Tripitaka Ana Başlıkları Değildir

tripitaka ana başlıkları değildir

İnsanoğlu, geçmişten beri sürekli merak eder ve sorgular. Bu durum, insanlık tarihini belirler ve insanın dünyasını aydınlatır. Geçmişten günümüze kadar gelen dini, ahlaki öğretiler de hayatımızı belirleyen unsurlardır. Bu gelenekler dahilinde işlenmiş, eski bir yapıt olarak karşımıza çıkan Tripitaka da, hem tarihi hem de dini açıdan önemlidir. Budizme ilgili kişilerin merakını giderecek bir konuya değinmek istiyoruz: Tripitaka nedir? Tripitaka ana başlıkları nedir? Hazırsanız, başlayalım.

Tripitaka Nedir?

Tripitaka, Budist kutsal metinleri olarak bilinir. Budist yasalarının belirlenmesi açısından yazılmış metinlerdir. Tripitaka, Budizm öğretilerini, yaşam tarzını ve diğer unsurları oluşturan kanonik metinler olarak da karşımıza çıkar. Her manastır için farklı olarak 32 kitap vardır. Bu kitaplar sayesinde Budizm öğretilerinin nesilden nesle aktarılması amacı taşır. Hem dini, ahlaki açıdan hem de kültürel yönden önemli eserlerdir.

Tripitaka, oldukça köklü bir geçmişe sahip olmasıyla da bilinir. İlk eserin 1. yüzyılda yazıldığı düşünülmektedir. İlerleyen aşamada ise her Budist’in kendi saghnasını yazdığı bilinir. Böylece her manastıra ait 32 farklı eser oluşmuştur. Bu eserler, Pali dilinde yazılarak günümüze kadar değişmeden gelmiştir. Budizm’in ortak değer ve yargılarını barındırdığından günümüzde de hala kullanılan dini, ahlaki eserler arasındadır.

Eser içinde Buda’nın hayatıyla ilgili bilgiler vardır. Nasıl bir yaşam sürdüğü, vaazları, konuşmaları, yorumları eserde bulunur. Ayrıca Budist rahip ve rahibelerin yaşamlarının nasıl olması gerektiği anlatılır. Budizm felsefesini ayrıntılı bir şekilde açıklayan Tripitaka, üç bölümden oluşur. Bu bölümler; Vinaya Pitaka, Sutta Pitaka ve Abhidhamma Pitaka şeklindedir.

Tripitaka Ana Başlıkları Nedir?

Tripitaka, Budizm’in kutsal kitabı olarak düşünülür. Bu eser, üç bölümden oluşarak Budizm felsefesini ayrıntılı bir şekilde öğretilmesini sağlar. Üç bölümde de farklı öğretiler mevcuttur. Bu öğretilere göre Budizm şekillenmiştir.

Vinaya Pitaka

Vinaya Pitaka, Tipitaka’nın ilk bölümünü oluşturan metindir. Vinaya Pitaka bölümü, Buda’nın rahipler ve rahibeler için oluşturduğu disiplin kurallarını barındırır. Ayrıca Budist rahip ve rahibelerin hayatları hakkında çeşitli hikâyeler bulunur. Bu hikâyeler, Budist rahip ve rahibelerin nasıl yaşaması gerektiği hakkında bilgiler taşır. Giyimden yeme, içme düzenine kadar her türlü yaşam tarzı Vinaya Pitaka bölümündedir.

Vinaya Pitaka bölümü, Buda’nın yaşamı boyunca yazılmamıştır. Rivayete göre; Buda’nın öğrencisi olan Upali, Buda’nın anlattığı kuralların hepsini biliyordu. Bu kuralları derinlemesine hafızasına kazımıştı. Buda’nın ölümünden sonra Upali, kuralları keşişlere anlattı. Böylece Vinaya Pitaka’nın temeli atıldı. Vinaya Pitaka’nın temeli atıldıktan sonra zaman içinde yeni versiyonlar ortaya çıktı.

Vinaya Pitaka bölümünün versiyonları arasında:

Pali Vinaya Pitaka Pali Canon’un bir parçası olarak sunulur. Ardından Theravada Budistleri bu versiyonu izlemiştir. Pali Vinaya Pitaka’nın orijinal dilinde korunan tek versiyonu olduğu düşünülür.
Tibet Vinaya Pitaka ise Tibet Budist ve rahipler ve rahibeler tarafından izlenir. İlk olarak Mulasarvastivada isminde bir Budist Okulu tarafından korunmuş olan Vinaya’nın Tibetçe çevirisidir.
Çince Vinaya Pitaka, Dharmagruptaka adında bir Budist Okulu tarafından korunmuştur. Çin’de var olan Budist Okulları’nda bu versiyon kullanılır. Zamanla Çince Vinaya Pitaka Kore, Tayvan ve Vietnam’da da oluşan Budizm’i içine alır.

Sutta Pitaka

Tripitaka eserinin ikinci bölümünde Sutta Pitaka vardır. Sutta Pitaka bölümünde Buda’nın yaşamı, vaazları, diyaloglarına yer verilir. Ayrıca Buda’nın doğumu ile alakalı yazıları barındırır. Buda’ya ait olan ilk vaaz “Hikmet Yolu” da bu bölüm içinde bulunur. Bu vaaz ahlaki öğretiyi sunmasıyla bilinir. Birçok Budist rahip ve rahibe tarafından bu bölüm öğrenilmiştir.

