Bayki Aşireti

kaynağı değiştir]

İzzeddin Şîr Bey, Bedirhan Bey’in yeğeni Emir Seyfeddin’in oğludur. Amcası Bedirhan Bey isyanında Osmanlı tarafına geçmiş ve Botan Emirliği’nin dağılmasının sebeplerinden birini oluşturmuştur. İzzeddin Şîr Bey’in amcası Bedirhan Bey’in karşısında Osmanlı tarafını tutması Botan aşiretlerini endişeye sokmuş ve Kürt ittifakı dağılmıştır. yılında Bedirhan Bey’in tutuklanıp sürgüne gönderilmesi ile Botan Emirliği’nin dağılış süreci hız kazanmıştır. İzzeddin Şîr Bey, amcasının karşısında durarak Botan Emirliği’nin başına geçmeyi düşünmüştür. Fakat bu dönem dâhilinde Osmanlı içerisinde gerçekleşen reform hareketleri ile değişen idari düzen buna engel olmuştur. İzzeddin Şîr Bey, Osmanlı yönetimi’nin gözüne girebilmek ve Botan Emirliği’nin başına geçebilmek için bölgedeki Kürt Beylikleri üzerine yürümüş ve kendi hakimiyeti altına almaya çalışmıştır. Botan bölgesiyle işe koyulan İzzeddin Şîr Bey, daha sonra Telan’dan (oyacık köyü) Garzan’a girmiş ilk önce dönemin Beykent beylerini esir almış daha sonra Zok kalesine yürümüştür. Bu şekilde Osmanlı bölge siyaseti’nin önündeki engelleri kaldırmış ve yeni idari yapının oluşumuna büyük katkı sağlamıştır. Fakat daha sonra İzzeddin Şîr Bey’in yerine Cizre’ye Hükûmet tarafından farklı bir mütesellim atanmıştır. Bunun üzerine İzzeddin Şîr Bey, kendi&#; Emirliğini ilan ederek isyan etmiş ardından Osmanlı Kuvvetleri tarafından yenik düşmüştür. Bunun üzerine yılında Botan Emirliği dağılmış ve Cizre Merkezden atanan mütesellimler tarafından yönetilmeye başlanmıştır.

Dış bağlantılar[değiştir kaynağı değiştir]

Abdullah Bin Abdullah Döneminde Siird/Siirt'tekendi adına bastırdığı para 'dan sonra Bulunduğu Yer:Stephen Albümü Nadir Paralar No: ^[23]

yılında Mîr Zeyneddîn veya Abdal Bey olarak da bilinen Abdullah bin Abdullah Botan bölgesini tekrar ele geçirerek Botan Emirliğinin başına geçmiştir.^[24]

Abdal Bey, Ahmed-i Hânî'nin yazdığı ünlü Mem u Zin adlı eserde adı geçen Zin'in babası olan Hükümdardır.^[25] Abdal Bey döneminde Bitlis Emirliği ile Botan Emirliği karşı karşıya gelmişlerdir. Bitlis Emir'i Şerafeddin'in, Şahım Hatun ile evlidir ve Şemseddîn adında da bir oğulları vardır. Şahım Hatun Hasankeyf Emiri'nin kızıdır. Fakat daha sonra Emir Şerafeddin, Şahım Hatundan boşanmış ve Şahım Hatun da Seydi Ahmed adında bir adamla evlenmiştir. Emir Şerafeddin'in ölümü üzerine oğlu Şemseddin'in yaşının küçük oluşunu fırsat bilerek Şahım Hatun ile Seydi Ahmed Bitlis Emirliğinin yönetimine geçmişlerdir. Bunun üzerine Bitlis Emirliğinin başında olan Rojki Hanedanının önde gelenleri bu durumdan rahatsız olmuş ve Emirlikten desteklerini çekerek merkezden bağımsız hareket etmişlerdir. Bir süre bu şekilde devam ettikten sonra yaşı ilerleyen Emir Şemseddin, Bayki aşiretin'in önde gelenleri ile görüşmüş ve Seydi Ahmed'i ortadan kaldırmaya yönelik hamleler gerçekleştirmiştir. Bunu işiten Seydi Ahmed, Bitlis Emirliğini terk ederek Botan Emiri Abdal Bey'e sığınmıştır. Ardından Emir Şemseddin önce annesi Şahım Hatun'u öldürmüş daha sonra ordusunu toplayarak Botan Emirliği üzerine sefer düzenleme kararı almıştır. Cizre önlerine gelen Emir Şemseddin ve ordusu daha sonra esir değişimi ile Seydi Ahmed'i ele geçirmiş ve öldürmüşlerdir. Ardından Emir Şemseddin, Botan Emiri'ne Buhtî'ler ile hiçbir sorunu olmadığını ve iki bölgenin insanının dost olduğunu ifade ederek ordularıyla birlikte Bitlis'e geri dönmüştür.^[26] Abdal Bey, yılında Akkoyunlular ile Karakoyunlular arasında yaşanan savaşta Karakoyunluların karşısında Akkoyunluların yanında yer almıştır.^[27] yılında ise Botan Emirliği, Akkoyunlular'ın saldırısına uğramış, Akkoyunlu ordusu Cizre şehrini yağmalayarak bölge halkının birçoğunu katletmişlerdir.^[27] yılında ise Uzun Hasan öncülüğündeki ordu Abdal Bey'in yönetimindeki Siirt'e saldırmış ve bu saldırıda Akkoyunlu ordusu şehri ve çevresini yağmalamışlardır.^[27] Yine bu dönemde yılı içerisinde Cizrede salgın baş göstermiş ve birçok Hristiyan ile Müslüman hayatını yitirmişlerdir. Abdal Bey yılında vefat etmiş ve yerine seafoodplus.infoin Bey geçmiştir. Abdal Bey, Akkoyunlular'a en büyük zararı vermiş Kürt Emirlerindendir. Bu sebeple Akkoyunlular ile Botan Emirliğinin düşmanlığı o ölene dek devam etmiştir. Onu takip eden seafoodplus.infoin Bey dönemi ise karışık bir döneme denk gelmektedir. Fakat yönetimi uzun sürmemiştir. Yerine geçen oğlu Emir I. Şeref ise ancak iki yıl Emirlik yapabilmişseafoodplus.info Şereften sonra Botan Emirliğinin başına kardeşi seafoodplus.info Emirliğin idaresine geçmiştir.^[28]

