CEYDA ERENOĞLU - GAZETE HABERTURK
Büyüme bir bebeğin doğduktan yetişkin boyuna gelene dek yaşadığı süreç olarak tanımlanıyor. Büyüme ile boyut değişikliği, gelişme ile ise işlevlerdeki değişiklik kastediliyor İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Endokrinoloji Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Pediatrik Endokrinoloji ve Adolesan Bilim Dalları Öğretim Üyesi Prof. Dr. Oya Ercan, büyümenin en hızlı olduğu dönemlerin ilk yaşlar ve ergenlik süreci olduğunu söylüyor. Sağlıklı bir çocuğun boy ve ağırlık ölçümlerinin, erişkin boyutuna gelene dek yaşına ve cinsine uygun gerçekleşmesi gerekiyor. Artışların düzenli devam etmemesi sorun olduğu anlamına geliyor.
KEMİK YAŞI İÇİN SOL EL RÖNTGENİ GEREKİYOR
Büyüme (boy anlamında) kızlarda 18, erkeklerde 19 kemik yaşına ulaşıldığında tamamlanıyor. Kemik yaşı, takvim yaşı adı verilen ve insanın doğum tarihine göre hesaplanan yaştan farklı olarak değerlendiriliyor. Bu nedenle aynı boyda olan iki erkek çocuğun kemik yaşları farklı olabiliyor. Kemik yaşı, sol el ve bileğin röntgeninin çekilmesi ve değerlendirilmesi ile belirleniyor. İlk yaşlarda çok önemli bir cinsiyet farklılığı gözlenmese de ergenlik dönemi erkeklerde ortalama 2 yıl geç başladığı ve kızların büyümesinin hızlanması erkeklere göre 2 yıl önce gözlendiği için büyüme hızı (yaş büyüdükçe) ergenlik dönemine gelene kadar azalıyor.
ERGENLİKTE KIZLAR YILDA 8 CM BÜYÜYOR
Bir bebeğin ilk yıl ortalama 25 cm uzaması beklenirken, ikinci yılda bu değer ortalama 11 cm. oluyor. Boy 2 - 4 yaşları arasında yılda ortalama 7 cm, 4 yaşından ergenliğe kadar ise yılda 5 - 6 cm artıyor. Büyüme hızı ergenlik döneminde hızlanıyor ve kızlarda yılda 7 - 8 , erkeklerde ise cm'e ulaşıyor.
ÇOCUĞUNUZUN BOYUNU BU FORMÜLLE HESAPLAYIN
Prof. Dr. Oya Ercan, bir çocuğun cinsiyetinin belirlenmesi şartı ile doğmadan önce bile, gelecekte erişeceği boyu öngörmenin mümkün olduğunu söylüyor. Buna göre çocuk kız ise baba boyundan 13 cm çıkarılıyor ve anne boyu çıkan rakama eklendikten sonra elde edilen sayı ikiye bölünüyor. Bu şekilde çıkan rakam kız çocuğunun olası, "Hedef boyu" olarak adlandırılıyor. Erkek çocuk için ise tersi yapılıyor. Bu defa anne boyuna 13 cm ekleniyor, baba boyu ile toplanıyor ve çıkan değer ikiye bölünüyor. Bu en olası erişkin boy değeri olarak bilinse de erişkin boyunun bu değerin 10 cm altı veya 10 cm üstü bile olabileceğine dikkat çekiliyor.
OBEZİTE ERKEN ERGENLİK NEDENİ
Obezite yani şişmanlık, özellikle erkek çocuklarda ergenliğin erken başlamasına yol açarak erişkin boyunun kısa kalmasına neden olabiliyor. Kız çocuklarda da aynı etki görülmekle birlikte erkeklerin boy açısından, şişmanlıktan daha çok etkilendikleri belirtiliyor. Diğer yandan şişman çocukların çocukluk çağında yaşıtlarına göre daha uzun olabileceğinin unutulmaması gerekiyor. Ancak bu durum yanıltıcı olup bu çocukların erişkin boylarının genelde kısa kalabildiği belirtiliyor. Bu her şişman çocuk çocuklukta uzun, erişkin döneminde kısa olacak anlamına gelmese de, uzun şişman çocukların genellikle erişkin boyundan yedikleri kabul ediliyor.