Sutta Pali ve Sanskritçe dilinde “iplik” anlamına gelir. Bu metafor, düşünsel anlamda “bağlayıcı çizgiyi” ifade eder. Yani bu iplik ile diyalogların, vaazların ana temasını oluşturur. Ayrıca Sutta Pitaka bölümünde bulunan bu vaazlar ve diyaloglar, beş farklı gruba ayrılmıştır. Bu gruplar;

Dingha Nikaya: Sutta Pitaka bölümünde Buda’nın 34 tane uzun vaazını kapsar.
Majjhima Nikaya: Buda’ya ait tane orta uzunluktaki vaazlarını içerir.
Samyutta Nikaya: Konularına göre düzenlenerek sınıflandırılmış vaazlardır.
Anguttara Nikaya: Konularına göre düzenlenen vaazları kapsar.
Khuddaka Nikaya: 15 tane küçük kısa hikayeden oluşan gruptur.

Abhidhamma Pitaka

Abhidhamma Pitaka bölümünde etik, epistemoloji ve psikoloji gibi konulara rastlanır. Suttalarda değinilen konular burada ayrıntısıyla anlatılır. Budizm felsefesinde ele alınan bu konular, Buda’ya dayandırılır. Mantıksal ve psikolojik analizler bulunur. Ancak Abhidhamma Pitaka bölümü uzun tartışmalara neden olmuştur. Çin’de benimsenen Abhidhamma Pitaka, Tibet’te farklılık gösterir.

Abhidhamma Pitaka bölümünde yedi tane alt başlık bulunur. Bunlar;

Dhammasamgani: M.Ö yıllarında oluşturulduğu düşünülen ahlak kurallarının psikolojik analizleridir.
Kathavatthu: M.Ö yıllarında düzenlendiği tahmin edilen dönemin Budist mezhepleri arasındaki tartışmaları barındırır.
Vibhanga: Farklı öğretilerin analiz edildiği bölümdür.
Dhatukatha: Budist öğretiyi sınıflandırmaya çalışan eserlerdir.
Puggalapannatti: İnsanları özelliklerine göre ayıran bölümdür.
Yamaka: Temel Budist öğretilerinin açıklamalarını bulundurur.
Patthanapakarana: Budist öğretilerini 24 bölüm halinde analiz eden kısımdır.

Tripitaka, Budizm için en önemli eserdir. İçinde barındırdığı dini, ahlaki öğretiyle büyük bir etki yaratmıştır. Bu yüzden taşımış olduğu özellikler sayesinde kültürel bir özelliğe sahiptir. Buda’nın sevgi, merhamet gibi konularda verdiği vaazlar da eserde bulunur. Eserde var olan konular hala etkilidir. Bu yüzden günümüzde de hala birçok Budist rahip ve rahibe bu kitabın bölümlerini bilir. Hayatlarını bu kitaptaki öğretilere göre yaşamayı sürdürür.

Budizm felsefesine meraklıysanız, ilginizi çekecek bir içerik daha: Dharma Nedir? Dharma Çarkı Neyi İfade Eder?

Sıkça Sorulan Sorular

Tripitaka'nın Tarihi Nedir?

Tripitaka&#;nın yazılı olarak derlenmesi MÖ 1. yüzyıla kadar uzanabilir. Budizm&#;in sözlü geleneklerden yazılı geleneğe geçiş sürecinde, Budist metinlerin derlenmesi ve korunması önemli bir rol oynamıştır.

Tripitaka'nın Diğer Budist Metinlerden Farkı Nedir?

Tripitaka, Budizm&#;in en kapsamlı ve otoriter metinleridir. Diğer Budist metinler, Tripitaka&#;nın altında yer alır ve genellikle bölgesel veya okul bazlı farklılıklar içerebilir.

Tripitaka'nın Okunması ve Çalışılması İçin Özel Bir Eğitim Gerekli midir?

Tripitaka&#;yı anlamak ve çalışmak için özel bir eğitim ve öğrenim gerekebilir. Budist rahipler ve akademisyenler, Tripitaka&#;yı derinlemesine incelemek ve yorumlamak için genellikle özel bir eğitim alırlar. Ancak Budizm&#;e ilgi duyan herkes Tripitaka&#;dan faydalanabilir ve temel öğretileri anlamak için yaygın olarak mevcut olan tercümelerini kullanabilir.

1. Verilenlerden hangisi Çin’in milli dinlerindendir?

Cevap : Konfüçyanizm

2. Hinduizm’in kutsal metinlerine verilen isim hangisidir?

Cevap : Vedalar

3. İslam dini başkasının malına yönelik saldırıları ve haksız yollardan kazanç elde etmeyi yasaklamıştır ona göre hangisinin haksız kazanç yollarından biri olduğu söylenemez?

Cevap : Hibe

4. İnsan dünya düzenine uygun olarak yaşamalı gayret sarf etmeksizin tanrının kanunlarına tâbi olmalıdır Bu duruma ………. anlamına gelen “wu wei” prensibi denir.
Bu parçada boş bırakılan yere verilenlerden hangisi getirilmelidir?

Cevap : Eylemsizlik

5. Din akıl sahiplerini kendi istek ve hür iradeleriyle hayırlı olan şeylere sevk eden ilahi kanunlar bütünüdür insani ve ahlaki olgunluğa ulaşmak için tutulacak en doğru yoldur Bu sebeple insan hayatını dinin belirlediği ölçülere göre yaşamalıdır bu metinden din ile ilgili hangi sonuca ulaşılamaz?

Cevap : insanın fıtratında var olan bir duygudur

6. Sangha teşkilatı dünyanın en eski rahipler topluluğudur rahipler manastırda bir köşeye çekilip insanlardan uzak yaşarlar budizmde ruhban hayatı fakirlik bekarlık ve sessizliğe dayanır rahiplik teşkilatına giren saç ve sakalını keser sarı elbiseler giyer yetkili rahibin önünde 3 defa iman ikrarında bulunur.
Bu metinden Budizm ile ilgili seçeneklerden hangisine ulaşılamaz?

Cevap : İbadetler belirli gün ve zamanlarda yapılır

7. İnsanların yaratılıştan getirdiği tevhide yönelme özelliği anlamına gelen kavram hangisidir?