Bedir Bey ve Osmanlı hâkimiyeti dönemi[değiştir

                      

&#;Siverek Sosyal Yapısı ve Aşiretler Tarihi&#; Yazarı Ramazan Özgültekin olup yılından beri Siverek&#;in sosyal yapı tarihi ve Siverek&#;te yaşamış 84 aşiretin tarihini kapsamaktadır. sahifedir.

İÇİNDEKİLER

--Önsöz                                                                                9

-Siverek&#;te sosyal yaşam  ve  aşiretler tarihi                 12

-Kamus&#;ül A&#;lam&#;da Siverek ;                                         13

-Siverek&#;te yaşanan kültür zenginliği                            15

-Irkçılık felaketi                                                                    16

-Aşiret&#;in asıl manası ve açılımı nedir?                          18

-Aşiret&#;in sözlük  açılımı                                                    21

-Gerçek anlamda olması gereken aşiret sisteminin   

                     dışındaki asrımızın  aşiretçilik sistemi       22

-Siverek&#;te  sosyal yapı  ve  aşiretler xıx. seafoodplus.info           23

Siverek

-xıx. seafoodplus.info Siverek&#;te sosyal hayat                                  23

-xıx. seafoodplus.info Siverek&#;te gayr-i müslim   unsurlar       24

-xıx. seafoodplus.info Siverek&#;te ticaret hayatı                                  26

-Siverek&#;te zaza (dımıli-deylemi) dilini ve                     

                      kültürünü yaşayan aşiretler                       28

-Cumhuriyet dönemi öncesi ve sonrasında, Siverek&#;te 

                                                                          Eğitim 30

-Cumhuriyetten sonra Türkiye&#;de ve  Siverek&#;te           

                    yapılan her alandaki tahribatın sonuçları  33

-Eğitimsizliğin toplumda, aşiretçiliği  yozlaştırması ve  

           toplum üzerinde  oluşturduğu olumsuz etkileri.           35

-Hamidiye alayları&#;nın kurulması ve   Siverek              38

-Milli aşireti ve İbrahim paşa olayı                                   43

-Hamidiye alaylarının sonu                                             46

-Milli mücadelede Urfa&#;nın Fransız işgalinden 

  kurtuluşunda Siverek&#;lilerin rolü                                              49

-Siverekliler aşiretleri barıştırıyor..!                                  52

-Siverek de işgal edilmek isteniyor                              53

-Mustafa Kemal&#;den telgraf                                             54

-Siverek&#;te Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Kuruluyor       55

seafoodplus.info Cudi Paşaya (seafoodplus.info yapacaksınız ?)               56

-Ali Rıza Bey ve Ali Saip Siverek&#;e Sığınıyorlar..         57

-Siverekte Fransız Albay Normand&#;ın Başına Gelenler60                                                 

-Siverek kuvvetleri Urfa&#;ya hareket ediyor                  64

-Osmanlı iskan siyaseti ve aşiretlerin Siverek&#;te     

                                               Yerleştirilmeleri             64

-Cema&#;atler ve yerleştikleri köyler                                               67

