Orta Parmakta Şişlik Ve Ağrı

ZORLAYICI HAREKETLERDEN UZAK DURULMALI

Dr. Öğr. Üyesi Kadir Uzel, tetik parmak hastalarının çoğunun ameliyatsız yöntemlerle tedavi edilebildiğine işaret ederek, şu şekilde devam etti:

"Parmakları zorlayıcı hareketlerden uzak durulması, anti-inflamatuar ilaçların verilmesi, parmak atelleri kullanılması, parmak egzersizleri ve tendon sıkışma bölgesine lokal steroid enjeksiyonlar yapılması en sık uygulanan konservatif tedavi yöntemleridir. Konservatif tedaviden fayda görmeyen hastalara tendonun sıkışma bölgesinde, tendon kılıfının gevşetilmesi ve şikâyetlerin ortadan kaldırılması için cerrahi tedavi uygulanır. Cerrahi tedavi genellikle lokal anestezi altında açık veya perkütan gevşetme şeklinde uygulanabilir.

Elde görülen rahatsızlıklar

Kapınızı açmak için anahtarı çeviremiyor, elinizdeki ağrıyla uykudan uyanıyor ya da bir bardağı kavramakta zorlanıyor musunuz? Şikayetleriniz bu denli belirginse vakit kaybetmeden bir uzmana başvurmanız gerekiyor. Ellerde ortaya çıkan rahatsızlıklar yaşam kalitesini ciddi şekilde düşürüyor.

Günlük hayatta birçok ihtiyacımızı ellerimizle karşılıyoruz. Bu uzuvlarda ortaya çıkan sorunlar ise yaşam kalitemizin ciddi bir şekilde düşmesine neden oluyor. Şiddetli, hatta uykudan uyandıracak kadar sancılı ağrıyla kendini gösteren bu rahatsızlıklar kadınlarda daha sık görülüyor. Ayrıca çalışma hayatında yoğun olarak bilgisayar kullanmak da bu sorunların ortaya çıkışını artırıyor. Peki, toplumun büyük çoğunluğunu etkileyen bu hastalıklar neler, nasıl belirti veriyor, hangi yöntemlerle tedavi ediliyor?

Parmaklarımızı kötü durumlardan korumamız oldukça zordur, çünkü parmaklar günlük aktiviteleri gerçekleştirmek için kullanmak zorunda olduğumuz, en sık kullanılan vücut parçamızdır. Peki parmaklarımız neden şişer ve şiştiği zaman neler yapmalıyız? Bu konuda yaptığım araştırmayı sizlerle paylaşmak isterim.

Şişmiş parmaklara, kasların genişlemesi, iltihaplanması veya parmakların içinde sıvı birikmesi neden olabilir. Parmak içindeki kas veya dokular genişlediğinde, parmaklar şişebilir, kızarabilir ve hatta morluklar oluşabilir. Bu durum bazen kendiliğinden bir sağlık sorunu olsa da bazı durumlarda başka rahatsızlıkların belirtisi olabilmektedir.

Parmaklarımızın Şişmesine Neden Olabilecek Nedenler Nelerdir?

Parmaklarınız şişmesi durumun da, bunun nedenini öğrenmek için elbette ilk önce bir doktora başvurmanızı tavsiye ederiz. Fakat şuan doktora gitme şansı olmayan insanlar için parmak şişmesinin altında yatacak bir kaç nedeni sizlere sunmak isterim. Parmak şişmesine neden olabilecek durumlar şu şekilde sıralanabilir:

• Urik asit hastalığının belirtisi olabilir.

Parmaklarda oluşan şişlikler, ürik asit hastalığının bir belirtisi olabilir. Genellikle bu duruma eklemlerdeki ani bir ağrı eşlik eder. Ürik asit vücuttaki tüm eklemlere yayılabilir, ancak genellikle parmakların, dizlerin, ayak bileklerinin ve ayak parmaklarının eklemlerinde oluşur. Ağrı ve şişlik, eklemdeki ürik asit oluşumuna ve oluşmasına bağlı olarak ortaya çıkar.

Paronişi veya daha çok cantengan olarak bilinen hastalık, parmaklar da beliren şişlikten oluşur ve aynı zamanda deriye zarar veren ve yaralanan tırnakların büyümesi sonucu oluşan bakterilerle kolayca enfekte olur. Cantengan parmaklarda ve ayak parmaklarında oluşabilir. Bu durum şişen bölgeye dokununca çivi batması hissine veya şişmeye neden olabilir. Yaralanan kısım genellikle batma hissi verir ve iltihap gibi görünür.

Herhangi bir durumda yaralanmış, zedelenmiş, kapıya sıkışmış tüm parmaklar da şişlik görülme riski oldukça yüksektir. Bu nedenle parmak şişmesine en sık neden olan sorunlardan biri de el yaralanmalarıdır. Makalenin başında da bahsettiğimiz üzere el sağlığınızı korumanız oldukça zor bir durumdur. Yaşamsal aktivitelerimizi düzenli olarak sürdürebilmemiz adına parmaklarımıza sürekli ihtiyaç duyarız. Bu nedenle yaralanmaya en müsait vücut parçamız da diyebiliriz.

