Malulen Emekli Maaşı 2021

Malulen emeklilik aylığının kesilmesi için sigortalıların yeniden Sağlık Kurulu'na başvurarak muayene olmaları gerekir. Sağlık Kurulu, sigortalının sağlık durumunu tekrar değerlendirerek, çalışma gücü kaybı oranını belirleyecektir. Eğer çalışma gücü kaybı oranı %60'ın altında ise malulen emeklilik aylığı kesilir. Ancak çalışma gücü kaybı oranı %60 ve üzerindeyse, sigortalıların malulen emekli aylığı almaya devam etmeleri mümkündür.

Öte yandan malulen emeklilik aylığı kesilmesi durumunda, sigortalılar diğer emeklilik türlerine (yaşlılık, dul veya yetim aylığı gibi) başvurabilirler. Ancak bu durumda da belirli şartları yerine getirmeleri beklenir.

MALULEN EMEKLİ OLMA ŞARTLARI NELERDİR?

Malulen emekli olma şartları arasında şu maddeleri gösterebiliriz:

•    Tamamen veya kısmen çalışma gücünü kaybetmiş olmak: Malulen emeklilik için aranan en temel şart, sigortalının tamamen veya kısmen çalışma gücünü kaybetmiş olmasıdır. Sigortalının çalışma gücü kaybı, Sağlık Kurulu tarafından belirlenir.
•    10 yıl sigortalılık süresi ve prim gününe sahip olmak: Sigortalının malulen emekli olabilmesi için en az 10 yıl sigortalılık süresine ve prim gününe sahip olması gerekir. Sigortalı bu şartları sağlamadığı takdirde malulen emekli olamaz.
•    Emeklilik yaşını doldurmamış olmak: Sigortalı, emeklilik yaşını doldurmadan malulen emekli olabilir. Emeklilik yaşı kadınlarda 58, erkeklerde ise 60'tır. Ancak bu yaş sınırı bazı durumlarda farklılık gösterebilir.
•    Aktif çalışma hayatından ayrılmış olmak: Malulen emeklilik için son şart, sigortalının aktif çalışma hayatından ayrılmış olmasıdır. Sigortalı, çalıştığı işi bırakarak malulen emekli olabilir. Ancak, bu durumda da belirli şartları yerine getirmesi gerekir.

MALULEN EMEKLİ OLUNCA ENGELLİ AYLIĞI KESİLİR Mİ?

Malulen emeklilikte engellilik aylığı çalışma gücü kaybı olan kişilere ödenen farklı türdeki maaşlardır. Malulen emekli olan kişilerin aynı zamanda engelli aylığı almaya hak kazanmaları mümkündür. Ancak bu durumda kişilerin hangi maaşı alacakları konusunda bazı belirsizlikler yaşayabilirler.

Bir kişi hem malulen emekli aylığı hem de engelli aylığı alabilir. Ancak aynı anda her iki maaşı da almak mümkün değildir. Bu nedenle, sigortalıların hangi maaşı alacaklarına karar vermek için bazı kriterler göz önünde bulundurulmalıdır.

Öncelikle, sigortalının aldığı maaşlardan hangisinin daha yüksek olduğu belirlenir. Daha sonra, sigortalının alabileceği en yüksek maaş tutarı hesaplanarak, bu tutarın altında kalan maaşları kesintiye uğrayabilir. Yani sigortalı, malulen emekli aylığı ile engelli aylığı arasından yalnızca birini seçebilir ve diğerinden vazgeçmek zorundadır.

MALULEN EMEKLİLİK AYLIĞI HANGİ ŞARTLARDA İPTAL EDİLİR?

Malulen emeklilik aylığı iptali farklı durumlar çerçevesinde gerçekleşebilir. Bu durumlar ise şunlardır:

•    Sigortalının sağlık durumunun iyileşmesi, malulen emeklilik aylığının iptal edilmesine neden olabilir. 
•    Sigortalının işe geri dönmesi veya başka bir iş yerinde çalışmaya başlaması da malulen emeklilik aylığının iptal edilmesine neden olabilir. 
•    Sigortalının ölümü, malulen emeklilik aylığının iptal edilmesine neden olur. 
•    Sigortalı, emeklilik yaşını doldurduğunda malulen emeklilik aylığı iptal edilir ve sigortalı diğer emeklilik türlerine başvurabilir.
•    Malulen emekli olan kişilerin diğer sosyal haklardan yararlanması durumunda da malulen emeklilik aylığı kesilebilir.