-Zazaların Kökeni Ve Tarihi                                           69

-Dımıli/Zazaların Kökeni                                                  73

-Zazaların Nüfusu Ve Coğrafi Dağılımları                   75

-Osmanlı Döneminde Zaza Beylikleri Ve İdari Yapısı          76

-Zazaların Önemli Şahsiyetleri                                      79       1-Abdulkadir Efendi Avni el-Sivereki               79

2-Muhammed bin Vehban                                              80

3-Mahmut Han el-Dünbeli                                              81

4-Mansur (Şah Mansur)                                      81

5-Osman Esat Efendi                                            81

6- Ali (Sultan Ali)                                                    82

7- Gayyas Bey el-Dünbeli                                    82

8- İsa (El Emir Isa)                                                  82

9- Alihan                                                                  82

Muhammed Sadık Han                                  83

Mahmut Han el-Dünbeli                                83

Murtaza Kuli Han                                            83

lü yıllardan sona Siverek&#;te yaşayan                 

       Aşiret, Cemaat ve taifeler.                                       84

1-Abidlü aşireti:                                                                  84

2-Acemler                                                                            84

3-Alhas veya Alxas Aşireti                                                           86

4-Alpavut aşireti:                                                                87

5-Amanlı (Amanlu) aşireti:                                                           88

6-Anterlü aşireti:                                                                 88

7-Anze-Aneze taifesi:                                                       88

8-Arablar-Arab (Arablı-Arablu) taifesi:                            88

9-Bab aşireti:                                                                       89

Badıllı aşireti;                                                                91

Başıbüyük- Başıbüyüklü  taifesi:                               94

Baykanlar (Bayki )Aşireti                                            95

Baziki aşireti:                                                                 97 

Beni Hatab- Beni Hatib-taifesi:                                  98

Bıçaklar,Bıçaklı (Bıçaklu) taifesi:                             

Bırazi: aşireti:                                                               

Biraki (Birani)  Taifesi:                                                

Biroş Taifesi:                                                                

Bolasatlu Taifesi:                                                        

Bozan,Bozanlı (Bozanlu) Taifesi:                            

Bozcalar, Bozcalı (Bozcalu) Taifesi:                        

Bozulus cemaati:                                                        

Bucak Aşireti:                                                               

Burazi taifesi:                                                               

Ceme taifesi:                                                                

Cenablü taifesi:                                                           

Cikanlı taifesi:                                                              

Çakallu  taifesi:                                                            

Çakan,Çakanlı, (Çakanlu) taifesi:                            

Çerkozadeler:                                                              

Çöpi Aşireti                                                                   

Dögerler:                                                                       

Dümbüliler                                                                  

Günümüzde Dümbülililer                                   

a) Siverek Dümbülileri                                         

            -Kırvarlar:                                                                

            -Bucak:                                                                    

-Hasaran:                                                                

-Karahan:                                                               

-Babiran veya Babliyan:                                      

-Süleymanlar:                                                        

-Sinikan Aşireti:                                                     

            -Hecmıhemediler:                                                 

Ezir taifesi:                                                                    

Fettahlılar,                                                                     

Gedne taifesi:                                                              

Gergerler                                                                       

Gevazi taifesi:                                                              

Gevherlü (Güherlü) taifesi:                                       

Gözi taifesi:                                                                  

Halidli (Halidlü) Aşireti:                                              

Hariç taifesi:                                                                 

Hasaranlılar aşireti:                                                    

Hayme-i Mutemekkini Haymegan:  taifesi:                        

Holu (Holi): taifesi:                                                      

İzol   Aşireti                                                                  

-İzollu Aşireti&#;nin Tarihçesi                                             

4 6- Kalender Aşireti;                                                        

            -Kays Aşireti                                                           

Kamışlı (Kamışlu) taifesi:                                           

Karacar(Karaçayr) Karaçar Karaçart taifesi:                       

Karahacılu taifesi:                                                       

Karahanlılar                                                                 

Karakeçililer Aşireti.                                                    

Karaulus taifesi:                                                          

Kejan Aşireti                                                                

Kevazi (Gevazi) taifesi:                                              

Kırvar Aşireti                                                                 

Kis,Kilsi (Kislü) (Kis urbanı) taifesi:                         

Kocahacılı (Kocahacılu) taifesi:                                

