Duygu Belirten Ifadeler

duygu belirten ifadeler

Cümleler

Yakınma (Şikayet)

Sitem

Hayıflanma

Pişmanlık

Olasılık (İhtimal)

Tahmin (Sezgi)

Göster

Keske onun kalbini kırmasaydım.

Hala odasını doplamayı öğrenemedi.

Küfür etmeyi artık bırakmalısın.

Düzenli çalışırsan derslerinde başarılı olabilirsin.

Bu kadar fazla yemek yememeliydim.

Keşke o kitabı alsaydım.

Bulutlar geliyor, yağmur yağabilir.

Hafta sonu tiyatroya gidebilirim.

İnsanlara yardım etmelisin.

Nerede, nasıl davranacağını bir bilse.

Bu konuyu seninle konuşsaydım iyi olacaktı.

Bana haber vermeden tiyatroya gitmişsin.

Öğretmen şimdiye kadar gelmiştir.

Sınavdan düşük not alabilirim.

Güzelim bahçeyi talan etmişler.

Yalan söylediğim için çok üzgünüm.

Derslerime düzenli çalışmalıydım.

Bu pastayı Ayşe yapmıştır.

Her yeri pis bırakmışlar.

Beni niye hiç aramıyorsun?

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yakınma anlamı vardır?
A) İzmir'e gitmemekle hata yaptım.
B) Onun küfür etmesi hiç doğru değil.
C) İyi ki ders çalışmışım.
D) Bu yaptığın davranışı sana yakıştıramadım.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde hayıflanma anlamı vardır?
A) Keşke Sinemaya gitmeseydim.
B) Sana güvenmem hataydı.
C) Keşke proje görevini Türkçe'den alsaydım.
D) Bu kazağı almasaydım.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tahmin anlamı vardır?
A) Bu yaz tatilinde köye gidebiliriz.
B) Kitabımı sınıfta unutmuş olabilirim.
C) Düğüne çok kişi gelebilir.
D) Bu saatte kapıyı çalan kapıcıdır.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde özlem anlamı vardır?
A) Ali'yi uzun zamandan beri görmüyorum.
B) Nerede o eski bayramlarımız!
C) Görmeyeli boyun uzamış.
D) Eskiden burada tarla vardı.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde beğenme anlamı yoktur?
A) Öğrenci dediğin böyle saygılı olur.
B) Yediğim yemek çok lezzetliydi.
C) Bu yemek benim gözümü doyurmaz.
D) Sınıftaki en iyi proje görevi seninki olmuş.

"Bana bu sözleri söylemen hiç doğru değil." Bu cümleye hakim olan duygu aşağıdakilerden hangisidir?
A) Pişmanlık
B) Sitem
C) Hayıflanma
D) Yakınma (Şikayet)

"Keşke seni çağırmasaydım." Bu cümleye hakim olan duygu aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yakınma (Şikayet)
B) Hayıflanma
C) Sitem
D) Pişmanlık

"Farz edelim ki bu yıl iyi bir liseye gidemedin." Bu cümleye hakim olan duygu aşağıdakilerden hangisidir?
A) Varsayım
B) Pişmanlık
C) Hayıflanama
D) Sitem

"Sen kim beni satrançta yenmek kim!" Bu cümleye hakim olan duygu aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hayıflanma
B) Azımsama
C) Küçümseme
D) Sitem

"Koca sınıfta ödevini yapan sadece üç kişi mi?" Bu cümleye hakim olan duygu aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sitem
B) Azımsama
C) Küçümseme
D) Hayıflanma

Cümleler, düşüncelerimizi bildirmenin yanı sıra duygularımızı da ifade edebileceğimiz yapılardır. Cümleleri, ifade ettikleri duyguya göre on dört başlık altında inceliyoruz:

1. Yakınma (Şikâyet) Cümleleri

Bir durumdan duyulan rahatsızlığın dile getirildiği, şikayet bildiren cümlelerdir.