MALULEN EMEKLİLİK ESNASINDA KİŞİ ÇALIŞIRSA NE OLUR?

Malulen emekli olan kişinin çalışması durumunda malulen emeklilik aylığı kesilir. Ancak sigortalılar yeniden çalışma hayatına döndüklerinde, çalıştıkları süre boyunca prim ödemeleri devam eder ve bu primler emekli maaşlarına eklenir. Sigortalının yeniden çalışmaya başlaması durumunda, malulen emeklilik aylığına bağlı olarak alınan diğer sosyal yardımlar da kesilebilir.

Sigortalı, yeniden çalışmaya başladığında, malulen emeklilik aylığı kesildiği için normal emeklilik türlerinden birine başvurabilirler. Sigortalı, normal emeklilik türlerinde mevcut olan yaş ve prim şartlarını karşıladığı takdirde, emekli maaşı almaya hak kazanabilir.

Bağ-Kur girişliyim. Ağustos ayında böbrek nakli oldum. 15 Mart tarihinde malulen emekli oldum. Yalnız üstümde vergi kaydı olmayacakmış. Ya kapatacakmışım ya da devredecekmişim. Bunun başka yolu var mı? Erdinç Akpınar

sayılı SSGSS Kanunu'nun geçici 2. maddesine göre 4/b (Bağ-Kur) kapsamında malullük aylığı bağlananlardan; 4/a (SSK) kapsamında çalışmaya başlayanların malullük aylığı kesilmeyip, sosyal güvenlik destek primine tabi olarak çalışabiliyorlar. Ancak 4/b kapsamında çalışmaya başlayanların malullük aylığı kesilerek, uzun ve kısa vade sigorta kolları ile genel sağlık sigortası kapsamında sigortalı oluyorlar.

/Ekim aybaşından önce ilk defa sigortalı olup malullük aylığınız sayılı Kanun'un geçici 2 ve maddesi gereği bağlandığından, malullük aylığınızı almaya devam edebilmeniz için vergi mükellefi olmanıza neden olan faaliyetinizi sona erdirmeniz ya da devretmeniz gerekiyor. Başka bir yolu maalesef yok.

FHSZ emekliliği öne çeker mi?

5 Kasım doğumluyum. 1 Ağustos , 4/a statüsünde işe başlangıcım. &#; arası yedek subay okulu, &#; arasında asteğmen olarak askerlik yaptım. 4/a statüsünde gün, 4/c statüsünde gün primim var. Mevcut şartlarda 5 Kasım tarihinde emekli olacağım. 3 ay 8 günlük FHSZ'ye istinaden emeklilik tarihim daha erken olabilir mi? K. Erkan Ünal

Yedek subaylık döneminize ilişkin hak kazandığınız fiili hizmet süresi zammı (FHSZ/yıpranma), 1 Ağustos olan sigorta başlangıcınızı farazi olarak 3 ay 8 gün (23 Nisan tarihine) geri çeker. Buna göre emeklilik yaşınız 51'e iner.

51 yaşınızı, prim gününüzü ve 25 yıllık sigortalılık sürenizi doldurmuş olduğunuzdan, istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz.

Emekli Sandığı yetimlerine bağlanacak aylığın oranı

İki kız kardeş olan bir yakınım için bilgi rica ediyorum. Baba malulen emekli asker (Emekli Sandığına tabi). 'te öldüğünde yakınımın eşi sağ ve yetim aylığını evlenmemiş olan kız kardeşi hak ediyor. Kendi ifadesine göre de babanın maaşının yüzde 75'ini alıyor, doğru mudur bilmiyorum? Yakınımın eşi Bağ-Kur emeklisi ve yılında vefat ediyor, kendisine dul aylığı bağlanıyor. Yakınım olan kişi eşinden ve babasından dul/yetim aylığı alabilir mi? Babasından aylık bağlandığında eşinden aldığı aylıkta kesinti olur mu? Kardeşin maaşı çok düşer mi? Arzu Şenkon

Emekli Sandığı'ndan aylık bağlanacak tek yetimin aylık bağlama oranı yüzde 75 değil, yüzde 50 olur. Yakınınız eşinden dul, babasından yetim aylığı alabilir. Babasından bağlanacak aylıktan dolayı eşinden almakta olduğu aylıktan kesinti olmaz. Babasından yüzde 40 oranında aylık bağlanır. Kardeşinin aylık oranı da yüzde 40'a iner. Toplamda (40+40) olmak üzere babalarının aylığının yüzde 80'ini almış olurlar.