Köran veya Goran Aşireti                                          

Kula atlı(Kuleatlu) taifesi:                                          

Kuzkunlu (Kuzgunlu) taifesi:                                              

Küri, Kürikanlı (Kürikanlu) taifesi:                           

Lagerlü taifesi:                                                            

Makramanlı (Makramanlu):                                      

Mılan (Milli) Aşireti:                                                    

Modanlı (Modanlu) Merdisi (Mırdasi) taifesi:         

Mukriyan taifesi:                                                         

Oyuklu taifesi:                                                             

Pireli taifesi:                                                                

Pirnebi taifesi:                                                             

Pulasatlı(Pulasatlu) taifesi:                                      

Sanlü taifesi:                                                               

Sulutarıklı,Sulutaruklu, Suludarıklı, taifesi:                      

Şarkıyan, Şarkıyanlı Şarkıyanlar taifesi:                

Şemar-Şemer taifesi:                                                

Şeyhanlı Aşireti:                                                         

Şeybızıni Aşireti                                                          

Tabanlu                                                                       

Taraklu ()                                                            

Telbender taifesi:                                                       

Tiridi taifesi:                                                                 

Türkan Aşireti:                                                            

Yılanlı (Yılanlu) taifesi:                                                         

seafoodplus.info ( yılları öncesi ve sonrası

Siverek Bölgesinde bulunan Aşiret ve Boylar                        

Cema&#;atler ve Yerleştikleri Köyler ()                     

KAYNAKLAR                                                                    

Merhaba canlar 😊 çok uzun bir ara olmasada haftal&#x;k aram&#x;zdan sonra tekrar merhaba. Kitab&#x;ma olan ilginizden aş&#x;r&#x; serece memnunum ama hergün bölüm yazamam takdir edersiniz ki. Zaman ay&#x;rmam gereken bir çocuğum bir eşim var 😊 sizede haftal&#x;k vakit ay&#x;rmaya çal&#x;ş&#x;yorum yorumlar&#x;n&#x;za da cevap vermeye çal&#x;ş&#x;yorum ki bu baya bi eleştiri toplad&#x; herkese cevap vermem. Ben sizi arkadaş&#x;m gibi gördüğüm için yorumlar&#x;n&#x;za sessiz kalmak istemiyorum ama istediğiniz yani ( baz&#x; kişilerin) buysa yorumlara cevap vermeyeceğim. Yorumlar&#x;n&#x;z ve beğenileriniz benim için çok önemli o kadar kişi bölümü okuyor ama o y&#x;ld&#x;zc&#x;ğa basm&#x;yorki. Şimdi sonkez eğer hikayemiz beğeniliyorsa güzel parmaklar&#x;n&#x;z ⭐️ dokunsun keyifli okumalar &#x;️😊

Hat&#x;rlatma :

Konağ&#x;n kap&#x;s&#x; çalm&#x;ş ayşe han&#x;m zine nin kasas&#x;n&#x; yavaşca sedire koymuş kap&#x;ya koşmuştu.
Kap&#x;y&#x; aç&#x;m&#x;ş
" buyur" demişti yaşl&#x; kad&#x;n
" misafir han&#x;mağam tanr&#x; misafiri kabul edermisin"..?

Yaşl&#x; kad&#x;n karş&#x;s&#x;nda gördüğü insan&#x; evine buyur etmişti şaşk&#x;nl&#x;kla fakat bi o kadarda misafir perver bir şekilde. Doğudaki insanlar hele de bu insanlar ağa soyundan geliyorlarsa sorgulamazlard&#x; geleni buyur ederlerdi zira onlar&#x;n halk&#x; onlar için çok mühimdi. Yaşl&#x; kad&#x;n evin yard&#x;mc&#x;s&#x;na ağay&#x; çağ&#x;rmas&#x;n&#x; söylemiş misafirini avludaki kamelyaya buyur etmişti. Karş&#x;s&#x;ndaki adam kimdi neciydi bilmiyordu.
" evlad&#x;m ahmet ağay&#x; çağ&#x;rtt&#x;m gelecek inşallah sen kimlerdensin" diye sormuştu emine han&#x;m.
Genç adam omuzlar&#x; dik ve kendinden emin bir şekilde " ben bayki aşiretinin en büyük oğlu bedirhan&#x;m han&#x;m ağam" kad&#x;n duyduğu isimle irkilmişti. Yo korkudan değildi bu irkilme art&#x;k bu ailenin kap&#x;s&#x;na gelmesini k&#x;z&#x;n&#x; üzmesini istemiyordu. Büyük ihtimalle ağ&#x;zlar&#x;n&#x;n pay&#x;n&#x; verecekti çünkü hiç bir yerde görülmemişti ağa kar&#x;s&#x;n&#x;n küsüp baba evine dönmesi. Bu her iki aşiret aras&#x;nda kan davas&#x;na bile yol açabilirdi ama bu beritan aşiretinin umurunda değildi zira mevzu bahis olan k&#x;zlar&#x;n&#x;n can&#x;yd&#x;. Baştan beri bu evliliğe karş&#x; olan aile şuanda k&#x;zlar&#x;n&#x; çekip almak istiyorlard&#x; bu girdaptan.
Ahmet ağa gelmiş bedirhan elini öpmüş oturmuşlard&#x;.
Biraz hal hat&#x;rdan sonra bedirhan söze girmiş
" ahmet ağa laf&#x; fazla uzatman&#x;n bir manas&#x; yok ben gelinimi almaya geldim onun evi bizim evimiz ailesi şüphesiz ki biziz. Bizim namusumuzu bizden iyi kimse koruyamaz bu onun anas&#x; da olsa babas&#x;da." Bedirhan&#x;n sert mizac&#x; ağay&#x; k&#x;zd&#x;rm&#x;şt&#x; ama içten içe de k&#x;z&#x;n&#x;n kendinden bile korunmas&#x; hoşuna gitmişti adam&#x;n.
" bedirhan ağa! Ne kadar ağal&#x;ğ&#x; red etmeye de çal&#x;şsan dönmüşsen ki şuan karş&#x;mda duruyorsun ağas&#x;n demektir. Sen bayki aşiretinin ağas&#x; olabilirsin fakat bende beritan aşiretinin yegane ağas&#x;y&#x;m zine ise benim yegane k&#x;z&#x;md&#x;r. Bunca ac&#x;y&#x; ona reva görenler şüphesiz çekeceklerdir ettiklerini. Şimdi söyle bakal&#x;m nerde görülmüş bir gelinağan&#x;n bir ağak&#x;zn&#x;n bu denli hakarete uğrad&#x;ğ&#x;?" Yaşl&#x; adam sinirlenmişti.
Bedirhan hiç düşünmeden " madem zine beritan aşiretinin yegane incisidir onu kuma vermeyi reva görenler en büyük hakareti etmemişlermidir ahmet ağa? Yaş&#x;na hürmeten boynum eğiktir ama illa bir suçlu ararsan dön kendine bak. Ben bac&#x;ma böyle birşeyi reva görmezdim. Bilmezmisin y&#x;llard&#x;r süre gelen bir adettir bu hangi kuma sevilmiş d&#x;şlanmam&#x;ş ki senin k&#x;z&#x;na yap&#x;lmas&#x;n?" Genç adam çizmeyi aşm&#x;şt&#x; kendide fark&#x;ndayd&#x; ama bu gidişe bi son vermek gerekiyordu. Tek suçlu kendi ailesi olamaz zine nin kuma gitmesinin teklifi agit ağa dan ç&#x;ksada ahmet ağa bunu red edebilir hiç evine taş&#x;maya bilirdi. Böylece kabahatin büyüğü bedirhana göre ahmet ağa da idi.
Yaşl&#x; adam sinirle
" sen kim olursunda beni yarg&#x;lamaya kalkars&#x;n? O benim k&#x;z&#x;m onun r&#x;zas&#x; olmadan ben böyle birşeye kalk&#x;ş&#x;rm&#x;yd&#x;m. Suçlu ar&#x;yorsan suçlu çok aşiretler suçlu koskoca amed suçlu. Haddini aşan sözler etme benim karş&#x;mda madem yaş&#x;ma hürmet edersin ." Ortam çok gerilmişti. Söylenmeyecek sözler söylenecek herşey kar&#x;şacakt&#x;. Bedirhan ağz&#x;n&#x; açm&#x;ş birşey söylecekken zine ç&#x;km&#x;şt&#x; tüm ihtişam&#x; ile ortaya. Uykulu gözlerle etrafa bak&#x;yordu. Bir insan uykulu hali ile bile bu kadar güzel olmak zorundan&#x;yd&#x;. Küçük bir çocuk edas&#x; ile koca gözlerini ovuyordu. " anne ben çok yorulmuşum" diyip kafas&#x;n&#x; kamelyaya çevirdiğinde babas&#x; ve bedirhan&#x; görmeyi ummuyordu. Bir h&#x;ş&#x;mla kaçm&#x;şt&#x; ordan baş&#x;nda yazmas&#x; yoktu. Geride bakakalm&#x;ş bir çift göz b&#x;rakm&#x;şt&#x; habersiz..

nest...

172387 172388 172389 172390 172391