Saksıda Pamuk Yetiştiriciliği

seafoodplus.info

 

Pamuk Tarımında Kullanılan Gübreler

Mineral Gübreler

Azotlu Gübreler: Pamuk bitkisinin diğer besin maddelerinden daha fazla kullandığı azot, verim ve kalite üzerinde etkili önemli bir elementtir. Azot bitki bünyesinde yaşlı kısımlardan ziyade genç ve büyüyen kısımlarda bulunur. Dengeli bir azotla beslenme, kuvvetli ve hızlı bir gelişme ile birlikte, meyve dallarında çok sayıda çiçek oluşmasını teşvik eder. Aynı zamanda koza büyüklüğünde ve kozada sağlıklı tohum oluşmasında etkilidir. Azot bitki büyümesini teşvik ettikçe yan dalların sayısı da artar. Böylece çiçek sayısı dal sayısına paralel olarak artmaktadır.

Azot noksanlığında; bitki gelişmesi yavaşlar, yapraklar önce sarımsı yeşil bir renk alır ve zamanla açık kahverengiye dönerek zamanından önce dökülür. Şiddetli azot noksanlığı yapraklarda kızarma ile ortaya çıkar. Yapraklar küçük, ince yapılı ve seyrek olur. Meyve dalları az ve kısadır. Tarak ve çiçek dökümü artar.

Dengesiz olarak aşırı azot uygulaması, bitkinin aşırı derecede dallanmasına ve yapraklanmasına neden olur. Tarak ve çiçek dökümü artar, bitki hastalık ve zararlılara karşı duyarlılık kazanır. Pamuğun ürüne yatması ve hasadı gecikir. Sonuçta önemli ölçüde ürün kaybı meydana gelir.
Pamuk bitkisinde azot alımı çiçeklenme başlangıcına kadar düşüktür. Çiçeklenme ile birlikte azot alımı artar ve koza döneminde en yüksek seviyeye ulaşır. Azotun en fazla toplandığı yer çiğittir ve olgun çiğitte % arasında azot bulunmaktadır. Çiğitte yüksek miktarda azot bulunduğundan, topraktan uzaklaştırılan azot alınan ürün ile yakından ilişkilidir. Topraktan uzaklaştırılan azotu kabaca hesaplamak için, alınan çiğit miktarı % ile çarpılır. Tüm bitkinin topraktan kaldırdığı azotun % 40' ı çiğitte bulunduğundan, bu değerin ile çarpılması ile tüm bitkinin topraktan kaldırdığı azot kabaca hesaplanır.

Bitkiler azottan nitrat ve amonyak formunda bulunması halinde yararlanırlar. Amonyum nitrat, amonyum sülfat ve üre pamuk tarımında kullanılan başlıca azotlu gübrelerdir. Amonyum nitratın % 21, % 26 ve % 33 saf azot içeren formları vardır. Amonyum sülfat % 21, üre % saf azot içerir. Amonyum nitrat etkisini en çabuk gösteren azotlu gübredir. Bunu amonyum sülfat takip etmekte ve en geç üre yararlı hale geçmektedir.

Amonyum nitratın suda daha çabuk erimesi, etkisinin çabuk ve kısa süreli olması, nitratın toprakta tutulmayıp kolayca yıkanması ve nitratın bitkiler tarafından daha hızlı alınması nedenleri ile çiçeklenme başlangıcında uygulanacak azotlu gübrenin amonyum nitrat olması gerekmektedir.
Amonyum sülfatın bileşiminde % 21 saf azot yanı sıra % 23 kükürt bulunur. Bu nedenle iyi bir kükürt kaynağıdır. Amonyum toprak zerrecikleri tarafından tutulduğu için yağışlar ve sulama ile topraktan kaybı az olur. Toprakta daha yavaş eridiğinden bitkiye etkisi nitratlı gübrelere göre daha geç, fakat daha uzun sürelidir. Bu özellikleri nedeni ile ilk azot uygulamasında amonyum sülfat tercih edilmelidir. Fizyolojik olarak asit karakterli olan amonyum sülfat özellikle alkali topraklar için iyi bir azotlu gübredir.

Üre bünyesinde azotu organik formda içerir. Suda kolay ve tamamen erimesine karşılık bitkiler bu gübrede bulunan organik azottan direkt yararlanamazlar. Üre topraktan su alarak önce amonyum karbonata, sonra oksijen alarak nitrit asidine ve daha sonra nitrat asidine dönüşerek bitkiye yararlı hale geçer. Bu nedenle üre, etkisi daha uzun sürede görülen bir azotlu gübredir.

Fosforlu Gübreler: Pamuk bitkisi tarafından çok kullanılan elementlerden biri olan fosfor, hücre bölünmesi, hücrede enerji taşınması, karbonhidratların parçalanması, ve çiçek, meyve teşekkülünde önemli rol oynar. Protein ve yağların meydana gelmesine, potasyumun bitkiler tarafından alınmasına yardım eder. Kök sisteminin iyi gelişmesi ve yayılmasını sağlar. Çiçeklenmeyi artırır. Kozaların erken olgunlaşmasını teşvik ederek erkencilik sağlar.