• Diğer hastalıkların yan etkisi olarak parmak şişmesi

Parmak perküsyonu, uzun vadede ortaya çıkan hipoksinin veya düşük kan oksijen seviyelerinin belirtilerinden biridir. Bu durum sıklıkla konjenital kalp hastalığı, akciğer kanseri veya kistik fibroz gibi kalp ve akciğer hastalıkları olan hastalarda görülür. Bu durumun belirtileri ise parmakların işlevlerini kaybetmesi veya uçlar da görülen şişliktir.

Şişmiş Parmaklar İçin Neler Yapılabilir?

Tedavi yöntemlerinden bahsederken her şeyden evvel bir uzmana danışmanızı ve önce tanı sonra tedavi şeklinde çizginizi belirlemenizi tavsiye ederim. Parmak şişmesine nelerin iyi geleceğini çözmek için öncelikle şişliklerin tam olarak neden oluştuğunu iyi bilmeniz gerekmektedir. Örnek kapıya sıkışmış bir parmağa buz koymak herkes tarafından bilinen bir ilk müdahale örneğidir. Aynı zamanda arı ısırması sonrasında oluşan şişliklere ise yoğurt sürerek şifayı aramamız bir ihtimaldir. Sizde fark ederseniz bütün bu ilk müdahalelerde ve ilkel tedavi yöntemlerinde sorunun nerden oluştuğu bilinmektedir. Bu nedenle ilk olarak sorunun kaynağını bilmeniz de fayda olacağını düşünmekteyim. Bunlara nazaran uygulanabilir bir kaç ilk müdahale şu şekilde olabilir:

• Parmakları sürekli olarak ılık suyla yıkayarak hijyenik olmasını sağlayabilirsiniz.

• Parmaklarınızı kalp hizasına veya daha da yukarıya kadar kaldırıp indirmeniz de onların rahatlamasına neden olacaktır. Bu hareketin el yaralanması sonucu yapılması tavsiye edilebilir. Diğer vakalarda herhangi bir değişim göstermeyebilir.

• Yaralanmış parmaklar en yakınında bulunan parmaklara yaslanabilir ve diğeriyle bağlı gibi durabilir. Gerekli bir tedavi yöntemine kadar bu pozisyonu bozmamanızda fayda vardır.

• Şişmiş parmaklara buz koymakta oldukça faydalı bir ilk müdahale sayılabilir. Bu hareket sonucu ağrı ve şişlik seviyesinde azalma görülebilir.

• Eğer yaralanma şekli parmakta kesik gibi bir durumsa hemen yarayı temizleyip hijyenik bir bezle sarmanız gerekmektedir. Bildiğiniz üzere bazı enfeksiyonlar ve bakteriler vücuda kesikler ve yaralanmalar sonucu girmektedirler. Bu nedenle bu tür sağlık sorunları vücudun her hangi bölümünde yaşanırsa yaşansın nu müdahaleyi yapmanız gerekmektedir.

Parmak şişmesi nedenleri ve evde yapılabilecekler, ilk müdahaleler bu şekildedir. Sizler tüm imkanları zorlayarak her durumda bir uzmana görünmeye çalışınız. Bu bilgiler sizi konuya dair fikir sahibi yapmak üzere hazırlanıp, sunulmuştur.

Romatoid artrit genellikle el ve ayak eklemleri de dahil olmak üzere, simetrik olarak eklemlerde inflamasyon ve bunun sonucunda şişme, ağrı ve zamanla eklem içinde hasara yol açan otoimmün(vücudun kendi dokularına karşı bağışıklık sisteminin savaştığı hastalıklar)  bir hastalıktır.

Romatoid artrit vücutta değişik bulgular ile de ortaya çıkabilir. Nedeni tam olarak bilinmemektedir. Genetik yatkınlık ve diğer birçok faktör hastalığı oluşturan otoimmün reaksiyonu ortaya çıkarıyor olabilir. Hastalık toplumda % 1 oranında görülür ve kadınlarda erkeklere oranla 2 veya 3 kat daha sıktır. Genellikle yaş arasında ortaya çıkar. Ancak diğer yaşlarda da görülebilir. Bazı kişilerde hastalık kendiliğinden gerileyebilir. Tedavi ile her dört kişiden üçünün bulguları azalabilir. Ancak buna karşın her on kişiden birinde dereceli işlev kaybı gelişir. Bu hastalıkta otoimmün sistem eklem yüzeyini örten dokulara yönelir. Giderek kıkırdak, kemik ve eklem bağları aşınır. Sonuçta eklemler değişen oranlarda yıkıma uğrarlar.

