzenli çalışmasını sağlayarak kabızlığı da önler ve ishali keser. Koroner kalp hastalığı riskini azaltır. İçerdiği yüksek karbonhidrat sayesinde da enerjinize enerji katar.

A vitamini yönünden zengin olduğu için gözlere kuvvet verir.
Kan yapıcı özelliğe sahiptir.
Mideyi kuvvetlendirir, gastrit gibi rahatsızlıkların iyileşmesine yardımcı olur. * Mısır püskülü idrar söktürür, böbrek taşlarının kolay düşürülmesini sağlar.
Mısırözü yağında doymamış yağ asitleri bol miktarda bulunduğu için kolesterolü düşürür, damar sertliğini önler.

Mantar Çorbası
Tüm dünyada onbinlerce çeşidi bulunan mantar protein ve demir açısından çok zengindir. Ayrıca mantarda A, B, D, P ve K vitaminleri ile kalsiyum, potasyum, fosfor ve bakır mineralleri de bulunur. İçerdiği Protein değeri sayesinde etin yerini tutar. Bağışıklık sistemini güçlendirerek hastalıklara karşı direnci arttırır.
Göze ve vücuda kuvvet verir.
Bedensel ve zihinsel gelişimi destekler.
Öğrenme yeteneğini arttırır.
Yorgunluğu giderir.
Bol miktarda demir minerali içeren mantar, kansızlığa iyi gelir.
Kandaki kolesterol oranını düşürerek kalp ve damar hastalıları ile kalp krizine karşı koruyucu etki gösterir.

Pirinç Çorbası
Nişasta açısından zengin bir besin olan pirinç, içerdiği kalori ile miktarı ile çok iyi bir enerji kaynağıdır. gr. kuru pirinç yaklaşık kalori içerir. Ayrıca, B1, B2, C ve E vitaminleri ile sodyum, magnezyum, potasyum, kalsiyum, demir ve fosfor minerallerini içerir. Pirincin besin değeri kabuğu alındığında azalır. Bu nedenle besin değerlerini koruması ve daha yararlı olması için kepekli pirinç tercih edilmelidir.

Vücut gelişimini destekler.
Vücuda enerji verir ve vücudu kuvvetlendirir.
Doyurucudur.
Zihni açar.
Yüksek tansiyonu düşürür.
Hazmı kolaylaştırır.
Vücuttaki fazla suyu çekerek vücudun toksit maddeleri uzaklaştırmasına yardımcı olur ve ishali de keser.

İçeriğinde bulunan kanser önleyici maddeler sayesinde başta bağırsak kanseri olmak üzere kansere koruyucudur.
Kandaki kolesterol oranını azaltıcı etkisi ile kalp ve damar hastalıklarına karşı da koruyucudur.
Ayrıca, böbreklere faydalıdır.

Ispanak Çorbası
A, C, E ve B grubu vitaminleri ile demir, magnezyum, fosfor ve iyot mineralleri ve protein açısından oldukça zengin bir besindir. Vücudun dayanıklılığını arttırır ve vücuda kuvvet verir.
Yorgunluğu giderir.
Zihni kuvvetlendirir.
Yaşlılığa bağlı öğrenme güçlüklerini giderir.
Ispanak, kansızlığa iyi gelmesinin yanında kanser, kalp ve damar hastalıkları ile soğuk algınlığı, ağız, boğaz ve göğüs hastalıklarına karşı da faydalıdır.

Kereviz Çorbası Oldukça besleyici bir sebze olan kereviz A, B ve C vitaminleri ile başta fosfor olmak üzere çinko, bakır, mangan ve selenyum minerallerini içerir. Besin değeri ve faydası bakımından Allah'ın bir lütfü olan bu bitki pek çok hastalığa iyi gelir.
Uyarıcıdır.
Kandaki stresi hormonlarını azaltır ve sinir yorgunluğunu giderir.
Vücudu kuvvetlendirir. Cinsel gücü ve isteği arttırır, iktidarsızlığı giderir.
İştah açıcıdır.
Ağız kokusunu giderir.
Öksürüğü keser.

