Kırık Kaburga Kemiği Tedavisi

Göğüs kafesi içindeki kalp, akciğerler, karaciğer, dalak, büyük damarlar gibi hayati organlar, her iki tarafta onikişer kaburga ve üzerindeki kaslardan oluşan sert ama esneyebilir kafes şeklinde yapı tarafından korunmaktadır. Kaburgaların öndeki kısımları kıkırdak yapısında olup ortadaki sternum (iman tahtası kemiği) ile birleşirler. 

Göğüs bölgesini etkileyen çarpma, düşme, sıkışma, darp gibi bir durumlardan sonra, özellikle hareketle ve nefes almakla artan ağrı,  o bölgede dokunmakla hassasiyet ve çıtırdama sesi varlığında kaburga kırığından şüphelenilmelidir.  Kemiklerin daha kırılgan olduğu yaşlılarda, ufak çarpmalar hatta kuvvetli bir öksürük veya hapşırıktan sonra bile kırıklar görülebilir. 

Böyle bir durumda, detaylı muayene ve akciğer röntgeni büyük oranda tanı koydurucudur. Ancak kaburga kırıklarının bir kısmı röntgende görülmeyebilir. Gerektiğinde ultrason veya tomografi de istenebilir. 

Kaburga kırığı teşhisi konduktan sonra, akciğer, damarlar, karaciğer, dalak vb. organlara zarar verip vermediği de incelenmelidir. Eğer iç organlara ayrıca bir zarar vermemişse tedavide şu yol izlenir: Birden fazla kaburga kırığı varsa, hasta yaşlı, kronik sigara içicisi veya kalp hastalığı gibi ek bir durum varsa yatırılarak gözlemi gereklidir.  Genç, tek kaburga kırığı olan ve ek hastalığı olmayanlara poliklinikten takip ve tedavisi yapılabilir. 

Bazen travmanın hemen ardından ağrı olmayıp birkaç gün sonra  şiddetlenebilir. Bazen de ilk çekilen röntgenlerde önemli bir şey yokken, hasta hareketleri ile birkaç gün sonra kırıklar hatta akciğer hasarı ortaya çıkabilir. Bu durumların önüne geçmek için, hasta travmayı takiben  gün sonra tekrar kontrol edilmelidir.

Tedavide ağrının kesilmesi ilk amaçtır. Göğüs kafesinin sıkıca sarılması, korse takılması, nefes almayı önlediği için istenmez. Kırık olan kesimde vücut kendi hareketlerini kısıtlar ve bu da kas spazmına bağlı ayrıca bir ağrıya yol açar. Bunu engellemek için kas gevşeticiler kullanılmalıdır. Ayrıca ağrı sebebiyle öksürme baskılanır ve balgam rahat çıkarılamaz. Bu da akciğerde atelektazi denilen açılamama, genişleyememeye ve sonunda zatürreeye yol açabilir.  Bunu engellemek için de, solunum egzersizleri ve balgam çözücü ilaçlar tedaviye eklenmelidir.

Şiddetli, normal hayatı etkileyen ve hap şeklinde ağızdan alınan ağrı kesicilerle yeterli iyileşme olmazsa, kaburgalar arası sinirin bölgesel blokajı yapılmalıdır. Deneyimli göğüs cerrahlarının yapacağı bu tedavi ile yalnızca ağrıyan bölgeye ilaç verilmiş, diğer yan etkilerden korunulmuş olur.  

Bazı durumlarda kaburga kırığı ameliyat ile tedavi edilmelidir. En az üç ardışık kaburganın en az iki yerinden kırılması ile her solunumda kırık kısmın ayrı hareket etmesi şeklinde olan "yelken göğüs" acil bir durumdur ve hemen müdahaleyi gerektiren gerçek bir acil durumdur. Hareketli kısım her nefes alıp vermede bir yandan şiddetli ağrıya bir yanda da alttaki göğüs içi organların yaralanmasına yol açar.

Göğüs duvarında içeriye hava giren açık yara oluşması durumunda ve başka sebepler için ameliyat gerekliliği (kürek kemiği, köprücük kemiği kırıkları veya akciğer yaralanmaları) durumunda hasta uyutulmuşken kırık kaburgalar da ameliyatla sabitlenmelidir. 

Birden fazla kaburganın etkilendiği, ağrı kesicilere rağmen düzelmeyen ağrısı olanlar ve uçları ayrık bilhassa yan taraflardaki kaburga kırıklarında ameliyatla tamir gerekli olabilir.

Ameliyat teknikleri: genel anestezi altında, göğüs boşluğuna girmeden kırılmış kaburgaların vücuda uyumlu malzemelerle sabitlenmesi operasyonudur. Bu operasyonları uygulanan kişilerde ağrıda daha çabuk iyileşme, günlük hayata dönüş süresinde kısalma ve akciğerin daha çabuk topladığı gösterilmiştir.   

