Hz Yunus Kaçıncı Peygamber
Hz. Yunus'un hayatı ve hikayesi! Yunus peygamberin duası, mucizeleri, &#;zellikleri ve kıssası
Hz. Yunus, hakkında İbrani ve İslami kaynaklarda bazı rivayetler vardır. Farklı olan bu rivayetlerde Hz. Yunus’un Ninova kavmine gönderildiği belirtilirken ömrü boyunca Ninovalıları Allah yoluna döndürmek için mücadele ettiği bilinmektedir.
YUNUS'UN HAYATI VE HİKÂYESİ
Hz. Yunus, Hz. Ali’nin bir rivayetine göre 30 yaşında peygamberlik müjdesini almıştır. 83 yaşına kadar da peygamberliğini idam ettirmiştir. 33 yıl süren peygamberlik görevi ile birlikte Ninova’da ibadet ederken hayatını kaybetmiştir.
Ninova, putperest bir kavim iken Hz Yunus bu kavme hak yolunu göstermek için peygamber olarak seçilmiştir. Ancak uzun yıllar uğraş vermesine rağmen sadece iki kişi kendisine inanmıştır. Bu nedenle tebliğinde başarısız olarak nitelendirilir. Bunun üzerine Hz. Yunus, Allah’a canını alması için yakarışda bulunmuştur. Yüce Allah ise bu isteğini kabul etmeyerek “halkına 40 gün müddetle hak yoluna dönmediklerinde onları büyük bir azabın saracağını” iletmesini emretmiştir. Bunun üzerine Hz. Yunus bu emri yerine getirmiş ancak kimse kendisine inanmamıştır. Hz. Yunus emir geldikten sonraki günde halkının yanından ayrılmış ve onları bir başına bırakmıştır. İnsanların yüzleri sararmış ve takatten düşmüşlerdir. Azabın alametleri baş göstermeye başlayınca imana gelerek, halk tövbe etmeye başlamıştır. Yüce yaradan, Ninovalı halkın tövbesini kabul ederek, azabı üzerlerinden kaldırmıştır.
Halkının üzerinden azabın kalktığını ve tövbelerinin kabul edildiğinin haberini alan Hz. Yunus, yalancı olarak görüldüğü için bir gemiye binerek şehri terk etmiştir. Ancak büyük bir fırtına kopmuş ve gemi batma derecesine gelmiştir. Gemide bulunan mürettebat ve yolcular tanrılarına dua ederek kurtulmayı istemiştir. Sonunda birini denize atarak kurban vermeye karar vermişlerdir. Denize atılarak kurban verilecek kişi Hz. Yunus olarak belirlenir ve denize atılır. Daha sonra Hz. Yunus’u büyük bir Balık yutar. Ancak Allah’ın emri ile balık, onu yemez, üç gün bu boyunca midesinde canlı yaşamasına izin verir. Hz. Yunus balığın karnındayken sürekli Enbiya Suresinin ayetini telaffuz eder. “Senden başka ilâh yoktur. Seni tüm noksanlıklardan tenzih ederim. Ben gerçekten haksızlık edenlerden oldum” Hz. Yunus, daha sonra balığın karnından Muharrem ayının onuncu gününde yüce Allah'ın emri ile kurtulur. Balık ise onu Dicle kenarında sahile kusar. Burada Allah (CC) güçsüz ve aç olan Hz. Yunus’a gölge ve besin vermesi için kikayon bitkisini yaratır. Bu sayede İyileşen Hz. Yunus ise peygamberlik görevi için halkının yanına döner.
YUNUS PEYGAMBERİN DUASI
Hz Yunus tövbesi ile bilinen peygamberlerdendir. Yunus balığının içinde iken sürekli olarak okuduğu bir ayet vardır. "Lê ilēhe illê ente subhâneke innî kuntü mine’z-zalimîn" okuduğu bu duası sayesinde kurtulmuştur. Bu duanın anlamı ise sırasıyla şu şekildedir.
"Lê ilêhe illê" “Senden başka gerçek ilah yoktur"
"Ente Sübhaneke innî" "Sınırsız kudret ve yüceliğinle sen her şeyin en üstündesin"
"Kuntu mine'z zalimin" " Ben yapılması gerekeni yapmadığım için kendime haksızlık edenlerdenim!”