Kanı temizler.
Karaciğer şişliğini ve sarılığı giderir.
Sivilceleri azaltır. Gaz söktürücüdür.
Böbrek kumunun ve taşlarının dökülmesine yardımcı olur.
Yüksek tansiyon, şeker ve prostat hastalarına faydalıdır.
Hipertansiyonu ve kolesterolü düşürür.
Mideyi kuvvetlendirir.
Ağrıları giderir.
Cilde tazelik ve parlaklık verir.
Unutkanlığa karşı faydalıdır.
Anne sütünü arttırır.
Romatizma ve gut şikâyetlerini azaltır.

Kremalı Kabak Çorbası
Sarı renkte çiçekler açan sürüngen bir bitki olan kabak oldukça besleyicidir. Özellikle B1 ve C vitaminleri ile potasyum ve fosfor mineralleri açısından zengindir. Ayrıca, bitkisel protein, nişasta ve çinko içerir. Kabak lif açısından da zengin bir besindir.

İdrar söktürür ve kabızlığı giderir.
Mide ve bağırsakları yumuşatır.
Böbrek ve mesane iltihaplarını giderir.
Basur ve prostat şikâyetlerini azaltır.
Yüksek tansiyonu ve kan şekerini düşürmeye yardımcı olur.
Sinirleri yatıştırır.
Göğsü yumuşatır ve öksürüğü keser.
Kan yapar.
Cinsel gücü ve doğurganlığı arttırır.
Zihin açar.

Balık Çorbası
Haftada en az iki kez balık yiyorsanız, sağlığınızı koruyorsunuz demektir. Yapılan araştırmalar düzenli olarak balık yemenin fiziksel ve ruhsal sağlığımıza iyi geldiğini gösteriyor. Kalp hastalığını ve felci önler. Balıkların hepsi yararlıdır, fakat kalbi koruyan omega-3 yağı bakımından somon, ton, sardalya, ringa, alabalık, morina, uskumru, kefal ve barbunya balıkları daha zengindir.

Köfteli Sebze Çorbası
Köfteli sebze çorbasının içinde yer alan patates ve havuç vitamin bakımında çok zengin… Bol miktarda C ve B vitaminleri ile potasyum ve kalsiyum içeren patates, protein, bakır, demir ve fosfor da içerir. Bol miktarda A vitamini barındıran havuç ise B, C, D ve E vitaminleri açısından da oldukça zengindir. Ayrıca karoten, şeker ve fosfor ihtiva eder.

PATATES:
Vücuda enerji verir, halsizliği ve yorgunluğu giderir.
Kandaki şeker oranını düşüren patates şeker hastaları için faydalıdır.
Damar sertliğini giderir. Sindirimi kolaylaştırır ve kabızlığı önler.
Kanı temizler.
Kansere karşı koruyucudur.
Bağırsak şişliğini ve basur ağrılarını azaltır.
El ve ayak çatlaklarına iyi gelir.
Bağırsak kurtlarını düşürmeye yardımcı olur.
Böbreklere faydalıdır.
Normal ve kuru ciltler için yararlıdır.

HAVUÇ:
Bağırsakları çalıştırarak sindirime yardımcı olur.
İdrar ve gaz söktürücüdür.
Kabızlığı giderir, ishali keser.
Bağırsak iltihaplarını ve böbrek ağrılarını giderir.
Bağırsak kurtlarını düşürmeye yardımcı olur.
Vücuda, kalbe ve gözlere kuvvet verir.
Cinsel gücü arttırır.
Bitkinliğe ve Kansızlığa iyi gelir.
Astım, bronşit gibi solunum yolu hastalıklarına ve öksürüğe karşı faydalıdır.

Kansere karşı koruyucudur.
Kandaki kolesterol oranını düşüren Havuç, kalp hastalıkları ve damar sertliğine faydalıdır.
Kalp krizi ve felç riskini azaltır.
Vücuttaki zararlı maddeleri uzaklaştırmaya yardımcı olarak kanı temizler.
Cilde tazelik ve canlılık verir.
Cilt hastalıklarına karşı yararlıdır.
Romatizma ve gut hastalığına iyi gelir.
Diş etlerini güçlendirir.