Cevap : Fıtrat

8. Verilenlerden hangisi insan hayatını korumaya yönelik bir durum değildir?

Cevap : Ötenazi

9. Tripitaka vedalar ve Beş klasik kavramları kullanıldıkları dinlerde hangisini ifade etmektedir?

Cevap : Kutsal kitapları

-hinduizmin ilahi bilgi anlamına gelen metinleridir
-insanlık tarihinin en eski dini metinler olarak kabul edilir
-ilahiler hastalıklar iyileştirme Yağmur maddi refaha yönelik gülü sözlerden oluşur
Hakkında bilgi verilen dini metin hangisidir?

Cevap : Vedalar

Açık kesin ve bağlayıcı bir ifade ile yapılması dinen yasaklanmış tutum ve davranış anlamına gelen kavram aşağıdakilerden hangisidir?

Cevap : Haram

Milletleri ayakta tutan inançlarıdır Bu nedenle toplumlar varlıklarını inançlarını koruyarak muhafaza ederler inancı korumak tebliğle dinin emirlerini yaşamakla öğrenmek ve öğretmek ile olur bu Metin zaruratı diniyye konularından hangisi ile ilgilidir?

Cevap : Dinin korunması

Resimdeki sembol hangi dine aittir?

Cevap : Hinduizm

Helaller ve haramlar da ilgili aşağıdaki temel ölçütlerden hangisi yanlış verilmiştir?

Cevap : Şüpheli şeylerden sakınılması gerekmez

Yin ve Yang İki zıt ilkeyi temsil eder. buna taoizmde ………… ilkesi denilir.
Bu cümlede boş bırakılan yere seçeneklerden hangisi getirilmelidir?

Cevap : Görecelilik

Ey iman edenler Allah’a itaat edin Peygambere de itaat edin.”(Nisa suresi 59 ayet)
Bu ayette verilenlerden hangisi vurgulanmaktadır?

Cevap : Allah ve resul’ünün getirdiklerine uyulması gerektiği

Seçeneklerden hangisi konfüçyanizmin kutsal kitaplarından biridir?

Cevap : Beş klasik

Bu dönemde Hindistan bölgesine İslamiyet’in ulaşması ile birlikte Hindu dini düşüncesinde ciddi bir değişim yaşanmıştır özellikle İslamiyet’in tevhid inancı sınıfsız toplum anlayışı ve mutasavvıfların öğretisi Hint toplumunu derinden etkilemiştir.
Hakkında bilgi verilen dönem hangisidir?

Cevap : Orta Çağ

İslam dinine göre insanın dünyada ve ahirette fayda elde etmesi için korunması gereken 5 gaye vardır. Verilenlerden hangisi bu 5 Gaye arasında bulunmaz?

Cevap : Nesil

İnsanların yaratılıştan getirdiği tevhide yönelme özelliği anlamına gelen kavram hangisidir?

Cevap : Fıtrat

Dünyanın yedi harikasından olan ……………… şah Cihan tarafından vefat eden eşinin adına yaptırılmıştır.
Bu metinde boş bırakılan yere verilenlerden hangisi getirilmelidir?

Cevap : Taç Mahal

Çözüm önerileri fıtratı bozma malıdır
Temel ahlaki değerleri ihlal etmemelidir
İnsan Onur ve haysiyetini zedelememelidir
Neslin korunması ve Allah’ın koyduğu dengeyi korumak ana gaye olmalıdır
Bu maddeler verilenlerden hangisini belirlenmesinde ölçü olarak kabul edilmektedir?

Cevap : Yeni uygulamalarla ilgili problemlerin çözümünün

Verilenlerden hangisi taoizmdeki “Yang” ilkesini oluşturan öğelerden biridir?

Cevap : Ateş

Hinduizm de karma döngüsünden kurtulmaya ne ad verilir?

Cevap : Nirvana

Müslümanların karşısına çıkan problemleri ilişkin Sahasında uzman olan İslam fıkıh alimlerince gösterilen çözüm yolu için kullanılan kavram hangisidir?

Cevap : Fetva

Tripitaka ile ilgili verilenlerden hangisi yanlıştır?

Cevap : 3 Cevher anlamına gelir

İnsan ancak kendi çalışmasının karşılığını elde edebilir onun çalışması ileride kesinlikle gözler önüne serilecek tir sonra çalışmasının karşılığı kendisine eksiksiz olarak verilecektir.”(Necm süresi Ayet)
Bu ayetlerde hangisinin önemi vurgulanmaktadır?

Cevap : Emek sarfetmenin

Bir kişinin ölüm nedenini belirlemek üzere ceset üzerinden yapılan incelemede bu uygulama verilenlerden hangisi ile isimlendirilmektedir?

Cevap : Otopsi

İslam dininde yiyecekler konusunda sadece zorunlu ve istisnai hallerde yasaklama getirilmiş aksi yönde dini bir hüküm bulunmadıkça her şey helal kabul edilmiştir Bu durum verilenlerden hangisi ile ifade edilmektedir?

Cevap : Eşyada aslolan mübah olmasıdır

Beş klasik ve dört kitap adı verilen kutsal metinler hangi dine aittir?

Cevap : Konfüçyanizm

I. Kabiliyet ve liyakat öncelik göstermelidir
II. kendisine verilen görev düzgün ve özenle yapmalıdır
III. çalışma şartlarına uygun bir biçimde düzenlenmelidir
IV. teslim edilen her şeyi eşyayı kendi malı gibi korumalıdır
Numaralanmış ifadelerden hangileri işçinin görev ve sorumluluklarındandır?

Cevap : III ve IV

Ganj nehrinde yıkanmak seçeneklerdeki dinlerden hangisi ile temel ibadet olarak kabul edilir?

Cevap : Hinduizm

Verilenlerden hangisi hinduizmde doğum ölüm yeniden doğuş döngüsünü ifade eden kavramlardan biri değildir?