Örnek(ler)

» Gittiğinden beri hiç aramadı.
» On üç yaşına girdi, halen odasını toplamayı öğrenemedi.
» Nerede nasıl davranacağını bir öğrenebilse.
» Güzelim sahil kasabası iki yılda beton yığınına döndü.
» İnsanlar hâlâ uğradıkları haksızlıklara ses çıkarmıyor.

2. Hayıflanma Cümleleri

Geçmişte yapılamayanlar, elden kaçırılanlar için duyulan üzüntüye hayıflanma denir. Hayıflanma cümleleri, bir kişinin geçmişte yapamadığı bir işten dolayı duyduğu üzüntüyü anlatan cümlelerdir.

Örnek(ler)

» Öğretmenin anlattıklarını keşke defterime yazsaydım.
» Hasta olmadan önce sağlığımın kıymetini bilseydim.
» Gençlikte bir güzel gezip eğlenmek varmış.
» Keşke param varken o evi de alsaydım.

3. Pişmanlık Cümleleri

Yapılan bir hata veya yanlış sonucunda duyulan üzüntüyü belirten cümlelerdir.

Örnek(ler)

» Keşke ona bu sözleri söylemeseydim.
» Bu arabayı almamız bir hataydı.
» Buzlu yolda bu kadar hızlı araba kullanmamalıydım.

> Hayıflanma cümleleri ile pişmanlık cümleleri arasındaki fark şudur: Hayıflanma cümlelerinde yapılmayan bir işten dolayı duyulan üzüntü anlatılır, pişmanlık cümlelerinde ise yapılan bir işten dolayı duyulan üzüntü söz konusudur.

4. Sitem Cümleleri

Bir kimsenin yaptığı bir hareketten veya söylediği bir sözden dolayı duyulan üzüntünün, öfkelenmeden yumuşak bir şekilde dile getirildiği cümlelerdir.

Örnek(ler)

» Davete bir beni çağırmamışsın.
» Demek bana haber vermeden sinemaya gittiniz!
» İnsan, kendisine bunca emeği geçen insanı bir kere de olsa arayıp sorar.
» Bir yudum mutluluğu bize çok gördünüz.
» Buraya kadar geldin de bize uğramadın, aşk olsun!

> Sitem cümleleri ile yakınma cümleleri arasındaki fark şudur: Sitem cümlelerinde bir durumdan veya bir kişiden duyulan rahatsızlık kişinin kendisine söylenir, yakınma cümlelerinde ise bir durumdan veya bir kişiden duyulan rahatsızlık başkalarına anlatılır.

5. Ön Yargı (Peşin Hüküm) Cümleleri

Bir kişi veya bir durumla ilgili belirli şart, olay ve görüntülere dayanarak önceden edinilmiş yargıları belirten cümlelerdir. Ön yargılar, olumlu veya olumsuz olabilir.

Örnek(ler)

» Bu işi kesinlikle başaramayacak. (Olumsuz ön yargı)
» Bu kitap bu yılın en çok okunan kitabı olacak. (Olumlu ön yargı)
» Ben zaten onun suçlu olduğunu baştan biliyordum.
» Bu çocuktan sana hayır gelmez.
» O takım bu sene de şampiyon olamaz.

6. Şaşırma Cümleleri

Beklenmeyen bir durum karşısında ne yapacağını, nasıl davranacağını bilememe, hayrete düşme anlamı taşıyan cümlelerdir.

Örnek(ler)

» Böyle ansızın gideceğini hiç düşünmemiştim.
» Sınav sonucunu çok yüksek beklerken düşük gelmesin mi!
» Ne, demek doktor oldun!

7. Özlem (Hasret) Cümleleri

Geçmişte yaşanan günlerin tekrar yaşanma isteğini ya da bir yeri veya kişiyi görme isteğini dile getiren cümlelerdir.

Örnek(ler)

» Yıllardır görmediğim köyüm burnumda tütüyor.
» Ah, nerede o eski İstanbul!
» Eskiden bayramlar bir başka kutlanırdı.
» Fırsat olsa da onu tekrar görebilsem.
» Dedemin yanında olabilseydim şimdi.

