Onikofaji Tedavisi
kaynağı değiştir]
Ucuz ve yaygın olarak var olan en yaygın tedavi; tırnaklara temiz, tadı acı bir oje uygulamaktır. Genellikle bilinen en acı kimyasal bileşik olan denatonyum benzoat kullanılır. Acı tadı, bireyi tırnak yeme alışkanlığından caydırır.[11]
Daha basit önlemler etkili olmadığında davranış tedavisi yararlıdır. Tırnak yeme alışkanlığını öğrenmeyi ve olasılıkla daha yapıcı bir alışkanlıkla değiştirmeyi amaçlayan Davranışı Tersine Çevirme Eğitiminin, çocuklarda ve yetişkinlerde plaseboya karşı etkinliğini göstermiştir.[12] Çocuklar üzerinde yapılan bir çalışma, Davranışı Tersine Çevirme Eğitimi ile sonuçların, hiçbir tedavinin olmamasından veya nesnelerin alternatif bir davranış olarak manipülasyonundan daha üstün olduğunu göstermiştir; bu da tedaviye olası başka bir yaklaşımdır.[13] Buna ek olarak, sık sık yeme dürtülerini tetikleyen uyaranı hem tanımlamak hem de ortadan kaldırmak için uyaran kontrol terapisi kullanılmaktadır.[14] Ön olumlu sonuçlarla birlikte araştırılan diğer davranışsal yöntemler; ayrıklaştırma (dekuplaj)[15] ve bilekliklerin çıkarılamaz anımsatıcılar olarak kullanılması gibi öz yardım yöntemleridir.[16] Son zamanlarda teknoloji şirketleri, kullanıcıların ellerinin konumunu takip eden giyilebilir aygıtlar ve akıllı saat uygulamaları üretmeye başlamıştır.
Kronik tırnak yiyiciler için başka bir tedavi, ön dişlerin tırnaklara ve çevresindeki kütiküllere zarar vermesini önleyen diş caydırıcı bir aygıt kullanılmasıdır. Yaklaşık iki ay sonra aygıt, tırnak yeme dürtüsünün bütünüyle bir bastırılmasını sağlamaktadır.[17]
İlaçların etkinliğine yönelik kanıtlar çok kısıtlıdır ve rutin olarak kullanılmaz. Çocuklarda ve ergenlerde yapılan küçük bir çift kör randomize klinik çalışma, glutatyon ve glutamat düzenleyicisi olan N-asetilsisteinin yalnızca kısa vadede tırnak yeme davranışını azaltmada plasebodan daha etkili olabileceğini göstermiştir.[18]
Tırnak kozmetikleri tırnak yemenin sosyal etkilerini iyileştirmeye yardımcı olabilir.[19]
Kullanılan yöntemden bağımsız olarak ebeveyn eğitimi, genç tırnak yiyicileri olgusunda, tedavi programlarının etkinliğini en üst düzeye çıkarmak için yararlıdır, çünkü ebeveynler veya diğer aile üyeleri tarafından yapılan bazı davranışlar sorunu devam ettirmeye yardımcı olabilir.[2] Örneğin, cezaların plasebodan daha iyi olmadığı gösterilmiştir ve kimi durumlarda tırnak yeme sıklığını bile artırabilmektedir.
Epidemiyoloji[değiştir Çocuklarda Tırnak Yeme Sorunu
Onikofaji olarak isimlendirilen tırnak yeme, basit hatalar yüzünden birçok aile için ciddi sorun haline gelmekte, yapılan yanlışlıklar basit bir problemi kronikleştirip, tedavisini uzatabilmektedir. Tırnak yemenin nedenlerini bilirseniz, çocukları tırnak yemekten vazgeçirmek için yapılması gerekenleri kolaylıkla uygulayabilirsiniz
. Antalya psikiyatri ve psikoterapi merkezi olarak bu yazımızda tırnak yemenin nedenleri ve tedavisi nedir, tırnak yeme nasıl önlenir, tırnak yiyen çocuğa ne yapmalı sorularını yanıtlayacağız.
