Kuru Direksiyon Hidrolik Olurmu
Direksiyon Zor Dönüyor &#; Direksiyon Sertleşmesi
Günümüz araçlarında kullanılan direksiyon sistemleri, direksiyonun döndürülmesini kolaylaştıran &#; yumuşatan ilave donanımlara sahiptir. Binek araçlarda en yaygın kullanılan direksiyon sistemleri;
-hidrolik direksiyon sistem ve
-elektrikli direksiyon sistemidir.
Direksiyon sistemindeki mekanik bağlantılarda meydana gelen bir arıza veya hidrolik &#; elektrikli direksiyon sisteminde meydana gelen bir sorun, direksiyonun aniden sertleşmesine (ağırlaşmasına), çok zor döndürülmesine sebep olabilir.
Direksiyon Sertleşmesi Neden Olur?
Direksiyon sertleşmesinin (zor dönmesinin) sebepleri şunlar olabilir;
* Ön lastiklerin havası basıncı azalmıştır, lastiğin biri inmiştir - patlamıştır veya lastik basınçları eşit değildir.
* Ön düzen ayarı bozuktur.
* Direksiyon bağlantı çubukları, levye kolları gibi parçalarda eğilme sıkışma olması.
* Direksiyon milindeki mafsalın bozulması sıkışması.
* Direksiyon rot kollarındaki rot başlarının aşırı sıkı olması, ayarsız olması.
* Süspansiyon sistemindeki parçaların (yay-amortisör-askı kolları (salıncaklar)-burçlar) sıkışmış olması, eğik yamuk olması (darbe vb. sebebiyle), sürtünerek çalışması. (yağlanabilir, gevşetilebilir, boşlukları ayarlanabilir).
* Direksiyon dişli kutusunun arızalanmış olması.
* Kaster açısının fazla verilmiş olması.
* Amortisör arızalıdır.
* Elektrikli direksiyonlu araçlarda direksiyon sertleşmesi varsa, sigorta atmış olabilir, kablo kopması, soket çıkması gibi basit arızalar olabilir, elektrik motoru bozulmuş olabilir. Bazı elektrikli direksiyonlarda, sistem bazen geçici olarak takılı kalıp devreye girmemekte, gecikmeli olarak devreye girmektedir, böyle bir durumda aracı bir süre rölantide çalıştırmak ve yavaşça hareket ederek sistemin devreye girmesini beklemek işe yarayabilir.
Ayrıca duran araçta motoru devrini aşırı yükseltmek, aracı kesiciye sokmak gibi durumlarda direksiyon sertleşecektir, bir süre sonra kendiliğinden yumuşar.
Direksiyon sistemindeki mekanik, hidrolik veya elektronik sebeplerden kaynaklanan arızalar sonucu direksiyon sertleşmesinin çözümü için, araç lifte alınıp kaldırılmalı, tüm direksiyon &#; ön takım gözlemlenmeli, hareketli parçaların serbestçe çalışabildiği kontrol edilmelidir.
Hidrolik direksiyonlu araçta, yağ sızıntısı var mı, hidrolik pompa çalışıyor mu, direksiyon silindirinden sızıntı var mı diye bakılmalıdır.
Elektrikli direksiyonda tüm elektrik hattı ve elektrik motoru kontrol edilmelidir.
Aracın ECU&#;sü diyagnostik cihazına bağlanıp, arıza hafızası okunmalı-kontrol edilmelidir.
Sorununu mekanik olduğu düşünülüyorsa, direksiyon dişli kutusu ile, direksiyon mili bir birinden ayrılmalı, direksiyon simidinin rahatça dönüp dönmediğine bakılmalıdır, böylece sorun direksiyon simidi &#; kolonu &#; mafsalı grubundan mı, yoksa direksiyon dişli kutusu ve sonraki parçalarda mı diye bir ayrım yapılabilir.
Daha fazla bilgi ve ana konu için (Bkz: Direksiyon Sistemi Çeşitleri ve Yapısı)
Direksiyon kutusu arızaları, sürüş güvenliğini tehdit eden en önemli durumların başında yer alır. Arıcın bu bölümünde oluşan arızalar, sürücünün direksiyon hakimiyetini kaybetmesine yol açabilir. Ciddi kazaların yaşanmaması için bu tür bir arızadan şüphelendiğiniz anda direkt olarak aracınızı bir uzmana göstermelisiniz. &#;Peki aracımda direksiyon kutusuyla ilgili arıza olduğunu nasıl anlarım?&#; diye düşünüyor olabilirsiniz. Direksiyondan gelen sesler ve sürüş sırasında hissettiğiniz ufak farklılıklar bu durumun habercisi. İşte direksiyon kutusunun işleyişi, arızaları ve belirtileri hakkında bilmeniz gerekenler:
Direksiyon Kutusu Nasıl Çalışır?
