Klorin Dioksit Nedir

Klor dioksit gazı nedir?

Klor dioksit yılında Sir Humphrey Davy tarafından keşfedildi.

Klor dioksit (ClO2), klor benzeri, rahatsız edici bir kokuya sahip sentetik, yeşil-sarımsı bir gazdır. Klor dioksit, nötr bir klor bileşiğidir. Klor dioksit hem kimyasal yapısında hem de davranışında klordan çok farklıdır. Klor dioksit küçük, uçucu ve çok güçlü bir moleküldür. Seyreltilmiş sulu çözeltilerde klor dioksit serbest bir radikaldir. Yüksek konsantrasyonlarda indirgeyici maddelerle güçlü reaksiyona girer. Klor dioksit, klor gazı (Cl2), oksijen gazı (O2) ve ısıya ayrışan kararsız bir gazdır. Klor dioksit güneş ışığı ile foto-oksitlendiğinde, parçalanır.

Klor dioksitin özellikleri nelerdir?

Klor dioksit reaksiyonlarının son ürünleri klorür (Cl-), klorit (ClO-) ve klorattır (ClO3-). –59°C&#; de katı klor dioksit kırmızımsı bir sıvıya dönüşür. 11°C&#; de klor dioksit gaza dönüşür. Klor dioksit havadan 2,4 kat daha yoğundur. Sıvı klor dioksit olarak sudan daha fazla yoğunluğa sahiptir.

Klor dioksitin en önemli özelliklerinden biri, özellikle soğuk suda yüksek çözünürlüğüdür. Klor dioksit suya girdiğinde hidrolize olmaz; çözelti içinde çözünmüş bir gaz olarak kalır. Klor dioksit, suda klordan yaklaşık 10 kat daha fazla çözünür. Klor dioksit, havalandırma yoluyla çok rahat uzaklaştırılabilir.

Klor dioksit nasıl depolanır?

Klor dioksiti depolamanın en iyi yolu, 4⁰C&#; de sıvı haldedir. Bu durumda oldukça kararlıdır. Klor dioksit, klor ve oksijene yavaşça ayrıştığı için çok uzun süre depolanamaz. Basınç altında patlayıcı olduğu için nadiren gaz olarak depolanır. Havadaki konsantrasyonlar % 10 klor dioksitten yüksek olduğunda, patlama tehlikesi vardır. Sulu bir çözeltide, klor dioksit kararlı ve çözünür kalır. Yaklaşık %1 ClO ₂ (10 g/L) içeren sulu çözeltiler, ışık ve ısı girişiminden korunmaları şartıyla güvenle saklanabilir.

Klor dioksit, patlayıcılığı ve istikrarsızlığı nedeniyle nadiren taşınır. Genellikle yerinde üretilir.

Klor dioksit nasıl üretilir?

Klor dioksit genellikle sulu bir çözelti veya gaz olarak üretilir. Asidik sodyum klorit (NaClO ₂) veya sodyum klorat (NaClO ₃) çözeltilerinde üretilir. Büyük tesisler için sahada klor dioksit üretimi için sodyum klorit, klor gazı (Cl ₂), sodyum hidrojen klorit (NaHClO ₂) ve sülfürik veya hidrik asit kullanılır.

Klor dioksit gazı üretmek için, hidroklorik asit (HCl) veya klor, sodyum klorit ile bir araya getirilir.

Klor dioksitin uygulamaları nelerdir?

Klor dioksitin birçok uygulaması vardır. Elektronik endüstrisinde devre kartlarını temizlemek, petrol endüstrisinde sülfitleri işlemek ve tekstil ve mumları ağartmak için kullanılır. II.Dünya Savaşı&#; nda klor kıtlaştı ve ağartıcı olarak klor dioksit kullanıldı.

Günümüzde klor dioksit en çok kağıdı ağartmak için kullanılmaktadır. Klordan daha net ve daha güçlü bir lif üretir. Klor dioksit, klordan daha az zararlı yan ürün üretme avantajına sahiptir.

