E Devletten Hayat Sigortası Parası Nasıl Alınır

Birkaç gündür okuyuculardan, ‘bankadan kredi çekerken yapılan hayat sigortasını e-devlet üzerinden iptal ettirebiliyormuşuz, neden bu konuya değinmiyorsun?’ diye çokça soru alıyorum.

Doğrudur, bir-iki gündür, bankalardan kredi ile bağlantılı yapılan hayat sigortalarının www.turkiye.gov.tr adresi üzerinden iptal edilebileceği konusu gündemde. Peşin peşin söyleyeyim, bankadan kredi kullanırken yapılan hayat sigortası e-devlet üzerinden iptal edilemiyor. Böyle bir uygulama yok. Kaldı ki, hayat sigortasının iptali öyle bir tuşla ya da bir tıkla olabilecek bir şey de değil. Ama madem okuyucular sordu, konuya detaylı değineyim. Bankadan kredi kullandıysanız ve hayat sigortası yapılmışsa, e-devletteki hayat sigortası poliçe sorgulaması üzerinden; sigortanın hangi şirketten yapıldığı, sigorta ettiren bankanı adı, sigortanın başlangıç ve bitiş tarihi, yürürlükte olup olmadığı, poliçenin hangi teminatları (vefat, sakatlık, tehlikeli hastalıklar) kapsadığı gibi tüm detayları görebiliyorsunuz. Bu ne sağlıyor? Örneğin, yakınınız bankadan kredi kullandı ve sonrasında vefat etti; hayat sigortası var mıydı, varsa neleri kapsadığı gibi bilgileri e-devlet üzerinden öğrenmiş oluyorsunuz, ona göre de yasal haklarınızı kullanıyorsunuz.

ŞİKÂYET EDEBİLİRSİNİZ

E-devlet üzerinden bir işlem daha yapılıyor; o da, ‘Sigortacılık ve Özel Emeklilik Şikayet Başvuru ve Takibi’ üzerinden hayat sigortası da dahil sigorta ile ilgili tüm şikayetlerinizi iletebiliyorsunuz. Bu şikayetlere, hayat sigortasının iptal istemi de dahil. Mesela, ‘bankadan kredi kullandım, hayat sigortası yaptılar, oysa ben sigortayı istemiyordum’ diyerek şikayet edebilirsiniz; bunda bir sorun yok. Peki, bu durumda ne oluyor? Süreci anlatayım. Bu anlatacağım tüm sigorta şikayetleri için de geçerli. Öncelikle şikayetiniz aynı anda hem Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu’na (SEDDK), hem de sigortayı yapan sigorta şirketine gidiyor. Bundan sonra da şikayetiniz SEDDK ve sigorta şirketi tarafından değerlendirmeye alınıyor. Tabii ki, bu sürecin sonunda; hayat sigortanız otomatik olarak iptal edilip, primleri de geri iade edilmiyor. Çünkü kredi ile bağlantılı hayat sigortası adı üzerinde, aldığınız kredi ile bağlantılı yapılıyor. Yani kredi tutarı, kredi süresi, ona göre belirlenmiş prim tutarı gibi birçok kriter var. ‘Kredi kullanacaklara hayat sigortası rehberi’ yazımda bu konuya detaylı değindim, bir kere daha yazayım.

MAHKEME KARAR VERİYOR

Birincisi, tüketici sigorta istemezse, bankanın tüketiciyi riskli görüp, kredi vermeme hakkı olduğu gibi bankanın daha yüksek faiz oranları veya daha ağır kredi şartları öne sürme hakkı da bulunuyor. İkincisi, kredi kullandıktan sonra hayat sigortasını ister hukuk yoluyla ister anlaşarak iptal ettirebilirsiniz ama sigorta kredi ile bağlantılı yapıldığından, bu sefer kredinin şartları değişeceği için bankanın yeniden kredi şartlarını belirleme ve sizi sigortasız sayarak, daha ağır şartlar öne sürme hakkı var.

Anlaşılacağı üzere, bu işlemlerin hiçbiri, e-devlet üzerinden tek tuşla yapılacak işlemler değil. O yüzden e-devlet üzerinden hayat sigortanızı iptal ettiremezsiniz diyorum. Yine o yüzden kredi ile yapılan hayat sigortasını iptal ettirmek isteyenler, hukuk yoluna başvuruyor ve iptal edilip edilemeyeceğinin kararını mahkemeler veriyor. Yeri gelmişken şunu da belirteyim, eğer açık rızanız varsa, imzanız varsa, bilgilendirilmişseniz ve bilgilendirmeyi de kabul etmişseniz mahkemeler de iptal kararı vermiyor. Kaldı ki, son yapılan düzenleme ile -ki, geçen yazımda da yazdım- bu sorun da artık ortadan kalktı.

ÖNCE ŞİRKETE BAŞVURUN

Nitekim, bu konuyla ilgili dün SEDDK da bir açıklama yaptı. O açıklamayı da özetle paylaşayım. Sigortacılık ve Özel Emeklilik E-başvuru Sistemi’nin, sigorta ve emeklilik şirketleri ile tüketiciler arasında yaşanan uyuşmazlıklara ilişkin başvuruların hızlı ve kolay şekilde değerlendirilmesi adına kurulduğuna değinilen açıklamada, “E-başvuru sistemi, sigorta ve emeklilik şirketlerine yönelik cayma, iptal, ayrılma gibi taleplerin yerine getirildiği bir talep yönetim sistemi olmayıp, ilgili şirkete yapılan başvuru sonrasında yaşanabilecek uyuşmazlıkların değerlendirildiği bir platformdur. SEDKK’nın özel hukuk kurallarına tabi olarak kurulan poliçe ya da sözleşmelere ilişkin cayma, iptal, ayrılma işlemlerinin gerçekleştirilmesine aracılık etmek gibi bir fonksiyonu bulunmamaktadır. Bu nedenle de e-başvuru sistemine başvuru yapılmadan önce, ilgili şirkete sigortalı ve katılımcı tarafından talebin iletilmiş olması, bu talep sonrasında taraflar arasında bir uyuşmazlığın doğmuş olması gerekmektedir” denildi.