Iki Aylik Bebegin Kakasi

Bebeğin bezinde mukus ve/veya kan görülmesi hepimizde haklı olarak paniğe yol açmaktadır. Bilgi edinmek için sıklıkla başvurduğumuz internet siteleri ya da sosyal medya ise maalesef endişeleri azaltmak yerine artırmakta, kaygıları büyütmektedir. Peki kanlı ya da mukuslu kaka ne anlama gelmektedir?

Proktokolit, anne sütü ile beslenen bir bebekte bazen mukuslu bazen de hem mukuslu hem de kanlı kaka yapma ile kendini belli eden bir hastalıktır. Bu yakınmalar dışında bazen gaz sancısı, meme emmede isteksizlik gibi yakınmalar olabilirse de bebeğin kilo alımında ve boy uzaması gibi büyüme gelişmesinde sorun yoktur. Bebeğin genel durumu yerindedir.

Proktokolitler besin alerjilerine bağlı olarak gelişirse “alerjik proktokolit” veya “Besin proteini ile ilişkili proktokolit” olarak adlandırılır. Alerjik gıdanın tüketilmesi ve/veya alerjik gıdanın anne sütü aracılığı ile alınması durumunda kalın bağırsakta bir iltihap oluşur ve bu durum kendisini bebeğin kakasında mukus ve kırmızı renkli kan görülmesi şeklinde belli eder. Kanama genellikle hafiftir ve bu yüzden bebekte kansızlık gelişmesi beklenmez. Kaka mikroskopik olarak incelendiğinde alyuvarlar yanında mukuslu bölgelerde lökositler görülür.

Sıklığı ve doğal seyri

Yaşamın ilk 6 ayında en sık görülen alerjik hastalıklardan biridir. Kaka da kan görülmesi nedeniyle ebeveynlerde en fazla endişeye neden olan hastalıkların başında gelir. Oysa hastalık diğer besin alerjilerine göre çok daha selim seyreder. Alerjik proktokolitli bebeklerin hemen hemen tümü yıl içinde düzelir.

Sorumlu Alerjenler nelerdir?

En sık neden olan alerjik gıda inek sütüdür. Ama daha az oranda  soya, buğday, yumurta, tahıl, kırmızı et, sebze gibi başka besinlerden de ileri gelebilir. Ancak hastaların yaklaşık beşte birinde birden fazla besine karşı alerji vardır.

Tanı nasıl konulur?

Alerjik proktokoliti olan bir bebekte bebeğe besinler ile alerji testi yapılmasının yararı yoktur. Deri testleri, IgE antikorun aracılık ettiği alerjik hastalıklarda kullanılır. Benzer şekilde besin alerjeni ile yapılan yama testinin de yararı yoktur.  Tanı, kabaca “deneme yanılma” üzerine kuruludur. Yalnızca anne sütü ile beslenen bir bebekte sorumlu besinin anne diyetinden çıkarılması gerekir. Eğer bebek anne sütü yanında ek gıdaya başlamışsa veya sadece ek gıda alıyorsa bebeğin sorumlu besinin sadece bebek diyetinden çıkarılması gerekir. Bu son durumda annenin diyet yapmasına gerek yoktur. Diyetin ardından çoğunlukla günler içinde bazen de birkaç hafta içinde yakınmaların ortadan kalkması beklenir. Tanıyı doğrulamak için bu besinin tekrardan diyete eklenerek şikayetlerin tekrar görülmesi gerekir. Özetle eliminasyon-yükleme-eliminasyon üçlüsü hekimler için tanı koydurucu özelliktedir.

Sosyal Yük

Alerjik hastalıklar için de en selim seyirli hastalıklardan biri olmasına karşın hasta ve ailelerinde oluşturduğu sosyal yük beklenenin çok üzerindedir. Bunda çocuğun kanıyor olmasının ve büyük umutlarla çocuk sahibi olan bir ailenin birden hastalık gerçekliği ile yüzleşmesinin rolü olabilir. Kaka da kan varlığının oluşturduğu endişe nedeniyle ebeveynlerin kontrolsüz biçimde birçok besini hem kendi diyetlerinden hem de bebeğin diyetinden çıkarma eğilimleri gözlenebilmektedir. Oysa bir besinin hele de inek sütü, et ve anne sütü gibi temel besinlerin diyetten çıkarılmasının sadece hekim kontrolünde ve izni ile yapılması gerekir. Birçok çalışmada temel besinlerin diyetten çıkarılması durumunda hem bebekte hem de anne de beslenme yetersizliği geliştiği rapor edilmiştir. Bu nedenle özellikle de temel besinlerin diyetten çıkarıldığı ailelerde hekim yanında besin alerjisi hakkında deneyimli bir diyetisyenden de destek alınması gerekir.