ERKEN GÖĞÜS GELİŞİMİ YA DA KILLANMADAN ŞÜPHELENİN
Boy değerlendirmesinin, ergenliğin ilk belirtisi olan göğüs gelişmesi ya da kıllanma gözlendiğinde yapılması gerekiyor. Ailelerin çocuklarını iyi gözlemlemeleri ve bu belirtilerin varlığında çocuklarının boyunun yaşıtlarına göre uzun olduğu büyüsüne kapılmadan hemen bir çocuk endokrinoloğuna gitmeleri öneriliyor.
UZAMA ADET GÖRDÜKTEN SONRA DURUR MU?
Ergenlik döneminde kız çocukları yaklaşık 16 - 20 cm, erkekler ise 25 - 28 cm civarında uzuyorlar. Kız çocuklarda büyümenin adet gördükten sonra durmadığı belirtiliyor. Erken adet gören kızlarda boy yaklaşık 10 cm, normal zamanda adet gören kızlarda ise yaklaşık 5 cm daha uzayabiliyor. Eğer boy, büyüme hormonu yetersizliği veya tiroid hormonu yetersizliği gibi nedenlerle artmayacaksa, bunun ancak adet gördükten hemen sonraki dönemde düzeltilebildiği, yılların bunu telafi etmekte yetersiz kaldığı belirtiliyor.
ANNE BABA KISALIĞI UYARI OLMALI
Anne babası kısa olan bir çocuğun kısa olmasının bazen bir uyarı olarak kabul edilmesi gerekiyor. "Hedef boy" formülü ile anne baba boyundan hareketle çocuğun erişkin boyunun tahmin edilmesi sağlanıyor. Ancak anne veya baba bir problem yüzünden kısa kalmışlarsa kısa boylu olmanın o çocuğun kaderi olarak kabul edilmemesi gerekiyor. Bu durumda problemin ortaya konulması ve çocuğun tedavi edilmesi öneriliyor.
UZAMAYAN BOYUN NEDENİ BÜYÜME HORMONU EKSİKLİĞİ Mİ?
Boy artışını doğrudan büyüme hormonunun etkilediği belirtiliyor. Büyüme hormonunun eksik salgılanması; diğer hormonların da eksik salgılanması anlamına geliyor. Bu durum doğumsal olabildiği gibi beynin bazı hastalıkları nedeniyle ortaya çıkabiliyor. Bu soruna ışın tedavisi veya tümörler de neden olabiliyor. Buna karşın büyüme hormonu eksikliğinin nedeni çoğu kez bilinmiyor. Belli yaşa kadar normal büyüyen çocukta, boy artışında duraklama veya yavaşlama olup çocuk yaşıtlarından geri kalmaya başladığında büyüme hormonu eksikliği olduğu düşünülüyor. Bu çocukların hafif kilolu oldukları, yüzlerinin yaşlarına göre daha çocuksu olup ergenliğe geç girmeleri de dikkat çeken detaylar arasında bulunuyor.
HER AKŞAM ENJEKSİYON
Çocukta teşhis için gerekli uyarı testleri, kemik yaşı ölçümü gibi önemli tetkikler yapıldıktan sonra bir eksiklik söz konu ise; büyüme hormonu tedavisine başlanıyor. Bunun, uzun bir tedavi süreci olduğu belirtiliyor. Tedavi boyunca çocuğa her akşam yatmadan önce enjeksiyon yapılıyor. Bu enjeksiyonlar, çocukların kendi kendilerine uygulayabilecekleri kadar kolay kullanımlı oluyor. Tedavinin, çocuğun normal erişkin boyuna ulaşana kadar devam ettiği belirtiliyor.
ÖNEMLİ OLAN BÜYÜME HIZI
Boy uzamasında çocuğun hangi yaşta, kaç cm. olduğundan çok, büyüme hızının önemli olduğu belirtiliyor ve yıllık büyüme temposuna bakmak gerekiyor. Çocuğun yaşına uygun hızla büyüyüp büyümediği, doktor kontrolünde ya da büyüme çizelgesinden ebeveyn tarafından izlenebiliyor. Burada büyüme takibinin hep aynı ölçüm cihazları ile yapılması önem taşıyor. İdeal bir takip için; en az iki ölçüm yapılıp bir yıllık büyüme hızına bakılması gerekiyor.
ÇOCUĞUNUZUN BÜYÜME HIZINI TAKİP İÇİN
*Yaşıtlarıyla karşılaştırma yapın.
* Kıyafetlerinin ve ayakkabılarının küçülüp küçülmediğini kontrol edin.