Cevap : Meditasyon

İktisadi hayatta dikkat edilmesi gereken temel ilkelerden biri de israfları uzak durmaktır israf insanın harcamalarında orta yoldan sapması sahip olduğu nimetleri gereksiz ve aşırı tüketmesi dir Bu tür bir davranış İslam tarafından uygun görülmemiş ve İnsan insanın yeme içme harcama konusunda belirli bir denge içerisinde olması ve uygulanmıştır.
Bu metin seçeneklerdeki ayetlerden hangisini örnek oluşturur?

Cevap : Eli sıkı olma’’ büsbütün eli açık da olma sonra kınanır kaybettiklerinin hasretini çeker durursun(İsra suresi Ayet)

Hinduizm inancında kutsal kabul edilen günahlardan arınmak için yıkanılan ve ölenlerin küllerinin savrulduğu nehir hangisidir?

Cevap : Ganj

Budizm Hindu dinsel geleneği içerisinde ortaya çıkmasına rağmen hinduizme tepki olarak gelişmiştir verilenlerden hangisi tepki duyulan konulardan biri değildir?

Cevap : Meditasyon

Verilenlerden hangisi İslam dininin meşru ve helal kabul ettiği kazanç yollarından biridir?

Cevap : Hibe

İlk tapınak olarak bilinen konfiçyüs tapınağı Çin’in hangi şehrinde bulunmaktadır?

Cevap : Kufu

Hayatın akışı içerisinde Müslümanların karşılaşacağı problemleri ilişkin sahasında uzman olan fıkıh alimleri gösterilen çözüm yoludur tanımı yapılan kavram verilenlerden hangisidir?

Cevap : Fetva

Hinduizm’de Tanrı Şiva’yı temsil eden sembol hangisidir?

Cevap : Trisula

Dünyanın yedi harikasından biridir.
İslam türbe mimarisinin en başta gelen eseridir.
Şah Cihan tarafından, vefat eden eşi için yaptırılmıştır.
Bu bilgilerin tamamı verilen mimari eserlerden hangisi ile ilgilidir?

Cevap : Tac Mahal

İnsan bu dünyada yaptığı iyilik ve kötülüklere göre bitki, hayvan veya insan şeklinde yeniden doğmaktadır. Bu nedenle kişi, tekrar dünyaya geleceği hayatın daha iyi olması için güzel davranışlar sergilemeye gayret eder.
Bu metin, verilen kavramlardan hangisi ile ilgilidir?

Cevap : Tenasüh

“Tao bilinemez ve isimsizdir. Adını bilmiyorum ama ona Tao diyorum.” şeklinde tanrı düşüncesini açıklayan kişi verilenlerden hangisidir?

Cevap : Lao-tzu

Din, akıl sahiplerini kendi istek ve hür iradeleri ile hayırlı olan şeylere sevk eden ilahi kanunlar bütünüdür. İnsani ve ahlaki olgunluğa ulaşmak için tutulacak en doğru yoldur. Bu sebeple insan, hayatını dinin belirlediği ölçülere göre yaşamalıdır.
Bu metinde din ile ilgili hangi sonuca ulaşılamaz?

Cevap : İnsanın fıtratında var olan bir duygudur.

Hangisi Hinduizm’in kaynaklık ettiği dinlerden biri değildir?

Cevap : Konfüçyanizm

Saat yönünde güneşi ve Tanrı Vişnu’yu, saat yönünün tersinde geceyi ve Tanrıça Kali’yi temsil eden bu sembol seçeneklerden hangisi ile ifade edilmektedir?

Cevap : Hindu swastika

“İnsanların yaratılıştan getirdiği tevhide yönelme özelliği” anlamına gelen kavram hangisidir?

Cevap : Fıtrat

“Tripitaka”, “Vedalar” ve “Beş Klasik” kavramları kullanıldıkları dinlerde hangisini ifade etmektedir?

Cevap : Kutsal kitapları

“Ey iman edenler! Allah’a ve Peygamber’e itaat edin. İdarecilerinize de itaat edin. Herhangi nir hususta anlaşmazlığa düştüğünüz takdirde, Allah’a ve ahiret gününe gerçekten inanıyorsanız, onu Allah ve Resulüne arz edin. Bu, daha iyidir, sonuç bakımından da daha
güzeldir.” (Nisa suresi, ayet)
Bu ayette, verilenlerden hangisi vurgulanmaktadır?

Cevap : Meselelerin çözümünde Kur’an ve sünnetin kaynak alınması gerektiği

Bu dönemde Hindistan bölgesine İslamiyet’in ulaşmasıyla birlikte Hindu dini düşüncesinde ciddi bir değişim yaşanmıştır. Özellikle İslamiyet’in tevcit inancı, sınıfsız toplum anlayışı ve mutasavvıfların öğretisi Hint toplumunu derinden etkilemiştir.
Hakkında bilgi verilen dönem hangisidir?

Cevap : Orta Çağ

Dinin yorumu ile ilgili hangisi söylenemez?

Cevap : Belli bir zamanla sınırlıdır.

“İnsan ancak kendi çalışmasının karşılığını elde edebilir. Onun çalışması ileride kesinlikle gözler önüne serilecektir. Sonra çalışmasının karşılığı kendisine eksiksiz olarak verilecektir.” (Necm suresi, Ayetler)
Bu ayetlerde hangisinin önemi vurgulanmaktadır?

Cevap : Emek sarfetmenin

I. İlk Tapınak (Kufu)
II. Rumnindei (Yeni Delhi)
III. Bodh-Gaya (Allahabad)
IV. Taishan Dağı (Çin)
Numaralanmış yerlerden hangileri Budistlerin kutsal mekanlarındandır?

