kaynağı değiştir]
Musâhip sözcüğü Osmanlı'da padişahın yakın dostu ve yardımcısı olan kimse için nedim kavramına benzer şekilde de kullanılmıştır.[3] Örneğin bilgisi ve nükteli konuşmasıyla padişah IV. Murat'ın gözüne giren Evliya Çelebi, dört sene sarayda yaşayarak padişahın musâhipliğini yapmıştır.[4]
Ana madde: Alevî inancı
Ana hatlarıyla musâhiplik müessesesine şu şekilde girilir: Musâhip olmak isteyen kimseler önceden aralarında anlaşırlar ve yakın çevrelerinin rızasını alırlar. Bir dede rehberliğinde mürşide başvururlar. Mürşid tarafından kendilerine üç kez düşünme süresi tanınır. Bu sürelerin uzunluğu mezhepler arasında farklılık gösterebilir. Üçüncü bekleme ve düşünme süresinin sonunda fikirlerinden hâlâ caymamışlarsa, Cem esnasındaki bir törenle musâhip olurlar. Musâhiplerin öz kardeşten yakın olduğuna inanılır ve birbirlerine her konuda destek ve yoldaş olmaları beklenir.
Musâhipliğin farklı aileleri yakınlaştırdığına, bu yönüyle toplumsal barışa destek olduğuna; aynı zamanda şahsî ve manevî huzuru artırdığına inanılır.[2]
Musâhiplik Pir Sultan Abdal tarafından şöyle tarif edilir:
Eğer farz içinde farzı sorarsan,
Yine farz içinde farzdır musâhip,
Dört kapıdan kırk makamdan ararsan,
Yine farz içinde farzdır musâhip.
Musâhipsiz kişi ceme gelir mi,
Ettiği niyazlar kabul olur mu,
Muhammed-Ali’den derman bulur mu,
Yine farz içinde farzdır musâhip.
Musâhipsiz ise ceme götürmen,
Tecellisi bozuk Hakk'a yetirmen,
Musâhipsiz ile durup oturman,
Yine farz içinde farzdır musâhip.
Farz Allah’tan kaldı ya sünnet kimden,
Musâhibin işi daima sırdan,
Musâhipli kişi ol Şah-ı Merdan,
Yine farz içinde farzdır musâhip.
Pir SultanAbdal'ım hey kerem-kanı,
Yine sensin dü cihanın sultanı,
Aşnanı buldun müsahibin hani,
Yine farz içinde farzdır musâhip.
48 Blent AKIN T.C Kltr ve Turizm Bakanlığı Aynı ritelin yrelere ve ocaklara bağlı olarak gsterdiği birtakım şekil ve ierik farklılık- larından oluşan ritelik/kltrel eşitliliği Musahip Kurbanı Cemi’nde gerekleştirilen bazı uygu- lama ve kullanılan malzemelerden bir rnekle aıklayabiliriz. Musahip Kurbanı Cemi’nde erkn hizmetleri sırasında, musahip olmaya aday drt talibin “Musahiplik Kefeni”nin altına dizilişi sıra- sında, bazı yrelerde veya ocaklarda erkekler yan yana dururken bazılarında bir erkek bir kadın şeklinde bir sıralama yapıldığı grlr. Yine bazı ocaklarda mrebbi de musahiplik kefeninin al- tına girerken bazılarında dışında durur ya da mrebbi bu uygulamaya hi eşlik etmez. Bu erkn hizmeti sırasında kullanılan kefen adı verdilen rt de oğunlukla beyaz olmakla birlikte, kimi zaman yeşil olduğu da grlmektedir. Yine “Tarik” ya da “Erkn Ağacı/Değneği” adı verilen ve inan meunsupları tarafından kutsiyet atfedilen değnek de ocaklara ya da yrelere bağlı olarak , beş, yedi ya da on iki boğumlu olabilmektedir. erağ hizmeti sırasında geleneksel ocağa ya da yreye zg erağ dışında, kandil, gaz lambası ya da mum kullanılabilmektedir. İcra edilen semahlar ocak ve yrelere gre icra şekli ve sresi