Aşırı derecede verilen azotun kötü etkisini bir dereceye kadar azaltarak ürün miktarına ve lif kalitesine etki eder.
Pamuk tarımında fosfor noksanlığı fazla görülmez. Fosfor noksanlığının en belirgin arazları; küçülmüş yaprakların koyu yeşil renkte olması, kısalmış ve gevrek yapılı gövde ile bitkide genel bir cüceleşmenin ortaya çıkmasıdır. Yapraklar daha sonra kırmızı mor bir renk alır. Koza sayısı azalmakla kalmaz, kozaların olgunlaşması da gecikir. Ürün miktarı ve lif kalitesi düşer.

Toprakta sıkı bir şekilde tutulduğu ve yıkanmadığı için fosfor uygulamasında çok dikkatli olmak gerekir. Bilinçsizce yapılan fosfor uygulamaları sonucunda topraklarımızda aşırı bir fosfor birikimi olmaktadır. Ayrıca bitkinin azot alımı engellenmekte, kozalarda şekil bozuklukları görülmekte ve verim düşmektedir. Diğer taraftan fosforlu gübrelerin ve özellikle triple süper fosfatın dolgu maddesinde kadmiyum gibi ağır metaller vardır. Bunlar tarım topraklarının kirlenmesine neden olan zararlı minerallerdir. Bu nedenlerle topraktaki fosfor miktarı toprak analizleri ile saptanmalı ve gerekmiyorsa fosfor uygulanmamalıdır.


Fosfor toprak zerreleri tarafından çok sıkı tutulmaktadır. Ayrıca topraktaki demir, magnezyum, kalsiyum ve alüminyum gibi minerallerle birleşerek bitkinin alamayacağı forma dönüşür. Fosforlu gübrelerin etkinliği diğer gübrelere oranla çok daha uzun süre devam etmektedir. Bu süre toprak koşullarına göre yıl olabilmekte ve bu süre içerisinde fosforun kalıcı etkisi devam etmektedir. Fosforlu gübrelerin ilk yıl etkinlik derecesi tarla koşullarında ancak % arasındadır.


Ülkemizde suda eriyebilen fosforlu gübrelerden süper fosfat ve triple süper fosfat üretilmekte ve kullanılmaktadır. Süper fosfat % saf fosfor içerir. Fizyolojik olarak asit karakterli olan bu gübredeki fosforun önemli bir kısmı suda erir halde bulunur. Triple süper fosfat % fosfor içerir. Etkili maddesi yüksek olduğu için taşınması kolaydır. Bu nedenle süper fosfata tercih edilir.


Potasyumlu Gübreler: Urfa bölgesinde çiftçilerimiz pamuk yetiştiriciliğinde potasyum gübre kullanmazlarBitkinin tüm büyüme ve gelişme periyodu boyunca devamlı ve yeterli potasyum sağlanmasına ihtiyaç vardır. Potasyum bitki dokularının daha kuvvetli oluşmasına etkili olarak, bitkinin hastalıklara karşı dayanıklılık kazanmasını sağlar. Bitkinin su tüketimi üzerine olumlu etki yaparak suyun daha ekonomik kullanılmasını sağlar.

Pamukta potasyum noksanlığında görülen arazlara "pamuk pası" veya "potasyum açlığı" denir. İlk belirtiler alt yapraklarda görülür ve yapraklarda sarı - beyaz lekeler ortaya çıkar. Daha sonra yapraklar açık sarı, yeşil renge dönüşür ve damarlar arasında sarı lekeler oluşur. Yaprak kenarlarında, uçlarında ve yaprak damarları arasında daha sonra kahverengi lekeler meydana gelir. Lekelerin ortası delinir ve yaprakların tamamı kahverengine döndükten sonra dökülür. Kozalar küçük ve zayıf olur. Kalitesiz lifler oluşur. İleri noksanlık halinde kozalar dökülür. Lif uzunluğu ve lif mukavemeti azalır.

Pamuk bitkisinin ilk çiçek dönemine kadar potasyum alımı azdır. Bu dönemde toplam potasyum gereksiniminin % 10'u alınır. Çiçeklenme ile birlikte potasyum alımı hızla artar. Potasyumun bitkideki hareketi aşağıdan yukarıya doğru olup, asıl toplandığı yer kozadaki çenet duvarlarıdır.

Potasyum toprak zerreleri tarafından tutulur ve suda kolay erir. Bu bakımdan azotlu gübreler ile fosforlu gübreler arasında yer alır. Ülkemizde kullanılan belli başlı potasyumlu gübreler; potasyum sülfat ve potasyum kloritdir. Asit karakterli olan potasyum sülfat % saf potasyum, % 18 kükürt içerir. Potasyum kloritin bileşiminde % saf potasyum, % 47 klor bulunur. Bileşimindeki klor bitki gelişmesine olumsuz etkide bulunabilir. Bu nedenle potasyum klorit pamuk tarımında fazla kullanılmaz.