Klor dioksit gazı tıbbi ve laboratuvar ekipmanlarını, yüzeyleri, odaları ve aletleri sterilize etmek için kullanılır.

Klor dioksitin oksitleyici özelliği nasıldır?

Klor dioksit çok güçlü bir oksitleyicidir ve mantar, bakteri ve virüs gibi patojenik mikroorganizmaları etkin bir şekilde öldürür. Aynı zamanda biyofilmi önler ve kaldırır. Dezenfektan ve böcek ilacı olarak esas olarak sıvı formda kullanılır. Klor dioksit de şarbona karşı kullanılabilir, çünkü spor oluşturan bakterilere karşı etkilidir.

Farklı dezenfektanların oksidasyon mukavemeti ve oksidasyon kapasitesi karşılaştırılarak, klor dioksitin düşük konsantrasyonlarda etkili olduğu sonucuna varılabilir. Klor dioksit, ozon veya klor kadar reaktif değildir ve sadece sülfürik maddeler, aminler ve diğer bazı reaktif organik maddelerle reaksiyona girer. Klor ve ozon ile karşılaştırıldığında, aktif bir artık dezenfektan elde etmek için daha az klor dioksit gerekir. Ayrıca büyük miktarda organik madde bulunduğunda da kullanılabilir.

Klor dioksitin dezenfeksiyon uygulamaları nelerdir?

İçme suyu arıtımı, klor dioksit ile dezenfeksiyonun ana uygulamasıdır. Yeterli biyosidal yetenekleri sayesinde klor dioksit günümüzde diğer endüstri dallarında da kullanılmaktadır. Örnek olarak, kanalizasyon suyu dezenfeksiyonu, endüstriyel proses suyu arıtımı, soğutma kulesi suyu dezenfeksiyonu, endüstriyel hava işleme, midye kontrolü, gıda maddeleri üretimi ve arıtımı, endüstriyel atık oksidasyonu ve tıbbi ekipmanın gaz sterilizasyonu verilebilir.

Klor dioksit nasıl dezenfekte eder?

Klor dioksit oksidasyon yoluyla dezenfekte eder. Moleküler serbest radikal olan tek biyosittir. 19 elektrona sahiptir ve bir elektron yayan veya alan maddeler tercih edilir. Klor dioksit yalnızca elektron veren maddelerle reaksiyona girer. Klor, tersine, reaksiyona girdiği maddeye bir klor atomu ekler veya bir klor atomunun yerini alır.

Klor dioksit ile dezenfeksiyon nasıl işler?

Bakteriyel hücrelerdeki organik yapıdaki maddeler klor dioksit ile reaksiyona girerek birkaç hücresel işlemin kesintiye uğramasına neden olur. Klor dioksit, hücredeki amino asitler ve RNA ile doğrudan reaksiyona girer. Klor dioksitin hücre yapısına mı yoksa hücre içindeki asitlere mi saldırdığı açık değildir. Protein üretimi engellenir. Klor dioksit, hücre zarını, zar proteinlerini ve yağlarını değiştirerek ve solumayı önleyerek etkiler. Bakteriler yok edildiğinde, hücre duvarına klor dioksit girer. Virüsler farklı bir şekilde ortadan kaldırılır; klor dioksit, proteinlerin hidrolizinden amino asitlere kadar olan suda çözünür bir madde olan pepton ile reaksiyona girer. Klor dioksit, protein oluşumunu önleyerek virüsleri öldürür. Klor dioksit, virüslere karşı klor veya ozona göre daha etkilidir.

Klor dioksit protozoan parazitlere karşı kullanılabilir mi?

Klor dioksit, içme suyunda bulunan ve &#;giardiasis&#; ve &#;cryptosporidiosis&#; adı verilen hastalıklara neden olan Giardia Lambia ve Cryptosporidium parazitlerine karşı etkili olan bir dizi dezenfektandan biridir. Bunlar gibi protozoan parazitlere karşı en iyi koruma, ozon ve klor dioksit kombinasyonu ile dezenfeksiyondur.