Sosyal medyanın giderek yaşamın ayrılmaz bir parçası olduğu günümüzde, ailelerin buradan bilgi ve yardım alma beklentileri anlaşılabilir. Ancak medyadan alınan bilginin doğruluk ve güvenilirliğinin sorgudan geçirilmesi, kaynağın güvenirliğinin araştırılması gerekir. Hastalara destek adı altında annelerdeki endişeleri arttıran, kaygıyı büyüten, korku salan tavsiyelerden uzak durulması ve hekim olmayanların tıbbi yönlendirmeler yapmasına şüphe ile yaklaşılması gerekir.

Doğru tanı ve tedavi için mutlaka alerji ve klinik immünoloji uzmanına danışın!

"Bebeğin kakası ne renk olmalı?" sorusunun cevabı birçok ebeveyn tarafından merak ediliyor. Ancak maalesef bu sorunun genel bir cevabı yok; çünkü bebek kakası rengi aylara göre değişiyor. Bu nedenle, ebeveynlerin ay ay bebek gelişimine göre kaka renginin ne olması gerektiğini öğrenmesi gerekiyor ki birçok hastalığın da belirtisi olan farklı kaka renklerii önceden fark edilerek, erken teşhis sağlanabilsin. Gelin birlikte bebek kakası renkleri ve anlamlarına göz atalım.

Yenidoğan Bebeğin Kakası Nasıl Olur?

• Öncelikle, yenidoğan bebeğin ilk kakası doğumu izleyen ilk 24 saat içinde atılır. 
• Bebek en geç doğumdan sonraki ilk 48 saat içinde 'mekonyum' ismi verilen bu ilk kakayı yapmalıdır.
• Yenidoğan bebeğin ilk kakasının rengi siyaha çalan koyu bir yeşil tonda olabilir.
• İlk kakanın bu renkte olmasının nedeni ise doğumda yutulan sıvılardır ve bebeğin kakasının kanlı ya da sümüklü olması ilk gün için olağandışı değildir.
• Bebek ilk kaka olarak bilinen mekonyumu vücuttan attıktan sonra, gün boyunca yeşile çalan koyu sarı renkli cıvık bir geçici kaka dönemine girer.

Yenidoğan Bebeğin Kaka Yapma Sıklığı

• Öncelikle doğumu izleyen ilk birkaç gün için bebeğinizin kaka sıklığına çok takılmamalısınız.
• Bebeğiniz mekonyum denen ilk kakayı yaptıktan sonra ilk gün kaka yapabileceği gibi ilk kakasını yapması 2. günün sonunu da bulabilir.
• Sonraki günlerde ise, anne sütü ile beslenen bebekler günde yaklaşık 8 kez kaka yapabilirler. Anne sütü ile beslenen bebeğin kakası daha cıvık ve sulu olur.
• Formül mama ile beslenen bebekler ise günde yaklaşık kez kaka yaparlar ve kaka renkleri daha kıvamlı, koyu ve kokulu olabilir.
• Bebeğiniz kaka yaparken zorlanmadığı ve genel sağlık durumu normal seyrettiği sürece endişelenmenizi gerektirecek bir durum yoktur.

Kaynak:Temel Yenidoğan Bakımı

Ek Gıdaya Geçiş Döneminde Bebek Kakası Nasıl Olur?

• Ek gıdaya geçiş nedeniyle 6 aylık bebeğin kaka yapma sıklığı ve kaka renklerinde birçok değişiklik olabilir.
• Bebek tükettiği besinlerin hepsini sindiremiyor ve direk dışkılıyorsa, turuncu, sarı, kırmızı gbii değişik renklerde kaka yapabilir. 
• Ancak bu durumlar endişelenmenizi gerektirmez; normaldir.
• Eğer bebeğiniz henüz yememesi gereken bir şey yediyse, kaka renginde kırmızılık olabilir ve besin alerjisi geçirebilir.
• Ek gıdaya geçişle birlikte bebeğinizin kaka yapma sıklığında azalma da olabilir. Olabildiği kadar lifli gıdalar tüketmesini sağlarsanız, dışkılamayı da kolaylaştırmış olursunuz.

Bebeklerde Cıvık ve Sulu Kaka Neden Olur?

