Akciğere Kedi Tüyü Kaçması
Soru: Akciğer kist hidatik hastalığı nedir? Nasıl bulaşır? Sıklığı ve belirtileri nedir?
Cevap: Kist hidatik, Ekinokokus gronulozus dediğimiz bir parazitin neden olduğu ve toplumda köpek tenyası kisti diye de bilinen bir hastalıktır. Ülkemizde dünya ortalamasının üstünde, yaklaşık 10 bin kişide 1 gibi bir yaygınlığı vardır. Parazitin esas kaynağı köpek, kurt, tilki gibi et yiyen hayvanlardır. Ancak ülkemizde parazit kaynağı esas itibariyle köpeklerdir. Parazit köpeğin barsaklarında yaşar. Dışkı yoluyla atılan yumurtalar dış ortama geçer. Bu yumurtalar dış ortam koşullarına oldukça dayanıklı ve dış ortamda 1 yıl kadar yaşayabilirler. Bunlar arazi eğimi, rüzgâr, yağmur suyu gibi çevresel etkenlerle yayılırlar. İnsanlar ara konakçılar olup bu parazitleri iyi yıkanmamış çiğ sebze ve meyveler yoluyla veya kirli içme sularından alırlar. Alınan yumurtalar barsaklara gelir, buradan kan veya lenf yoluyla sıklık sırasına göre karaciğer, akciğer ve diğer organlara yayılarak kist formunda yaşamlarını sürdürür. Akciğere yerleşen kistler başlangıçta küçük olduklarından uzun bir süre belirti vermeden seyredebilir. Ancak büyüdükçe akciğer parenkimi bronş, akciğer zarı, kalp ve büyük damar gibi yapılara bası yapmasına bağlı olarak öksürük, solunum sıkıntısı, göğüs ağrısı gibi çeşitli belirtiler ortaya çıkmaya başlar. Yine kistin bütünlüğü bozularak bronşa ve akciğer zarları arasına açılabilir. Bronşa açılacak olursa ciddi öksürük olur, öksürükle birlikte ağızdan kist içeriği gelir. Hastalar öksürükle birlikte ağızlarından su ve beyaz zar şeklinde bir maddenin geldiğini ifade ederler. Aynı zamanda kist içeriklerine karşı ciddi alerjik reaksiyon gelişebilir. Bütünlüğü bozulan kist akciğer zarları arasında açılacak olursa akciğer yaprakları arasında hava ve sıvı birikimine bağlı hidro-pnömotoraks dediğimiz durum gelişir. Bu durum şok tablosu ile hastanın hayatını tehdit eden ciddi bir durumdur ve acilen müdahale gerekir. Aynı şekilde akciğer zarları arasında geçen kist içeriği burada ampiyem dediğimiz bir iltihaplanmaya neden olabilir. Bunun da tedavisi uzun ve meşakkatli olabilir.
Soru: Akciğer Kist Hidatik Hastalığının tedavisi nedir?
Cevap:Tedavisi cerrahidir. Her ne kadar parazit ilaçlarının kullanımı söz konusu olsa da bu ilaçlar daha çok eşlik eden çeşitli hastalıklar nedeniyle opere edilemeyen hastalarda ve cerrahi uygulanmış olan hastalarda tamamlayıcı tedavi olarak kullanılır. Ameliyat, cerrahi ekibin deneyimine göre açık veya kapalı olarak yapılabilir.
Soru: Akciğer kist hidatik hastalığından nasıl korunmak gerekir?
Cevap:
- Köpek ve kedilere mümkün olduğunca çiğ et verilmemelidir.
- Kişisel temizlik kurallarına dikkat edilmeli, içme ve kullanma suları temiz olmalı, çiğ yenen sebze ve meyveler bol su ile iyice yıkandıktan sonra tüketilmelidir.
- Kesilen veya ölen hayvanların kist bulunduran organları köpeklerin ve diğer etçil hayvanların ulaşamayacağı şekilde gömülerek bertaraf edilmelidir. Özellikle kurban bayramlarında bu hususlara daha çok dikkat edilmelidir.
- Köpekler yılda dört kez iç parazitlere karşı aşılanmalı.
- Köpekler gezdirilirken etrafa dışkılamaları halinde dışkıları alınarak poşete konulmalı, ağzı bağlandıktan sonra çöpe atılmalıdır.
- Parazit mücadelesi yapılmadan serbest dolaşan köpeklerin okşanması ve sevilmesi sırasında parazit yumurtaları ellere geçebilir. Bu şekilde kirlenen ellerin yıkanmadan ağza götürülmesi ile parazitin yumurtası alınır. Bu nedenle, özellikle çocukların köpeklerle temasından sonra ellerini bol su ve sabunla yıkamaları sağlanmalıdır.
Op. Dr. Gültekin Gülbahar
Kedi k&#;pek besleyenlerin aldığı risk ne?
