Diş çekimi sonrası yemek, 20’lik diş çekimi sonrası yemek ne zaman yenir? Diş operasyonu sonrasında beslenme nasıl olmalı? Gibi konular hastanın tedavi sürecini daha iyi geçirmesi için yapılması gereken hususlardır.
Diş çekimi sonrası yemek yeme alışkanlıklarına tedaviden sonra dişin alındığı alanın açık bir yaraya benzeyen yapısı sebebiyle dikkat edilmelidir. Bu konuda diş hekiminin önerileri dikkate alınarak bir beslenme programı oluşturulmalıdır. Biz de bu yazımızda diş çekildikten sonra hastaların dikkat etmesi gereken önemli noktaları derledik. Detaylara yazımızın devamında ulaşabilirsiniz.
İnsan ağzıyla birlikte dişler, sindirimin sisteminin ilk halkasını oluşturur. Ağız ve diş sağlığı sindirim sistemi için önemli olduğu gibi bu bölgede oluşabilen ağrı, sızı veya çürükler de bir o kadar kişinin yaşam kalitesini düşürür. Gün içerisinde dışarıdan alınan birçok besinle direkt temas eden dişlerde zamanla bazı sorunlar oluşabilmektedir. Belli bir seviyeye kadarki diş problemleri günümüzde teknolojik imkânların ve tıp biliminin ilerlemesiyle diş kaybı yaşanmadan çözülebilmektedir. Fakat bazı durumlarda dişlerin çekilmesi gerekebilir. Diş çekimi operasyonundan sonra da iyileşme sürecinin daha iyi geçmesi için kişinin yeme içme alışkanlığına dikkat etmesi gerekir.
Diş çekiminden hemen sonraki birkaç saat herhangi bir katı gıda tüketilmemelidir. Dişin çekildi alanda yara oluşur. Hatta bazı durumlarda diş çekimi sonrası diş etine dikiş atılması gerekebilmekte, bir süre bölgede kanama oluşabilmektedir. Diş etinde oluşan bu kanama kanın pıhtılaşmasıyla ortalama 20 ile 30 dakikada durabilmektedir. Fakat ilk 24 saat bölge hala enfeksiyonlara açık haldedir. Bu yüzden operasyondan sonraki ilk gün sadece sıvı gıdalar veya püre şeklindeki gıdalar tüketilmelidir.
Diş çekimi işlemi dişin kurtarılmayacak seviyede çürümesi sebebiyle dişin köküyle birlikte alınması işlemidir. Diş çekimi esnasında anestezi uygulandığı için diş çekimi -bazı durumlar hariç- zorlu bir süreç değildir. Fakat operasyondan sonra dişin alındığı bölgede hassas bir doku oluşacağı için bu süreçte dikkat edilmesi gereken bazı noktalar bulunur. Bunların başından da yeme içme alışkanlıkları gelir. Diş etinde kanama oluşmaması ve bölgenin korunması amacıyla ilk birkaç gün kritik öneme sahiptir. Bu dönemde mümkün olduğunca dişlere zarar vermeyecek ve diş etinin iyileşme sürecini olumsuz etkilemeyecek şekilde beslenmek gerekir. Diş çekildikten sonra güvenle tüketilebilecek besinleri şu şekilde sıraladık.
Eğer dişlerinizde hassasiyet yoksa diş çekiminden sonra dondurma yiyebilirsiniz. Dondurma özellikle yaz aylarında soğuk olması sebebiyle diş etinde oluşabilen şişliğin giderilmesine yardımcı olur. Soğuk tampon görevi görebilen dondurma çiğneme gerektirmediği için kolayca tüketilebilir. Sütten yapılan dondurmanın içerisinde bulunan kalsiyum da dişlerin güçlenmesine yardımcı olabilmektedir.
Patates püresi diş çekiminden sonra tüketilebilecek, besin değeri ve doyuruculuğu yüksek yiyecektir. Püre haline gelen patatesler çiğnenmeye gerek kalmadan kolay bir şekilde tüketilebilir. Patates püresi için birkaç tane patatesi öncelikle suda haşlayın. Ardından kabuklarını soyduğunuz patatesleri rendeleyebilir veya mikserde püre haline getirebilirsiniz. Bir miktar tuz ve isteğe bağlı olarak bir yemek kaşığı tere yağı ekleyip elde ettiğiniz püreyi kolayca yiyebilirsiniz.
Çorba sıvı olması sebebiyle sindirimi kolay lezzetli bir yiyecektir. Diş operasyonundan sonra soğuk veya ılık çorba yiyebilirsiniz. Fakat çorba seçiminde etli veya içerisinde tane şeklinde sebze bulunan çorbalar yerine püre halindeki domates veya mercimek çorbası tercih edilmelidir. İçerisinde bol miktarda protein ve vitamin bulunan çorbalar operasyon sonra tüketilebilecek iyi birer yiyecek alternatifidir.
Smoothie, taze meyve ya da meyve suyundan, süt veya yoğurt ilave edilerek yapılan milkshake tarzı bir içecektir. Özellikle yaz aylarında soğuk olarak tüketilen smoothie serinletici olduğu kadar besleyicidir. Smoothie yapmak için sevdiğiniz birkaç meyveyi biraz süt, yoğurt veya kefirle birlikte blendera atın. Meyveler tamamen sıvı kıvama gelene kadar karıştırmaya devam edin. Birkaç dakikadan blender ile tüm besinler birbiriyle karıştıktan sonra içebilirsiniz.
Diş çekimi operasyonundan sonra rahatlıkla yenilebilecek besinlerden bir tanesi de meyveli yoğurt püresidir. Meyveli yoğurt püresi yapmak için elma, muz, incir veya istediğiniz başka yumuşak yapılı meyveleri öncelikle blender veya rende aracılığıyla püre haline getirin. Ardından biraz yoğurt ekleyerek karıştırın. Hem kalsiyum açısından zengin hem de lezzetli bir besin olan meyveli yoğurt püresini güvenle tüketebilirsiniz.
Yirmilik dişler 17 ila 25 yaşları arasında çenenin en arka kısmında bulunan bölümde çıkan dişlerdir. Bazı kişilerde rahat bir şekilde çıkan yirmilik dişler bazı kişilerde de ağrılı bir sürece sebep olabilmektedir. Oldukça derinlere varabilen yirmilik diş köklerinin alınması da bazı durumlarda zor olabilir. Bu yüzden yirmilik diş alındıktan sonraki süreçte dikkat edilmeli ve uygun şekilde beslenilmelidir.
Yirmilik diş alındıktan sonra iyileşme sürecinin hızlanmasına yardımcı olan gıdalar tüketilmelidir. Bu süreçte öncelikle bol miktarda su tüketilmelidir. Ayrıca yoğurt ve peynir gibi gıdalar da kalsiyum açısından zengin olduğu için bu dönemde rahatlıkla tüketilebilir. Ayrıca sebze püresi, meyve püresi, sıvı çorba çeşitleri ve ince dilimlenmiş yumurta da bu dönemde tüketilebilen faydalı besinlerdir.
Diş çekimi operasyonu çok büyük bir operasyon olmasa da hassas bir süreçtir. Özellikle diş çekildikten sonra dikkat edilmesi gereken birçok unsur bulunur. Bunlar;
20’lik dişler (20 yaş dişleri)
20’lik dişler ağızda en son süren ve ağız sağlığı açısından en az öneme sahip dişlerdir. Bu dişler 3. büyük azılardır. ‘20 yaş dişi’ olarak adlandırılmalarının nedeni 17-23 yaş arasında sürmeleridir.
Yaş ilerledikçe beslenme alışkanlıklarının değişmesiyle çene yapısı küçülür. Bu sebeple dişler, çenede rahat bir şekilde sürecek yer bulamazlar. Bu yer darlığı ve dişlerin çıkmaya eğilimi, 20 yaş dişleri problemlerini oluşturur.
Çoğu insanda ağzın dört köşesinde birer adet olmak üzere toplam dört tane 20’lik diş bulunur. Genellikle diş etine veya kemik içerisine gömülü bulunurlar ya da yer darlığı yüzünden farklı yönlerde sürerler. Bunlar bir dizi probleme yol açtığından daha fazla sıkıntıya neden olmadan hekim kararıyla çekilmeleri gerekir.
20’lik dişlerin çıkarılması için en uygun zaman 17 yaş civarıdır. Çünkü bu yaşlarda diş yeni oluşmaya başlamıştır ve kemik yetişkinlerdeki gibi sert olmadığı için ameliyatı kolaydır. Dişlerin kökleri tam olarak oluşmadığı için de iyileşme daha hızlı olacaktır.
20’lik dişin yol açtığı sıkıntılar çeşitli faktörlere göre değişir. Çene boyutu ve dişin süreceği yön, problemin büyüklüğünde belirleyicidir. Belki hiçbir ağrı ve şikayet olmayabilir ama diğer dişler büyük risk altındadır.
20’lik dişlerin yol açtığı problemler
Dişlerin değişik sürme şekillerini ve yol açtıkları problemleri öğrenirseniz ; neden çekilmeleri gerektiğini daha iyi anlayacaksınız.