YUNUS MUCİZELERİ
Hz. Yunus'un en büyük mucizesi, balığın karnında hayatta kalmasıdır. Ninova halkına da peygamber olduğunu ispat etmek için bazı mucizeler göstermiştir. Bu mucizeler ise aşağıdaki gibidir.
Dua ederek Allah'ın emri ile bulutlardan ateş çıkmasını sağlamış ve ağaçları yakmıştır.
Dua ederek yine Allah'ın emri ile dağdan su çıkarmıştır.
Dağdan çöl kertenkelesi inerek dile gelmiştir. Sözleri ise şu şekildedir. "Yunus bir hak peygamberdir. Halkını Cennet’e ve Yaradanın mağfiretine davet ediyor”
YUNUS'UN ÖZELLİKLERİ VE KISSASI
Hz. Yunus'un bilinen en büyük özelliği sabırsızlığıdır. Allah'a tevekkül ederek tebliğini yerine getirmesi gerekirken bu sabırsızlığı ve zayıflığı nedeniyle tebliğini yerine getirememiştir.
S&#;ff&#;t Suresi - . Ayet Tefsiri
Ayet
- وَاِنَّ يُونُسَ لَمِنَ الْمُرْسَلٖينَؕ
﴿١٣٩﴾
- اِذْ اَبَقَ اِلَى الْفُلْكِ الْمَشْحُونِۙ
﴿١٤٠﴾
- فَسَاهَمَ فَكَانَ مِنَ الْمُدْحَضٖينَۚ
﴿١٤١﴾
- فَالْتَقَمَهُ الْحُوتُ وَهُوَ مُلٖيمٌ
﴿١٤٢﴾
- فَلَوْلَٓا اَنَّهُ كَانَ مِنَ الْمُسَبِّحٖينَۙ
﴿١٤٣﴾
- لَلَبِثَ فٖي بَطْنِهٖٓ اِلٰى يَوْمِ يُبْعَثُونَ
﴿١٤٤﴾
- فَنَبَذْنَاهُ بِالْعَرَٓاءِ وَهُوَ سَقٖيمٌۚ
﴿١٤٥﴾
- وَاَنْبَتْنَا عَلَيْهِ شَجَرَةً مِنْ يَقْطٖينٍۚ
﴿١٤٦﴾
- وَاَرْسَلْنَاهُ اِلٰى مِائَةِ اَلْفٍ اَوْ يَزٖيدُونَۚ
﴿١٤٧﴾
- فَاٰمَنُوا فَمَتَّعْنَاهُمْ اِلٰى حٖينٍؕ
﴿١٤٨﴾
Meal (Kur'an Yolu)
﴾﴿
Kuşkusuz Y&#;nus da el&#;ilerimizdendi.﴾﴿
Vaktiyle o, y&#;kl&#; bir tekneyle &#;lkesinden ka&#;mıştı.﴾﴿
Kur’aya girdi ve kaybedenlerden oldu.﴾﴿
Kendisini (b&#;y&#;k bir) balık yuttu. Doğrusu o (bundan &#;nce) kınanacak bir iş yapmıştı.﴾﴿
Eğer o, Allah’ın şanını y&#;celtenlerden olmasaydı kıyamete kadar balığın karnında kalacaktı.﴾﴿
Sağlığı bozulmuş olarak onun ıssız bir kıyıya bırakılmasını sağladık;﴾﴿
&#;st&#;ne (g&#;lge yapması i&#;in) kabak t&#;r&#;nden bir bitki bitirdik.﴾﴿
Bir defa daha onu y&#;z bin ya da daha fazla kişiye el&#;i olarak g&#;nderdik.﴾﴿
Bu defa onlar iman ettiler, biz de kendilerini belirli bir vakte kadar nimetlerimizle yaşattık.Tefsir (Kur'an Yolu)
Yûnus aleyhisselâm, Kur’an-ı Kerîm’de altı yerde anılmaktadır; Nisâ sûresinde (4/) kendilerine vahiy gönderilen peygamberler arasında zikredilmekte; En‘âm sûresinde (6/86) on yedi peygamberin ismi sıralanırken onun da adı geçmekte; Yûnus sûresinde (10/98) kavminin inkârdan vazgeçerek helâk edilmekten kurtuldukları bildirilmekte; Enbiyâ sûresinde (21/) tebliğinin başlangıcında halkının kendisine inanmamasına kızarak ülkesini terkettiği, ancak Allah tarafından sıkıntıya uğratılınca yanlışlığının farkına varıp “karanlıklar içinde” (balığın karnında) iken, “Senden başka hiçbir tanrı yoktur. Seni tenzih ederim. Gerçekten ben kötü işler yapmışım!” diyerek Allah’a yakardığı; bunun üzerine duasının kabul edilip sıkıntı ve kederden kurtarıldığı bildirilmekte; Kalem sûresinde (68/) sabırsızlık gösterip öfkeye kapılması eleştirilmekte, ardından Allah’ın nimeti sayesinde içine düştüğü durumdan kurtulduğu anlatılmaktadır. Konumuz olan âyetlerde ise ülkesinden ayrıldıktan sonra başına gelenler hakkında kısa bilgi yer almaktadır. Kur’an’ın amacı, salt tarihî bilgi vermek değil, olayın ibret verici yönünü öne çıkarmak olduğu için onun hayatı hakkında daha fazla ayrıntı vermeye gerek görülmemiştir.