Direksiyon simidinden aldığı komutları tekerleklere aktaran mekanizmaya direksiyon kutusu denmektedir. Eğer direksiyon kutusu olmazsa aracın yönü değiştirilemez ve bu nedenle de yol hakimiyeti sağlanamaz. Direksiyon kutusu genellikle hidrolik ve elektrikli olarak çalışır.
Hidrolik direksiyon kutusu, hidrolik sıvıdan yararlanarak direksiyon hareketlerini tekerleklere iletir. Bu sistemde; pompa, valf ve hidrolik silindir gibi bileşenler yer alır. Direksiyon çarkı çevrildiğinde pompa, bu sistemdeki hidrolik sıvıyı valfe pompalar. Sonrasında valf, sıvının hidrolik silindire yönlendirilmesini sağlar. Son adımda ise hidrolik silindir, hidrolik sıvıyı kullanarak direksiyon kutusunun içerisinde yer alan dişli kutusundaki bir dişliye bağlanır.
Elektrikli direksiyon kutusu ise hidrolikten farklı olarak direksiyon hareketlerini, bir elektrik motoru yardımıyla tekerleklere ulaştırır. Bu sistemde de elektrik motoru, kontrol ünitesi ve dişli kutusu bulunur. Direksiyon çarkını çevirdiğinizde kontrol ünitesi elektrik motoruna sinyal gönderir. Sonrasında motor, dişli kutusundaki dişliye bağlı olan direksiyon milini çevirir. Bu, tekerleklerin dönüş hareketlerine dönüştürülür.
Direksiyon Kutusu Arızaları
Araçların pek çok parçasında olabileceği gibi direksiyon kutusu da zamanla yıpranabilir veya çalışma mekanizması bozulabilir. Ortaya çıkan arızalar ise yol güvenliğini önemli ölçüde tehdit eder. Karşılaşabileceğiniz direksiyon kutusu arızalarını birkaç farklı başlıkta inceleyebiliriz.
Direksiyonun Ağırlaşması/Sertleşmesi
En yaygın arızalar arasında direksiyon ağırlaşma/sertleşme sorununu söyleyebiliriz. Direksiyon kutusunun türüne göre bu tür bir sorunda bakılması gereken nokta da değişir.
Hidrolik Direksiyon Sertleşmesinin Olası Sebepleri:
- Lastiklerin hava basınçlarının düşmesi
- Rot ayarının bozulması
- Direksiyon sisteminin mekanik aksamının bozulması
- Direksiyon mafsalının paslanması
- Amortisör sistemindeki sorunlar
- Direksiyon kutusunun arızalanması
- Direksiyon pompasının arızalanması
- Direksiyon hidrolik yağının (ATF) azalması
Elektrikli Direksiyon Sertleşmesinin Olası Sebepleri:
- Elektrikli direksiyon sisteminin sigortasının atması
- Direksiyon kutusundaki problemler
- Direksiyon sistemi kablo tesisatında kopukluk olması
- Direksiyon sistemini besleyen elektrik motorundaki problemler
Hidrolik direksiyon sistemine sahip bir araçta direksiyon sertleşmesi yaşanmışsa ilk olarak direksiyon yağına bakılması gerekir. Eğer yağ eksilmişse tamamlanır ve direksiyon tekrar denenir. Diğer yandan yağ sızıntısı durumu varsa bu durumun kaynağı belirlenir ve gerekli onarım işlemi yapılır.
Elektrikli direksiyon sisteminde ise öncelikle sigorta kutusu kontrol edilmelidir. Eğer sigorta atmışsa araca yeni bir sigorta takılır. Ancak bu sorunun tekrar etmesi durumunda aracınızı bir elektronik ustasına göstermeniz gerekir.
Hidrolik direksiyonlu araçlarda direksiyon sertleşmesi neden olur sorusuna yanıt bulmak görece daha kolaydır. Örneğin direksiyon çevrilirken ses geliyorsa bu durumun direksiyon pompasından kaynaklandığı kolayca anlaşılabilir. Sonrasında arıza yapan parça değiştirilir ve sorun kolayca çözülür. Elektrikli direksiyonlarda ise aracın öncelikle OBD 2 soketinden arıza tespit cihazına bağlanması gerekir. Böylece aracın arıza kodu görülür ve arızanın olduğu parça belirlenir.