* Büyümesini evde ve duvarda oluşturduğunuz basit bir boy çizelgesi ile izleyin.
* "Nasılsa uzar!" diye zaman yitirmeyin ve büyümeyle ilgili bir şüphe oluşması halinde derhal doktora götürün.
* Güvenerek gittiğiniz doktorun önerdiği tedaviden korkmayın ve uygun görülen hormon tedavilerinin halk arasında korkulduğu gibi kısırlığa yol açmadığını unutmayın
Beden tablolarımız, uygun bebek kıyafetini ya da çocuk bedenini ararken ilk yönlendirmeyi sunar.
38 / 44 | 0 ila 1 ay (yenidoğan) |
50 / 56 | yakl. 3 aya kadar |
62 / 68 | yakl. 6 aya kadar |
74 / 80 | yakl. ay |
Bebek konfeksiyon bedenleri çocuğunuzun vücut uzunluğun cm olarak karşılık gelir. Birçok bebek koleksiyonu 50 beden ile başlar; 56, 62, 68 olarak devam eder. Sıklıkla çift beden olarak da mevcuttur. Örneğin: Çocuğunuz 65 cm ise, bu 62/68 bedene karşılık gelir. Başın üstünden ayak tabanına kadar, ayakkabı numarasında ise topuktan başparmağa kadar ölçün ve baş çevresi için alın yüksekliğinden başın çevresini bir mezura ile sarın.
Öneri: Bebekler çok hızlı büyüdükleri için, sık sık ölçüm yapmanızı ve daha büyük seçeneği almanızı öneririz.
33 ila 35 cm | Yenidoğan |
35 ila 37 cm | 0 ila 2 ay |
37 ila 39 cm | 3 ila 4 ay |
39 ila 41 cm | 4 ila 5 ay |
41 ila 43 cm | 5 ila 6 ay |
43 ila 45 cm | 6 ila 9 ay |
45 ila 47 cm | 9 ila 12 ay |
47 ila 49 cm | 12 ila 18 ay |
10 cm | 16 | 0 ila 3 ay |
10,5 cm | 17 | 3 ila 6 ay |
11 cm | 18 | 6 ila 9 ay |
11,5 cm | 19 | 9 ila 12 ay |
12,3 cm | 20 | 12 ila 15 ay |
13 cm | 21 | 15 ila 18 ay |
13,5 cm | 22 | 18 ila 21 ay |
98 / | yakl. 2, yaş |
/ | yakl. yaş |
/ | yakl. yaş |
/ | yakl. yaş |
/ | yakl. yaş |
1. Çocuğunuz ayakkabısız şekilde dik ve olabildiğince rahat şekilde dursun. Bir mezurayı başının üstünden ayak tabanına kadar uzatın. Bu sırada mezurayı vücuduna yakın tutun.
2. Santimetre olarak ölçülen uzunluk kıyafet bedenine karşılık gelir. Yani hiçbir şeyi dönüştürmeniz gerekmez. İki kıyafet bedeni arasında kaldıysanız, üst ölçüye yuvarlamak en iyisidir. Çocuğunuz bu kıyafetin içerisinde hızlıca büyüyecektir.
49 ila 52 cm | Küçük çocuk ( beden) |
1. Mezurayı başın en geniş kısmına, yani kulakların hemen üstünden alın yüksekliğine yerleştirin. Bandın sıkı, ancak çok gergin olmadığından emin olun.
2. Artık ölçü tablosundan hangi ölçünün baş çevresine karşılık geldiğini okuyabilirsiniz.
14,1 | 23 |
14,7 | 24 |
15,3 | 25 |
16,0 | 26 |
16,6 | 27 |
17,2 | 28 |
17,9 | 29 |
18,5 | 30 |
19,2 | 31 |
19,8 | 32 |
20,5 | 33 |
21,2 | 34 |
21,8 | 35 |
1. Çocuğunuz çoraplarıyla önce bir ayağını sonra diğerini kağıdın üzerine yerleştirsin. Bir kalemle ayağın ana hatlarını çizin.
2. Sonrasında çizimi kullanarak bir mezura ile topuk ve başparmak arasındaki mesafeyi ölçün. İki ayağın ölçüsü birbirinden farklıysa, büyük değeri dikkate alın.