Mikroorganizmalar klor dioksite dirençli hale gelebilir mi?

Bir dezenfektan olarak klor dioksit, mikroorganizmaların hücre duvarı ile doğrudan reaksiyona girme avantajına sahiptir. Bu reaksiyon, reaksiyon süresine veya konsantrasyona bağlı değildir. Oksitleyici olmayan dezenfektanların aksine, klor dioksit mikroorganizmaları inaktif olduklarında bile öldürür. Bu nedenle, mikroorganizmaları etkili bir şekilde öldürmek için gereken klor dioksit konsantrasyonu, oksitleyici olmayan dezenfektan konsantrasyonlarından daha düşüktür. Mikroorganizmalar klor dioksite karşı herhangi bir direnç oluşturamaz.

İçme suyunu dezenfekte etmek için klor dioksit kullanılabilir mi?

&#; lerde, özellikle yüksek pH değerlerinde klor dioksitin biyosidal kapasitesi biliniyordu. İçme suyu arıtımı için birincil olarak inorganik bileşenleri, örneğin manganez ve demiri çıkarmak, tatları ve kokuları gidermek ve klorla ilgili dezenfeksiyon yan ürünlerini azaltmak için kullanıldı.

İçme suyu arıtımı için klor dioksit hem dezenfektan hem de oksitleyici ajan olarak kullanılabilir. Hem ön oksidasyon hem de oksidasyon sonrası adımlar için kullanılabilir.

Yüzey suyu arıtmanın ön oksidasyon aşamasında klor dioksit eklenerek, ilerleyen aşamalarda yosun ve bakteri üremesinin önüne geçilebilir. Klor dioksit, yüzen parçacıkları okside eder ve pıhtılaşma sürecine ve bulanıklığın sudan uzaklaştırılmasına yardımcı olur.

Klor dioksit, bakteri ve virüsler için güçlü bir dezenfektandır. Yan ürün olan klorit (ClO ₂ ^&#;) zayıf bir bakterisidal ajandır. Suda klor dioksit en az 48 saat biyosit olarak aktiftir, aktivitesi muhtemelen klorunkinden daha fazladır.

Klor dioksit, içme suyu dağıtım şebekesinde bakteri üremesini engeller. Dağıtım ağında biyofilm oluşumuna karşı da aktiftir. Biyofilmi yenmek genellikle zordur. Patojen mikroorganizmalar üzerinde koruyucu bir tabaka oluşturur. Dezenfektanların çoğu bu korunan patojenlere ulaşamaz. Bununla birlikte, klor dioksit, biyofilmleri kaldırır ve patojenik mikroorganizmaları öldürür. Klor dioksit ayrıca sistemde uzun süre aktif kaldığı için biyofilm oluşumunu da engeller.

Yüzme havuzlarını dezenfekte etmek için klor dioksit kullanılabilir mi?
Yüzme havuzu dezenfeksiyonu için klor (Cl ₂) ve klor dioksit (ClO ₂) kombinasyonu uygulanabilir. Suya klor dioksit eklenir. Klor halihazırda suda hipokloröz asit (HOCl) ve hipoklorit iyonları (OCl ^&#;) olarak mevcuttur. Klor dioksit, fenoller gibi maddeleri parçalar. Klor dioksitin avantajları, suyu dezenfekte etmek için düşük konsantrasyonlarda kullanılabilmesi, organik maddeyle neredeyse hiç reaksiyona girmemesi ve çok az dezenfeksiyon yan ürünlerinin oluşmasıdır.