• Bebeklerin özellikle ilk 1,5 ay boyunca kakalarının sulu olması normal kabul edilir.
• Bu durumun sebebi ise bebeğin bağırsak emiliminin henüz yeterli düzeye gelmemiş olmasıdır. 
• Ayrıca, anne sütü ile beslenen bebeklerin kakası, devam sütü kullananlara kıyasla biraz daha cıvık olabilir ve karşılaştırma yapmak doğru değildir.
• Eğer iki durum da bebeğinize uymuyorsa ve bebeğinizin kakası yine de suluysa doktorunuza başvurmanızı tavsiye ederiz. 
• Dilerseniz bebeklerde ishal yazımıza göz atarak, sıvı kaybını önlemek için neler yapmanız gerektiğini görebilirsiniz.

Bebeğin Kakası Neden Yeşil Olur?

• Öncelikle, eğer bebeğiniz yenidoğansa ve kakasının rengi yeşilse bu durum normaldir.
• Bebeklerin ilk kakalarında koyu yeşil rengin sebebi doğumda yuttukları kandır ve bu renk, gün içinde yeşile çalan koyu bir sarıya dönecektir.
• Ayrıca, aylık bebeklerde de yeşil renkli kaka normaldir. 
• Bu durumun nedeni ise bebeğin karaciğerinden dökülen safra salgısının artmasıdır. 
• Eğer bebeğinizin durumu bu senaryolara uymuyorsa ve yine de kakasının rengi yeşilse sebebi bazı enfeksiyon hastalıkları olabilir. Bu nedenle, doktorunuza başvurmanızı tavsiye ederiz.

Bebeklerde Koyu Renkli Kaka Neden Olur?

• Yenidoğan bebeklerin kakasının renklerinin koyu olması normaldir ve bu durumun 2. aydan önce değişmesi beklenir.
• Ayrıca, anne sütü yerine devam sütüyle beslenen bebeklerin kaka rengi de daha koyu ve kokulu olacaktır.
• 4 aylık bebeğin kakasının renginin koyu olması ise demir takviyeleri nedeniyle olabilir.
• Özellikle 4. ya da 6. ayda başlanan demir takviyeleri, bebeklerde siyah renk kakaya neden olabilir.
• Eğer bebeğinizin genel sağlık durumu iyiyse, neşeliyse ve uyku gerilemesi yaşamıyorsa, endişelenmenizi gerektirecek bir durum yoktur.
• Ancak, bebeklerde siyah ya da koyu renkli kaka bağırsak enfeksiyonlarını ve dizanteri enfeksiyonunu da akla getirir. 
• Bu nedenle, eğer bebeğiniz 2 aydan büyükse ve demir ilacı almadığı halde kakası siyaha yakın bir koyu renge döndüyse doktorunuza danışmanızı tavsiye ederiz.

Bebeklerde Beyaz veya Gri Kaka Neden Olur?

• Özellikle yenidoğanlarda beyaz renk kaka rengi, kolik bebek sendromunu akla getirir. 
• Eğer bebeğinizde beyaz renk kakaya ek olarak uyku sorunları ve huysuzluk da varsa bebeğiniz kolik olabilir.
• Ayrıca, yenidoğanlarda görülen beyaz kakanın bir diğer nedeni de oldukça ciddi bir sağlık sorunu olan kolestatiksarılık olabilir.
• Ancak, daha büyük bebeklerde beyaz renk kaka karaciğer hastalıklarının habercisi olabilir.

Eğer bebeğinizin kakası beyaz, gri, krem rengi ya da renksiz kakaysa mutlaka doktorunuza başvurmanız gereklidir.

Bebeklerde Turuncu Kaka Neden Olur?

• Ek gıdaya geçişte turuncu renkli kaka görülmesi çok sık rastanan bir durumdur.
• Eğer bebeğiniz son günlerde havuç ya da tatlı patates gibi turuncu renkli gıdalar tükettiyse kakasının rengi turuncu olabilir.
• Bu durumun nedeni, bebeğinizin henüz o gıdaları sindirmeye hazır olmaması olabilir.
• Sindirilmeden dışkılanan turuncu renkli gıdalar kaka renginde turunculuğa neden olabilir. Ancak endişelenecek bir durum yoktur.
• Turuncu renkli bebek kakası herhangi bir hastalığın belirtisi değildir.
• Ancak turuncu kakaya eşlik eden ağlama krizleri, uyku sorunları, iştahsızlık gibi sorunlar da varsa doktorunuza başvurmanızı tavsiye ederiz.

Bebeklerde Sarı Kaka Neden Olur?