Romatoid artrit aniden aynı anda birden fazla eklemde şişlik, ağrı, ısı artışı(inflamasyon) ile ortaya çıkabilir. Çoğu zaman sessizce başlayıp çeşitli eklemleri etkiler. Vücudun sağ veya sol tarafında belirli bir eklem tutulmuşsa, aksi tarafta da aynı eklemde inflamasyon ortaya çıkar. El ve ayak parmakları, el bileği, dirsek, ayak bileği gibi küçük eklemlerde başlaması tipiktir. inflamasyon olan eklemler, sıklıkla uyandıktan ya da uzun süre hareketsiz kaldıktan sonra ağrılı ve sıklıkla tutuktur. Bazı hastalar öğleden sonraları kendilerini yorgun ve güçsüz hissederler. Etkilenen eklemler büyüyerek deforme olabilirler. Kimi eklemlerde kontraktür gelişir ve belirli bir pozisyonda kalıp açılamazlar. El parmakları serçe parmağına doğru eğilir. Şiş el bileğinde karpal tünel sendromu gelişebilir. Diz arkasında oluşabilen kistler, patlayarak ayaklarda şişme ve ağrıya neden olabilirler. Hastaların % ’ında genellikle hasta eklemlere yakın yerlerde, deri altında nodüller ortaya çıkar (Şekil 1). Romatoid artrit hafif bir ateş ile birlikte damarlarda vaskülit adı verilen inflamasyonlara da yol açabilir. Bunun sonucu olarak sinir hasarı ayak ülserleri görülebilir. Akciğer zarının ya da kalbin en dış tabakasının inflamasyonu (plörezi, perikardit) veya skar oluşumu sonucu göğüs ağrısına, solunum güçlüğüne ve kalp fonksiyonunun bozulmasına yol açabilir.

Romatoid artriti, artrit yapan diğer hastalıklardan ayırmak bazen zor olabilir. Aşağıdaki bulgulardan dördü olan hastalarda romatoid artrit olasıdır.

• Sabahları 1 saatten fazla süren tutukluk (en az altı haftadan beri)
• Üç ve daha fazla eklemde inflamasyon (en az altı haftadan beri)
• El, el bileği ve parmaklarda artrit (en az altı haftadan beri)
• Kanda romatoid faktör bulunması
• Röntgen filminde karakteristik değişiklikler.

Hastalarda laboratuvar testleri, eklem sıvısı muayenesi veya bazen de biyopsi, tanı için gerekli olabilir. 9/10 hastada kanda eritrosit sedimantasyon hızı artmıştır. Çoğu hastada hafif kansızlık vardır. Nadiren beyaz kan hücre sayısı da azalır. Romatoid artritli hastaların çoğunda kanda ayırt edici antikorlar (romatoid faktör) mevcuttur. Her hastada romatoid faktöryüksekliği saptanamayabilir veya romatoid faktör yüksek olan her hasta romatoid artrit olmayabilir. Bu aynı zamanda kronik karaciğer hastalarında ve bazı infeksiyonlarda (kimi kişilerde) hastalık olmaksızın da pozitif olabilir. Romatoid faktörün yüksek düzeyde olması romatoid artritin şiddeti ile ilişkilidir.

Romatoid Artritli hastalarda tedavi çok yönlü yürütülür. Hastalara ilaç tedavileri yanında, bilinçlendirme, dinlenme ve egzersiz önerileri, başkalarına bağımlı olmalarını önleyebilecek destek araçlar sağlanması ileri olgularda cerrahi tedaviler söz konusu olabilir. Tedavi inflamatuvar süreci baskılamak, hastayı aktif hale getirmek, tutukluk ve ağrıyı önlemek ve genel olarak yakınmaları azaltma amacına yöneliktir ancak tamamen hastalığı ortadan kaldırmaz. Romatoid artrit kontrol edilmediğinde giderek kalıcı fonksiyon kayıplarına yol açtığından tedavi mutlaka bir uzman hekim tarafından yönlendirilmelidir.
Poliartrit (birden fazla bulguları gösteren romatizma çoğunlukla 60 yaslarındaki kadınlarda görülür. Bilateral ve simetrik olarak başlar, el bileği veya metakarpofalangeal eklemleri tutar. Sinovial enflamasyon ilerleyici tarzda eklemi bozar. Kıkırdak, eklem kapsülü, ligamanlar progresif olarak harap olur. Romatoid sinovit, el ve el bileği seviyesinde ekstansor ve fleksor tendonların sinovyal dokularını tutarak uzun dönemde tendon rüptürlerine neden olur. Ekstansor tendonlar fleksor tendonlara göre daha fazla tutulurlar. Tendon kopması en çok başparmağı yukarı kaldıran kirişte oluşur. Romatoid artrit sonucu el ve el bileğinde şekil değişiklikleri görülür.

Eklemlerde ilaç tedavisine cevap vermeyen romatoid eklem şişlikleri için, eklem harabiyetini önlemek amacı ile sinovektomi (eklem kılıfı temizlenmesi) uygulanır. Kiriş kopmalarını önlemek amacı ile tenosinovyektomi (kiriş kılıflarının temizleme) işlemi yapılabilir. Aşırı eklem hasarlanmalarında eklemin tamamen çıkarılıp yerine protez uygulamaları (özellikle trapezo-metakarpal eklem ve metakarpofalangeal eklem) yapılabilir Protez uygulaması yapılamayan eklemlere dondurma işlemi (özellikle başparmak metakarpofalangeal eklem) yapılabilir.