Kitâb-ı Mukaddes’te Hz. Yûnus hakkında genel hatlarıyla Kur’an’da verilenlerle de uyuşan daha ayrıntılı bilgi bulunmaktadır (Yunus, bablar). Buna göre milâttan önce VIII. yüzyılda Asur Devleti’nin başşehri Ninevâ’nın halkını Allah yoluna davet etmesi için Rab tarafından görevlendirilen Yûnus, bu emri dinlemeyip ülkesinden kaçmak üzere Yafa’dan Tarşiş’e (Tarsus) gidecek olan bir gemiye biner. Fırtınaya yakalanan geminin batmaması için bütün yükü denize bırakıldığı gibi çekilen kur’a sonucu Yûnus da atılır ve onu Rabbin gönderdiği bir balık yutar. Balığın karnında hatasını anlayıp dua eder; bunun üzerine balık onu karaya kusar. Tekrar Ninevâ’ya gitmekle görevlendirilir. Halkı tövbe edip kendisine inanır ve cezalandırılmaktan kurtulur.
Yûnus kıssasından çıkan sonuç şudur: Allah Teâlâ peygamberlerini, başlarına gelen olağan dışı olaylarla eğitmiş, zorlu geçecek bir tevhid mücadelesine hazırlamıştır. Hz. Yûnus’un büyük bir balık, muhtemelen bir balina aracılığıyla boğulmaktan kurtulması mûcizevî bir olaydır.
Tefsirlerde verilen bilgiye göre Yûnus kavmini uzun süre (bir rivayete göre otuz üç sene) putperestlikten vazgeçirip tevhid inancını benimsemeye çağırmışsa da bunda başarılı olamayınca artık onların ıslah olmayacağını düşünüp kızgınlıkla ülkesini terketmiş ve bu sabırsızlığı sebebiyle cezalandırılmıştır (bk. Enbiyâ 21/). Taberî, âyete dayanarak Yûnus’un, bu musibet başına gelmezden önce Allah’a karşı kulluk görevlerini titizlikle uygulamış olması sayesinde balık vasıtasıyla kurtarıldığını belirtir (XXIII, 99). Buna göre onun, kötü olarak nitelediği ve pişman olduğu davranışı (Enbiyâ 21/87), bir anlık gaflet ve öfkeden kaynaklanmış, çektikleriyle de bedelini ödemiştir. “balığın karnında kalırdı” ifadesi, “olsaydı olurdu” şeklinde bir varsayıma dayanıyor; yani o, iyi bir kul olmasaydı balık kendisini yutacak, orada ölecek ve tekrar dirilmesi kıyamete kalacaktı.
Kaynak :Kur'an Yolu Tefsiri Cilt: 4 Sayfa:
Kur'an-ı Kerim Portalı
Diyanet İşleri Başkanlığı Kur'an-ı Kerim Portalında Kur'an hakkında istediğiniz biligilere ulaşabileceksiniz
Bağlantılar
- Windows
- Windows Store
- IOS
- Android
- Mac
Uygulamalar
- Windows
- Windows Store
- IOS
- Android
- Mac