Tırnak yeme patoloji noktasına geldiğinde beden odaklı tekrarlayan davranışlar, dürtü kontrol bozukluğu, uyum ve davranış bozukluğu, hatta OKB grubu psikopatolojiler içinde ele alınır. Çocuklarda yaşlarında sık görülürken, çocukların %30’unda rastlanabilmekte, ergenlerde ise %45 sıklığına yaklaşırken, özellikle ergenliğe geçişte pik yapmaktadır.
Kız çocuklarında daha sık görülen tırnak yeme davranışı, genellikle duygusal sorunlardan kaynaklanır. Tırnak yemeye parmak emme, diş gıcırdatma, ağıza farklı materyaller sokma (oyuncak, bez parçası, tahta parçası v.s) gibi kaygı kaynaklı patolojiler de eşlik edebilir.
Dişlerde aşınma, tırnak yatağında enfeksiyon, tenya ve kıl kurdu gibi parazitlerin bulaşması, diş eti iltihabı tırnak yiyenlerde görülen başlıca komplikasyonlardır. Tırnak yiyenlerin, yemeyenlere göre daha sık hastalandığı da bir gerçektir. Nadiren de olsa saç yeme ile birlikte giden tırnak yeme olgularında bağırsak tıkanmaları görülebilmektedir.
İlk yaşlarda oral dönem alışkanlığı olarak çocuklar her şeyi ağızlarına götürüp, bundan büyük zevk alsalar da yaşlarındaki bir çocuk için bu durum artık değişmiş olmalıdır. Her şey normal bile olsa elini ağzına götüren ya da tırnağını kemirmeye çalışan yaşlarındaki çocuğa verilecek tepkiler sorunu hastalık boyutuna taşıyabilmektedir. Aşırı tepkiyle panik halinde elini ağzından çek, bebek gibi davranma, tırnağını yeme gibi uyarılarınız çocuğun sizinle inatlaşmasına ya da dikkatini tırnak yeme üzerinde yoğunlaştırmasına sebep olacak, küçük bir kıvılcım büyük bir yangına dönüşebilecektir. Bu yaşlarda ailelerin yapacağı en olumlu yaklaşım bu hareketleri görmezden gelmek, çocuğun dikkatini başka şeylere yönelterek tırnak yemeyi unutturmaktır.
Tırnak yeme davranışı devam ettiğinde ise öncelikle ailede tırnak yiyen bir büyüğün olup olmadığı araştırılmalı, çocukların çevresindekileri rol model alacağı ve taklit edeceği bilinmelidir. Bunun haricinde çocukta gerginlik, huzursuzluk ve kaygı oluşturacak nedenlerin varlığı tırnak yemenin primer sorumlusudur.
Ebeveynleri tarafından yeterince ilgi ve sevgi görmeyen, aşırı baskı altında tutulan, kurallar altında ezilen, sık sık azarlanan ya da fiziki şiddet gören, başkalarının yanında aşağılanan, yaşının ve kapasitesinin üzerinde sorumluluk verilen çocukların kaygıyı azaltmak için tırnak yemeye yönelebileceğini unutmamalısınız. Çalışmayan annenin iş hayatına başlayarak çocukların bakıcıya verilmesi, bakıcı değişimi, bakıcıdan memnuniyetsizlik, anne baba ayrılığı, boşanma, aileye yeni bir kardeş katılımı, kardeşler arası kıskançlık, sevilen birinin hastalanması, hastaneye yatması ya da ölümü gibi sebepler de çocuklarda tırnak yemeye yol açabilir.
Korku ve gerilim filmlerinin, şiddet içeren haber ve videoların çocuğa izlettirilmesi çocukta gerginlik, huzursuzluk ve endişe yaratacak, bu da tırnak yeme olarak geri dönebilecektir. Çocuk kendi halinde oynarken bile bir gözü ve kulağının sizin izlediğiniz filmde olabileceğini unutmamalı, bu konuda gereken titizliği göstermelisiniz.