bakımından eşitlilik gstermektedirler. Ancak yukarıda da belirttiğimiz gibi tm bu hususlar, ilgili cem ritelinde icra edilen hizmetlerin riteldeki konumunu, icra bağlamını, amacını, ana iskeletini (yapısını) ve işlevlerini değiştirmemektedir. Bu farklı uygulamalar, ierik ve şekil zellikleri bakımından ritellerin yapısal bir değişime uğraması- na yol amamış, yalnızca bu iki hususta kltrel bir zenginlik ve eşitlilik oluşmasını sağlamıştır. Bu konuya doğrudan yre ve ocaklardaki uygulamalar zerinden de birok rnek verme- miz mmkndr. Bazı cem ritelleri ierisinde gerekleştirilen hizmetlere verilen isimlerin, icra biimlerinin ya da bu cemlerde kullanılan malzemelerin yre ve ocaklara gre farklılık gsterdiği grlebilir. 10 rnek vermek gerekirse Diyarbakır yresinde yerleşik bulunan Musa-yı Kazım, Ağu- ien, İmam Zeynel Abidin ya da Dede Garkın ocakları mensupları ile Malatya, Elazığ, Tunceli, Adıyaman ve Gaziantep’te yerleşik bulunan aynı ocak mensupları karşılaştırıldığında, Musahip Kurbanı Cemi’nde hizmetlere verilen isimlerin, icra biimlerinin ya da bu cemlerde kullanılan mal- zemelerin bazılarının birbirinden farklı olduğunu grrz. Aynı durum, farklı adlarla anılan ocaklar iin de geerlidir. Alevi inancına mensup topluluklar arasında gerekleştirilen herhangi bir ceme ait hizmetlerin icra biimlerinin, adlandırmalarının ve icra sırasında kullanılan malzemelerin Ku- reyşan Ocağı, Veli Baba Sultan Ocağı, Şcaeddin Veli Ocağı, Hacı Ali Turabi Ocağı, Battal Gazi Ocağı, Şeyh Ahmed Dede Ocağı, Teslim Abdal Ocağı, Şah İbrahim Veli Ocağı, Seyyid Ali Sultan Ocağı, Ağuien Ocağı vb. gibi daha birok ocak arasında bu bakımdan farklılıklar gstermesi mmkndr. Ancak burada dikkat edilmesi gereken husus, bu yzeysel farklılıkların, hibir za- man cem ritellerinin ve sz konusu hizmetlerin gerekleştirilme amacını, işlevsel zelliklerini, cem ritelinin ana iskelet yapısını (yapısal zelliklerini) ve icra bağlamını değiştirmediğidir. Bunun da tesinde birok araştırmacı tarafından farklılık olarak nitelendirilen bu hususiyetlerin, Alevi inan sistemi ierisinde farklılıktan te eşitlilik ve zenginlik olarak kabul edildiği grlr. Nitekim Alevi inan sistemi, ocaklar ve yreler arası bu ritelik eşitliliği “yol bir, srek binbir” szyle aık- lar. “Srek” szcğ, en kısa ifadeyle “yolun srdrlme/uygulama biimi”dir. Dolayısıyla srekte 10 Farklı Alevi ocakları tarfından gerekleştirilen cemlerde, tarih sre ierisinde bilhassa glerin de etkisiyle zaman zaman ritelik anlamnda etkileşim olması kaınılmazdır. Bu durum, cemlerin yapı, işlev ve bağlam zelliklerini etkilemediği gibi, bu ritelerin tasnifi hususunda da bir farklılığa yol amamamaktadır. Sz konusu ritelik etkileşime rnek teşikil edebilecek bir alışma iin bk. Mehmet Ersal, “Alevi İnan Sisteminde Ocaklar Arası Ritelik Senkretizm”. Prof. Dr. Fikret Trkmen Kitabı, edt. Alimcan İnayet, Zeki Kaymaz. İzmir: Ege niversitesi Basımevi,
Made with FlippingBook
RkJQdWJsaXNoZXIy NTU2NTE2çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası