60 Yaş Aşı

İçindekiler

Yaşlılarda bulaşıcı hastalıklara duyarlılık artıyor

Yaşlanmayla birlikte immün yanıtın da azalması aşıya verilen cevabın da azalmasına neden olur. Yaşlılarda bulaşıcı hastalıklara duyarlılık yükselir. Özellikle şeker, kronik akciğer ve böbrek hastalıkları, kanser ve beslenme bozuklukları gibi pek çok hastalık yaşla birlikte artar. Aşıyla önlenebilir hastalıklara karşı, bağışıklık sağlanması büyük önem taşımaktadır. Bu nedenle yaşlı bireylerin aşılanması en az çocukların aşılanması kadar önemlidir.

Ülkemizde “Genişletilmiş Bağışıklama Programı” kapsamında yaşlılara grip (influenza), zatürre (pnömokok) ve tetanoz aşıları uygulanmaktadır. Ayrıca gerekli görüldüğünde kuduz, suçiçeği, hepatit, menenjit, seyahat aşıları gibi diğer aşılar da önerilmektedir. Amerika Birleşik Devletleri Hastalıkları Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC) yaşlılık döneminde grip, zatürre ve tetanoz aşılarına ek olarak zona (herpes zoster) aşısını da önermektedir

Yaş Gruplarına Göre Aşılama Tablosu:

Influenza Aşısı:

İnfluenza yaşlılarda, tüm hastalık ve ölümlerin en önemli nedenlerinden biridir. Pnömoni ve influenza ilişkili ölümlerin yüzde 90’ından fazlası 65 yaş ve üzeri kişilerdir. İmmün yaşlanma ve viral klirenste zayıflama nedeniyle yaşlı kişiler, influenza komplikasyonları açısından daha yüksek risk altında bulunmaktadır. Yaşlı kişiler aşılamadan fayda görmekte ve semptomları daha düşük şiddette seyretmektedir. Aşı, influenza insidansını ve şiddetini düşürmekte, influenza ile ilişkili hastaneye yatışları yüzde 48 oranında önlemektedir. Ayrıca pnömonileri, inme ve iskemik kalp hastalığı riskini azaltmaktadır.

Tetanoz-Difteri Toksoid Aşısı:

60 yaş ve üzerindeki bireylerde tetanoz enfeksiyonu riski, yaş arası kişilere göre iki kat daha fazladır. 65 yaş üzeri kişilere önerilen aşı formu “Td”dir. Yaralanma sonrası aşılama aşağıdaki tabloda özetlenmiştir. Aşı öyküsü bilinmeyen ya da güvenilir olmayan kişilere; Td, dört hafta arayla iki doz, ikinci dozdan ay sonra üçüncü doz uygulanır. 10 yılda bir rapel dozu (pekiştirme aşısı) yapılmalıdır.

Tetanoz için temas sonrası profilaksi:

* Kirli, dışkı ve salya teması olan yaralanmalar, ısırık, yanık, donma, kurşun yarası, kesi yaraları, yanıklar, yabancı cisim batması.

**Son doz üzerinden geçen süre >10 yıl ise evet

Td: Tetanoz ve erişkin difteri toksoidi, TIG: Tetanoz İmmünglogülin

Pnömokok Aşısı:

65 yaş üzerinde, pnömokokal enfeksiyonların insidansı artar. Mortalite (ölüm) genellikle bakteriyemi ve menenjitle ilişkilidir. yaş arasındaki bireyler için yüzde 40’ın altındayken, 70 yaş üzerindeki bireylerde risk yüzde 55’in üzerine çıkar. Aşı, pnömoni ve pnömokok ile meydana gelen invaziv hastalıklarda hastaneye yatışı ve ölümü engellemede yüzde etkindir.

65 yaş üzerindeki kişilere, 23 serogrup içeren polisakkarid aşı (PPV23) şu şekilde uygulanır:

Eğer ilk doz 65 yaşından önce yapılmışsa tek doz aşılama, ilk aşılama 65 yaş üzerinde ve üzerinden en az 5 yıl geçmişse ikinci bir doz uygulama yapılır (Subkutan ya da İntramüsküler).

Pnömokok aşısı, başka bir bölgeden yapılmak koşuluyla bütün aşılarla aynı zamanda uygulanabilir.

65 yaş üstü tüm yetişkinlere PCV13 ve PPSV23 yapılması önerilmektedir. 65 yaş öncesi aşılanmış dahi olsalar tüm yaşlılara bir doz PPSV23 yapılmalıdır. Bununla birlikte PPSV23 dozları arasında beş yıllık bir minimum aralık muhafaza edilmelidir. PCV13 ise aşılamanın tekrarı -Rapel- uygun değildir.

Zona (Herpes Zoster) Aşısı:

Zona, yaşam boyunca bireylerin yaklaşık yüzde 30'unu etkileyen bir hastalıktır. Zonadan etkilenen kişilerin üçte ikisinden fazlası 50 yaşın üzerindedir. Latent varisella, zoster virüsünün reaktivasyonu sonucu ağrılı lokalize döküntüyle ortaya çıkar. Ayrıca immün yetmezliği ya da stres durumunda zonanın görülme oranı artar. Post-herpetik nevralji, ensefalit, miyelit, kranial ve periferik sinirlerin felci dahil en sık gözlenen komplikasyonlarıdır.

Zona aşısının hem sağlıklı bireylerde hem de diyabet ve koroner kalp hastalığı gibi kronik hastalıkları olan bireylerde zona riskini yüzde 55 oranında azalttığı gözlemlenmiştir.

Tek doz aşılamayla 60 yaş ve üstü kişilerde beş yıl boyunca zona enfeksiyonu oranını yüzde 51, postherpetik nevraljinin yüzde 67 oranında azaldığı belirlenmiştir.

60 yaş ve üzeri kişilere, daha önce zona (herpes zoster) enfeksiyonu olup olmamasına bakılmaksızın tek doz aşı yapılması önerilmelidir.

Koronavirüs Hastalığı:

Tüm dünyayı etkisi altına alan Covid’a yakalananların ölüm oranı genç erişkinlerde yüzde bir, 60 yaş üzerinde yüzde 4, 70 yaş üzerinde yüzde 9, 80 yaş üzerinde yüzde 18’dir. Bu tabloda yaş ilerledikçe bağışıklığın zayıflaması ve diyabet, yüksek tansiyon gibi ek hastalıkların ortaya çıkması rol oynamaktadır. Henüz etkin bir tedavisi olmayan Covid’a karşı “maske-mesafe-hijyen” korunma önlemlerine ek olarak onay alan aşılar, risk grubunda olan yaşlılarla birlikte toplumda yaygın olarak uygulanmalı ve toplumsal bağışıklık sağlanmalıdır.

Sonuç olarak hastalıklara duyarlılığın arttığı yaşlılık döneminde sadece pandemi döneminde değil, her zaman önerilen aşılamaların yapılmasına, aşıyla önlenebilir hastalıklar ve komplikasyonlarından, ek hastalık yüklerinden korunmaya özen gösterilmelidir.

DUVAR - Pfizer/BioNTech a&#;&#;s&#;nda dördüncü dozun, 60 ya&#; üstü insanlar aras&#;nda Covid oranlar&#;n&#; dü&#;ürdü&#;ü ancak enfeksiyona kar&#;&#; koruman&#;n k&#;sa ömürlü oldu&#;u tespit edildi. &#;srail'de yap&#;lan ara&#;t&#;rmada, Omicron varyant&#;n&#;n bask&#;n oldu&#;u 10 Ocak-2 Mart tarihleri &#;&#;aras&#;nda &#;srail Sa&#;l&#;k Bakanl&#;&#;&#;'ndan al&#;nan 60 ya&#; ve üzeri 1,3 milyon ki&#;inin verileri incelendi. 

&#;srailli ara&#;t&#;rmac&#;lar sal&#; günü New England Journal of Medicine'de yay&#;nlanan çal&#;&#;malar&#;nda, dördüncü doz a&#;&#;n&#;n (ikinci hat&#;rlatma dozu) enfeksiyona kar&#;&#; korumas&#;n&#;n dört hafta sonra azald&#;&#;&#;n&#; gösterdi. Reuters’&#;n haberine göre ara&#;t&#;rmac&#;lar, a&#;&#;r hastal&#;&#;a kar&#;&#; koruman&#;n a&#;&#;dan sonraki alt&#; hafta boyunca azalmad&#;&#;&#;n&#;, ancak uzun vadeli korumas&#;n&#; de&#;erlendirmek için daha fazla takip çal&#;&#;mas&#;na ihtiyaç oldu&#;unu söyledi.

Avrupa’daki sa&#;l&#;k bakanlar&#; yak&#;n zamanda üye ülkelerin hükümetlerinden 60 ya&#; üstü ki&#;iler için dördüncü dozu desteklemelerini istemi&#;ti. Güney Kore, &#;ubat ay&#;nda dördüncü doz Covid a&#;&#;s&#;n&#; uygulamaya ba&#;lad&#; ve Singapur, 80 ya&#; üstü insanlar için ikinci bir hat&#;rlatma dozunun planland&#;&#;&#;n&#; söyledi.

Geçen ay &#;srail'de yap&#;lan ba&#;ka bir ara&#;t&#;rma, Pfizer/BioNTech a&#;&#;s&#;n&#;n ikinci hat&#;rlatma dozunu yapt&#;ran 60 ya&#; üstü insanlar&#;n, sadece bir tane yapt&#;ranlara göre yüzde 78 daha dü&#;ük ölüm oran&#;na sahip oldu&#;unu gösterdi. (DI&#; HABERLER)

İsrail Sağlık Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, 60 yaş üstü kişilere verilen dördüncü doz Covid aşısının, onları aynı yaş grubundaki üç kez aşılanmış kişilere göre ciddi hastalıklar karşısında üç kat daha dirençli hale getirdiği kaydedildi.

Ayrıca, dördüncü dozun, 60 yaşın üzerindeki insanları, üç aşı aşısı olan yaş grubundakilere göre enfeksiyona karşı da iki kat daha dirençli hale getirdiği belirtildi.

İsrail'in Sheba tıp merkezi tarafından yayınlanan bir ön araştırma, dördüncü aşının antikorları üçüncüden bile daha yüksek seviyelere çıkardığını, ancak "muhtemelen yüksek oranda bulaşıcı Omicron varyantını tamamen savuşturacak noktaya gelmediğini" buldu.

Omicron ülkeyi kasıp kavururken İsrail bu ayın başlarında 60 yaş üstü insanlara dördüncü doz Pfizer/BioNtech aşısı sunmaya başladı.

1 milyon kişinin verileri karşılaştırıldı

Bakanlık açıklamasındaki bilgilerin toplam 1 milyon kişi üzerinde yapılan karşılaştırmalar ile edinildiği kaydedildi. ikinci takviyeyi alan 60 yaş üstü bin kişinin, dört aydan daha uzun bir süre önce üçüncü dozu alan aynı yaş grubundaki bin kişiyle karşılaştırdığı belirtildi.

Başka yerlerde olduğu gibi, İsrail'de de Omicron varyantı hızla yayıldı ancak ancak şimdiye kadar varyanttan ötürü ölüm kaydedilmedi.

3'üncü doz BioNTech aşıları uygulanmaya başlandı. Fakat özellikle ikinci ve üçüncü dozlarını tamamlamayan çok sayıda insan var. 60 yaş üzerinde dozların tamamlanmaması da ölüm sayılarını artırıyor. Uzmanlar, 2 doz aşı olanların antikor seviyelerini yükseltmek için 3'üncü dozlarını da olması konusunda uyarıyor.

İstanbul'da vaka oranı arttı

Salgının seyrini etkileyen illerden biri İstanbul. Son olarak, bin kişide koronavirüs vaka haritası yayımlandı ve İstanbul binde ’ye yükseldi.

"Son 1 aydaki vakaların yüzde 15’ini 60 yaş ve üzeri oluşturuyor"

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca ise 60 yaş ve üzeri vatandaşların vakaların içerisindeki oranına dikkati çekti. Bakan Koca, “Son 1 aydaki vakaların yüzde 15’ini 60 yaş ve üzeri oluşturuyor. Buna karşın, vefatların yüzde 84,8’i 60 yaş üzerinde" açıklamasını yaptı.

Tam korunmanın sağlanması için mutlaka 2. ve 3. doz aşıların tamamlanması gerekiyor.

Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Nurettin Yiyit, 3'üncü doz aşıyı ve 60 yaş ve üzeri vakaları TRT Haber'de değerlendirdi.

"İleri yaşlar koronavirüsü ağır geçiriyor"

Prof. Dr. Yiyit, ölüm oranlarında 60 yaş ve üzerinin yoğunluğuna dikkat çekerek, şöyle konuştu:

"Dönemsel olarak vakalarda yaş oranları değişti. Salgında ölüm rakamlarında en çok etkilenen aslında yaşlılarımız oldu. Vakaların sadece yüzde 15'ini 60 yaş ve üzeri oluşturuyor. Ölümlerin ise yüzde 84'ü bu yaşlarda. İleri yaşlar koronavirüsü ağır geçiriyor. Şunu unutmamalıyız ki aşı bizi bu durumdan kurtaran bir şey. Biz de 60 yaş ve üzerinden başladık aşılamaya. Ama hala aşı olmayanlar var. Ve aşılarını tamamlamayanlar var. İleri yaş ve ek hastalıkları olanların bu duruma çok dikkat etmesi gerekiyor."

"İleriki yaşlar, hatırlatma dozlarını da olsunlar ki tam aşılı olsunlar"

Yiyit, hala 3'üncü dozunu tamamlamayanlar için de uyardı, tam aşılı olmanın yeterince antikora sahip olmak demek olduğunun altını çizdi.

"Maske ve tedbirler bizim salgındaki yönümüzü belirliyor. Ölüm rakamlarını ve hastane yatışlarında ise aşının gücüne ihtiyacımız var. Aşısını tamamlamamışlar ya da olmamışlar genelde yoğun bakımlarda yatanlar olarak görülüyor. Yetişkin yaş gurubunda aşısını olmamış kişiler her geçen gün azalıyor. Tam aşılı olmak, bizi koruyan antikora sahip olmak demek. Yani 2 doz olan ileriki yaşların, hatırlatma dozlarını da olması gerekiyor ki tam aşılı olmuş olsunlar."

3. doz için e-Nabız kontrol edilmeli ya da en yakın merkeze gidilmeli

Yiyit, 3'üncü doz zamanlarının kolayca öğrenilebileceğini de belirtti.

"3'üncü doz olmayanlar, aşı karşıtı değiller. Sadece vaktinin gelmediğini düşünenler olabilir. Ay hesabı kaçabiliyor olabilir. Ama e-Nabız'da bu bilgiler mevcut. Ya da en yakın merkezde bu durumda yardımcı olunuyor. İhmal durumu da varsa herkes teşvik edici olmalı. Biz de bu konuda yardımcı olmaya hazırız."