ÇÜRÜK: Tükürük, bakteri ve yiyecek parçacıkları yeni çıkmakta olan dişin açtığı yuvada birikerek hem yirmilik dişi hem de yanındaki azı dişini tehdit eder. Bu tip çürükleri fark etmek ve tedavi etmek oldukça zordur. Ağrı ve enfeksiyona yol açan ve apseyle sonuçlanan ağır tablolar meydana gelebiliyor.
DİŞETİ HASTALIĞI (perikoronit): Kısmen çıkmış bir yirmilik dişin dişetinde bakteri ve yiyecek artıklarının depolandığı bir enfeksiyon odağı oluşur. Bu durum ağız kokusu, ağrı, ödem ve trismusa (ağzın tam açılamaması hali) sebep olur. Enfeksiyon lenfler aracılığı ile yanak ve boyuna yayılabilir. Yirmilik dişin etrafındaki bu enfeksiyona yatkın zemin her seferinde kolayca enfekte olmaya adaydır. (Bakınız, Dişeti hastalıkları)
BASINÇ AĞRISI: Sürme sırasında komşu dişlere de basınç uygulanıyorsa sıkışmadan dolayı da bir ağrı hissedilebilir. Bazı durumlarda bu basınç aşınmaya yol açar.
ORTODONTİK SEBEPLER: Pek çok genç birey dişlerindeki çapraşıklıkları düzeltmek için ortodontik tedavi görmektedir. Yirmi yaş dişlerinin sürme basınçları diğer dişlere de yansıyacağından diğer dişlerde de bir hareketlilik olur, çapraşıklıklar artabilir.
PROTEZLE İLGİLİ SEBEPLER: Protez planlaması yapılan bir ağızda yirmilik dişleri hesaba katmak gerekir. Çünkü, yirmilik diş çekildikten sonra değişen ağız yapısına göre yeni bir protez yapmak gerekecektir.
KİST OLUŞUMU: Gömülü bir dişin sebep olduğu kistik vakalar gözlenmiştir. Kist kemik yıkımına, çene genişlemesine ve çevredeki dişlerin yer değiştirmesine ya da zarar görmesine sebep olur. Kemik yıkımını önlemek için diş çekilmeli ve kist temizlenmelidir. Nadiren bu kist çok geniş alanlara yayılırsa tümörlere dönüşebilir veya çene kemiğinde kendiliğinden kırılmalara yol açabilir.
20 lik dişlerin çıkarılması için en uygun zaman 17 yaş civarıdır. Çünkü bu senelerde bu diş yeni oluşmaya başlamış, kemik yetişkinlerdeki gibi sert olmadığı için ameliyatı kolaydır. Dişlerin kökleri tam olarak oluşmadığı için de iyileşme daha hızlı olacaktır.
20’lik dişin çekim aşamaları
20 lik diş ameliyatı dişsel ve genel sağlık durumunuzun değerlendirilmesiyle başlar. Dişi rahat bi şekilde değerlendirebilmek için genellikle röntgen alınır. Dişin durumuna göre büyük bir film, küçük bir film veya dijital bir film alınabilir. Diş ameliyatı genellikle diş hekimi muayenehanesinde yapılan bir işlemdir ancak çok komplike durumlarda ameliyatın çene cerrahı tarafından ameliyathane şartlarında yapılması uygun görülebilir. Ameliyatın tipi ve süresi tamamen dişin durumuna pozisyonuna bağlıdır. Genellikle işlem yarım saat ile birbuçuk saat arasında sürmektedir.
Eğer dişiniz büyük oranda sürmüşse sadece davye vasıtasıyla alınabilir. Kökler kemiğin içinde ayrık pozisyonda ve diş kemik içinde derinde ise; dişi parçalara ayırmak veya kemik kaldırmak gerekebilir.
Dişiniz gömülü ise dişe ulaşmak için dişetinde bir kesim yapılır. Dişeti ekarte edilir kemik ortaya çıkarılır. Diş kemiğin de içinde ise bir miktar kemik kaldırılır. Diş iyice ortaya çıkarılıp rahat bir çalışma alanı oluşturulduktan sonra diş bazen tek parça bazen de birkaç parçaya bölünerek çıkarılır.
20’lik diş çekimi sonrası için tavsiyeler
20’lik diş ameliyatı sonrasında bir süre gözlem altında tutulacaksınız. Kendinizi daha iyi hissettiğinizde doktorunuzun da onayıyla eve gidebilirsiniz. Genellikle ameliyatı takiben birkaç gün istirahat etmeniz uygundur. Ameliyat sonrası kontrol seansları gerekebilir. Kontrole geldiğinizde çekim boşluğunun nasıl iyileştiğine bakılır, varsa dikişler alınır, ağız sağlığınızın durumu değerlendirilir. Çekim sonrasında dikkat edilmesi gereken önemli detayların sıralamak gerekirse;
Herhangi bir rahatsızlığınızda lütfen bize danışın.