Soğutma kulelerini dezenfekte etmek için klor dioksit kullanılabilir mi?
Soğutma kulelerinden akan suyu dezenfekte etmek için klor dioksit kullanılır. Ayrıca biyofilmleri kaldırır ve soğutma kulelerinde biyofilm oluşumunu engeller. Biyofilmin kaldırılması, ekipman ve boruların hasar görmesini ve aşınmasını önler ve pompalama verimliliğinin artmasına neden olur. Klor dioksit, Lejyonella bakterilerinin yok edilmesinde de etkilidir. Lejyonella bakterilerinin büyümesi için soğutma kulelerindeki koşullar idealdir. Klor dioksit, 5 ile 10 arasındaki bir pH&#; da etkili olması ve pH&#; ı ayarlamak için hiçbir asit gerekmemesi avantajına sahiptir.

Feyza YALÇIN

Kimyager

KAYNAKLAR

funduszeue.info

EvSu 15 Haz Yorum

KLORDİOKSİT NEDİR?

Klor dioksit; formülü CloO2 olan kimyasal bir bileşiktir. Madde hali gazdır. Algler, mantarlar, mikroplar, virüsler ve protejenlerin yok edilmesinde kullanılan bir dezenfektandır. Koruma süresi oldukça uzundur.  Klor dioksit her çeşit suyun çevreye uymasını ve şartlandırılmasını sağlar. 

KLORDİOKSİT KULLANIM ALANLARI

Klor dioksit yaygın olarak kağıt fabrikalarında ağartıcı olarak ve su arıtma tesislerinde dezenfektan olarak kullanılmaktadır.  Belediye içme sularının dezenfekte edilmesinde ve unun ağartılmasında da kullanılmaktadır.  

Klor dioksit ilk olarak yılında Niagara Şelalesi’nde bulunan New York Su Arıtma Tesisinde içmek suyundan fenolü uzaklaştırmak amacıyla kullanılmıştır.

İçme Sularının Dezenfekte Edilmesinde Klor Dioksit

Klor dioksit şebeke sularının temizlenmesinde çok uzun zamandır kullanılan bir yöntemdir. Şebeke suları klor dioksitle dezenfekte edilir. Bu işlem sayesinde içme ve kullanım suyu zararlı maddelerden arındırılmaktadır. Sadece mikrop ve bakterilerin değil şebeke suyunda bulunan yosunların ve sudan bulaşacak hastalıkların da engellenmesini sağlamaktadır.

Tarım Alanında Klor Dioksit

Ayva, armut, elma gibi ağaçlarda ateş yanığı problemi söz konusudur. Ateş yanığı problemi dolayısıyla birçok ağaç artık meyve vermez ve kesilecek duruma gelir. Ayrıca ağaçlarda kara kale, küllenme gibi hastalıklarda ağacı kurutur ve ağaç kesilme durumuna gelir.  Böyle durumlarda klor dioksit sayesinde ağaçlara zarar veren bakteriler ve hastalıklar ortadan kaldırılır. Hatta hastalık sebebiyle kesilme durumuna gelen ağaçları kurtarır.

Gıdaların Paketlenmesi Alanında Klor Dioksit 

Klor dioksit sebze ve meyvelerin paketlenmesi aşamasında dezenfektan olarak kullanılır. Bakteriler, sebze ve meyvelerin ömürlerinin kısa olmasına sebep olur.  Klor dioksit kullanılarak raf ömrü normalde 5 gün olan sebze ve meyvelerin raf ömrü 14 güne kadar uzatılmış olur. Koku Kontrolü ve Koku Giderilmesi İçin Klor Dioksit 

Klor dioksit; organik kokuların, endüstriyel atıkların yaydığı kötü kokuların ve kanalizasyon kaynaklı kokuların seviyesini olabilecek en minimum düzeye indirir. Klor dioksit kullanımı kokunun seviyesine göre ayarlanır. 