• Özellikle anne sütüyle beslenen bebekler için sarı kaka rengi oldukça normaldir; çünkü anne sütü ile beslenen bebeğin kakası sarı renkli, sulu ve kokusuz olur.
• Devam sütü ile beslenen bebeklerde ise koyu renkli, kıvamlı ve kokulu kaka olur. (Humus gibi)
• Eğer bebeğinizin kakasında ekstra bir sapsarı olma durumu varsa akla kullanılan ilaçlar gelir. Hem bebeğinizin hem de sizin kullandığınız bir ilaç sarı renkli kakaya neden olabilir.
• 6 aylık bebekte sarı renkli kaka ise ek gıdadan olabilir. Bebeğiniz henüz yediği besinlerin bir kısmını sindirmeye hazır olmayabilir ve sindirilmeden dışkılanan besinler kakanın rengini sarı yapabilir.
• Bu durumların hiçbirinde endişlenmenize gerek yoktur.

Bebeklerde Kanlı Kaka Neden Olur?

• 6 aylık bebeklerde kanlı kaka sanılan durumun nedeni bebeğin tükettiği besinler olabilir. Bu nedenle öncelikle bebeğinizin yediklerini gözden geçirmelisiniz.
• Eğer bebeğiniz son günlerde kiraz, çilek gibi besinler tükettiyse bu besinler sindirilmeden dışkılanmış olabilir ve kan sanmış olabilirsiniz. 
• Bebeklerde kanlı kakanın bir diğer nedeni ise alerjik proktokolit olabilir. Basitçe besin alerjisi olarak adlandırılan bu durum bebeğiniz henüz ek gıdaya geçmemiş dahi olsa yaşanabilir ve mutlaka doktorunuza başvurmanız gerekir.
• Bebeğin kakasında kan olmasının bir diğer nedeni de dışkılama sırasında kakaya bulaşan kılcal damar kanamalarıdır.
• Eğer bebeğinizin dışkılamasını kolaylaştırmak için poposuna bir şey sürdüyseniz, kılcal damarları zedelemiş olabilirsiniz.
• Eğer kanlı kakaya ek olarak, kaka kıvamında yoğunluk vev dışkılamada varsa bebeğiniz kabız olabilir.

Bebeklerde Kabızlık yazımıza göz atarak diğer belirtilerden de emin olmanızı ve doktorunuza danışmanızı tavsiye ederiz.

Sıkça Sorulan Sorular

6 aylık bebeğin kakası nasıl olmalı?

Ek gıdaya geçişle birlikte bebek kaka sıklığında azalma ve kıvamda koyulaşma görülebilir. Ayrıca bebeğin kakası yediği besinlerin rengine de dönebilir. Ancak eğer 6 aylık bebek kakasında kan varsa bu durum alerjik proktokolit habercisi olabilir.

Anne sütü ile beslenen bebeğin kakası nasıl olur?

Anne sütü ile beslenen bebeğin kakasının rengi açık sarı renk olabilir; bebek daha sık kaka yapabilir ve kaka kıvamı biraz cıvık olabilir.

Formül mama ile beslenen bebeğin kakası nasıl olur?

Formül mama ile beslenen bebeğin kakası koyu sarı renkli, kıvamlı ve kokulu olur. Formül mama ile beslenen bebeğin kaka yapma sıklığı ise ortalama günde kezdir.

Bebek kakası neden kötü kokar?

Özellikle formül mama ile beslenen bebeklerde kakanın ağır kokması normaldir. Bebeğin kaka renginde ve kıvamında bir sorun yoksa endişelenmemelisiniz.

Bebek ilk kakasını ne zaman yapar?

Mekonyum adı verilen ilk kakayı bebek ilk 24 saat içinde vücuttan atar. Ancak 48 saate kadar bebeğin ilk kakasını yapmaması normal kabul edilebilir.

En endişe verici kaka varyasyonlarından biri, bir çocuğun kakasının, kakadan beklediğimiz normal kahverengi veya ten renginden farklı bir renk olmasıdır. Yeşil kakalar, yaygın olarak görülen bir durumdur ve aslında dışkı renginin normal bir varyasyonudur. Sizi şaşırtabilir, ancak yeşil kaka aslında normal kaka renginin bir çeşididir. Yeşil kaka vakalarının çoğu, çocuğunuzun yediği bir şeyden, aldığı bir vitamin veya ilaçtan veya ishale neden olan bir karın rahatsızlığından kaynaklanır. Yeşil renkli kaka özellikle yeni doğanlarda ve bebeklerde yaygındır, ancak küçük çocuklar ve daha büyük çocuklar da zaman zaman yeşil kaka yapabilir. 