Kompoze Gübreler: Bitki besin elementlerinden 2 veya daha fazlasını bünyelerinde bulundururlar. Pamuk tarımında % 20 saf azot ve % 20 saf fosfor içeren en fazla kullanılan kompoze gübredir. % 15 saf azot, fosfor ve potasyum içeren kompoze gübresi ile Diamonyum Fosfat ( veya ) gübresi de pamuk tarımında az miktarda da olsa uygulanmaktadır.

Ülkemiz pamuk tarımında son yıllarda kompoze gübre kullanımı yaygınlaşmıştır. Kompoze gübre kullanımının yararları olmasına rağmen, sakıncaları daha fazladır. Her şeyden önce, farklı zamanlarda, farklı derinliklerde ve farklı miktarlarda uygulanması gereken iki besin maddesi, aynı zamanda, aynı derinlikte ve aynı miktarda uygulanmaktadır. Bu nedenle pamuk tarımında kompoze gübre kullanımı yanlış bir uygulamadır.


Yaprak Gübreleri ve Bitki Gelişme Düzenleyicileri: Ülkemiz pamuk tarımında son yıllarda normal gübrelemenin yanı sıra yaprak gübrelerinin de uygulanması yaygınlaşmıştır. Yaprak gübreleri makro besin elementleri yanı sıra bazı iz elementleri de içermektedir. Yaprak gübresi uygulamalarında besin elementi noksanlık belirtileri izlenmeli ve bu belirtilerin hangi besin maddesinden ileri geldiği saptanarak, uygulama bu yönde yapılmalıdır.

Pamuk tarımında, bitki fizyolojisinde amaçlanan yönde değişiklik meydana getirmek için bazı BGD (Bitki Gelişme Düzenleyicisi) uygulanması yaygınlık kazanmaktadır. Bu konuda bir çok araştırma yapılmış ve normal koşullarda BGD' lerin verim ve kalite üzerinde etkili olmadığı, önemli olmayan oranlarda erkencilik sağladığı ortaya konmuştur. Bu nedenle bitki gelişme düzenleyicileri ancak özel amaçlarla kullanılmalıdır.

Organik Gübreler: Toprak verimliliğinin önemli göstergelerinden biri olan organik maddenin olumlu etkisi çok eski tarihlerden beri bilinmektedir. Organik madde, toprağın su tutma ve havalanma kapasitesini, mikroorganizma faaliyetlerini artırır. Bitki toprak ilişkilerinde çok iyi bir denge unsurudur ve alınabilir besin maddelerini artırıcı yönde etkiye sahiptir. Pamuk üretim alanlarımız genellikle organik maddece fakirdir.

Ege Bölgesi'nde yapılan bir araştırmada toprakların % ' inde organik madde çok az, % ' unda orta, % ' unda yeterli ve % ' sinde fazladır.
Ülkemizde petrolden sonra en fazla dövizin, gübre ve hammaddelerinin dış alımında kullanıldığı da unutulmamalıdır. Bu nedenlerle, pamuk bitkisinin besin maddesi ihtiyaçlarının bir kısmının organik gübrelerle sağlanması, toprak ıslahı, verimlilik, çevre kirlenmesi ve sonuçta insan sağlığı ile ülke ekonomisi bakımından önemlidir.


Çiftlik Gübresi: Yeterli miktarda bulunmadığından, geniş pamuk üretim alanlarında uygulanması zordur. Daha çok küçük alanlarda ve bahçe tarımında kullanılır. Çitlik gübresi uygulanacaksa iyi çürümüş olmalı, sonbaharda toprak yüzeyine ince bir tabaka halinde serilmeli ve bekletilmeden toprağa karıştırılmalıdır.

Çöp Gübresi: Fiziksel özellikleri bozuk olan toprakların ıslahında çöp gübresinin önemli bir yeri vardır. Ülkemizde çok miktarda çöp materyali bulunmasına rağmen, çöp gübresi fabrikası az miktarda bulunmaktadır. Çöp gübresi fabrikalarının artırılması topraklarımızın ıslahı, verimliliğinin korunması bakımından önemlidir. Ayrıca ticari gübrelerin yerine çöp gübresi kullanılması çevre kirliliğinin önlenmesi bakımından ayrı bir yere sahiptir.

Ege Bölgesi koşullarında yapılan bir araştırmada çöp gübresi toprağın fiziksel ve kimyasal özellikleri üzerinde de çok büyük olumlu etkiler yaratmıştır. Çöp gübresi topraktaki organik madde miktarını, su tutma kapasitesini, su geçirgenliğini, toprağın gözenekliliğini ve bitkiye yarayışlı fosfor ve potasyum miktarını artırmıştır.

Yeşil Gübre: Yeşil bitkilerin toprağa karıştırılmalarına "yeşil gübreleme", bu amaçla kullanılan bitkilere de "yeşil gübre bitkileri" denir. Çok iyi bir organik madde kaynağı olan yeşil gübreler, toprağın fiziksel, kimyasal ve biyolojik yapıları üzerindeki olumlu etkilerinin yanı sıra bitkilerin diğer besin maddelerinden yararlanabilmelerini de kolaylaştırırlar. Baklagil yeşil gübre bitkileri, bu olumlu katkılarının yanı sıra, köklerindeki nodoziteler ile havanın serbest azotunu toprağa bağlamaları bakımından da önemlidir. Bu şekilde bir dekar araziye fiğ, lüpen ve bakla yaklaşık 10 kg, yonca 12 kg, bezelye 22 kg azot kazandırmaktadır.

