Türkiye Nehir

Türkiye’nin en uzun 10 nehrini yakından tanıyoruz. Hangi il sınırlarından geçer, uzunlukları kaç kilometre ve aklınıza takılan pek çok soruyu cevaplıyoruz.

Türkiye’nin en uzun 10 nehri listemizde kilometre uzunluğa sahip Fırat Nehri ilk sırada yer alıyor. Ağrı’nın Diyadin ilçesinden doğan nehrimiz, Murat Nehri ile birleşerek İran sınırına kadar uzanıyor. Basra Körfezi’nde yolculuğu sonlanan Fırat Nehri pek çok ilimizden geçiyor. Erzincan, Tunceli, Elazığ, Malatya, Ağrı, Diyarbakır, Gaziantep ve Şanlıurfa başta olmak üzere hemen hemen tüm Güneydoğu ve Doğu Anadolu bölgesine uğramaktadır. Nitekim GAP Projesi olarak bildiğimiz tarım teşvik projesinde Fırat Nehri’nin önemini yadsınamayız. Bunun yanı sıra tarihi açıdan zengin ve gastronominin kalbi olan bu şehirleri adeta besliyor diyebiliriz. Bir taraftan Erzincan’da kayak yapıp, bir taraftan Adıyaman Nemrut Dağı’nı ziyaret edebilirsiniz. Hatta yolunuz Türkiye’nin en uzun nehrine düşmüşken, Şanlıurfa Balıklı Gölü de mutlaka görmenizi tavsiye ediyoruz. 

Fırat Nehri’nden sonra Türkiye’nin en uzun ikinci nehri Dicle’dir. Mezopotamya’yı meydana getiren bu iki zengin su kaynağı ülkemizdeki tarım faaliyetlerine büyük destek sağlamaktadır. Elazığ’ın Sivrice ilçesinden kaynağını alan Dicle Nehri, Fırat ile birleşerek Şattülarap olarak adlandırılan kısımdan Basra Körfezi’ne doğru dökülür. kilometre uzunluğu ile açık havza özelliğine sahiptir. Ayrıca Dicle Irmağı üzerinde Kralkızı, Batman ve Dicle gibi önemli hidroelektrik santralleri de yer almaktadır. Nehirde yaz sonu kuraklığı ve sonbahar ayındaki yağış azlığı sebebi ile su miktarında azalma görülür. Fakat kış sonu başlayan yağışlar ve kar sularının erimesi ile birlikte ilkbahar aylarında canlanır. Fırat Nehri’nden farklı olarak Dicle Nehri, Mardin sınırlarından da geçmektedir. Dicle’ye uğramışken tüm dinlere kucak açan hoşgörü şehri Mardin’de Mor Gabriel Manastırı’nı ziyaret edebilir, Kasımiye Medresesi’ni görebilirsiniz. Ya da dilerseniz eski Midyat evlerinden gün batımını seyredebilirsiniz. 

Sivas’ın İmranlı ilçesinden doğan Kızılırmak Nehri, Türkiye’nin en uzun 10 nehrinden üçüncüsüdür. Ülkemiz sınırları içerisinden doğup, yine ülkemiz sınırları içerisindeki denize dökülen en uzun akarsu olma özelliğine sahiptir. kilometre uzunluğu ile pek çok şehrin içerisinden geçmektedir. Bu illeri sıralamak gerekirse: Sivas başta olmak üzere Kayseri, Nevşehir, Kırşehir, Kırıkkale, Ankara, Çankırı, Çorum, Sinop ve Samsun illeridir. Ayrıca Devrek, Gökırmak ve Delice Irmağı gibi sayısız akarsu ile de beslenmektedir. Kızılırmak Nehri üzerine kurulan 12 baraj sayesinde hidroelektrik ile enerji üretiminde önemli bir yere sahiptir. Nitekim bu durum tarımda sulama imkanını da geliştirmiştir. 

Erzurum sınırlarından doğan Aras Nehri, Ermenistan’a kadar uzanmaktadır. Nitekim ülkemiz dışına sularını akıtan bir nehir olma özelliğine de sahiptir. kilometre uzunluğu ve kilometrekarelik havzası ile Kafkaslar’ın en büyük nehirleri arasında yer almaktadır. Rejimi en düzensiz akarsularımızdandır. Kış aylarında yağış azlığı sebebi ile debisi azalmaktadır. Bahar aylarının gelmesi ile birlikte kar suları ile bolca beslenen Aras Nehri’nin debisi artış göstermektedir. En önemli kollarından biri Arpaçay’dır. Yolunuz Aras Nehri’ne düşerse nereleri gezmelisiniz? Öncelikle mutlaka Erzurum’un lezzetli cağ kebabını tatmalısınız. Ardından Kars Ani Harabeleri ziyaret edip, Palandöken’in beyazlığında kayak keyfini yaşamalısınız. Hatta dünyaca üne sahip gravyer peynirlerinden, balından sevdiklerinize hediyeler de götürebilirsiniz. 