Okul dönemindeki çocuklarda özgüven eksikliği, öğretmen ya da aile tarafından cezalandırılma korkusu, aile içinde değersiz hissetme, başarısızlık korkusu, ebeveynlerin okul başarısı için yaptıkları baskılar, okul ve öğretmen kaynaklı farklı sorunlar, arkadaşlarla yaşanan iletişim ve ilişki sorunları, arkadaş edinememe, ev içi şiddet ya da dikkat eksikliği veya öğrenme güçlüğü gibi medikal problemlerin varlığı nedeniyle eğitimde yaşanan güçlükler tırnak yemenin nedenleri arasındadır.
Çocukluk ve ergenlik sorunları erişkinlik dönemine kadar çözümlenemediğinde yetişkinlerde de tırnak yeme görülebilir. Bu öfke, şiddet ve saldırganlık dürtülerinin dışa vurumu olabileceği gibi, kendine güven eksikliği, korku ve kaygı yaratan herhangi bir durum, aile içi sorun ve çatışma, kıskançlık, ilgi ve sevgi eksikliği, baskıcı ve kontrolcü aile ortamında yetişme de sebepler arasında sayılabilir.
Çocuğunuz tırnak yiyorsa 4 yaşına kadar görmezden gelerek dikkatini başka yöne çekmek tedavide ilk basamak olmalıdır. Azarlamak, eleştirmek, korkutmak, cezalandırmak sorunu çözmek yerine alevlendirecektir. Çocuğun rol model aldığı tırnak yiyen bir büyüğü olmadığından emin olmalı, çocuğunuzu saatlerce bilgisayar başında şiddet içeren oyunlarla oynamaktan alıkoymalı, korku ve gerilim filmlerini izlemesine izin vermemelisiniz. Tırnaklara sürülen acı, fakat zararsız kozmetik ürünlerden de tırnak yeme tedavisinde yararlanabilirsiniz. Ebeveyn olarak asli göreviniz çocuğun duygu ve düşüncelerini rahatça ifade edebilmesine fırsat vermenizdir.
Tüm bunlara rağmen çocuğunuz halen tırnak yiyorsa bir uzman desteği alma zamanı gelmiştir. Psikiyatristiniz kaygıyı gidermeye, özgüveni artırmaya yönelik terapi desteği verecek, dikkat eksikliği benzeri bir bozukluk söz konusu ise gereken medikal tedaviyi yapacaktır. Hipnozun da tırnak yeme tedavisinde etkili bir yöntem olduğunu söyleyebiliriz.
Antalya Psikiyatri ve Psikoterapi Merkezi, Çocuk Psikolojisi Antalya.
Psikiyatri Uzmanı ve Psikoterapist Emine Filiz Uluhan.
kaynağı değiştir]
Çocuklarda Tırnak Yeme Sorunu
Onikofaji olarak isimlendirilen tırnak yeme, basit hatalar yüzünden birçok aile için ciddi sorun haline gelmekte, yapılan yanlışlıklar basit bir problemi kronikleştirip, tedavisini uzatabilmektedir. Tırnak yemenin nedenlerini bilirseniz, çocukları tırnak yemekten vazgeçirmek için yapılması gerekenleri kolaylıkla uygulayabilirsiniz
. Antalya psikiyatri ve psikoterapi merkezi olarak bu yazımızda tırnak yemenin nedenleri ve tedavisi nedir, tırnak yeme nasıl önlenir, tırnak yiyen çocuğa ne yapmalı sorularını yanıtlayacağız.
Tırnak yeme patoloji noktasına geldiğinde beden odaklı tekrarlayan davranışlar, dürtü kontrol bozukluğu, uyum ve davranış bozukluğu, hatta OKB grubu psikopatolojiler içinde ele alınır. Çocuklarda yaşlarında sık görülürken, çocukların %30’unda rastlanabilmekte, ergenlerde ise %45 sıklığına yaklaşırken, özellikle ergenliğe geçişte pik yapmaktadır.