Fiğ, pamuk hasadından sonra mibzerle veya serpme olarak ve dekara kg tohum kullanılarak ekilir. Gelişmesini sonbaharda ve ilkbaharda sürdüren fiğ bitkisi, pamuk ekiminden hafta önce ve % çiçeklenme görüldüğünde toprağa karıştırılır. Toprakta fiğin çürümesi için yeterli nem yoksa tarla mutlaka ekimden önce sulanmalıdır.
Pamuğa Verilecek Gübre Miktarları: Pamuk tarımında kullanılacak gübre miktarları, iklim koşullarına, toprak yapısına, sulama koşullarına, tarımı yapılan pamuk çeşidine, ürün ve gübre fiyatlarına göre değişir. Pamuğa verilecek gübre miktarlarının saptanması için bir çok araştırma yapılmıştır.

Potasyum konusunda yapılan araştırmaların sonuçlarına göre, bazı yörelerde belirlenen kritik seviyeler dışında potasyumun pamuğun verim ve kalitesi üzerinde önemli bir etkisi görülmemiştir. Son yıllarda pamuk tarımında potasyumlu gübre kullanılmaya başlanmıştır. Halbuki, potasyum eksikliği belirtisi çok net olup, hiç bir bölgede bu belirtilere rastlanmamıştır. Uluslararası Potas Enstitüsüne (IPI) göre ise bu sınır değeri 25 kg/da potasyumdur. Toprak analizlerinde potasyum miktarı bu seviyelerin altında bulunmuş ise dekara kg saf potasyum verilmesi uygun olacaktır.

Pamuğa Gübre Verme Şekli ve Zamanı: Pamuk tarımında mineral gübreler, serpme veya bant yöntemi ile uygulanmaktadır. Serpme yönteminde gübreler dağıtıcılar ile toprak yüzeyine serpilir. Özellikle azotlu gübrelerin serpme olarak uygulandıktan sonra, kısa sürede toprağa karıştırılması gerekir. Aksi halde gaz halinde önemli ölçüde azot kaybı olmaktadır. Bu yöntemde mineral maddeler toprakla daha fazla temas ettiklerinden, toprak zerreleri etrafında tutulmaları artar. Bu durum özellikle fosforlu gübreler için önemlidir.

Mineral gübrelerin banda uygulanması, besin maddelerinin etkinliğinin korunması bakımından en iyi yöntemdir. Pamuk tarımında gübrelerin uygulanma zamanı; gübrelerin toprakta eriyip yararlı hale geçme ve etki sürelerine, bitkinin gelişme dönemlerinde besin maddelerinin alınış oranına göre ayarlanmalıdır. Pamuk bitkisinde besin maddeleri en çok çiçek ile koza dönemi arasındaki bir aylık sürede alınmaktadır. Azotun topraktan kolayca yıkanması ve çiçeklenmenin başlaması ile birlikte azot alımının hızla artması, pamuk tarımında azotun iki seferde ve ikinci azot uygulamasının çiçeklenme başlangıcında yapılması gerekliliğini ortaya koymaktadır. Pamuk tarımında gübrelerin nasıl ve ne zaman verileceği konusunda bir çok araştırma yapılmıştır. Bu araştırma sonuçlarına göre, azotlu gübrelerin ilk yarısı cm derinliğe karıştırılmalıdır. Azotun diğer yarısının ise çiçeklenme başlangıcında ve birinci sudan önce verilmesi uygundur. Gübrelerin etki süreleri ve gübrelerdeki azotun topraktaki hareketi dikkate alındığında, azotun ilk yarısı amonyum sülfat formunda, ikinci yarısı amonyum nitrat formunda verilmelidir.

Fosfor toprakta çok sıkı bir şekilde tutulduğundan hareketi çok yavaştır ve etkili hale geçmesi uzun zamanda olmaktadır. Bunun için fosforun ekimden en az hafta önce ve azota göre daha derine, bitki kök sisteminin erişebileceği derinliğe verilmesi gerekir. Bu nedenle fosfor serpme olarak uygulanır ve pullukla cm derinlikte toprak altına alınır. Yapılan araştırmalarda fosforun sonbaharda uygulanması ile ilkbaharda uygulanması arasında verim bakımından fark çıkmamıştır. Özellikle ilkbaharda pullukla sürüm yapılmayacaksa, fosfor sonbaharda pulluk altına uygulanmalıdır.

Topraklarımızda analiz sonuçlarına göre potasyum eksikliği çıkmışsa, potasyumlu gübreler azotun ilk uygulaması ile birlikte son disk harrow altına uygulanmalıdır.