Çocuğu erişkinden ayıran en önemli özellik büyümesidir. Büyüme terimi, boy uzaması ve ağırlık artışı gibi vücudun boyutlarında; gelişme terimi ise yürüme ve konuşmaya başlamak gibi fonksiyonlarındaki ilerlemeyi anlatır. Çocuğun vücudu büyür, zihni gelişir. Büyüme ve gelişme geriliği bazen birlikte görülebilir. Ancak bu iki durum birbirinden ayrılmalıdır. Liv Hospital'da büyüme geriliği ile çocuk hastalıkları uzmanları ve özellikle çocuk endokrin uzmanları; gelişme geriliği olan çocuklar ile çocuk gelişimi ve nörolojisi uzmanları ilgilenir.
Bir çocuğun belli bir süredeki, örneğin 6 aylık veya 1 yıllık zaman dilimindeki uzama miktarı büyüme hızı olarak adlandırılıyor. Hayatın ilk yılındaki ortalama büyüme hızı 25 cm iken, ikinci yılda 12 cm, üçüncü yılda 8 cm, altı yaştan ergenliğe kadar olan dönemde ise yıllık cm kadardır. Büyüme geriliği ise bir zaman dilimindeki büyüme hızının yaşıtlara göre geri olmasıdır. Örneğin, altı yaş ile ergenlik arasındaki bir çocuğun yıllık büyümesi 4,5 cm’den az ise büyüme geriliği vardır. Büyüme hızını değerlendirirken büyüme eğrilerinden yararlanılır. Hayatın ilk iki yılında büyüme eğrisinde aşağı veya yukarı fizyolojik sapmalar gözlenebilir. İki yaşından büyük bir çocuğun büyüme eğrisinde aşağı kayma gözlenirse büyüme geriliği vardır. Çocuğun boyu normal olsa bile büyüme geriliği varsa hastalık araştırmak gerekiyor.
Ortalama doğum boyu 50 cm’dir. Bir bebek ilk yıl 25 cm uzayarak doğum boyunun 1,5 katına ulaşır. Sonrasında büyüme hızı giderek yavaşlar; ikinci yıl ortalama 12 cm, üçüncü yıl 8 cm ve dördüncü yıl 7 cm olur. Dolayısıyla çocuklar 4 yaşta ortalama cm boy ile doğum boyunun 2 katına ulaşırlar. Sonraki yıllarda ergenliğe kadar yıllık büyüme hızları ortalama cm devam eder. Böylece 12 yaşta, erkekler ortalama cm ve kızlar cm ile doğum boyunun 3 katına ulaşır. Olcay Neyzi ve arkadaşlarının verilerine göre, ülkemizdeki nihai erişkin boy uzunluğu kızlarda ortalama cm ve erkeklerde cm’dir.
Büyüme hızı yıllık 1 cm’nin altına düşmüşse büyüme tamamlanmak üzeredir. Ergenlik döneminin sonunda erişkin boyun yüzde 99’u tamamlanır. Uzun kemiklerin büyüme plakları kapandıktan sonra omur boylarının artması ve gövdenin bir miktar daha uzamasıyla nihai boya ulaşılır. Kızlar yaklaşık 16 yaşında ve erkekler 18 yaşında erişkin boya ulaşır. Aslında bu yaşlar kemik yaşıdır ve çoğunlukla kişilerin takvim ve kemik yaşları birbiri ile uyumludur. Ancak ergenliğin erken veya geç olması kemik yaşını etkiler ve büyümenin tamamlandığı takvim yaşı değişebilir. Ergenliğe erken girenlerde büyüme plakları daha erken kapanır ve büyüme daha erken tamamlanır. Bunu anlamak için çocukların el-bilek kemiklerinin radyolojik olarak değerlendirilmesi yani kemik yaşlarının belirlenmesi gerekir. Büyüme plaklarının hepsi kapanmışsa çocukta büyüme tamamlanmış demektir.
Kızlarla erkeklerin büyümesi ergenlik döneminde farklılaşır. Bu farklılık erişkin boy ortalamalarının farklı olmasını sağlar. Kızların ergenlik büyümesi erkeklere göre 2 yıl önce başlar ve sonlanır. Kızların iki yıl daha az uzaması cm fark yaratır. Ergenlikte erkekler toplam cm uzarken, kızlar cm boy atarlar. Bu da cm civarında farka neden olur. Böylece erkeklerin ortalama erişkin boyu ( cm) kızlarınkinden ( cm) yaklaşık 13 cm uzun olur.
Ergenlik öncesinde yıllık cm uzayan çocuğun ergenlikle beraber büyümesi yeniden hızlanıyor. Ergenlikte artan cinsiyet hormonları, özellikle östrojen hormonu kemiklerin olgunlaşmasını ve dolayısıyla büyüme plaklarının kapanmasını hızlandırıyor. Ergenlik bir yandan büyümenin hızlandığı diğer yandan ise tamamlandığı bir dönemdir. Erken ergenlik çocuğun yaşıtlarına göre daha hızlı büyümesine yol açtığı için başlangıçta uzun boya neden oluyor. Ancak büyüme plakları daha erken kapandığı ve büyüme erken sonlandığı için nihai boy kısa kalıyor. Bu durum özellikle küçük yaşlarda başlayan ve hızlı seyir gösteren erken ergenlik için geçerlidir. Ergenliğin erkene kayması her zaman büyümeyi olumsuz etkilemiyor. Erken ergenlik şüphesi olan her çocuğun endokrin uzmanları tarafından özel olarak değerlendirilmesi gerekiyor.
Ergenlik gecikmesi olan çocuklarda büyüme atağı başlamadığı için yaşıtları ile boy farkı oluşabiliyor. Ayrıca ergenlik gecikmesine neden olabilen kronik hastalıkların kendisi de çocukta büyümeyi olumsuz etkileyebiliyor. Çocuklarda ergenlik gecikmesi en sık yapısal büyüme gecikmesinin bir parçası olarak görülür. Bu tür çocuklar genellikle yaş civarında boy kısalığı yakınması ile getirilirler. Yapısal gecikme olan çocuklarda kemik yaşı yıl kadar geriden gelir. Bu nedenle ergenliğe geç girerler; yaşıtlarından daha geç boy atarlar ve büyümenin tamamlanması yaşı bulabilir. Yani erken ergenliğin tersi bir durum söz konusudur: Başlangıçta boy yaşıtlara göre kısa iken büyüme plaklarının geç kapanmasıyla boy normal sınırlara ulaşır.
Ergenlik gecikmesi olan bazı çocukların kalıcı sorunları vardır; ergenlik ya hiç başlamaz ya da başlasa bile tamamlanmaz. Bu çocukların cinsiyet hormonları eksik olduğu için büyüme plaklarının kapanması gecikir ve bu nedenle boy uzaması devam eder. Bu dönemde daha çok kol ve bacak boyu uzadığı için vücudun oranı bozulur. Bacak boyu gövdeye göre orantısız uzun hale gelir; yine kulaç mesafesi boydan daha uzun hale gelir. Ergenlik gecikmesi olan çocuklarda uzun kol ve bacaklarla orantısız bir vücut yapısı oluşabilir.
Çocuğun boy ölçüsü toplum için geliştirilmiş büyüme tabloları ve eğrileri üzerinde değerlendirilir. Eğer boy uzunluğu yaş grubuna göre yüzde 3’ün altında ise boy kısalığı vardır. Boy yüzde arasında ise normal sınırlar içindedir.
Boyu yeterince uzamayan bir çocukta pek çok sorun olabilir. Diğer nedenler dışlandıktan sonra büyüme hormonu eksikliği olup olmadığı değerlendirilebilir. Büyüme geriliğinin en sık nedeni beslenme yetersizliğidir. Beslenme yetersizliği geri kalmış ülkelerde daha çok gıda alımında yetersizliğe bağlı iken, gelişmiş ülkelerde kronik hastalıklara bağlı gelişir. Büyüme geriliği, kronik hastalıkların ilk ve tek bulgusu olarak karşımıza çıkabilir. Kemik hastalıkları ve genetik hastalıklar da boy kısalığı yapabilir. Bu nedenle öncelikle beslenme yetersizliği, kronik hastalıklar ve iskelet ve genetik hastalılara yönelik araştırmalar yapılmalıdır. Büyüme duraklamasını açıklayacak bir neden bulunamıyorsa büyüme hormonu eksikliği açısından da testler uygulanır. Bunun için ilaç verilerek uyarı testleri yapılmaktadır
İdeal kilo, kişilerin boy ve cinsiyetine göre farklılık gösterir. İdeal kilo aslında normal kabul edilen bir değer aralığıdır. Normal kilo değer aralığı yetişkinlerde vücut kitle endeksinin 18, 5 ile 25 aralığındaki tüm ağırlıkları kapsar.