Direksiyonda Boşluk Oluşması
Direksiyonda boşluk hissi, sürücülerin sıklıkla karşılaştığı sorunların arasında yer alır. Bu sorun genellikle direksiyon mafsalının yıpranması, direksiyon kutusunun aşınması veya bağlantı elemanlarında meydana gelen arızalar sebebiyle ortaya çıkar. Otomobillerin direksiyonun sağ ve sol yönlerdeki 2&#;şer cm&#;lik boşluk normaldir. Ancak bu durum aracın hareket etmediği durumlar için geçerlidir. Hareket halinde oluşan ve süreklilik gösteren boşluklar, direksiyon kutusunda oluşan bir arızanın belirtisidir.
Direksiyon Çevirirken Gelen Sesler
Direksiyon simidinde hissedilen seslerin tamamı direksiyon sisteminden gelmez. Ancak metalin metale sürtünmesi şeklinde kulağınıza ulaşan bu sesinin kaynağı zaman zaman direksiyon kutusu olabilir. Direksiyon kutusunun içinde dişli grupları mevcuttur. Eğer bu dişliler eskimiş veya aşınmışsa direksiyonu her çevirdiğinizde ses çıkaracaktır. Ancak direksiyon sesi ara ara geliyorsa problemin kesinlikle direksiyon kutusundan kaynaklığını söyleyemeyiz. Bunun yerine ön takımda başka parçaların da kontrol edilmesi gerekir. Direksiyondan ses gelmesine sebep olan durumlar şu şekilde sıralanabilir:
Amortisör Üst Rulmanı Arızası
Amortisör üst rulmanı arızalı olduğunda direksiyon çevrilirken ince bir tıklama sesi çıkar. Bu ses aynı zamanda direksiyon simidinde hissedilir. Rulmanların değişimi ile sorun çözülebilir.
Direksiyon Pompası Arızası
Araçlar yıl aldıkça direksiyon pompasından ses gelmesi kaçınılmazdır. Bu sorun, direksiyon çevrilirken ortaya çıkan ses değişikliğinden anlaşılabilir. Direksiyon pompası, ATF direksiyon yağı ile çalışır. Bu sebeple yağın eksik olması pompanın ses yapmasına ve bozulmasına sebep olabilir. Belirli periyotlarla direksiyon sıvısını kontrol etmek, pompada ortaya çıkabilecek sorunların önlenmesini sağlar. Direksiyon pompasından ses geliyorsa kontrol edilmesi gereken bir diğer şey direksiyon hidrolik sıvısıdır. Direksiyon hidrolik sıvısı az ise direksiyon pompası ses yapacaktır. Eksik olan sıvı tamamlandıktan sonra direksiyonun bir kaç tam tur çevrilmesi gerekir. Ancak bu şekilde sorun çözülmüş olsa da sıvı kaçağını çözmek için aracınızı bir servise götürerek kontrol ettirmenizde fayda var.
Hidrolik Yağın Kirlenmesi
Hidrolik yağ zamanla kir, tortu ve nem biriktirebilir. Bu durumda hidrolik yağın filtreleri tıkanabilir ve pompaya yeterli yağ akışı sağlanamaz. Sonuç olarak direksiyon pompası tıkırtı veya gıcırtı gibi sesler çıkarabilir.
Direksiyon simidini çevirdiğinizde kayış sesi geliyorsa sorun v kayış sisteminde olabilir. Çünkü direksiyon pompası esasında v kayışına bağlıdır. Eğer kayışın gergisi bozulursa boşluk oluşabilir ve kayış yük altında ses çıkarmaya başlar.
Aks Kafalarının Arızalanması
Otomobilde güç aktarımının sağlandığı parça akstır. Aks kafaları zamanla arızalandığında araç tam tur durumundayken direksiyondan ses gelebilir. Böyle bir durumda aks kafasının veya tamamının değiştirilmesi gerekir.
Direksiyon Kutusu Arızalanması
Direksiyon kutusu arızalandığında bir takım boşluklar oluşur. Bu boşluklar özellikle bozuk yollarda direksiyonda hissedilir. Arızanın giderilmesi için direksiyon kutusunun değişimi veya onarımı gerekir.
Aracın ön takımında oluşan boşluklar direksiyon simidinde hissedilir. Özellikle kötü yollarda direksiyon simidinden boşluk sesi gelebilir. Bu durumda yapılması gereken işlem ön takımdaki arızalı parçaların teşhis edilmesi ve arızalı parçaların değiştirilmesidir. Arızalı parçalar değiştirildiğinde araca rot ayarı yapılır.