Kız çocuklarında daha sık görülen tırnak yeme davranışı, genellikle duygusal sorunlardan kaynaklanır. Tırnak yemeye parmak emme, diş gıcırdatma, ağıza farklı materyaller sokma (oyuncak, bez parçası, tahta parçası v.s) gibi kaygı kaynaklı patolojiler de eşlik edebilir.
Dişlerde aşınma, tırnak yatağında enfeksiyon, tenya ve kıl kurdu gibi parazitlerin bulaşması, diş eti iltihabı tırnak yiyenlerde görülen başlıca komplikasyonlardır. Tırnak yiyenlerin, yemeyenlere göre daha sık hastalandığı da bir gerçektir. Nadiren de olsa saç yeme ile birlikte giden tırnak yeme olgularında bağırsak tıkanmaları görülebilmektedir.
İlk yaşlarda oral dönem alışkanlığı olarak çocuklar her şeyi ağızlarına götürüp, bundan büyük zevk alsalar da yaşlarındaki bir çocuk için bu durum artık değişmiş olmalıdır. Her şey normal bile olsa elini ağzına götüren ya da tırnağını kemirmeye çalışan yaşlarındaki çocuğa verilecek tepkiler sorunu hastalık boyutuna taşıyabilmektedir. Aşırı tepkiyle panik halinde elini ağzından çek, bebek gibi davranma, tırnağını yeme gibi uyarılarınız çocuğun sizinle inatlaşmasına ya da dikkatini tırnak yeme üzerinde yoğunlaştırmasına sebep olacak, küçük bir kıvılcım büyük bir yangına dönüşebilecektir. Bu yaşlarda ailelerin yapacağı en olumlu yaklaşım bu hareketleri görmezden gelmek, çocuğun dikkatini başka şeylere yönelterek tırnak yemeyi unutturmaktır.
Tırnak yeme davranışı devam ettiğinde ise öncelikle ailede tırnak yiyen bir büyüğün olup olmadığı araştırılmalı, çocukların çevresindekileri rol model alacağı ve taklit edeceği bilinmelidir. Bunun haricinde çocukta gerginlik, huzursuzluk ve kaygı oluşturacak nedenlerin varlığı tırnak yemenin primer sorumlusudur.
Ebeveynleri tarafından yeterince ilgi ve sevgi görmeyen, aşırı baskı altında tutulan, kurallar altında ezilen, sık sık azarlanan ya da fiziki şiddet gören, başkalarının yanında aşağılanan, yaşının ve kapasitesinin üzerinde sorumluluk verilen çocukların kaygıyı azaltmak için tırnak yemeye yönelebileceğini unutmamalısınız. Çalışmayan annenin iş hayatına başlayarak çocukların bakıcıya verilmesi, bakıcı değişimi, bakıcıdan memnuniyetsizlik, anne baba ayrılığı, boşanma, aileye yeni bir kardeş katılımı, kardeşler arası kıskançlık, sevilen birinin hastalanması, hastaneye yatması ya da ölümü gibi sebepler de çocuklarda tırnak yemeye yol açabilir.
Korku ve gerilim filmlerinin, şiddet içeren haber ve videoların çocuğa izlettirilmesi çocukta gerginlik, huzursuzluk ve endişe yaratacak, bu da tırnak yeme olarak geri dönebilecektir. Çocuk kendi halinde oynarken bile bir gözü ve kulağının sizin izlediğiniz filmde olabileceğini unutmamalı, bu konuda gereken titizliği göstermelisiniz.
Okul dönemindeki çocuklarda özgüven eksikliği, öğretmen ya da aile tarafından cezalandırılma korkusu, aile içinde değersiz hissetme, başarısızlık korkusu, ebeveynlerin okul başarısı için yaptıkları baskılar, okul ve öğretmen kaynaklı farklı sorunlar, arkadaşlarla yaşanan iletişim ve ilişki sorunları, arkadaş edinememe, ev içi şiddet ya da dikkat eksikliği veya öğrenme güçlüğü gibi medikal problemlerin varlığı nedeniyle eğitimde yaşanan güçlükler tırnak yemenin nedenleri arasındadır.