Yeşil Kaka Belirtileri

Yeşil kaka kendi başına olabilir veya mide rahatsızlığına eşlik eden bazı semptomlar eşlik edebilir: 

• Normalde oluşan dışkı bazen yeşilimsi görünebilir; yeşil, dışkının normal bir renk değişimidir.
• Bazen siyah görünen dışkı aslında koyu yeşil olabilir.
• Yeşil dışkıya, ishal durumunda olduğu gibi gevşek dışkı da eşlik edebilir.

Emzirmek Bebek İshalinde Nasıl Fark Yaratabilir?

Bebeklerde ve küçük çocuklarda yeşil kakanın birçok nedeni vardır ve bunlar nadiren ciddi bir tıbbi soruna işaret eder. Tüm yaş gruplarındaki çocuklar, zaman zaman yeşil kaka yaşarlar, ancak nedenleri ve sıklığı çocuğunuzun yaşına bağlı olarak değişebilir.

Bebeklerde:

Bebekler ve özellikle yeni doğanlar büyük ihtimalle yeşil kaka yaparlar. Olası nedenlerden bazıları şunlardır:

Yenidoğanın ilk kakası, mekonyum katran renginde siyah görünür, ancak yeşilimsi de görünebilir.

Fazla safra yeşil kakaya neden olabilir.

Emzirilen bir bebeğin kakası, mekonyumdan olgun süte geçerken yeşilimsi görünebilir.

Yeşil kaka, anne sütüyle beslenen bebeklerde bir önsüt/sonsüt dengesizliğini gösterebilir, bu da bebeğinizin önsütünden (sulu süt) sonsütünden (daha kalın, daha yağlı süt) daha fazla almasına neden olur. Bu, karın rahatsızlığına neden olsa da, sütünüzde bir sorun veya süt sorunu olduğunu göstermez.

Yeşil kaka, bir annenin diyetindeki bir besine karşı hoşgörüsüzlüğü gösterebilir, bu durumda bebek rahatsız veya gazlı görünebilir.

Yeşil kaka, özellikle kan çizgileri ile birlikte olduğunda, emzirilen annenin diyetindeki veya formüldeki bir maddeye karşı alerjiye işaret edebilir.

Bazı formül markaları yeşilimsi dışkı üretir.

Viral veya bakteriyel enfeksiyonlar gevşek, yeşilimsi dışkılara neden olabilir.

Bebeğinizin diyetine katı yiyecekler, özellikle yeşil sebzeler eklediğinizde, bebeğinizin kakası yeşile dönebilir.

Yeni yürümeye başlayan çocuklar:

Yeni yürümeye başlayan çocuğunuz kreşe girip diğer çocuklarla etkileşime girmeye başladığında, ishale neden olabilen virüsleri yakalama olasılığı daha yüksektir; genellikle, yeşilimsi renkli gevşek, sulu dışkı üreten ishal.

Yeni yürümeye başlayan çocuğunuz, ıspanak, diğer yeşil sebzeler ve boya içeren yiyecekler gibi kakasını yeşile çeviren yiyeceklerle karşılaşabilir.

Yürümeye başlayan çocuğunuz bir bebek formülü veya takviyesi tüketiyorsa, bu onların kakasını yeşile çevirebilir.

Özellikle demir içeren vitaminler yeşil kakalara neden olabilir.

Daha büyük çocuklarda:

Bebeklerde ve küçük çocuklarda olduğu gibi, daha büyük çocuğunuz aşağıdakilerin bir sonucu olarak yeşil kaka yapabilir:

• Yeşil gıdalar tüketmek,
• İlaç veya vitamin almak,
• İshal veya mide rahatsızlığı yeşil kakaya neden olabilir.

***Bir sorunu gösterebilecek kaka renkleri vardır. Çocuğunuzun kakası beyaz, kırmızı (özellikle parlak kırmızı) veya siyahsa, çocuk doktorunuza başvurmalısınız. 

Tedavi Nasıl Yapılır?

Yeşil kaka nadiren tıbbi bir acil duruma işaret eder, ancak çocuğunuz çok hasta davranıyorsa ve ayrıca yeşil kakası varsa doktora başvurabilirsiniz. Örneğin, ishalin eşlik ettiği yeşil kaka, viral veya bakteriyel bir hastalığa işaret edebilir.

Yeşil kakalar genellikle paniklenecek bir şey olmasa da, çocuğunuzun kakasının yeşil göründüğünü fark ederseniz, kendinizi tedirgin hissetmeniz doğaldır. Ancak yeşil kakanın yaygın olduğunu ve genel olarak bir sorunun belirtisi olmadığını unutmayın.