Yuvalama Çorbası
Besin değeri ve kalorisi yüksek bir sebze olan nohut, Yuvalama çorbasının başlıca beslecisi baklagilindendir. Bol miktarda nişasta ve azot içermesinin yanında bitkisel protein ve B vitaminleri ile demir, kalsiyum, fosfat ve fosfor gibi mineraller açısından zengindir. gr. nohut kalori, yaklaşık 20 gr bitkisel protein, 5 gr. yağ ve 61 gr. karbonhidrat içerir.

Vücudu kuvvetlendirir.
Beyinsel ve zihinsel yorgunluğu giderir.
İştah açar.
Mideyi kuvvetlendirir, bağırsakları yumuşatır ve bol idrar söktürür.
Anne sütünü arttırır.
Vücuttaki damarları açar.
Cinsel isteği ve gücü arttırır.
Sesi açar ve öksürüğü keser.
Göğüs kanserine karşı koruyucudur.
Vücutta fazla su toplanmasını önler.
Östrojen hormonunu dengeleyici etkisi ile özellikle menopoz döneminde faydalıdır.

Yörük Çorbası
Yörük çorbasının içerisinde de yer alan nohut, besin değeri ve kalorisi yüksek bir sebze olan nohut oldukça besleyicidir. Bol miktarda nişasta ve azot içermesinin yanında bitkisel protein ve B vitaminleri ile demir, kalsiyum, fosfat ve fosfor gibi mineraller açısından zengindir. gr. nohut kalori, yaklaşık 20 gr bitkisel protein, 5 gr. yağ ve 61 gr. karbonhidrat içerir.

Vücudu kuvvetlendirir.
Beyinsel ve zihinsel yorgunluğu giderir.
İştah açar.
Mideyi kuvvetlendirir, bağırsakları yumuşatır ve bol idrar söktürür.
Anne sütünü arttırır.
Vücuttaki damarları açar.
Cinsel isteği ve gücü arttırır.
Sesi açar ve öksürüğü keser.
Göğüs kanserine karşı koruyucudur.
Vücutta fazla su toplanmasını önler.
Östrojen hormonunu dengeleyici etkisi ile özellikle menopoz döneminde faydalıdır.

anneBebekbeyazbitkigastritJaponyaKalp krizikanserKatarkolestrolMısırSağlıkşekeryoğurtyüksek tansiyon

Yenidoğan bebeklerden ileri yaştaki bireylere kadar her yaştan kişiyi etkileyebilen ishal, günümüzde en yaygın görülen akut bağırsak enfeksiyonlarının başında gelmektedir. Bu kadar yaygın olarak görülmesine rağmen çok fazla önemsenmeyen ishal oldukça ciddi komplikasyonlara ve hatta ölüme bile neden olabilmektedir. Özellikle 5 yaşından küçük çocuk ölümlerinin başlıca nedenlerinden biri ishaldir.

İshalden ve vücutta yüksek su kaybının neden olduğu sağlık sorunlarından korunmak içinse beslenme değişiklikleri yapılmasının yanı sıra ilaçlar da kullanılmaktadır. Tedavi öncesinde ve sonrasında ishalden korunmak da tedavi kadar önem taşımaktadır.

İshal Nedir?

Tıpta diare olarak da bilinen ishal; aşırı ve normalden çok daha sık, sulu ve gevşek dışkılama durumudur. Bu duruma ise bağırsaklarda serbest halde fazla sıvı dolaşımı ya da kalın bağırsakta bulunan sıvının yeteri kadar emilememesi neden olmaktadır.

Yemekler kalın bağırsağa gelmeden önce sindirilerek sıvı hale gelmektedir. Kalın bağırsak ise sıvı haldeki atıkları emerek çok katı olmayan bir forma sokmaktadır. Kalın bağırsakta meydana gelen herhangi bir fonksiyon bozukluğu ise sıvının emilmesini engellemektedir.

İshal, genel olarak en geç birkaç gün içinde geçen ve kalıcı olmayan bir hastalıktır. Genelde tedaviye gerek kalmadan kendiliğinden geçen ishal bazı durumlarda kronik hale de gelebilmekte ve çok daha uzun sürede iyileşmektedir.