Çocukluk ve ergenlik sorunları erişkinlik dönemine kadar çözümlenemediğinde yetişkinlerde de tırnak yeme görülebilir. Bu öfke, şiddet ve saldırganlık dürtülerinin dışa vurumu olabileceği gibi, kendine güven eksikliği, korku ve kaygı yaratan herhangi bir durum, aile içi sorun ve çatışma, kıskançlık, ilgi ve sevgi eksikliği, baskıcı ve kontrolcü aile ortamında yetişme de sebepler arasında sayılabilir.
Çocuğunuz tırnak yiyorsa 4 yaşına kadar görmezden gelerek dikkatini başka yöne çekmek tedavide ilk basamak olmalıdır. Azarlamak, eleştirmek, korkutmak, cezalandırmak sorunu çözmek yerine alevlendirecektir. Çocuğun rol model aldığı tırnak yiyen bir büyüğü olmadığından emin olmalı, çocuğunuzu saatlerce bilgisayar başında şiddet içeren oyunlarla oynamaktan alıkoymalı, korku ve gerilim filmlerini izlemesine izin vermemelisiniz. Tırnaklara sürülen acı, fakat zararsız kozmetik ürünlerden de tırnak yeme tedavisinde yararlanabilirsiniz. Ebeveyn olarak asli göreviniz çocuğun duygu ve düşüncelerini rahatça ifade edebilmesine fırsat vermenizdir.
Tüm bunlara rağmen çocuğunuz halen tırnak yiyorsa bir uzman desteği alma zamanı gelmiştir. Psikiyatristiniz kaygıyı gidermeye, özgüveni artırmaya yönelik terapi desteği verecek, dikkat eksikliği benzeri bir bozukluk söz konusu ise gereken medikal tedaviyi yapacaktır. Hipnozun da tırnak yeme tedavisinde etkili bir yöntem olduğunu söyleyebiliriz.
Antalya Psikiyatri ve Psikoterapi Merkezi, Çocuk Psikolojisi Antalya.
Psikiyatri Uzmanı ve Psikoterapist Emine Filiz Uluhan.
Tırnak yeme genellikle parmaklarda enfeksiyon gibi zararlı etkilere yol açar. Bu sonuçlar, doğrudan yemenin fiziksel hasarından veya enfeksiyon taşıyıcısı haline gelen ellerden kaynaklanır. Üstelik sosyal bir etkisi de olabilir.[2]
On tırnak genellikle aynı derecede ısırılır. Yenmiş tırnaklar, kütiküllerin derisinde parçalanmaya yol açabilir. Kütiküller, uygun olmayan bir biçimde soyulduğunda paronişi gibi mikrobiyal ve viralenfeksiyonlara duyarlı hale gelmektedir. Tükürük daha sonra deride kızarma yapabilir ve deriye hastalık bulaştırabilir.[2][3] Nadir durumlarda, tırnak yatağının tahrip olması nedeniyle tırnak yemeden yıllarca sonra tırnağın ciddi bir biçimde bozulmasına neden olabilir.[4]
Tırnak yeme, diş eti hasarı ve ön dişlerin maloklüzyonu gibi ağız sorunlarıyla ilişkili olabilir.[2] Ayrıca tırnak yüzeyinin altına gömülü kıl kurtlarını veya bakterilerianüs bölgesinden ağza aktarabilir. Yenen tırnaklar yutulursa bazen mide sorunları gelişebilir.[5]
Tırnak yeme; tırnak yiyende suçluluk ve utanç duygusu, düşük yaşam kalitesi ve aile içinde veya sosyal çevrede damgalanmada artışın kaynağı olabilir.[2][6]