Yüzme Havuzlarını Dezenfekte Etmede Klor Dioksit

Yüzme havuzlarında suyu dezenfekte etmek amacıyla kullanılan kimyasallar insan sağlığı için oldukça zararlıdır ve yüzme astımı, ishal gibi birçok hastalığa neden olmaktadır. Klor dioksit suyun içerisine karıştığı zaman su ile herhangi bir tepkimeye girmez. Bu sayede havuzlardaki suyun kanserojen maddelerden arınmasına ve sudaki kötü kokuların giderilmesine yardımcı olur.   Klor dioksit kullanılan suda diğer kimyasallara gerek duyulmaz. Bu durum hem daha sağlıklı hem de daha ekonomiktir.

Kaplıca (SPA) Sularını Dezenfekte Etmede Klor Dioksit

Kaplıca sularında mikrobiyolojik unsurlar suda kirlenmeye sebep olur. Klor dioksit hiçbir şekilde kanserojen olmadığı için bu suların temizliğinde daima kullanılmaktadır. 

Un Ağartılmasında ve Üretiminde Klor Dioksit 

Unun beslenme değerlerini ve performansını yükseltmek için un üretiminde bazı katkı maddeleri kullanılır. Normalde öğütülmüş un sarı renktedir. Sarı renkte olan unun beyazlatılması için ise bazı ülkelerde oldukça zararlı olan Benzoil peroksit ve Potasyum Bromat kullanılmaktadır. Ancak bu maddeler insan sağlığı açısından zararlı olduğu bazı ülkeler bu maddelerin bu alanda kullanımını yasaklamıştır. Unun beyazlatılması için kullanılacak hem en sağlıklı hem de en uygun madde klor dioksittir. 

Kümes Hayvanlarının Yetişmesinde Kullanılan Klor Dioksit 

Kümse hayvanlarının içecekleri suların içerisinde bulunan bakteriler ve mikroplar yetiştirilen hayvanların kilo almasına engel olur, ölüm oranlarını yükseltir ve hayvanlardan istenilen verim alınamaz. Klor dioksitle hayvanların içme suları dezenfekte edilir. 

Klor Dioksit;

•Kümes hayvanlarının normalden kısa sürede gelişmesini sağlar.

•Ölüm oranlarının büyük oranda düşürür.

•%6 oranında yemde tasarruf sağlar.

•Suyun temizlenmesi için kullanılan ek kimyasallara gerek kalmaz.

•Maddi kazanç sağlar.

•Sadece suyun temizliğini değil, depo temizliği, kümeslerin ön yıkaması, karkas yıkaması durumlarında da oldukça etkili bir yöntemdir.

Sülfür (kükürt) İçeren Kimyasal Bileşiklerin Klor Dioksit ile Kontrolü 

Sülfür kimya dalında kükürt içeren kimyasal maddelerin bazıları için kullanılır. Bu maddeler çeşitli reaksiyonlar sonucunda koku, renk, tat korozyon ve toksitte gibi nedenlerden dolayı çevre kirletici maddelere dönüşür. Bu durum çevrede kanalizasyon gibi kokulara neden olabilir bu tarz çevre kirliliklerini kontrol altına alabilmek için klor dioksit kullanılır. 

Zebra Midyesinin Kontrolü İçin Klor Dioksit 

Endüstri alanında soğutma için kullanılan derin deniz suyu şirketlerinde zebra midyelerinin ve biyofilm tabakalarının oluşumunu engellemek amacıyla klor dioksit kullanılır. Zebra midyeleri derin deniz suyu işletmelerinin giderlerini kapatır ve buda maddi açıdan işletmelere zarar vermektedir. Klor dioksit zebra midyelerinin oluşumuna engel olarak işletmeleri bu dertten kurtarmaktadır.

Tavsiye yazı: Karbon Filtre Nedir? Ne işe yarar?