Malulen Emeklilik

Malulen emeklilik, ilk defa çalışmaya başladığı tarihten itibaren çalışma gücündeki kayıp oranını en az %60 oranında yitirenlerin diğer gerekli şartları sağlamaları halinde yararlanabildikleri bir emeklilik koludur.

sayılı sosyal sigortalar ve genel sağlık sigortası kanununun 4. bölümü Uzun Vadeli Sigorta Hükümlerini açıklamaktadır. Kanunun maddesi malul sayılmayı anlatmıştır.

Malul Sayılma

Sigortalının veya işverenin talebi üzerine kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurullarınca usulüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbî belgelerin incelenmesi sonucu sigortalılar için çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az % 60’nı veya vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü kaybettiği Kurum Sağlık Kurulunca tespit edilen sigortalı, malûl sayılır.

Malulen Emekli Olma Şartları

Malulen emekli olabilmek için iki şart aranmaktadır. Bunlar sigortalılık ve sağlık şartlarıdır.

Sigortalılık şartı olarak en az 10 yıllık sigortalılık süresi ve bu süre içinde en az gün prim ödenmiş olması aranmaktadır.

Sağlık şartı olarak da işe girmeden evvel en az % 60 oranından az hastalık veya rahatsızlığınız olup da sonrada bu oranın % 60 veya daha fazla oranda olması aranmaktadır.

Sayılı Kanunun Maddesine Göre Malulen Emekli Olmak İçin Gerekli Şartları Tek Teke Belirmiştir.  Buna Göre Gerekli Şartları:

Yıllık Sigortalılık Süresinin Olması Şartı

Buna göre 10 yıllık filli çalışmasının bulunması gerekmektedir. Sigorta başlangıcının 10 yıl önce başlaması yeterli olmayıp, 10 yıl boyunca sigortalı şekilde çalışmasının bunması aranmaktadır.

Gün Prim Ödenmiş Olması Şartı

En az gün prim ödenmiş olmalıdır. Ancak bildirdiği üzere eksik primler malulen emekli olmadan önce de toplu olarak ödenebilmektedir. Bu sebeple de bu şart sonradan tamamlanabilmektedir.

3-Başka Birinin Sürekli Bakımına Muhtaç Derecede Malul Olan Sigortalılar İçin İse, Sigortalılık Süresi Aramadan   Gün Malullük, Yaşlılık Ve Ölüm Sigortaları Primi Ödenmiş Olması Şartı

10 yıllık sigortalılık süresinin istisnası olarak bu şart getirilmiştir. Buna göre başkasının bakımına muhtaç derecede malul olan kişi gün prim, yaşlılık ve ölüm sigorta primi ödeyerek malulen emekli olabilecektir. Yukarıda da belirtmiş olduğumuz üzere bu primler sonradan toplu olarak da ödenebilmektedir.

Başkasının bakımına muhtaç derecede malulen olup olmadığı hususunda da Tam Teşekkülü Sağlık Kurulundan bu konuda rapor alınması gerekli kalınmıştır. Bu hastaneye sevkin de Sosyal Güvenlik Kurumu ilgili Müdürlüğü tarafından yapılması gerekmektedir.

4-Malullüğün Sigortalı İşe Girdikten Sonra Meydana Gelmiş Olması Şartı

Sigortalının malulen emekli olabilmesi için maluliyetin işe girdikten sonra meydana gelmiş olması gerekmektedir. Ancak başvuru yapabilmesi için işten ayrılmış olması şarttır.

5-Malulük Durumunu Gösterir Maluliyet Raporunun Alınması Şartı

Sigortalılar için çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte maluliyetin tespiti tam teşekkülü Sağlık Kurulundan maluliyet raporunun alınması gerekmektedir.

Maluliyet Tespit Raporu

Sigortalılar için çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte maluliyetin tespiti için yapılacak başvuruda dikkat edilmesi gereken hususlar bulunmaktadır.  

Yukarıda da açıklamış olduğumuz üzere sigortalı geçirdiği kaza veya hastalığı sonucu çalışma gücünün %60 ‘nı kaybetmiş gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş sigortalı maluliyetinin tespiti için bu konuda rapor alınması aranmaktadır.