Sonuç olarak, içerisinde koruduğu hayati organlar sebebiyle, kaburga kırıkları önemlidir; ciddiye alınmalı ve uygun bir şekilde tedavi edilmelidir.

Kosta (Kaburga) Kırıkları nedir ?

Kosta diğer adı ile kaburga kırıkları sıklıkla  bir travmaya ( trafik kazaları, düşmeler, kavgalar ) bağlı olarak kaburga kırıkları yaşanmaktadır.

Travma olmaksızın bölgede tümör tutulumları (metestaz), osteoporoz, zayıflamış kemik dokusu nedeni ile sadece öksürük ile  patolojik kırıklar oluşabilir.

Çok yoğun olarak spor ile uğraşan kişilerde travma olmadan stres kırıklarına bağlı olarak kosta kırıkları görülebilir.

Göğüs kafesi içerinde ki organları dış etkenlere karşı koruyan kostalarda, travma sonucunda %40 oranında kırık meydana gelmektedir. 4 ve 10 arasında ki kostalar kırılmaya daha çok meyillidir.

1 veya 2. kostanın kırık olması durumunda çok yüksek enerjili bir kırık olduğu akla getirilmelidir.

Travma ve çeşitli etkenlere bağlı olarak gerçekleşen kosta kırıklarında ise kırığın olduğu bölgeye çeşitli doku ve organ yaralanmaları oluşabilir. Bunlar aşağıda sıralanmıştır:

• Brakial Pleksus veya Subklavian damar yaralanmaları en sık 1 ve 3 kaburga kırıklarında görülebilir.
• Pnömotoraks, travmaya bağlı olarak akciğerlerin içi hava ile dolar.
• Hemotoraks, travmaya bağlı olarak göğüs kafesi içerisine kanama olmasıdır.
• Karaciğer, böbrek veya dalak travmatik yaralanmaları, en sık 10 ve kaburga kırıklarında görülebilir.
• Akciğer Kontüzyonu, travmaya bağlı olarak akciğer dokusu hasarlanabilir.

Belirtileri Nedir ?

Kaburga kırıklarında şu şekilde belirtiler görülebilir.

• Batıcı tarzda göğüs ağrısı
• Nefes darlığı
• Öksürük ile artan göğüs ağrısı
• Öksürük ile kan gelmesi
• Sağ veya sol yan ağrısı.

Kaburga yaralanmalarının teşhisi

Kaburga yaralanmaları, aşağıdakileri içeren bir dizi test kullanılarak teşhis edilir:

• Öykünüz
• Fiziksel inceleme
• Göğüs röntgeni
• Gerekli olduğu durumlarda akciğer tomografisi.

Kaburga Kırığı Tedavisi

Kol ve bacak kemiklerinin aksine nefes alıp verirken kaburga kemikleri hareket ettiğinden dolayı kırık kaburgalar alçıya alınmaz. Tedavi, 6 hafta ile 12 hafta kadar sürebilen ağrıyı hafifletmek için kullanılan ağrı kesicileri içerir. 

Ancak bu hastaların pnömotoraks veya hemotoraks gibi benzeri komplikasyonlar açısından takibi gereklidir. Özellikle tedavi sürecinde, kırık kaburgaları olan kişilerde şu şekilde belirtiler ortaya çıktığında acil servise başvurmaları çok önemlidir.

• Nefes Darlığı
• Öksürük ile beraber kan gelmesi veya balgam miktarında aşırı artış
• Karın Ağrısı
• Ağrılarınızın bir anda olağan dışı şekilde artması.
  

Kaburga kırıklarında Tedavinin ana hatları şu şekildedir:

• Dinlenmek
• Ağrı kesiciler
• Nonsteroid antienflamatuar ilaçlar (NSAİİ ler)
• Aşırı fiziksel aktivitelerden belirli bir süre kaçınmak
• Buz uygulaması, erken aşamalarda iltihabı azaltmaya yardımcı olabilir.

Hayati önem taşıyan birçok organ ve dolaşım sistemi göğüs kafesinin içerisinde yer alır. Bunlar arasında akciğer, karaciğer, kalp ve dalak ile beraber kan taşıyan ana damarlar bulunmaktadır. Her iki tarafında 12'şer tane kaburgadan oluşan göğüs kafesi, darbelere karşı güçlü bir koruma imkanı sağlar.

Kas ve dokuların bir araya gelmesiyle oluşumu gerçekleşmiş olan kaburgalar, sert bir yapıya sahip olmasına rağmen aynı zamanda esnektir. Böylece gelen darbeleri yumuşatma ve koruma imkanı elde edilir. Tabii bu bölgede meydana gelebilecek kırıklar söz konusu olduğu zaman, ciddi sorunlar ile karşı karşıya kalmak mümkün. O yüzden pek çok kişi kaburga kırığı hakkında bilgi almaya çalışıyor.