Cevap : II ve III

“O, yerde ne varsa hepsini sizin için yarattı. Sonra kendine has bir şekilde semaya yöneldi, onu yedi kat olarak yaratıp düzenledi.” (Bakara suresi, ayet)
Bu ayetten seçeneklerin hangisine ulaşılamaz?

Cevap : İnsanın sorumluluk sahibi olduğuna

Konfüçyanizm’de “her şeyi elde etmek için gerekli olan erdem” hangisidir?

Cevap : Cömertlik

Hindu inancına göre bir irade eğitimidir, egzersiz anlamına da gelir. Kişinin nefesine hâkim olmasını ve zihnini bir noktada toplamasını sağlar. Ruh, bu sayede bedenden ayrılır ve ölümsüzlüğe ulaşır.
Hakkında bilgi verilen ritüel hangisidir?

Cevap : Yoga

Hangisi Tripitaka’nın ana başlıklarından biri değildir?

Cevap : Sanat

Sekiz Dilimli Yol inancı verilen dinlerden hangisine aittir?

Cevap : Budizm

I. Kabiliyet ve liyakate öncelik göstermelidir.
II. Kendisine verilen görevi düzgün ve özenle yapmalıdır.
III. Çalışma şartlarını uygun bir biçimde düzenlemelidir.
IV. Teslim edilen her türlü eşyayı kendi malı gibi korumalıdır.
Numaralanmış ifadelerden hangileri işçinin görev ve sorumluluklarındandır?

Cevap : II ve IV

Hangisi Konfüçyanizm’in “Beş Erdem” esası içinde yer almaz?

Cevap : Azamet

Ötenazi ile ilgili hangisi söylenemez?

Cevap : Kişinin ölüm sebebinin anlaşılması için yapılır.

“Ey iman edenler! Kazandıklarınızın iyilerinden ve rızık olarak yerden size çıkardıklarımızdan hayra harcayın…” (Bakara suresi, ayet)
Bu ayette hangisi vurgulanmaktadır?

Cevap : Kazancın doğru bir şekilde değerlendirilmesi

Haram maddeler ile tedavi konusunun çözümü hakkında verilenlerden hangisi doğrudur?

Cevap : Zorunlu durumlardan uygulanmasına izin verilmiştir.

Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi-8

“Allah, size ancak leş, kan, domuz eti ve Allah’tan başkası adına kesileni haram kıldı ama kim mecbur olur da istismar etmeksizin ve zaruret ölçüsünü aşmaksızın yemek zorunda kalırsa ona günah yoktur.” (Bakara suresi, ayet)
Bu ayetten seçeneklerin hangisine ulaşılamaz?

Cevap : İslam’da gıda maddelerinin genetiğiyle oynanması yasaklanmıştır.

İslam dininde yiyecekler konusunda sadece zorunlu ve istisnai hallerde yasaklama getirilmiş, aksi yönde dini bir hüküm bulunmadıkça her şey helal kabul edilmiştir.
Bu durum, verilenlerden hangisi ile ifade edilmektedir?

Cevap : Eşyada asıl olan mübah olmasıdır.

Din, akıl sahibi insanlarım kendi istek ve arzuları ile dünyada ve ahirette iyiliğe, doğruluğa ve mutluluğa ulaştıran ilahi kanunlar bütünüdür.
Bu tanımda dinin hangi özelliğine yer verilmemiştir?

Cevap : Her topluma gönderilmesi

Taoizm’in temel ilkesi hangisidir?

Cevap : Mutlak sükûnet ve rahatlık içinde yaşamak

İslam dininde mülk edinmenin en temel prensini hangisidir?

Cevap : Helal ve meşru yollardan kazanılması

İnsanın bir inanca yönelme özelliği hangisi ile açıklanabilir?

Cevap : Doğası gereği hayatı anlamlandırma çabasının olması

“Tripitaka” ile ilgili verilenlerden hangisi yanlıştır?

Cevap : Tarihin en eski kutsal metnidir

Hangisi Taoizm’in Budizm’den etkilendiği özelliklerden biridir?

Cevap : Meditasyon

Kur’an, sünnet ve icma ile hükmü açıkça ortaya konulmamış dini bir meselenin hükmünü belirlemek için İslam aliminin elinden gelen çabayı sarf etmesidir.
Tanımı verilen kavram hangisidir?

Cevap : İçtihat

Hinduizm’de el değmemiş güzelliği temsil eden sembol hangisidir?

din kültürü ve ahlak bilgisi soru

Cevap : Lotus çiçeği

Görseldeki sembol, beş temel elementten biri olan suyun simgesidir. Hayatın kaynağını gösterir.
Hakkında bilgi verilen bu sembol hangi dine aittir?

Cevap : Konfüçyanizm

Hangisi Budizm’in sembollerinden biri değildir?

Cevap : Su Yolu

Dini bir meselenin çözümü için öncelikle Kur’an-ı Kerim’e müracaat edilir. Aranan hüküm Kur’an-ı Kerim’de bulunamazsa sünnete bakılır. Sünnette de konu ile ilgili hüküm bulunmazsa icmaya başvurulur.
Bu metinde hangisi hakkında bilgi verilmektedir?

Cevap : zaruratı diniyye

Ahlak temelli bir dindir.
Çin’in milli değerlerinden biridir.
İnanç esasları; Tanrı, ahiret ve kutsal kitaptır.
Bu bilgilerin tamamı verilen dinlerden hangisine aittir?

Cevap : Konfüçyanizm

Budizm’de “ne ekersen onu biçersin” şeklinde ifade edilen kavram verilenlerden hangisidir?

Cevap : Karma

Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi-8

“Erginlik çağına erişinceye kadar yetimin malına, sadece en iyi tutumla yaklaşın; ölçüyü ve tartıyı adaletle yapın. Biz herkese ancak gücünün yettiği kadar yükleriz. Söz söylediğiniz zaman yakınlarınız bile olsa sözünüzde adil olun. Allah’a verdiğiniz sözü tutun. İşte Allah size, iyice düşünesiniz diye bunları emretti.” (En’am suresi, ayet)
Bu ayette seçeneklerden hangisine değinilmemiştir?