İshalin kendiliğinden geçtiği ya da kronik hale geldiği durumlarda hastalarda bazı belirtiler ortaya çıkmaktadır:

• Sulu ve gevşek dışkı,
• Dışkıda görülen koyu kırmızı renkte kan,
• Dışkıda görülen mukus,
• Karın ağrısı ve kramplar,
• Karında şişlik ve gaz,
• Ateş ya da yüksek ateş,
• Mide bulantısı kusma,
• Sık sık tuvalete çıkma isteği,
• Dışkıyı tutamama.

İshalin belirtileri şiddetine göre değişiklik göstermektedir. Sıvı kaybının ortalama % olduğu hafif vakalarda ağızda kuruluk ve susuzluk gibi belirtiler ortaya çıkmaktadır. Sıvı kaybının % olduğu orta şiddette ishalde hem ağızda kuruma ve ruh halinde değişimler hem de idrar miktarında belirgin bir azalma görülmektedir. İleri seviyede şiddetli ishalde ise ortalama % oranında sıvı kaybı görülmektedir. Şiddetli belirtilerle seyreden ishal halk arasında su gibi ishal olarak da bilinmektedir.

İshal Nedenleri

İshal, pek çok farklı nedenle ortaya çıkmaktadır. Virüs, bakteri ve parazitler en sık görülen ishal sebepleri arasında bulunmaktadır. Aynı zamanda, beslenmeye bağlı da yaygın olarak ishal görülmektedir. Özellikle uzun süreli ishal nedenleri arasında bakterilerin neden olduğu hastalıklar ve besin zehirlenmesi başta gelmektedir.

İshalin genel nedenleri şunlardır:

• Gıda alerjileri ve besin zehirlenmeleri,
• Bakteriyel bağırsak enfeksiyonları, virüsler ve parazitler,
• Huzursuz bağırsak sendromu,
• Antibiyotik başta olmak üzere çeşitli etken maddelere sahip olan ilaçların kullanımı,
• Sindirim bozuklukları,
• Laktoz intoleransı,
• Solunum yolu enfeksiyonları,
• Doğumdan gelen metabolik rahatsızlıklar,
• Diyabet (şeker hastalığı),
• Alkol bağımlılığı ya da aşırı alkol tüketimi,
• Bazı kanser hastalıkları,
• Radyoterapi,
• Hipertiroid,
• Abdominal ameliyatları.

Sitomegalovirüs, norwalk virüsü ve hepatit ishale neden olan virüs çeşitlerinden bazılarıdır. Aynı zamanda özellikle çocuklarda rotavirüs ishalin öncelikli nedenlerinden biridir. Parazit ve bakteriler ise genel olarak gün içinde tüketilen yiyecek ve içeceklerden bulaşmaktadır. İshalin en yaygın görülen nedenlerinden biri de su ve gıdalardan bulaşan bakterilerdir.

Süt ve süt ürünlerinde bulunan ve bir tür şeker olan laktoz ve meyvelerde bulunan fruktozu sindirmekte zorlanan bireylerde de bu yiyeceklerin tüketiminin ardından ishal görünmektedir. 

İshal Neden Olur?

Parazit ve bakteriler ishalin en yaygın görülen nedenlerinin başında gelmektedir. Çeşitli besinlere ve suya karışan bakteri ve parazitler bu yiyecek ve içeceklerin tüketilmesi sonucunda ishale neden olmaktadır. Bir tür bakteri olan ve genellikle ameliyatlardan sonra ortaya çıkan clostridium difficile, ishalin yanı sıra enfeksiyonlara da neden olan bakterilerden biridir.

Antibiyotikler de ishale neden olabilmektedir. Bunun en önemli nedeni antibiyotiklerin bağırsaklardaki tüm bakterileri öldürerek sindirim sisteminin işleyişini ve dengesini bozmasıdır. Antibiyotiklerin yanı sıra kanser ilaçları da ishale neden olabilmektedir.

Kronik ishal nedenleri arasında ise çeşitli hastalıklar bulunmaktadır. Ülseratif ya da misroskopik kolit, çölyak hastalığı, huysuz (irritable) bağırsak sendromu ve Crohn hastalığı gibi sindirim sistemi hastalıklarından muzdarip olan bireylerde de ishal görülmektedir.

İshal Çeşitleri

İshal, süresine ve şiddetine göre çeşitlere ayrılmaktadır. Akut ishal, genellikle birkaç gün süren ve kendiliğinden geçebilen ishal türüdür. Günümüzde en yaygın olarak görülen bağırsak problemlerinin başında akut ishal gelmektedir.

Sürekli ishal ise akut ishale göre daha şiddetli belirtilerle karakterizedir. Genel olarak 2 haftadan uzun sürse de tedavinin ardından en fazla 30 gün sürmektedir.

Kronik ishal ise belli aralıklarla ortaya çıkmaktadır. En fazla 30 gün süren kronik ishalde, özellikle şiddetli belirtiler için tedavi olmak gerekmektedir.

Bebeklerde İshal

Genel olarak yaş arasında çocuk ve bebeklerde ishal sık rastlanan hastalıklardan biridir. Özellikle bebekte ishal olması için günlük dışkılama miktarına değil kıvama bakılmaktadır.

Bebeklerde ve çocuklarda ishale genel olarak bakteriler ve enfeksiyonlar neden olmaktadır. Temiz içme suyunun olmaması ve mama hazırlarken hijyen kurallarına dikkat edilmemesi gibi nedenler ishalin oluşma sebepleri arasında bulunmaktadır.

Virüsler içinde ise rota virüs, özellikle çocuklarda ishalin başlıca nedenlerinden biridir. Mide ve bağırsak sisteminde görülen ve viral enfeksiyona neden olan rota virüs, 2 yaş altındaki çocuklarda daha yaygın görünmektedir. Aşırı kusma ve ishal belirtisi ile karakterize olan virüs, yüksek oranda sıvı kaybına neden olmaktadır. Bu virüsten bebek ve çocukları koruma yöntemi ise aşıdır. Bebeklerin 6. haftası ve 4. ayı arasında ilk doz uygulanmakta, takip eden hafta arasında ise ikinci doz uygulanmaktadır. Ağız yolu ile uygulanan aşı rota virüs ve ishale karşı alınacak etkin tedbirlerden biridir.

Bebeklerde ishal tedavisinde ise anne sütü büyük önem taşımaktadır. Anne sütü hem bağırsak florasının korunmasını sağlamakta hem de bağışıklık sistemini güçlendirmektedir. Bebeklerin 6. ayından sonra ise çeşitli besinlerle ishale karşı önlem alınabilmektedir. Bu anlamda pirinç lapası ve patates püresi gibi yiyecekler çocuklara verilebilir.

Uzun süren inatçı ishal ise özellikle 5 yaşın altındaki çocuklarda ciddi sağlık problemlerine ve ölüme neden olabilmektedir. Kronik ya da inatçı ishalin en önemli semptomu dehidrasyondur. Sıvı kaybı olarak da bilinen dehidrasyonun önüne geçebilmek için çocuk ve bebeklerde kaybedilen sıvının takviye edilmesi gerekmektedir. 5 yaşından küçük çocuklarda görülen bu tip ishal ciddi sonuçlar doğurabileceği için mutlaka sağlık kuruluşuna başvurmak gerekmektedir.

Hamilelikte (Gebelikte) İshal

Hormonlarda meydana gelen değişiklikler bağışıklık ve sindirim sistemi üzerinde etkili olarak hamilelikte ishal ortaya çıkmasına neden olabilmektedir. Virüsler, bakteriler, bağırsak parazitleri, gıda zehirlenmesi ve ilaçlar da gebelikte ishal nedeni olarak görülmektedir. Bununla birlikte, hamilelikte ishal yaygın görülen bir sorundur.

Gebelikte sık sık ishal probleminin görünmesinde ise ani beslenme değişiklikleri, yeni gıdalara geçişte yaşanan hassasiyet, prenatal vitaminler, takviye ilaçlar ve en önemlisi de hormonal değişimler etkili olmaktadır. Özellikle gebeliğin son 3 ayında ishal daha sık görülebilmektedir; bunun en önemli nedeni ise vücudun kendini doğuma hazırlamasıdır. Gebeliğin ilk 3 ayında da görünen ishalin nedeni ise genel olarak hormonlardaki değişimdir.

Hamilelikte ishal tedavisinde ise ilaç kullanımı çok sınırlıdır. Genellikle kendiliğinden geçen ishal için ilaç kullanmaya gerek yoktur. Bununla birlikte gebelerde şiddetli belirtiler görünüyorsa mutlaka doktor kontrolünde ilaç kullanmak gerekmektedir.

Fetüse olan kan akışının yavaşlamaması için dehidrasyona girmemeye dikkat etmek gerekir. Bu anlamda, ishal süresince sıvı kaybının mutlaka takviye edilmesi şarttır. Bol sıvı alımının yanı sıra şekerli ve gazlı içeceklerden, baharatlı yiyeceklerden ve kafeinden uzak durmak da hamilelikte ishali atlatmaya yardımcı olan yöntemlerdir.

İshal Yapan Yiyecekler

Sindirim sistemini aşırı yoran ve işlevini bozan ishal yapan şeyler mutlaka ishal süresince uzak durulması gereken yiyeceklerdir. Bu yiyecekler arasında;

• Süt ve süt ürünleri,
• Yağ ve baharat oranı yüksek yiyecekler,
• Yapay tatlandırıcılı ve fruktoz düzeyi yüksek gıdalar,
• Alkol ve kafein içerikli kahve,
• Lif oranı yüksek gıdalar,
• Karında şişkinliği artıran fasulye, lahana, bezelye, nohut, karnabahar ve mısır gibi bakliyat ürünleri.

İshal Nasıl Kesilir?

Vücutta dehidrasyona neden olan sıvı kaybını yerine koymak, ishali kesmenin en kolay yollarından biridir. Su takviyesi, sodyum ve klorür gibi elektrolitleri yenilemektedir. Doğal meyve suları da sodyum ve potasyumun kazanılmasına yardımcı olmaktadır.

Sıvı takviyesinin yanı sıra probiyotik içerikli ya da düşük lifli gıdalar da ishali kesmektedir.

İshale Ne İyi Gelir?

Mide bulantısı, karın ağrısı ve ishal belirtilerine sahip olanlar bazı yiyecekleri tüketerek semptomların hafiflemesini sağlamaktadır. Özellikle lif oranı düşük gıdalar hem ishal belirtilerinin hafiflemesini hem de kaybedilen besin değerlerinin geri kazanılmasını sağlamaktadır. Aynı zamanda, ishal sırasında az ama sık aralıklarla besin tüketmek de etkili yöntemlerden biridir.

• Haşlanarak ve yağsız bir şekilde tüketilen beyaz pirinç (pirinç lapası),
• Pektin etken maddesi sayesinde dışkıyı sertleştiren elma sirkesi,
• Kızarmış ekmek,
• Potasyum içerikli muz,
• Haşlanmış ve kabukları soyulmuş patates,
• Yulaf ezmesi,
• Derisiz tavuk ve tavuk çorbası.

Bağırsaklardaki iyi bakterilerin üremesini sağlayan probiyotikler de ishali daha hızlı iyileştirmektedir. Probiyotik içeren ürünler;

• Yoğurt, kefir ve peynir gibi ürünler,
• Pancar,
• Tarhana,
• Salatalık turşusudur.

İshal Tedavisi

İshal tedavisi, belirtilerin şiddetine ve süresine göre planlanmaktadır. Yaygın olarak görülen akut ishal genellikle birkaç gün sürdüğü için tedaviye gerek yoktur. Bu durumda hastalar sıvı ve besin takviyesi ile ishali atlatabilmektedir.

Kronik ya da geçmeyen ishal vakalarında ise belirtilerin şiddetine göre ilaç tedavisi uygulanmaktadır. Reçetesiz satılan ilaçlar aynı zamanda akut ishal semptomlarını hafifletmek amacıyla da kullanılabilir. Bizmut subsalisilat, loperamid ve çinko içerikli ilaçlar yalnızca semptomları hafifletmek amacıyla kullanılmaktadır.

İshalin altında yatan bir bakteri ya da enfeksiyon hastalığı bulunuyorsa hastaların antibiyotik kullanması gerekmektedir. İshale neden olan hastalık tedavi edildiğinde ishal de iyileşmektedir.

İshal Kaç Gün Sürer?

İshalin süresi ishal tipine göre değişmektedir. Akut ishal en fazla gün sürmekte ve kendiliğinden geçmektedir. Bununla birlikte sürekli ve kronik ishal bazı durumlarda 30 güne kadar sürmekte ve ilaçlı tedavi gerektirmektedir.