kaynağı değiştir]
Alkali metaller | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
Potasyum, bir kimyasal elementtir. Simgesi K (Arapça: al qalija → Latince: kalium) ve atom numarası 19 dur. Potasyum adını izole edildiği Potas olarak da bilinen potasyum karbonattan almıştır. Potasyum yumuşak, gümüş-beyaz renkli alkali bir metaldir. Doğada deniz suyunda ve pek çok mineralde diğer elementlere bağlı olarak bulunur. Havada hızla oksitlenir ve suya karşı da çok aktiftir. Potasyum, pek çok açıdan sodyuma kimyasal olarak benzese de yaşayan organizmalarda, özellikle de hayvan hücrelerinde, sodyumdan farklı muamele görür. Kandaki seviyesinin düşük olmasına hipokalemi, yüksek olmasına hiperkalemi denir.
Potasyum kelimesi, potasyum karbonat olarak bilinen “potas” kelimesinden türetilen bir sözcüktür. Potasyumun kimyasal simgesi Latince “kalium” kelimesinden gelmektedir. Kalium, Arapça “al galiy” olarak telaffuz edilen “alkali” kelimesinden türetilmiştir. Türkçe karşılığı “çömlek külü, bitki külü”dür. “Potas” kelimesi ise, İngilizce, “yanmış ağaç veya ağaç yaprağı küllerinden elde edilen alkali” anlamına gelmektedir.
Potasyum, yılında elektroliz yoluyla elde edilen ilk elementtir. Potasyum, yerkabuğundaki en bol yedinci elementtir. Potasyum ilk defa odun küllerinin ıslatılması ve sonra demir bir çömlek içinde buharlaştırılarak kurutulması ile elde edilmiştir. İnsanlar, hayvanlar ve bitkiler yaşamlarını sürdürebilmek için potasyuma ihtiyaç duyar.
Simgesi K ve atom numarası 19 olan potasyum, periyodik tablonun 1A grubunda bulunan alkali metallerdendir. Potasyum yumuşak, gümüş-beyaz renkli alkali bir metaldir. Doğada deniz suyunda ve pek çok mineralde diğer elementlere bağlı olarak bulunur.
Potasyum ve bileşikleri yanarken menekşe renginde alev verir. Sudaki potasyum iyonları renksizdir. Potasyum bromür, potasyum karbonat (K2CO3), potasyum klorat, potasyum nitrat ve potasyum sülfat gibi tuzları önemli maddelerdir.
Potasyum, yılında İngiliz kimyager Sir Humphrey Davy tarafından keşfedilmiştir. Davy, laboratuvarda nemli havaya maruz bıraktığı kurutulmuş potasyum hidroksiti elektrolize etti. Davy, potasyum izolesinden birkaç ay sonra aynı yöntemi kullanarak sodyumu da izole etmiştir.
Potasyumun kimyasal sembolü “K”dır. Atom numarası 19, atom ağırlığı 39,09’dur. Yoğunluğu 0,89 gr/cm3’tür. Enerji seviyesi başına elektronları “2, 8, 8, 1” şeklindedir. Erime noktası 63°C, kaynama noktası °C’dir.
Potasyum, periyodik tabloda 1. Grup, 4. Periyot, S-Blok elementlerinden biridir. Kimyasal özellikleri bakımından sodyuma benzer. Çok sayıda bileşik oluşturabilir. Kristal yapısı hacim merkezli kübiktir. Elektropozitifliği son derece yüksektir. Elemental potasyum, oldukça yumuşak, bıçakla kesilebilen, gümüşî beyaz görünümde katı bir elementtir.
Potasyumun atom kütle numaraları 35 ila 54 arasında değişen 20 izotopu karakterize edilmiştir. Doğada 3 izotopun karışımı olarak bulunur. Doğada en bol bulunan izotopu K’dur ve oranı yüzde 93,3’tür. Diğer doğal izotopu Potasyum, radyoaktiftir ve yarılanma ömrü 1,25 milyar yıldır; oranı ise yüzde 0,01’dir. Doğal izotoplarından K, yüzde 6,7 oranındadır.