Cevap : Tevhit inancına

I. Evrensel bir din olmasında Kral Aşoka etkili olmuştur.
II. En önemli tanrıları, Brahma, Vişnu ve Şiva’dır.
III. En belirgin özelliklerden birisi kast sistemidir.
IV. Kutsal kitabı Tripitaka’dır.
Numaralanmış bilgilerden hangileri Budizm’e aittir?

Cevap : I ve III

Organ nakli ile ilgili seçeneklerden hangisi söylenemez?

Cevap : Organın bir ücret karşılığı verilmiş olması gerekir.

Konfüçyüs’ün düşünceleri, ölümünden sonra öğrencilerinin anlattıklarından yola çıkılarak derlenen ………. adlı kitapta yer almıştır.
Bu cümlede boş bırakılan yere verilenlerden hangisi getirilmelidir?

Cevap : Konuşmalar

Zirvesine tapınak inşa edilen “Taishan Dağı” verilen dinlerin hangisi için kutsal bir mekandır?

Cevap : Taoizm

“De ki; Gelin, Rabbinizin size haram kıldığı şeyleri okuyayım: O’na hiçbir şey ortak koşmayın. Anneye babaya iyi davranın. Fakirlik korkusuyla çocuklarınızı öldürmeyin. Sizin de onların da rızkınızı biz veririz.” (En’am suresi, Ayet)
Bu ayette zarurat-ı diniyyeden hangisine değinilmemiştir?

Cevap : Din

Taoizm’in “wu wei” prensibi seçeneklerden hangisini ifade etmektedir?

Cevap : Eylemsizlik

Budizm’i resmi din ilan etmiştir.
Budizm öğretilerinin belirlediği konsiller toplamıştır.
Dünyanın değişik bölgelerine misyonerler göndermiştir.
Faaliyetleri hakkında bilgi verilen kişi hangisidir?

Cevap : Kral Aşoka

“Eşyada asıl olan ibahadır.” cümlesi hangisini ifade etmektedir?

Cevap : Hakkında yasak olduğuna dair bir hüküm bulunmayan her şey helaldir.

Hinduizm ritüelleri ile ilgili hangisi yanlıştır?

Cevap : İbadetlerin cemaat ile yapılması şarttır.

Kast sistemi Hinduizm’in hangi döneminde ortaya çıkmıştır?

Cevap : Vedalar

Bir kimsenin ölüm nedenini belirlemek üzere ceset üzerinde yapılan incelemedir.
Tıbben tedavisi olmayan bir hastalığa yakalanmış kimsenin, hayatına kendisi ya da başkası eliyle son verilmesidir. Bu uygulama İslam’a göre uygun değildir.
Görevini yapamayan bir organın yerine canlı veya ölü bir vericiden alınan sağlam ve aynı görevi üstlenecek başka bir organ aktarılmasıdır.
Bu açıklamalarda, seçeneklerden hangisine yer verilmemiştir?

Cevap : Kan bağışı

Takriben MÖ yılının ortalarında Hint alt kıtasına gelen Ariler ile bu bölgede yaşayan yerli Dravidyen halkın inanç ve geleneklerinin kaynaşması sonucu ortaya çıkan kadim dinî gelenektir.&#;

Günümüzde Hindistan başta olmak üzere Nepal, Bangladeş, Endonezya, Malezya, ABD ve Kanada gibi dünyanın farklı ülkelerinde yaklaşık 1,3 milyar takipçisi olan Hinduizm, Hristiyanlık ve İslâm’dan sonra en fazla mensubu bulunan üçüncü büyük dindir. Hindu kelimesi, Sanskritçede “nehir, derya” anlamlarına gelen sindhu kelimesinin farklı telaffuz edilmesiyle ortaya çıkmış bir söylemdir. Buradan türetilmiş olan Hinduizm tabiri, Hint alt kıtasında yaşayan insanlarındinî inançlarını tanımlamak üzere Batılılarca kullanılmış bir isimlendirmedir. Kaynaklarda budinî yapı için Berahime, Brahmanizm ve Vedizm gibi isimlendirmelere de yer verildiği görülmektedir. Hindular ise kendi inançlarını “ezelî ve ebedî yol/şeriat” anlamında “sanatana dharma” olarak adlandırmaktadırlar.

Hinduizm’in belli bir kurucusu olmadığı gibi sistematize edilmiş açık bir amentüsü de bulunmamaktadır. Budinî yapı, kutsal metinleri sayesinde asırlardır varlığını koruyarak günümüze kadar ulaşmıştır. Bu metinlerin teşekkül süreci Vedalar Dönemi (MÖ MÖ ) ile başlamış ve Puranalar Dönemi (MS MS ) ile tamamlanmıştır. Bunlar, yüzyıllar boyunca nesilden nesile şifahi olarak aktarılmış ve daha sonradan yazıya geçirilmiştir. Hinduizm’in kutsal metinleri ilahi (şruti) ve beşerî (smriti) kaynaklı olmak üzere iki ana başlık altında sınıflandırılmaktadır. Vahiy mahsulü kabul edilen şruti metinlerinin, “basiret sahibi” anlamına gelen “rişi”ler tarafından işitilip gün yüzüne çıkartıldığına inanılmaktadır. Vedalar, Brahmanalar, Aranyakalar ve Upanişadlar bu grupta yer alan metinlerdir. Veda “kutsal bilgi” anlamına gelmektedir. Bu metinlerde tabiatüstü güçlere sunulan çeşitli ilahilerin yanı sıra ölüm ötesi hayat, tanrı inancı, kast sistemi ve kurban gibi konular yer almaktadır. Upanişadlar ise muhtevası itibarıyla Hint dinî düşüncesinde derin izler bırakmıştır. Tanrı (Brahman) ile bireysel ruhun (atman) mahiyet itibarıyla özdeş olduğuna vurgu yapması, ruhun nihai kurtuluşa ulaşana kadar farklı varlık formlarında yeniden beden alacağı inancını işlemesi ve somut söylemler yerine soyut düşünce ve felsefeye ağırlık vermesi, söz konusu metinlerin dikkat çekici yönleridir.&#;