Sonuç olarak; Gübreleme yapılmadan muhakkak toprak analizi yapılması gerekirgenel olarak pamuk tarımında dekara kg saf azot, kg saf fosfor yüksek verim için yeterlidir. Toprak analizlerinde potasyum sınır değerlerinin altında bulunmuşsa, son disk harrow altına dekara kg potasyum sülfat uygulanmalıdır.

SULAMA

Pamuk tarımında sulama, bilinçli olarak yapıldığında verim ve kalite üzerinde olumlu gelişmeler sağlayan en önemli tarımsal girdilerden biridir. Sulamanın asıl amacı; kaliteli ve optimum ürün alınması için gerekli olan ve doğal yollarla karşılanamayan suyun sağlanmasıdır.

Dünyada pamuk tarımı genellikle sulama koşullarında yapılmaktadır. Pamuk tarımında sulama suyunun pahalı ve kıt bir kaynak olması, sulamanın çeşitli araştırmalarla belirlenen esaslar doğrultusunda yapılması zorunluluğunu ortaya koymaktadır. Tekniğine uygun olmayan sulamalarda beklenen yarar sağlanamadığı gibi, ürün miktar ve kalitesinde önemli kayıplar olmaktadır. İyi bir sulama için; sulama suyunun kaliteli olması, arazinin tesfiye edilmiş olması, drenajın bulunması ve yetiştiricinin iyi bir tarım bilgisine sahip olması ön koşullardır.

Yetiştirici; toprağının fiziki yapısını, arazinin şekil ve meyilini, sulama yöntemini, bitkinin su gereksinimi olup olmadığını, sulama zamanını, uygulayacak su miktarını ve sulama aralıklarını belirleyecek düzeyde sulama bilgisine sahip olmalıdır. Bitki, su ve toprak ilişkilerinin bilinmesi de başarılı bir sulama için gereklidir.

Bitki, Su ve Toprak İlişkileri: Pamuk tarımında sulamadan iyi bir sonuç alabilmek için bitki, su ve toprak ilişkilerini çok iyi bilmek gerekir. Pamuk tarımında başarılı olabilmek için, gelişme periyodu süresince generatif ve vejetatit gelişmenin dengede olması istenir.

Pamuk bitkisinin topraktan aldığı su miktarı, kök gelişimi ile yakından ilgilidir. Bitkilerde normal bir kök gelişiminin sağlanması da, iklim ve toprak faktörleri yanı sıra iyi bir kök yatağı hazırlanması ile mümkündür. Pamuk üretim alanlarımızda oluşan sert tabakanın kırılması bu bakımdan da çok önemlidir. Pamuk bitkisinin kök gelişimi toprak sıcaklığı ile de yakından ilgilidir. Toprak sıcaklığı 15°C olduğunda kökler büyümez. 20°C' de yan kökler oluşmaya ve 25°C' de ana kök uzamaya başlar. Kökün optimum gelişmesi için toprak sıcaklığının °C olması gerekmektedir. Optimum koşullarda kökün 12 saatte 1 cm büyüdüğü saptanmıştır.

Topraktaki suyun alınmasında kökün derinliği yanında, kök yoğunluğu da çok önemlidir. Fazla dallanan köklerde iletim demetlerinin de fazla olacağı ve bunun sonucunda topraktaki su ve besin maddelerinden bitkilerin daha iyi yararlanacağı şüphesizdir.

Sulama Zamanı: Pamuk tarımında sulama zamanını iklim koşulları, toprak özellikleri ve bitkinin gelişme durumu belirler. Genellikle pamuk ekiminden çiçeklenme başlangıcına kadar pamuk bitkisi sulanmak istemez. Hızlı bir gelişmenin istendiği bu dönemde bitkiler su ihtiyacını toprakta tutulan kış ve ilkbahar yağışlarından sağlar. Ancak toprak rutubetinin çabuk kaçtığı yörelerde, kurak giden yıllarda, beklenmeyen sıcak dalgaları gibi olağanüstü durumlarda ve bitki gelişmesinde önemli bir yavaşlama görüldüğünde, çiçeklenme başlangıcından önce de sulama yapılmalıdır.


Pamuk bitkisinin su ihtiyacı toprağın ve bitkinin incelenmesi ile kolaylıkla anlaşılmaktadır. Bitkiler topraktaki suyun tamamını kullanamazlar. Toprak zerreleri arasında bitkinin alamayacağı düzeyde sıkıca tutulan nemin oranı toprak yapısına göre değişir.

Toprakta kalan neme göre sulama zamanının saptanması konusunda birçok araştırma yapılmıştır. Bu araştırma sonuçlarına göre; Ege Bölgesi' nde topraktaki faydalı nemin % 75' i , Çukurova ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde % ' ı tüketildiğinde pamuk bitkisi sulanmalıdır. Ancak topraktaki nemin ölçülmesi her zaman mümkün olmadığından, pamuk bitkisinin su gereksinimi günlük gözlemlerle saptanmalıdır.