Memorial Ataşehir Hastanesi Genel Cerrahi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Kamil Yalçın Polat, özellikle hayvanlar aracılığı ile insana geçen ve bazı durumlarda ölümle dahi sonuçlanabilen "karaciğer kist hidatiği" hakkında bilgi verdi ve korunma önerilerinde bulundu. Hidatik hastalık özellikle dünyanın her bölgesinde görülebilir ancak az gelişmiş ülkelerde görülmektedir. Hayvanlar aracılığı ile bulaşan bir hastalıktır ve en çok hijyenik koşullara dikkat edilmeyen durumlarda kendini gösterir. Vücudun tüm bölgelerinde yerleşebilir ancak olguların yüzde 70'i karaciğerde görülür. Hijyenik koşullara dikkat edilmeden ağız yolu ile alınan larvaların bağırsaktan emilerek ilk uğradıkları yer karaciğer olduğu için sıklıkla buraya yerleşir. Karaciğerden sonra en sık akciğerde görülmektedir.Tedavi edilmediğinde hayatı tehdit edebilen bir hastalıktırHastalık hayvanlar aracılığı ile bulaşıyorİnek, koyun gibi dışarıda beslenen hayvanlar ve insanlar ara konakçı; kedi köpek gibi evcil hayvanlar ise ana konakçı konumunda hastalığı yayarlar. Ana konakçılar hasta değildir ancak bu parazite ait yumurtaları bağırsaklarında taşıyarak etraflarına saçarlar. Bu hayvanlardan dışkı yolu ile çıkan larvalar gerek besin maddeleri ile temas ederek gerekse hayvanların otladığı ya da insanların olduğu bölgelerde bulaşıma neden olurlar.Karaciğer kist hidatiğini ciddiye alınÖzellikle karaciğerde yerleşip belirli bir boyuta geldiği zaman karnın sağ üst bölgesinde ağrıya neden olabilir, zaman zaman nedeni açıklanamayan döküntüler, ürtiker benzeri allerjik belirtiler ortaya çıkabilir. Karaciğerdeki yerleşim yerine göre belirtiler görülmektedir; örneğin ana safra yollarına bası yapıyorsa veya burya açılmışsa kişide sarılık ortaya çıkabilir. Karaciğerde görülen kist enfekte olursa halsizlik, ateş, üşüme, titreme ve sarılık enfeksiyon bulguları görülüyor. Karaciğerdeki kistik oluşum, canlı olduğu için bir parazit olduğu için sürekli büyüyerek karaciğerde bir takım yapısal değişikliklere neden olabilir. Bunların en önemlisi safra yollarına açılmadır. Safra yollarına açıldığı zaman hidatik kist komplike bir hale geliyor ve tedavisi daha komplike oluyor.. Bazen nadir de olsa kist batın içinde patlayabiliyor ve allerjik şok denilen tablolar ortaya çıkabiliyor ve hastayı ölüme kadar götürebiliyorCheck up hastalığın erken tanısı için altın değerinde Ultrasonla hastalığın tanısı kolaylıkla yapılabilmektedir. Genelde bu hastalık rastlantısal olarak tespit edilmektedir. Bu nedenle kişilerin özellikle endemik bölgelerde yaşayanların düzenli check up yaptırmasını öfunduszeue.infoşimsel ve cerrahi yöntemler imdada yetişiyorİlerleyen teknoloji yeni tedavi yöntemlerini de beraberinde getiriyor. Bu hastalığın sene önce tedavisi sadece cerrahi iken artık girişimsel radyolojinin uygulamalar ile de tedavi edilmektedir PAİR yöntemi denen perkütan girişimi ile ultrason eşliğinde parazit inaktif hale getirilir yani öldürülür. Kistleri ultrasonografik görüntüsüne göre tiplere ayırıyoruz. Tüm bu tiplerin hepsine cerrahi tedavi mümkündür ancak minimal invaziv radyolojiyi kullanarak ameliyata gerek kalmadan tedavi etme şansımız da var. Ancak safra yollarına açılım olduğunda perkütan tedavinin yeri yoktur cerrahi girim şarttır.Hastalıktan korunmak için almanız gereken önlemler:Evde beslenen kedi köpeklerin veteriner hekim kontrolünde olması ve tüm aşılarının yapılması çok önemli. Sokağa çıkıp tekrar eve gelen evcil hayvanlarla özelikle çocukların yakın temasının engellenmesi de funduszeue.infoığın vücuda yerleşmesi bağışıklık sistemini güçlendirerek engellenebiliyor. Bunun içinse doğru beslenmek, düzenli bir hayat tazı benimsemek, egzersiz yapmak ön plana çıkıfunduszeue.info hastalıktan korkmak yerine hijyenik şartlara dikkat edilmesi gerekiyor. Hastalık oral yolla yani ağız yolu ile bulaştığı için el temizliğine büyük önem verilmesi öneriliyor. Özellikle yemeklerden önce ve sonra ellerin yıkanması hastalıktan korunmada büyük rol oynuyor. Gıdaların temizliği diğer önemli bir faktördür. Gelişmiş ülkelerde hastalığın tama yakın ortadan kaldırılmasında koruyucu hekimliğin önemi büyüktür.