Smriti grubunda değerlendirilen başlıca metinler İtihasalar (Ramayana ve Mahabharata Destanları), Dharmaşastralar ve Puranalardır. Bu metinlerde dinî ve içtimai vecibeler, kastların görevleri, geçiş törenleri, eski dönemlerde kurulan hanedanlıklara ait bilgiler, zengin mitolojik anlatılar ve apokaliptik söylemler dikkat çekmektedir.

Hinduizm, zengin kutsal metin külliyatının yanı sıra kendine özgü inanç ve uygulamalarıyla da dikkat çekmektedir. Bunların başında Sanskritçede “renk” anlamındaki “varna” terimi ile ifade edilen kast anlayışı gelmektedir. Buna göre toplum Brahminler (din adamları), Kşatriyalar (yönetici ve asker), Vaisyalar (tüccar, esnaf ve çiftçi) ve Sudralar (hizmetçiler) olmak üzere dört sınıfa ayrılmaktadır. Hint toplumunda çeşitli nedenlerle kast dışına itilmiş ve bugün sayıları bir hayli fazla olan Paryalar (dokunulmazlar) da bulunmaktadır. Her bir kastın kendine özgü görev ve sorumlulukları vardır. İnanca göre ancak amellerin neticesine bağlı olarak bir sonraki yaşamda farkı bir kastta yeniden doğmak mümkündür.

Hinduizm’de tanrı tasavvuru da oldukça önemli bir husustur. Erken dönem Veda metinlerinde Varuna, İndra, Agni gibi tabiat güçlerini simgeleyen çeşitli tanrısal varlıklar ön plana çıkmıştır. Bu metinlerde politeist anlayış hâkim unsur olmakla birlikte “hakikat tektir, fakat bilginler onu farklı isimlerle çağırmaktadır.” (Rigveda, ) gibi ifadelerde monoteist düşünceyi yansıtan anlatımlar da zaman zaman yer almaktadır. Upanişad metinlerinde ise Brahman adı verilen yüce bir varlıktan söz edilmektedir. “Atman” adı verilen insandaki ruhun, Brahman’ın bir parçası olduğu ve her şeyin Brahman’dan sudur ettiği fikri işlenmektedir. “Smriti” türü metinlerde ise Brahma (yaratıcı), Vişnu (koruyucu) ve Şiva (yok edici) olmak üzere üç tanrı ön plana çıkmıştır. Tanrı Vişnu’nun dinî ve ahlâki değerleri korumak, tüm varlıkların fıtratlarına uygun olarak hareket etmelerini sağlamak ve hakiki dindarlara ebedî kurtuluş yolunu göstermek gibi (Bhagavadgita, ) birtakım amaçları gerçekleştirmek için farklı varlık formlarına bürünerek yeryüzünde zaman zaman ortaya çıktığı şeklinde bir inanış (avatara) gelişmiştir. Gerek üçlü tanrı tasavvuru gerekse “avatara” doktrini günümüze kadar Hindular nezdindeki önemini sürdürmüştür.

Hinduizm’in dikkat çeken öğretilerinden bir diğeri de “karma-samsara” ve bununla ilişkili olan “mokşa” inancıdır. “Samsara” inancına göre ölümle birlikte bedenden ayrılan ruh, nihai kurtuluşunu gerçekleştirene kadar bu dünyada farklı varlık formlarında yeniden beden alarak varlığını sürdürmektedir. Onun hangi koşullarda doğacağını belirleyen ilkeye ise “karma” (amel, eylem) adı verilmektedir. Bu anlamda “karma” iradî fiiller ile sonuçları arasındaki ilişkiyi düzenleyen bir tür yasadır. Kutsal metinde geçen “Kişinin durumu yaptıklarına ve davranışlarına göre belirlenir. İyilik yapan iyi, kötülük yapan kötü olur. Temiz davranış kişiyi temiz, kirli davranış kirli yapar.” (Brihadaranyaka Upanişad, IV) şeklindeki ifadeler bu duruma işaret etmektedir.

Hinduizm’e göre kişinin doğum-ölüm döngüsüne maruz kalmasının temel sebebi, Tanrı’yı gerçek manada idrak edememesidir. Bu durum “cehalet, “bilgisizlik” manasına gelen avidya terimi ile ifade edilmektedir. İhtiras, arzu ve öfke buna yol açan başlıca amillerdir. Bunlar insanın yanılgıya kapılarak hayalî olanı gerçek; fani olanı ise bâki zannetmesine (maya) sebep olmaktadır. Kutsal metinlerde bireyin doğum-ölüm döngüsünden sıyrılarak ebedî mutluluğa ulaşması (mokşa) için bilgi, amel, tanrıya gönülden bağlılık gibi çeşitli yolların önerildiği görülmektedir. Riyazet, çilecilik ve meditasyon usullerini içeren yoga uygulaması da kurtuluşa ulaşmada önemli bir araç olarak değerlendirilmektedir. Yoganın, zihinsel ve fiziksel bağlardan kurtulmaya ve çokluğun ardındaki tekliği görmeye yardımcı olduğuna inanılmaktadır. İbadet niyetiyle gerçekleştiren eylemlerin sadece tanrı rızası gözetilerek icra edilmesi gerektiği üzerinde durulmaktadır. Öne çıkan ibadetlerin başında kurban gelmektedir. Erken dönmelerde kanlı kurban törenleri yaygın olarak uygulanmışken ahimsa (hiçbir canlıya zarar vermeme) prensibini temel ilke edinen Budizm’in ve Caynizm gibidinî yapıların etkisiyle bu uygulamalar zamanla devre dışı kalmış; bunun yerini su, çiçek ve tütsü gibi sunular almıştır. Hinduizm’de mokşaya ulaşabilmek için hayatın dört safhaya bölünerek buna uygun bir yaşam şekli benimsenmesi de salık verilmektedir. Bunlar öğrencilik, aile hayatı, inziva ve her şeyin terk edilip yalnızca Yüce Varlığa ulaşmanın hedeflendiği çilecilik dönemlerinden oluşmaktadır. Erken dönemlerde bu uygulamaya özen gösterilmişken modern dönemin getirdiği zorluklara bağlı olarak bunun uygulanabilirliği önemli ölçüde azalmıştır.