Henüz su ihtiyacı olmayan bitkiler kuvvetli ve canlıdır. Tepe sürgünlerinde büyüme devam etmektedir. Yapraklar parlak ve açık yeşil renktedir. Su isteyen pamuk bitkisinde gelişmede durgunluk ve pörsüme görülür. Yaprak rengi koyulaşmıştır. Bu durum sabah erken ve akşam geç saatlerde de devam eder. Ayrıca gövdedeki kızarıklık tepeye doğru iyice yaklaşır ve hızlı bir çiçeklenme başlar. Bu belirtiler görüldüğünde bitkilerin sulanması gerekir. Özellikle beyaz çiçek bitkilerin tepesine iyice yaklaşmış ve bu durum tüm tarlada açık olarak izleniyorsa sulama zamanı geçmiştir. Bu durum meydana gelmeden sulama yapılmalıdır.


Toprağın incelenmesi ile de, pamuk bitkisinin su ihtiyacı olup olmadığına karar vermek mümkündür. Toprağın cm derinliğinden alınan örnek; avuç içinde kez sıkıldığında toprak top biçiminde kalmıyorsa sulama zamanının geçtiği kabul edilir. Toprak top gibi bütün kalıyor, fakat hafif bir bastırma ile dağılıyorsa sulamaya hemen başlanmalıdır. Toprak top haline getirildikten sonra cm yükseğe fırlatılıp yere düştüğünde dağılmaz veya büyük parçalar halinde dağılıyorsa sulama zamanı gelmemiştir.


Pamuk tarımında, ilk sulamanın bitkinin ihtiyacı olmadan, erken yapılması çok sakıncalıdır. Pamuk bitkilerinin ihtiyacı olan suyu cm arasındaki toprak katmanından alabilmeleri, iyi bir kök gelişimi ile mümkündür.

Zamansız ve aşırı yapılan sulamalar bitki kökünün gelişmesini olumsuz şekilde etkilemektedir. Özellikle ilk sulama erken yapıldığında, bitkiler toprak yüzeyine yakın bölgede nem bulabildiği için kökler yüzeysel kalmakta ve bitkiler toprağın alt katmanlarındaki su ve besin maddelerinden yararlanamamaktadır. Bitkinin ihtiyacından fazla ve zamansız verilen su, kök gelişmesini azalttığı gibi, bitkinin vegetatif ve generatif gelişmesi arasındaki dengeyi de bozmaktadır. Bunun sonucunda yeterli çiçek, koza oluşamamakta, tarak ve koza silkmesi artmakta, kalan kozalar da geç açmaktadır.


Pamuk tarımında son sulama tarihi konusunda yapılan araştırma sonuçlarına göre, bitkilerde % koza açımı olduğunda sulamaya son verilmesinin uygun olacağı belirlenmiştir.

Su Miktarı : Pamuk tarımında uygulanacak su miktarını, pamuk çeşidi, iklim faktörleri, toprak yapısı ve nemi, sulama yapılan gelişme dönemi ve bitkinin gelişme dönemlerine göre su tüketimi, buharlaşma oranı, nispi nem ve su kalitesi gibi faktörler belirlemektedir.

Sulama Yöntemleri: Pamuk tarımında etkili bir sulama yapabilmek için en uygun sulama yönteminin seçilmesi gerekir. Uygun sulama yönteminden amaç, suyun en az kayıpla etkin kök bölgesine ulaşmasını sağlamaktır. Seçilecek sulama yöntemini; toprak koşulları, topoğrafik durum ve mevcut su varlığı belirler. Pamuk tarımında çeşitli sulama yöntemleri kullanılmaktadır. Her yöntemin sakıncaları ve yararları vardır.

Uzun Tava (Border-Mandal) Yöntemi: Bu yöntemde borderlerin (mandalların) yapımında arazinin eğimi, infiltrasyon kapasitesi, sulama suyu miktarı ve suyun kalitesi dikkate alınmalıdır. Tavaların mümkün olduğu kadar uzun ve geniş tutulması gerek sulama suyunun dağıtımı ve gerekse işcilik masraflarının az olması bakımından önemlidir. Ancak tavaların uzunluk ve genişliğini, toprağın yapısı, arazinin topoğrafyası ve eğimi, uygulanacak sulama suyu derinliği belirler. Sulama suyunun kontrolü kolay olduğu için zamandan tasarruf sağlanması bu yöntemin avantajıdır. Bu yöntemin sakıncaları ise; fazla sulama suyuna gereksinim vardır. Arazi mutlaka tesviyeli olmalıdır. Kaymak tabakası bağlayan topraklarda iyi sonuç vermez.

Karık Yöntemi: Sıraya ekilen çapa bitkileri için en uygun bir sulama yöntemidir. Sulama yönünde ve tarla eğimine göre açılan karıklardan sulama yapılır. Su karıklara ana kanaldan verilir. Suyun karıklara verilmesi için en iyi yol, plastik (P.V.C.) veya metalden yapılmış sifonlar kullanılmasıdır. Bu yöntemde, su tutan ağır killi topraklarda karıklar daha uzun yapılmalıdır. Kumlu hafif topraklarda karık boyları daha kısa tutulmalıdır. Karık uzunlukları toprağın yapısı ve eğimine bağlı olarak m. arasında değişebilir. Meyil arttıkça, karık boyları kısalır.