Biyosidal Ürün Olarak Kullanılan “Klor Dioksit”in İç Ortam Havasındaki Kişisel Maruziyet ve Ortam Ölçümü

KLOR DİOKSİT NEDİR ?
Klordioksit ’lü yıllardan bu yana dezenfektan olarak kullanılan bir oksidandır. Mantarlar, algler, mikroplar, virüsler ve patojenlerin moleküler bağlarını zayıflatarak yok edilmesinde çok etkili ve uzun süreli etkisi olan bir dezenfektandır. Klordioksit, geniş pH aralığında etkilidir. Aktif solüsyonu serin ve karanlık yerde saklama koşulu ile yaklaşık 12 ay etkinliğini korur.

HANGİ DEZENFEKSİYONLARDA KULLANILIR ?
Çevreye iyi derecede uyumlu olması her çeşit su şartlandırmasında tereddütsüz kullanımını mümkün kılar. Klordioksit tarımda, hayvancılıkta, sağlık kurumlarında, atık su arıtma sistemlerinde, otellerde, havuzlarda, sanayide, içecek sektörü gibi pek çok sektörde dezenfektan olarak kullanılmaktadır.

AVANTAJLARI NELERDİR ?
Klordioksit, Mükemmel bir bakterisit(funduszeue.info), spor öldürücü, virüs öldürücü, alg öldürücüdür. Diğer dezenfektanlara (Parasetik Asit, Hidrojen Peroksit, Sodyum Hipoklorit) kıyasla belirli pH aralığında 2,5 kat daha fazla oksidasyon gücü sağlar, daha az işçilik gerektirir. Klor ile kıyaslandığında daha güçlü ve hızlı dezenfeksiyon etkisi sağlar. Borular ve membranlarda ki mikrobiyolojik kalıntıyı yok eder. Biyofilmi öldürür ve tekrar oluşumunu funduszeue.info fenoller, yosunlar ve bunların parçalanarak oluşturduğu yan ürünlerden kaynaklanan koku ve tat sorunlarına yol açmaz ayrıca var olanları da yok eder. Trihalometan, klorfenol, AOX ve kloramin gibi zararlı yan ürünlerin oluşumunu engeller.

NEDEN ORTAMDA ÖLÇÜMÜ YAPILMALIDIR?
Dünya Sağlık Örgütü’nün “Concise International Chemical Assessment Document 37” de klordioksit için solunumda yarattığı toksik etki nedeni ile tüm kişisel hava maruziyetinin 8 saatlik ortalamasının 0,1 ppm (0,28 mg / m3) değerini geçmemesi gerektiği belirtilmiştir.

Klordioksiti oluşturacak bileşenler/öncü maddelerin karışımı sağlandıktan veya reaksiyon başladıktan sonra; oluşan klordioksit sürekli salınım yapmakta ve salınımı durdurulabilir bir sistem bulunmamaktadır. Bu nedenle ürünün uygulama ömrünün sonuna kadar, üreticinin kullanım için önerdiği alan/hacime göre canlının bulunduğu iç ortam havasındaki klordioksit konsantrasyonu 0,1 ppm’i geçmediğinin analiz raporları ile belgelendirilmesi zorunludur.

Bileşenler veya öncü maddeler ile yerinde üretilen klordioksitin halk sağlığı alanında dezenfektan olarak kullanılabilmesi için “Biyosidal Ürünler Yönetmeliği”ne göre “Sağlık Bakanlığı”ndan biyosidal ürün ruhsatı alması zorunludur.
Laboratuvarımızda Klor Dioksit ölçüm ve analizleri “ASTM D ” metodu esas alınarak TÜRKAK’tan akredite ve Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (İSGÜM) bakanlık yetkisi ile tüm tesislerde gerçekleştirilmektedir.

Kaynakça
1. Bileşenler/Öncü Maddeler ile Yerinde Üretilen Klordioksit(Gaz) Aktif Maddesinin Biyosidal Ürün Olarak Ruhsatlandırılmasına İlişkin Temel Gereklilikler
2. ASTM D - Standart Prectice for Measuring the Concentration of toxic gases or vapors using dedector tubes

ORTAM ÖLÇÜMLERİ İÇİN TIKLAYINIZ.