Hinduizm’de Vişnu’yu üstün tanrı konumuna çıkartan Vişnuculuk, Şiva’yı merkeze alan Şivacılık ve tanrıların dişil gücüne tapınmayı esas alan Şaktacılık olmak üzere üç temel mezhebi oluşum ön plana çıkmıştır. Mezhepsel çeşitliğe bağlı olarak çok sayıdadinî bayram bulunmaktadır. Tanrısal varlıkların doğum günleri ve kutsal kişilerin aydınlanmaya kavuştuğu anlar kutsal zaman dilimi olarak kabul edilmektedir. Öne çıkan bayramlardan biri “ışık bayramı” olarak bilinen divali, diğeri ise baharın gelişini simgeleyen holi’dir. Hinduizm’de doğum, evlilik ve ölüm gibi insan hayatının değişik safhalarında icra edilen geçiş törenleri (samskara) de önemli bir yer tutmaktadır. Ruhun bir sonraki bedene daha çabuk geçiş yapmasını sağlamak maksadıyla son geçiş töreninde cenazeler yakılmakta ve külleri nehirlere atılmaktadır. Geçiş törenlerinin amacı bireylere yeni rollerindeki sorumluluklarını hatırlatmak ve onları Hindu toplumunun bilinçli ve donanımlı birer ferdi hâline getirmektir.

Hinduizm’e mensup bireylerin diğer dinlere bakışı da süreç içerisinde değişkenlik göstermiştir. Kökleri Veda metinlerine dayanmayandinî ve felsefî sitemler, Caynizm ve Budizm örneğinde olduğu gibi “sapkın görüşler/ekoller” manasında nastika olarak nitelendirilmiştir. Bu bakış açısı diğerdinî sistemlerin ancak Vedalar’a uyduğu ölçüde geçerli olabileceği şeklinde bir algıyı da beraberinde getirmiştir. Müslümanlarla karşılıklı temasın yaşandığı ilk dönemlerde Hindu din adamları kendidinî geleneklerini üstün tuttukları için İslâm ve müntesipleri hakkında genelde sessiz kalmıştır.. Müslüman Türklerin ve onlar eliyle İslâm kültürünün gittikçe güçlenmesi, Hindu toplumuna yön veren belli bir kesimi rahatsız etmiştir. Müslümanlardan bahsederken “öteki, cahil, şeriat dışında kalan” anlamlarına gelen yavana, mleççha ve aviddhan gibi isimlendirmeler kullanmışlardır. İslâm’dan bahsederken de “yabancılarındinî sistemi, cahillerin takip ettiği yol” manasında yavana/mleççha dharma gibi terkiplere yer vermişlerdir. Fakat ana kaynaklar incelendiğinde Müslümanlara yönelik ötekileştirici tavrın, genel geçer olmadığı anlaşılmaktadır. Zira pek çok Hindu düşünür, Müslümanların adil, hoşgörülü, temiz ve bilge kimseler olduklarını belirtmişlerdir.

Cemil Kutlutürk

Kaynakça

Abtay, Shivram. Sanskrit Hindi Şabdakoş. Aşok Prakaşan,

Basent, Annie ve Bhagavan Das. Sanatana Dharma. Chennai: Vasanta Press, &#;

Dabistan-i Mazahib. School of Manners (I-III). Çev. D. Shea ve A. Troyer. Paris, &#;

El-Bîrûnî. Ebû Reyhân Muhammed b. Ahmed, Tahkîku mâ lil-Hind min Makûletin Makbûletin fi’l Akl ev Merzûle. thk. Arif Ahmed .Abd’il Meani: Dâru’l-Arab,

El-Bîrûnî. Ebu Reyhan Muhammed b. Ahmed, Tahkiku Ma’li’l-Hind: Biruni’nin Gözüyle Hindistan. Ankara: TTK Türk Tarih Kurumu, Gandhi, Mahatma. Hindu Dharma Kya Hai. Bharatiya Itihasa Anusandhana Parishad,

Hiriyanna, Mysore. Essentials of Indian Philosophy. London: George Allen and Unwin,

Kane, P. Vaman. History of Dharmasastra: Ancient and Medieval Religious and Civil Law in India I-V. Pune:Bhandarkar Oriental Research Institute, &#;

Kutlutürk, Cemil. Hindu Kutsal Metinleri: Upanişadlar. İstanbul: Dergâh Yayınları,

Kutlutürk, Cemil. Hinduizm’de Avatar İnancı. Ankara: Otto Yayınları,

Ramçhandra Şukla. Hindi Sahitya ka Itihas, Delhi: Mokbharti Prakaşan,

The Upanishads. (SBE, Vol. 1,15). Çev. M. Müller. Delhi: Motilal Banarsidass Publishers,

Yitik, Ali İhsan. Doğu Dinleri. İstanbul: İSAM Yayınları,

nest...

165350 165351 165352 165353 165354