Bu yöntemde, sulama suyu ve tesviye gereksinimi border yönteminden daha azdır. Sulama suyunun kontrolu kolay olup, her türlü arazi koşullarında uygulanma olanağı vardır. Su uygulama randımanı yüksektir ve fazla işgücüne gereksinim göstermez. Ancak, bu yöntemde sulama bilgisine sahip bilinçli işçilere ve karık sonlarından çıkan suların atılması için mutlaka boşaltım kanallarına gereksinim vardır.

Yağmurlama Sulama: Bu yöntemde su toprağa ince zerreler halinde yağmurlanarak verilir. Bu nedenle bu yöntem doğal sulamaya en yakın yöntemdir. Yağmurlama sulamada su kapalı borularla mekanik püskürtücülere taşınır ve belirli bir basınçla toprağa verilir. Yağmurlama sulama sistemi, suyun pompalanması,taşınması ve toprağa dağıtımı için gerekli ekipmanların bir bütünüdür. Yağmurlama sulama yöntemi, bütün arazilerde uygulanabilir ve tesviyeye gerek yoktur. Geçirgenliği yüksek topraklarda diğer sulama yöntemlerine göre daha yüksek sulama randımanı sağlar. Sulama suyunun kıt olduğu yerlerde geniş alanların sulanmasına olanak sağlar. Tarla kanallarına ve mandallara gereksinme olmayacağından arazi kaybı olmaz. İşçilik masrafı azdır.

Yağmurlama sulama yönteminde, Tesis masrafı çok yüksektir, Rüzgarlı yerlerde suyun dağılımı homojen olmaz ve uygulama olanağı azdır. Yağmurlama için gerekli olan basınç devamlı bir güç sarfiyatını gerektirir. Çiçeklerin tozlaşma döneminde zararlı olabilir. Koza çürüklüğü etmenlerinin yoğun olduğu yörelerde koza çürüklüğünü artırabilir.
Bu nedenlerle yağmurlama sulama yöntemi, arazi fazla engebeli ve meyilli olduğu, toprak geçirgenliğinin hızlı olduğu ve toprağın fazla derin olmadığı zamanlarda uygulandığında en iyi sonucu verir.

Damla Sulama: Sulama suyunun çok kıt olduğu bazı ülkelerde uygulanmaktadır. İsrail' de pamuk tarımında uygulama alanı olan damla sulama ülkemiz pamuk tarımında uygulanmamaktadır. Ülkemiz pamuk tarımında sulama suyu gereksiniminin daha çok akarsulardan sağlanması ve bu suların çok fazla materyal taşıması damla sulamanın uygulan-masını güçleştirmektedir. Damla sulamada su kullanımı az olmakla birlikte, tesis masrafı çok fazla olmaktadır. Damla sulamada su kullanımı önemli ölçüde azalmakla birlikte, damla sulamanın maliyeti karık yöntemine göre 5 misli daha fazla bulunmuştur.

Pamukta Fasulye Yeti&#;tirme A&#;amalar&#;

Ço&#;umuz çocuklukta pamukta fasulye yeti&#;tirme deneyi yapm&#;&#;&#;zd&#;r. Günümüz modern kentlerinde do&#;adan biraz uzak büyüyen çocuklar için bu tip deneyler çok önemlidir. Bitkilerin nas&#;l yeti&#;ti&#;ini ve büyüdü&#;ünü görmeleri ad&#;na pamukta fasulye yeti&#;tirme hem e&#;lenceli hem bilgilendirici hem de sabr&#; ö&#;reten bir etkinliktir.

Üstelik bu denet için malzemeler ve yap&#;lmas&#; gerekenler de oldukça basittir. Sadece özenli ve sorumluluk sahibi olmak ba&#;ar&#;l&#; sonuç almak için yeterlidir. Pamukta fasulye kaç günde çimlenir sorusunun cevab&#; ise ortalama gündür.

&#;imdi size pamukta fasulye yeti&#;tirme a&#;amalar&#; için resimli bir anlat&#;m listesi sunaca&#;&#;z. Böylece her a&#;amay&#; görerek anlaman&#;z ve uygulaman&#;z daha kolay olacak. &#;htiyac&#;n&#;z olan malzemeler cam ya da plastik bir kap, bir paket pamuk, fasulye ve su. Haydi, deney ad&#;mlar&#;na birlikte bakal&#;m.

Tohum Nedir? Nas&#;l Çimlendirilir ve Ekilir?

Pamukta Fasulye Nas&#;l Yeti&#;tirilir?