Kaburga kırığı hakkında tüm merak edilenler

Özellikle düşme ve çarpma ile beraber birçok farklı darbe nedeniyle göğüs kafesi bölgesinde bazı ağrılar meydana gelebiliyor. Dokununca hassasiyet ya da nefes alıp verme noktasında yaşanan sorunlar nedeniyle, kaburga kırığı olasılığı önemli oranda öne çıkıyor.

Özellikle rakiple birebir temas edilen sporlar, düşme ya da trafik kazaları gibi durumlar kaburga kırığının temel nedenleri içerisinde gelmektedir. Hatta kemiklerin hassas ve zayıf olduğu yaşlarda çok küçük bir darbe bile kemiklerde kırık yaratabiliyor. Böyle zamanlarda hapşırmak ya da zorlayıcı bir öksürük bile kaburga kırığını ortaya çıkarabilmektedir.

Kaburga kırığı ne kadar sürede geçer?

Genel olarak kaburga üzerinde meydana gelen sorunlar çatlak olarak ön plana çıkar. Ağrı yaratmasına rağmen kaburga çatlakları kaburga kırığı kadar ciddi bir durum teşkil etmez. Ancak kemik kırıkları akciğer ile beraber kan damarlarına ciddi anlamda zarar verebilmektedir. Böyle durumlarda ciddi olmayan kaburga kırıkları yaklaşık olarak 1 veya 2 ay içerisinde iyileşir.

Ancak ağır Kaburga kırıkları söz konusu olduğu zaman, ciddi bir durum ortaya çıkar ve mutlaka müdahale gerektirir. Böyle durumlar hayati bir etki ortaya çıkardığı için operasyonel müdahale cerrah bünyesinde ele alınır. Zira başta akciğer ve kalp ile karaciğer gibi organlar olmak üzere, kan taşıyan ana damarlar ciddi anlamda tehlikeye girmektedir.

Kaburga kırığı kendiliğinden geçer mi?

Pek çok kişinin en merak ettiği konular içerisinde kaburga kırığının kendinden geçip geçmediğidir. Çok ciddi olmayan Kaburga kırıkları yaklaşık olarak 6 veya 7 ay içerisinde kendiliğinden geçer. Bu doğrultuda bol bol dinlenmek ve uzman doktor kontrolü altında gerekli ilaçları almak da iyileşme noktasında etkilidir.

Fakat derin nefes alıp verirken çok fazla ağrı meydana geldiğinde, zatürre ile karşı karşıya kalma durumu oluşabilir. Böyle zamanlarda kendiliğinden iyileşmek yerine, mutlaka bir uzman doktora başvurmak gerekmektedir. Bunun dışında bir buçuk iki ay içerisinde kaburga kırıkları kendi kendini iyileştirir.

Kaburga kırığının belirtileri nelerdir?

Söz konusu kaburga kırığı olduğu zaman belli başlı bazı belirtiler ön plana çıkıyor.

- Derin nefes alıp vermede göğüs boşluğunda ağrılar

- Yaralı alana basıldığı zaman meydana gelen ağrılar

- Hareket etme ya da esneme esnasında oluşan ağrılar

Genel olarak bu ağrılar kaburga kırığının en önemli belirtileri içerisinde yer almaktadır. Böyle durumlarda kırığının ağır olup olmadığını anlamak için mutlaka bir doktor kontrolünden geçmek gerekir. Böylece duruma bağlı olarak ele alınacak tedavi yöntemleri üzerinden, kaburga kırığının iyileşme imkanı sağlanmaktadır.

Kaburga kırığına karşı alınabilecek önlemler nelerdir?

Çok ciddi risk faktörleri ortaya çıkarabilecek olan kaburga kırığına karşı, ele alınması gereken belli başlı bazı önlemler bulunmaktadır.

- Mutlaka spor yaralanmalarına karşı bölgeyi korumak gerekir.

- Evde düşme riskini azaltmak için gerekli önlemler alınmalıdır. (Ayağa takılabilecek halı ve paspaslar kaldırılmalı; banyoda kullanılacak destekler değerlendirilmeli ve kauçuk ürünler kullanılmalıdır.)

- Kalsiyum ve D vitamini kaynaklı besinler üzerinden kemik erimesi (Osteoporoz) sorunu ortadan kaldırılmalıdır.

- Yapılacak olan düzenli egzersiz ile kemik güçlenmesi sağlanmalıdır.

Bu gibi önlemler üzerinden kaburga kırığını önlemek mümkün. Özellikle kaburga kırığı riskini azaltacak en önemli faktörler içerisinde yer almaktadır.

Kaburga kırığı söz konusu olduğunda ne yapılmalı?

Kaburga kırığı adına ortaya çıkan belirtiler anlaşıldığı andan itibaren mutlaka uzman bir doktora başvurulmalıdır. Yapılacak tetkik ve teşhis eşliğinde sorunun ciddiyeti ortaya çıkarılır. Eğer hafif kaburga kırığı ise ortalama 2 ay içerisinde bu kırıklar kendiliğinden iyileşir. Ciddi durumlar söz konusu ise farklı tedavi yöntemleri ele alınır.