Potasyum, suya karşı oldukça aktiftir. Su ile şiddetli reaksiyonunda hidrojen açığa çıkarır ve bu şiddetli reaksiyonda açığa çıkan ısı hidrojen gazını yakar. Potasyum amonyakla potasyum amit (KNH2) verir. Potasyum, sodyumdan farklı olarak karbon monoksitle doğrudan reaksiyon vererek karbonil bileşiğini verir.
Potasyum, en aktif elementtir. Havada hemen oksijenle oksit ve peroksit bileşiklerini verir. Potasyum, doymuş hidrokarbonlar dışında aromatik alkol, asit, asetilen gibi birçok organik bileşiklerle reaksiyon verir. Potasyum ısıtılsa dahi azot ile reaksiyon vermez. Hidrojenle °C’de yavaş, °C’de hızlı reaksiyon verir.
Hava ile temasında alkali potasyum hidroksit oluşur. Bir parça potasyum kesildiğinde, temiz yüzeyi havayla temas edince hemen matlaşır. Metal oksit oluşumu ve hidroksit korozyonunu önlemek için havasız ortamlarda saklanmalıdır. Genellikle gazyağı (kerosen) gibi indirgen ortamlarda depolanır.
Potasyum, doğada bol bulunan elementler arasında oksijen, silis, alüminyum, demir, kalsiyum ve sodyumdan sonra 7.sırada yer almaktadır. Yerkabuğundaki potasyum rezervinin 10 milyar tonun üzerinde olduğu tahmin edilmektedir. Başlıca silvit (KCL), karnalit (KMgCl36H2O) ve öteki karışık tuzlar hâlinde bulunur. Ortoklaz (potasyum feldispat), kayaç formunda bulunan genel halidir.
Yüksek reaktivitesi sebebiyle saf olarak bulunmaz. Deniz suyunda ve yerkabuğundaki birçok mineralde diğer elementlere bağlı olarak bulunur. Doğada genellikle tuz formunda yaygın olarak bulunur. Potasyumun elde edilişi zor olduğundan pahalı bir metaldir. Potasyum tuzlarının elektrolizinden, potasyum hidroksidin akkor sıcaklığa kadar demirle ısıtılmasından, eritilmiş potasyum klorürün, karbon elektrotları kullanarak, elektroliz edilmesiyle ve termokimyasal metodla elde edilir.
Yerkabuğunda ağırlıkça yüzde 1,5 ila 2,5 oranında potasyum içeriği vardır. Eski göl ve deniz yataklarında potasyum tuzları bulunur. Silvit, langbeinit, karnalit, polhalit gibi mineraller de potasyum içerir. Diğer elementlerden elde etmek zordur. Potasyum hidroksitten elektroliz yoluyla; potasyum klorürden ısı metotlarıyla üretilebilir.
Potasyum, endüstride ve kimyasal işlemlerde yaygın olarak kullanılan elementlerden biridir. Bitkilerin gelişimi için çok önemli bir element olan potasyum, çoğu toprak tipinin bileşiminde yer alır ve gübrelerin yapısına da katılır.
Cam, sabun, lens ve benzeri maddelerin yapımında, ayrıca yanıcı-patlayıcı maddelerin bileşiminde kullanılır. Sodyum ve potasyum alaşımı (NaK), iyi bir ısı ileticidir.
Potasyumun çoğu tuzu, hem kimyasal hem de ticari açıdan önem taşır.
Potasyum üretiminin yüzde 90’ını gübrelerde kullanılır. Potasyum, bileşikleri ve alaşımlarının kullanıldığı bazı ürün ve alanlar şunlardır; cam, ayna, barut, havai fişekler, patlayıcılar, kibrit, manyetikmetreler, fotografik filmler, kabartmalar, dericilik, seramik, böcek öldürücü, sabunlar, deterjanlar, temizlik maddeleri, ilaç, kabartma tozu, gıda katkıları, oksijen kaynağı, kauçuk, pigmentler, alkali piller, aküler…
Potasyumun en büyük rezervi Batı Kanada eyaletlerinden Saskatchewan’da bulunur. Kaliforniya, Almanya, Şili, New Mexico ve Utah diğer önemli rezervlerin bulunduğu bölgelerdir.
Potasyumpotasyum elementpotasyum ne demekpotasyum nedirpotasyum nelerde var
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası