Anadolu Kapılarını Türklere Açan Savaş

Türklere Anadolu’nun kapısını açan 26 Ağustos Malazgirt Zaferi’nin yıl dönümünü kutluyoruz.

Bir meydan savaşı zaferi olmasının ötesinde Türklere Anadolu’nun kapısını açan “26 Ağustos Malazgirt Zaferi”nin bu yıl yıl dönümü kutlanıyor.

İÜ Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Muharrem Kesik, “Malazgirt Zaferi”nin yıl dönümünde Malazgirt Savaşı ile ilgili en özel bilgileri bizlerle paylaştı.

“Malazgirt Zaferi İstanbul’un Fethi Kadar Önemli Bir Olaydır”

Türkiye tarihinin Malazgirt Zaferi ile baÅŸladığına dikkat çeken Prof. Dr. Kesik, “Malazgirt Zaferi, Anadolu kapılarını Türklere açan büyük bir olay ve zaferdir. Malazgirt zaferi sayesinde Anadolu’yu fethettik ve bu topraklara yerleÅŸtik. Malazgirt Savaşı kazanıldıktan sonra Anadolu’da ilk Müslüman Türk Devleti olan Türkiye Selçuklu Devleti’ni kurduk. Malazgirt Zaferi, Ä°slâmiyet’in doÄŸduÄŸu ilk yıllardan beri birçok ülke ve bölge Ä°slâm Devleti marifetiyle MüslümanlaÅŸtırıldı. Yani Dört Büyük Halife, Emevîler ve Abbâsîler gibi Güçlü Ä°slâm devletleri Ä°ran, Mısır, Suriye, Türkistan ve Azerbaycan gibi önemli coÄŸrafyaları ele geçirdiler; ancak Anadolu’ya hâkim olamadılar. Müslüman Türkler yani Selçuklular, Anadolu’yu ilk defa Malazgirt Zaferi sayesinde Ä°slamlaÅŸtırmayı baÅŸardılar. Bu zaferden sonra bazı göçebe Türkmen toplulukları Anadolu’yu yurt edinerek yerleÅŸik düzene geçtiler. Malazgirt Zaferi Ä°stanbul’un fethine giden sürecin de baÅŸlangıcı oldu. Bu yüzden Malazgirt Zaferi Ä°stanbul’un fethi kadar önemli bir olaydır” dedi.   

“Malazgirt Savaşı Tam Bir Taktik Savaşı Olmuştur”

Malazgirt Savaşı’nın Selçuklular açısından tam bir taktik savaşı olduÄŸunu belirten Prof. Dr. Kesik, â€œMalazgirt Savaşı meydanda baÅŸlamış ve sonrası çok farklı geliÅŸmiÅŸtir. Selçuklular sahte kaçış taktiÄŸi (Turan TaktiÄŸi) ile düşmanı savaÅŸ alanından uzaklaÅŸtırmışlardır. Ancak ÅŸurası unutulmasın. Bütün savaÅŸlarda savaÅŸ planı, taktiÄŸi ve hileleri uygulanır. Selçuklular açısından Malazgirt Savaşı tam bir taktik savaşı olmuÅŸtur” ifadelerini kullandı.

Düşmana neden Cuma saatinde saldırıldığını da açıklayan Prof. Dr. Kesik şunları aktardı: “Bizans İmparatoru Romanos Diogenes, Selçukluların barış teklifini reddetmişti. Alp Arslan, Bizans imparatorundan gelen olumsuz cevap üzerine savaşın kaçınılmaz hale geldiğini anlayarak ileri gelen adamları ile savaş planını görüştü. Alp Arslan’ın fakîhi (İslâm hukukçusu) ve imâmı Ebû Nasr Muhammed b. Abdülmelik el-Buharî el Hanefî’nin, ‘Sen Allah’ın üstün kılacağım diye vaat ettiği İslâm dini için savaşıyorsun bu yüzden bütün hatîblerin minberlerde Müslüman halk ile birlikte senin için duâda bulunacakları Cuma günü düşmana saldır’ şeklindeki tavsiyesini kabul etti. İşte bu yüzden savaşta manevî gücü yanında hissetmek isteyen Sultan Alp Arslan bu kararı almış oldu.”

Sultan Alp Arslan savaştan önce askerine yaptığı konuşmaya da değinen Prof. Dr. Kesik şunları dile getirdi: “26 Ağustos (27 Zilka‘de ) Cuma günü namaz vakti yaklaştığı zaman Alp Arslan, kumandan ve askerleriyle birlikte namaz kıldı, duâ etti, zafer için Allah’a yalvarıp yakardı ve onlara son olarak şu söylevde bulundu:

‘Ey askerlerim ve kumandanlarım! Daha ne zamana kadar biz azınlıkta, düşman çoğunlukta olmak üzere, böyle bekleyeceğiz? Ben bizzat Müslümanların minberlerde bizim için duâ etmekte oldukları bu saatte düşmanın üzerine atılmak istiyorum. Gâlip gelirsek arzu ettiğimiz sonuç hasıl olacaktır, aksi takdirde şehit olarak cennete gideriz. Beni izlemek isteyenler gelsinler, geri dönmek isteyenler ise serbestçe geri dönebilirler. Bugün burada ne emreden bir sultan, ne de emir alan bir asker vardır. Bugün ben de sizlerden biriyim ve sizinle birlikte savaşacağım. Biz, Müslümanların eskiden beri yapa geldikleri bir gaza yapıyoruz.’

Asker ve kumandanlar ise hep bir ağızdan, ‘Ey Sultan, biz senin kullarınız, sen ne yaparsan biz de aynısını yaparız ve sana yardım ederiz, istediğin gibi hareket et.’ diyerek karşılık verdiler. Bundan sonra Alp Arslan kendi elleriyle atının kolanını sıktı ve kuyruğunu bağladı. Atın kuyruğunu bağlamak çok eski bir Türk geleneğidir. Türkler yapacakları bir seferden ve girişecekleri bir savaştan geri dönmemek ve bu teşebbüslerinde mutlaka bir başarıya ulaşmak için atlarının kuyruklarını bağlarlardı. Ava çıkacakları zaman da atlarının kuyruklarını bağlıyorlardı. Sultan Alp Arslan bu geleneğe uygun olarak atının kuyruğunu bağladıktan sonra zırhını giydi.”

Prof. Dr. Muharrem Kesik konuÅŸmasını sonlandırırken â€œMalazgirt Zaferi bize bu vatanı armaÄŸan etti. Anadolu, Malazgirt Zaferi sayesinde Türk’ün yurdu oldu” diyerek, Malazgirt Savaşı’nın en önemli sonucunu vurguladı.

İÜ Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü

Yıl Büyük Selçuklu Devleti, tarih sahnesinde yerini aldı. Savaşçı ve göçebe Türkler için yeni alanlar gerekiyordu. Hedefte ise Bizans'ın elindeki Anadolu vardı. Anadolu'ya yerleşmenin yolu Malazgirt’ten geçiyordu. Uç beyleri birçok akın düzenledi ve Malazgirt alındı.

Bizans imparatoru Romen Diyojen tahta yeni çıkmıştı. Türk akınlarının önünü kesmek için büyük bir ordu topladı ve Malazgirt’i tekrar aldı. Mısır seferine çıkan Sultan Alparslan, ordusu ile hemen geri döndü.

Anadolu Türk yurdu oldu

Bizans ve Büyük Selçuklu ordusu, Malazgirt Ovası'nda Süphan Dağı'nın eteklerinde karşı karşıya geldi. Türk ordusunun savunma pozisyonunda olduğu savaşta, Bizans ordusu hem sayı hem de teçhizat olarak üstün bir konumdaydı.

2 gün boyunca Bizans ordusu yıpratıldı. 26 Ağustos 'de süvarilerden oluşan Selçuklu ordusu, hilal taktiği ile Bizanslıları bozguna uğrattı. Zafer, Anadolu’nun kapılarını Türklere açmıştı. Gücü kırılan Bizans, artık bir tehdit olmaktan çıktı. Türkler, açılan kapıdan akın akın koştu. Beylikler ve Anadolu Selçuklular döneminde, Anadolu artık Türk yurdu oldu.

"Bu kilit açılmadan Türklerin Anadolu'ya yerleşmesi mümkün değil"

Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Adnan Çevik, Malazgirt'in önemini şöyle anlattı:

"Malazgirt şehri, garnizon şehri konumu itibarıyla Doğu Anadolu'nun kilididir. Bu kilit açılmadan Türklerin Anadolu'ya yerleşmesi mümkün değil. Taht kavgaları Bizans merkezindeki rekabet bir siyasi kaosa dönüşmüş, bir anlamda Türk akışının önünde herhangi bir engel kalmayacağı için Türkler, Doğu Anadolu'dan bu topraklardan başlayarak aşama aşama Anadolu'nun Türkleşmesini ve İslamlaşmasını, Türkiye olma sürecini başlatmıştır" dedi.

Muş Alparslan Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Mustafa Alican ise, "İlk kez Müslüman bir hükümdarın eline Hristiyan dünyanın en büyük hükümdarının esir düşmesi, bu çok önemlidir. Dolayısıyla Malazgirt Savaşı kendi çağında büyük etki yaratmış Selçukluların bütün İslam dünyasında meşru bir İslam dünyasının hamisi, lideri, sultanı olma fonksiyonunu, önemini görünür kılmıştır" dedi.

Haber: Mustafa Birdir

Kamera: Ertaç Koçak