İsmini Yunan mitolojisinde yer alan nehir tanrısı “Sangarius”tan alan Sakarya Nehri, İç Anadolu Bölgesi’nde yer almaktadır. Türkiye’nin en uzun 10 nehri listemizde üst sıralardadır. İç Anadolu’nun hemen hemen her ilinden geçen nehrin suları Karadeniz’e dökülmektedir. Eskişehir, Bilecik, Bursa, Kütahya, Afyon, Konya, Bolu ve Sakarya’yı kapsayan geniş bir alana yayılmaktadır. Nitekim Sakarya Nehri’nin en önemli kolları arasında Porsuk Çayı, Ankara Çayı da yer almaktadır. kilometre uzunluğa sahiptir. İç Anadolu’nun tarımdaki su ihtiyacının büyük bir bölümünü karşılamaktadır. 

Türkiye sınırları içerisinde doğan Seyhan Nehri, yine Türkiye sınırları içerisinde Akdeniz’e dökülen nehirlerimizden biridir. kilometre uzunluğu ile Türkiye’nin en uzun 10 nehri listemizde yerini alıyor. Kayseri’den doğan Zamantı ile Adana’dan doğan Göksu en önemli ana kollarıdır. Çukurova’nın verimliliğini, tarımdaki elverişliliğini bilmeyenimiz yoktur. Nitekim pamuk ve mısır üretiminde dünya çapında adından söz ettirmektedir. İşte Çukurova’nın böylesine verimli olmasının en önemli sebebi Seyhan Nehri’nden beslenmesidir. Bereketli topraklar üzerinde gerçekleştireceğiniz Adana gezisi size acıktıracaktır. Gastronomi alanında da damak çatlatan lezzetlere sahip Adana’nın meşhur kebabını tatmadan dönmek olmaz. 😉 Portakal kokuları eşliğinde, bici bici satıcılarının arasında keyifli bir Adana turu yapmayı ihmal etmeyin deriz. 

Türkiye’nin en uzun nehri olan Fırat’ın kollarından biri de Murat Nehri’dir. Ağrı’dan başlayan akarsuyun yolculuğu Bingöl’e kadar devam etmektedir. Elbette Doğu Anadolu’nun diğer illerinden de geçmektedir. Bingöl gerek kış turizmi gerek kültür turizmi açısından oldukça gelişmiş bir şehrimizdir. Özellikle Yüzen Adalar Tabiat Anıtı’nı ve Ulu Cami’yi mutlaka ziyaret etmenizi tavsiye ediyoruz. 

Ülkemizin sadece Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde nehirler yok elbette. Aynı şekilde Ege Bölgemizde de yağmur suları ile birlikte oluşan Büyük Menderes Nehri yer almaktadır. Kaynağını Afyon’dan alan bu nehrimiz s şeklinde kıvrımlar yaparak Ege Denizi’ne dökülmektedir. Büyük Menderes’in güzergahı üzerinde yer alan en güzel şehirlerden biri Denizli’dir. Pamukkale’nin dillere destan beyazlığı, Ege halkının içtenliği ile Denizli’nin havası da suyu da bir başkadır. Bunun yanı sıra Afyonkarahisar da nehir güzergahı üzerinde yer almaktadır. Afyon’un kaymağını, sucuğu tatmadan dönmeniz doğru olmaz elbette. 🙂 Hatta buraya kadar gelmişken dünyaca ünlü kaplıcalarında da kendinizi şımartabilirsiniz.

Ülkemiz sınırları dışından doğan Meriç Nehri, ülkemiz sınırları içerisine dökülmektedir. Ege Denizi’ne dökülen Meriç’in büyük bir bölümü ise Edirne’den geçmektedir. Durum böyle olunca Edirne gezisi yapmanız şart oluyor. Selimiye Cami, Sultan Bayezid Külliyesi, Edirne Sarayı gibi birbirinden değerli tarihi eserlerimizi ziyaret edebilir; midenizi şenlendirecek Edirne ciğerinin tadına bakabilirsiniz. Hediyelik olarak bölgeye özgü badem ezmesini de sizlere öneriyoruz. 

Kahramanmaraş’ın Elbistan ilçesinden kaynağını alan Ceyhan Nehri, Çukurova’ya kadar uzanmaktadır. Nitekim buradan İskenderun Körfezi’ne dökülmektedir. Aynı zamanda Hatay il sınırlarından da geçen görkemli duruşu ile Ceyhan Nehri kenarında mutlaka bir yürüyüş yapmanızı tavsiye ediyoruz.