Sigortalının bu konuda rapor alabilmesi için ikametgâhının bulunduğu Sosyal Güvenlik İl veya Sosyal Güvenlik Merkez Müdürlüklerine yazılı olarak başvurup yetkili sağlık kurumuna sevkini yaptırması gerekmektedir. Sevkinin yapıldığı sağlık kurulundan maluliyet raporu alabilmektedir. Aksi halde kendi iradesi ile bu şekilde başvuru yapmadan alınan raporlar geçerli sayılmamaktadır.

Yine yukarıda açıkladığımız üzere, prim gün sayısı eksik olanlar hizmet borçlanması yaparak prim gün sayısını sonradan tamamlayabilirler. Ancak hizmet borçlanma bedellerini ödemeden sevk edilen sigortalılar maluliyetlerinin tespitine ilişkin masraflarının kendileri ödemesi gerekmektedir.

Ayrıca sigortalının maluliyetinin tespitini isteyebilmesi için fiilen çalışıyor olması gerekmez. Çalışmayan ancak malullük aylığını hak etmek için sigortalılık süresini ve prim gün sayısını tamamlamış olan sigortalı da son çalıştığı yerin bağlı olduğu Sosyal Güvenlik İl veya Merkez Müdürlüklerine yazılı olarak başvurup maluliyetinin tespitini isteye bilir.

Hizmet akdi devam etmekte iken maluliyetinin tespitini yaptıran sigortalıların malullük aylığının bağlanması için kuruma başvurmadan önce hizmet akitlerini sona erdirmeleri gereklidir. Çalışmaya devam eden kişinin, maluliyet bağlanması talebinde bulunması mümkün değildir.

Malulen Emekli Olmaz İçin Aranan 10 Yılık Hizmet Süresinin İstisnası

Malullük için alınacak sağlık kurulu raporunda hastanın “başka birinin sürekli bakımın muhtaç derecede malul” olduğuna dair ibare var ise bu durumdaki kişiler için en az 10 yıllık sigortalılık süresi şartı aranmaz. Bu durumda en az 5 yıl prim ödemiş olmak yeterli sayılmıştır. 

Maluliyet Raporu Bakımından Kanser Hastalarına Yapılan Ayrıcalıklar Ve Bu Kapsamda Uygulanan İstisnalar

tarihinde Maluliyet Tespiti İşlemleri Yönetmeliği bazı maddeleri yeniden değiştirilerek kanser hastalarının malullük aylığı süresi konusundaki mağduriyetleri giderilmiştir.

Değişiklik öncesi, kanser hastaları tanı tarihi haklarında düzenlenmiş tıbbi belgelerde(patoloji raporu, rapor, ekipriz vb.)itibari ile malul sayılıyorlardı. Fakat malullük aylığı ile ilgili bilgisi olmayan hastalar teşhis tarihinden hemen sonra değil ne zaman bilgiye ulaşırlar ise o zaman SGK’ya başvuru yapıyorlardır. Bu şekilde de 18 ay boyunca değil başvuru tarihinden itibaren malullük aylığı alabiliyorlardır.

18 ay boyunca bağlanan geçici maluliyet aylığı kanser türüne göre bazen 12 ay bazen de 24 ay olarak bağlanabilmektedir.

Yönetmelikte yapılan değişiklik sonrası kanser hastaları maluliyet talep tarihinden önceki bir yıl içinde tanı almak kaydı ile talebe istinaden düzenlenmiş sağlık kurulu raporu tarihinden itibaren 18 ay süresince malul kabul edilir denilerek kanser hastalarının bilgisizlik nedeni ile malullük aylığından daha kısa süre yararlanmalarının önüne geçilmiş olundu. Görüldüğü üzere, kanser hastası kanser hastası olduğunu gösteren rapor ile birlikte, kanser hastası olduğunu gösteren raporu aldığı tarihten başlayarak 1 yıl içerinde maluliyet aylığı almak için başvuruda bulunabilir.

Kanser hastalarının da 18 ay oyunca maluliyet aylığı alabilmeleri için yine 10 yıl sigortalılık ve gün prim şartı aranmaktadır. Ancak en az % 60 oranında malul olma şartı aranmamaktadır.

Kanser hastaları 18 aylık geçici  maluliyet süresinin sonunda yeniden kontrol muayenesine girerek hastalıkları neticesinde çalışma gücünü en az  % 60 oranında  kaybetmişler ise yukarıda aranan diğer şartlar yerine getirilerek sürekli bir şekilde maluliyet aylığı alabileceklerdir.

Malullük Aylığı Başvurusu İçin Gerekli Belgeler

Hizmet akdine tabi çalışan (4/a’lı) ve kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar ile köy ve mahalle muhtarları (4/b’li) sigortalılar için;

-Tahsis Talep ve Beyan Taahhüt Belgesi

-Sigortalı İşten Ayrılış Bildirgesi  (İşten ayrıldıktan sonra ilk 10 gün içinde talepte bulunanlar için)

Kamu görevlisi olan (4/c’li) sigortalılar için;

- Malullük aylığı bağlanabilmesi için açıkta bulunanların şahsen/vekâleten veya görevde bulunanlar için Kurumları aracılığı ile yapılacak başvuru,

- Malulen emekliye sevke ilişkin emekliye sevk onayı,

- Maluliyetin tespiti için Sağlık Kurulu raporu

Malulen Emekli Olma Talebinin Reddi Halinde Açılabilecek Davalar

Sigortalı Sağlık Kurulu tarafından belirlenen malullük oranını yeterli bulmuyor ise, adli yargıda maluliyet oranının tespiti talepli dava açabilir.

“… sayılı Yasanın maddesinde, "Kurum hastanelerince düzenlenecek usulüne uygun sağlık kurulu raporları ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu çalışma gücünün en az 2/3'ünü yitirdiği Kurumca tespit edilen sigortalı malullük sigortası bakımından malul sayılırSigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihte, malul sayılmayı gerektirecek derecede hastalık ve arızalarının bulunduğu önceden veya sonradan tespit edilen sigortalılar bu hastalık veya arızaları nedeni ile malullük sigortası yardımlarından yararlanamazlar." düzenlemesini içermektedir. Sigortalılık başlangıç tarihi olan davacının, askerliğe elverişli olmadığını gösteren tarihli Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Raporunda, hipotiroidi teşhisine bağlı olarak, askerliğe elverişli olmadığı sonucuna varılmıştır. SSK Zonguldak Hastanesince düzenlenen tarihli Sağlık Kurulu Raporunun teşhis kısmında ise, "Kr. Depresyon, Kr. Ank. Reak., Fort Miyop optik disk anomalisi," bulgularına yer verilmiştir. Yargılama sürecinde elde edilen Adli Tıp Kurumu Genel Kurulunca düzenlenmiş olan, tarih, 99 sayılı raporda, Balthazard formülü uyarınca davacının halihazırda % 79,33 oranında çalışma gücü kaybı bulunduğu, "% 79,33 oranındaki meslekte kazanma güç kaybının hipotiroidi, zeka geriliği ve tek gözdeki görme kaybına bağlı olduğu, hipotiroidi ve zeka geriliğinin 6 yaşında tanısı konulan kretenizme bağlı olup, bu iki arıza için % 63,0 (altmışüçnoktasıfır) oranında maluliyeti bulunduğu, tarihinde tespit edilen tek gözdeki görme kaybının tespiti sonrası maluliyetinin % 79,33 oranına yükseldiği," belirtilmiştir. Davacının ilk defa çalışmaya başladığı tarihteki çalışma gücü kaybı oranının % 63 olduğu ve bu oranın 2/3 oranı karşılığını oluşturan % 66,66 oranının altında kaldığı gözetilerek; ilk defa çalışmaya başladığı tarihte malul sayılmayı gerektirecek derecede hastalık ve arızası bulunmayan, tarihli sağlık kurulu raporundaki görme kaybına ilişkin çalışma gücü kaybı oranı da eklendikten sonra, çalışma gücünün 2/3'ünü kaybetmiş konuma düşen davacının isteminin kabulüne karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçelerle davanın reddine karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir. O halde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır. SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek hâlinde davacıya iadesine, gününde oybirliğiyle karar verildi…”

Görüleceği üzere bu Yargıtay kararında davacının istemini kabul ederek maluliyet oranını Sağlık Kurulunun belirlediği orandan daha yüksek olduğunu tespit etmiştir.

Yine SGK’nın malulen emekli talebinin reddi halinde bu ret talebinin iptali ile ilgili de idare mahkemelerinde iptal davası açılması mümkündür.

Av. Gülden Mehmed Altın 

Kaynakça: 

1. Yargıtay Hukuk Dairesi’nin tarihli ve / E., / K. Sayılı İlamı,

2. Sayılı Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu,

3. Maluliyet Tespiti İşlemleri Yönetmeliği,