8. Sevinç Cümlesi

İstenen veya hoşa giden bir şeyin olmasıyla duyulan sevinci anlatan cümlelerdir.

Örnek(ler)

» Yaşasın, sonunda tatil başladı!
» Üniversiteyi kazandığı için etekleri zil çalıyor.
» Yıllardır görmediği oğlunu görünce ayakları yerden kesildi.

9. Üzüntü Cümleleri

Bir kişinin bir olay veya karşısındakinin durumu ya da çaresizliği karşısında bir şey yapamamayı ifade eden cümlelerdir.

Örnek(ler)

» Sınavdan kötü not aldığımı görünce moralim bozuldu.
» O güzelim kadın, birkaç yılda çöküp yaşlandı.
» Zavallı adam, çocuklarını yetiştirebilmek için ne acılar çekti.

Endişe (Kaygı) Cümleleri

Olumsuz bir durumun gerçekleşme olasılığından dolayı duyulan kaygıyı anlatan cümlelerdir.

Örnek(ler)

» Acaba yolda başlarına bir şey mi geldi?
» Bu kadar bekledik ama ya gelmezse…

Küçümseme Cümleleri

Bir kişiye veya bir olaya değer vermeme, onu küçük görme, önemsememe, hafife alma anlamı taşıyan cümlelerdir.

Örnek(ler)

» O da güya okuyacak da adam olacak.
» Bu maçı kazanıp da şampiyon olacakmış.
» Sen kim, sanatçı olmak kim!
» Bacak kadar boyuyla bize kafa tutuyor.

Azımsama Cümleleri

Bir şeyin miktarca az olduğunu, yetersiz görüldüğünü ifade eden cümlelerdir.

Örnek(ler)

» Bir tanecik mi ayakkabın var?
» Bu kadarcık ücretle çalışamam.
» Günlerdir çalışıyorsun, ne kadar az iş yapmışsın.
» Bu kadar pasta kime yeter.

Beklenti Cümleleri

Gerçekleşmesi beklenen davranış ve işleri bildiren cümlelerdir. Beklentiler bazen gerçekleşir bazen gerçekleşmez.

Örnek(ler)

» Sınavdan yüksek not almayı umuyorum.
» Annem doğum günümde bana en sevdiğim oyuncağı alacak.
» Bizi bu sefer daha sıcak karşılayacağını düşünmüştük. (Gerçekleşmemiş beklenti)
» Sözde beni de işe alacaktı. (Gerçekleşmemiş beklenti)

Yadsıma (İnkar) Cümleleri

Yadsıma cümleleri, yapılan bir şeyin yapılmadığını, söylenen sözün söylenmediğini veya tanık olunan bir şeyin bilinmediğini ifade eden cümlelerdir.

Örnek(ler)

» Bütün bunları ben mi söylemişim!
» Kim demiş o camı benim kırdığımı!
» Ben hiç böyle bir şey yapar mıyım?

CÜMLEDE ANLAM KONUSUNUN DİĞER BAŞLIKLARI
⇒Neden-Sonuç (Sebep-Sonuç) Cümleleri Konu Anlatımı
⇒Amaç-Sonuç Cümleleri Konu Anlatımı
⇒ Koşul-Sonuç (Şart-Sonuç) Cümleleri Konu Anlatımı
⇒ Karşılaştırma Cümleleri Konu Anlatımı
⇒ Öznel ve Nesnel Yargılı Cümleler Konu Anlatımı
⇒ Doğrudan ve Dolaylı Anlatım Konu Anlatımı
⇒Örtülü Anlam Konu Anlatımı
⇒ Cümle Yorumlama Konu Anlatımı
⇒ Cümlenin İfade Ettiği Anlam Özellikleri Konu Anlatımı
⇒ Cümleye Hakim Olan Duygu Konu Anlatımı

nest...

158324 158325 158326 158327 158328