• 1. Ad&#;m Pamuk Yerle&#;tirme: Cam ya da plastik kab&#;n&#;z&#;n içini pamuk ile kaplay&#;n. Pamu&#;un yüksekli&#;ini cm olmas&#; yeterlidir.
• 2. Ad&#;m Fasulyeleri Dizme: Pamu&#;un üzerine fasulyeleri dizin. Dizmenin düzenli olmas&#;na gerek yok ama fasulyelerin aralar&#;nda cm bo&#;luk olmas&#; iyi olacakt&#;r çünkü büyüme esnas&#;nda alana ihtiyaç duymalar&#; muhtemeldir.
• 3. Ad&#;m Fasulyelerin Üzerini Kapama: Pamu&#;a fasulye ekmek ad&#;m&#; tamamland&#;ktan sonra fasulyelerinizin üstünü pamuktan ince bir tabaka ile tamamen kapat&#;n. Kapama i&#;lemi s&#;ras&#;nda pamu&#;u bast&#;rmay&#;n ki fasulyeler biraz nefes alabilecek &#;ekilde içeride kals&#;n.
• 4. Ad&#;m&#; Sulama: Pamu&#;unuzun üstünü normal çiçek saks&#;lar&#;n&#;n suland&#;&#;&#;n gibi nemli olacak kadar sulay&#;n. Sulama i&#;lemini ara ara pamuk kurulu&#;unu kontrol ederek günlük olarak yapabilirsiniz.
• 5. Ad&#;m Kaseyi Uygun Yere Konumland&#;rma: Kaseyi biraz Güne&#; &#;&#;&#;&#;&#; alabilece&#;i bir yere koyun.
• 6. Ad&#;m Filizlenme A&#;amas&#;: Fasulyeleriniz sulad&#;kça önce günden güne kök salmaya sonras&#;nda da filizlenip büyümeye ba&#;layacakt&#;r. Pamukta fasulye deneyi kaç günde olur diye soracak olursan&#;z ortalama 1 hafta içinde sonuç al&#;rs&#;n&#;z diyebiliriz.

Evde Bu&#;day Çimlendirme Nas&#;l Yap&#;l&#;r? Resimli Püf Noktal&#; Anlat&#;m

Fasulye Pamuktan Topra&#;a Nas&#;l Ekilir?

• Pamukta fasulyeleriniz büyümeye ba&#;lad&#; ve deney ba&#;ar&#;yla tamamland&#;.
• Peki, bundan sonra ne olacak? E&#;er bu kadar&#; bize yeterli diyorsan&#;z büyüyen fasulyelerle ufak bir tabak yemek yapabilirsiniz.
• Fasulye üreticili&#;ine merak salarak evde tar&#;ma devam etmek isterseniz ise fasulyeleri pamuktan topra&#;a aktararak ço&#;altabilirsiniz.
• Bunun için i&#;lenmi&#; toprak ve saks&#;ya ihtiyac&#;n&#;z olacakt&#;r.
• Yar&#;ya kadar torakla dolu saks&#;ya fasulyeleri kökleriyle birlikte dikkatlice yerle&#;tirin ve birkaç parmak yükseklikte toprakla etraflar&#;n&#; örtün.
• Yüzeyi &#;effaf naylon ile kapat&#;p arada nemlendirin.
• Ortalama 1 hafta sonra saks&#;da fasulyeleriniz büyümeye devam edecektir.

Evde Marul Nas&#;l Ekilir ve Yeti&#;tirilir?

Pamukta Fasulye Kaç Günde Bir Sulan&#;r?

• Pamukta fasulye yeti&#;tirirken her bitkide oldu&#;u gibi sulama yapman&#;z gerekecektir.
• Ço&#;u çiçekteki gibi nas&#;l toprak kuruyunca sulama yap&#;l&#;yorsa fasulyede de pamuk kurudukça sulama yapman&#;z uygun olacakt&#;r.
• Pamukta fasulye çimlendirme s&#;ras&#;nda genelde her gün sulama gerekir ama çok fazla sulamak da fasulyelerin çürümesine neden olabilir.
• Bu yüzden dikkatli olmal&#; ve a&#;&#;r&#;ya kaçmamal&#;s&#;n&#;z.

Pamukta Fasulye Nas&#;l Daha H&#;zl&#; Büyür?

• Fasulyeler normal &#;artlarda ortalama 1 haftada e&#;er yeterli su ve &#;&#;&#;k al&#;rsa zaten çimlenecektir.
• Bu kadar süre beklemek istemiyorsan&#;z ve sab&#;rs&#;zsan&#;z çabuk büyüyen cinsleri seçmenizi öneririz.
• Örne&#;in ma&#; fasulyelerinin en h&#;zl&#; çimlenen türler aras&#;nda oldu&#;u söylenmektedir.
• Ayr&#;ca bitkiler de canl&#; oldu&#;u için onlara sevgi cümleleri kurman&#;z da belki büyümelerini biraz da olsa h&#;zland&#;rabilir.

Maydanoz Nas&#;l Ekilir? Videolu 6 Ad&#;m

Evde Nane Tohumu Nas&#;l Ekilir, Yeti&#;ir?

Evde Biber Nas&#;l Yeti&#;tirilir? Resimli 3 Ad&#;m

Fesle&#;en Bak&#;m&#;: 4 Kolay Ad&#;m, Püf Noktalar&#;

4 Kolay Ad&#;m: Evde Salatal&#;k Nas&#;l Yeti&#;tirilir?