İdeal kilo hesaplamasında
en yaygın hesaplama şekli Divine tarafından geliştirilen bir formül ile yapılmasıdır. Bu formülün kadın ve erkeğe göre hesaplaması şu şekildedir:
Kadınlarda ideal kilo hesaplaması= 45,5 + (2,3 / 2,54) x (boy(cm) - ,4)
Erkeklerde ideal kilo hesaplaması= 50 + (2,3 / 2,54) x (boy(cm) - ,4)
Yetişkinler ve çocukların ideal kilo hesaplamaları aynı olsa da normal değer aralıkları farklıdır. Çocuk gelişiminin kontrolünde en yaygın bilinen yollardan birisi boy ve kilo ölçümleridir. Çocuklardaki ideal kilo ölçümü kültürel farklılıklara göre değişkenlik gösterebilir.
Çocuklarda Vücut Kitle Ölçümü
Çocuklarda vücut kitle ölçümü hesaplamaları çocukların sağlıklı olup olmadığını göstermez. Çocuk vücudundaki kas, yağ oranları vücut kitle ölçümü ile ölçülemez. Vücut kitle ölçümü sadece çocukların
ideal kilo hesaplamasının
yapılmasını sağlar. Çocuklarda vücut kitle ölçümü için bir örnek verilirse, bir çocuk cm boya ve 35 kg kiloya sahip ise vücut kitle ölçümü şöyledir:
12 Yaşındaki Erkek Çocuklarının İdeal Kilosu
12 yaşındaki erkek çocukların ideal boyu ortalama ,6 cm iken ideal kilosu 44,3 kilogramdır.
12 Yaşındaki Kız Çocuklarının İdeal Kilosu
12 yaşa sahip olan kız çocukları için ortalama ideal boy ,1 cm’dir. Bu yaşa sahip kız çocuklarının ortalama ideal kilosu ise 45,1 kilogramdır.
13 Yaşındaki Erkek Çocuklarının İdeal Kilosu
Erkek çocuklarının 13 yaşında olanlarının ortalama ideal boy uzunluğu ,7 cm iken ortalama ideal kiloları 49,8 kilogramdır.
13 Yaşındaki Kız Çocuklarının İdeal Kilosu
13 yaşında olan kız çocuklarının sahip olması gereken ortalama ideal boy uzunluğu ,8 cm’dir. Bu yaşa sahip olan kız çocuklarının ortalama ideal kiloları ise 50 kilogramdır.
14 Yaşındaki Erkek Çocuklarının İdeal Kilosu
Erkek çocukları 14 yaşına geldiği zaman ergenlik belirtileri başlar. Bu sebeple bu yaştan itibaren ideal boy uzunlukları ve ideal kiloları kız çocuklarından daha fazla artış gösterir. 14 yaşında olan bir erkek çocuğunun ortalama ideal boy uzunluğu ,9 cm’dir. Bu yaşa sahip olan erkek çocuğunun ortalama ideal kilosu ise 56,2 kilogramdır.
14 Yaşındaki Kız Çocuklarının İdeal Kilosu
14 yaşındaki kız çocuklarında yavaş yavaş ergenlik belirtileri görülmeye başlar. Ergenlik döneminde kız çocukları erkek çocuklarına göre daha az uzar ve daha az kilo alımı yaşar. 14 yaşındaki bir kız çocuğunun ortalama ideal boy uzunluğu ,4 cm’dir. Bu yaştaki kız çocuğunun ortalama ideal kilosu ise 53,3 kilogramdır.
15 Yaşındaki Erkek Çocuklarının İdeal Kilosu
15 yaşındaki erkek çocukları artık ergenlik dönemine girmiş olurlar. Bu sebeple kişiler gelişimleri hızlı olur. Erkek çocuklarının kişisel gelişimleri kız çocuklarına göre daha hızlı olur. 15 yaşındaki erkek çocuklarının ideal boy uzunluğu ,3 cm’dir. Bu yaştaki erkek çocuklarının ortalama ideal kilosu ise 62,1 kilogramdır.
15 Yaşındaki Kız Çocuklarının İdeal Kilosu
15 yaşındaki bir kız çocuğu artık ergenlik dönemindedir. Ergenlik döneminde erkek çocukları, kız çocuklarına göre daha hızlı gelişim gösterirler. 15 yaşındaki bir kız çocuğunun ortalama ideal boy uzunluğu ,7 cm’dir. Yine 15 yaşında olan bir kız çocuğunun ortalama
55,3 kilogramdır.
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası