Konuşma Kusurları Nelerdir

İletişim ve düzgün konuşma modern dünya içerisinde insanın en önemli ihtiyaçlarından biridir. Hem topluluklar önünde hem de birebir ilişkilerde insanlar kendilerini konuşarak ifade eder, duygularını, düşüncelerini ve beklentilerini bu metot ile karşı tarafa aktarırlar.

Biz de bugün Erturgut Sanat Merkezi olarak, insanın en önemli ihtiyaçlarından biri olan konuşma üzerine bir içerik hazırlamak istedik.

Konuşma ya da sözlü iletişim hakkında hazırladığımız bu içerikte en çok yapılan konuşma kusurlarını biraz irdeleyerek belki de sizler için açımlayıcı bir yol gösterebileceğimizi düşünüyoruz.

Eğer siz de etkili iletişimin en önemli ögelerinden biri olan etkili ve düzgün konuşmanın ayrıntılarını merak ediyor, konuşma kusurlarının neler olduğunu öğrenmek istiyorsanız yazımızı okumaya devam edin.

Konuşma Kusurları Nelerdir?

Çeşitli seslendirme kusurları nedeniyle söylenenler yeterince anlaşılamaz ve tekrar edilmek zorunda kalınır. Konuşmacı harfleri doğru telaffuz edemeyebilir veya konuşurken bazı heceleri yutabilir.

Harflerin hatalı telaffuz edilmesi karşılıklı konuşmalarda pek dikkat çekmese de topluluk karsısında veya mikrofondan yapılan konuşmalarda derhal dikkat çekerler. Bu tür hatalar konuşmacının anlaşılmamasına ya da yanlış anlaşılmasına yol açarlar.

Dinleyici ya bütün enerjisini anlamak için kullanacak ya da bıkkınlık göstererek dinlemekten vazgeçecektir. Ayrıca bu tür konuşmacılar dinleyiciler nezdinde güvenlerini yitirecekler, imajlarının kötü olmasına yol açacaklardır.

Bu kısa bilgiden sonra gelin bir de en bilinen seslendirme kusurlarını tek tek açıklamaya başlayalım.

Gevşeklik

Diksiyon dersi kapsamında üzerinde en çok durulan konuların başında gelen gevşeklik ses organlarının genel tembelliğidir ve en çok karşılaşılan durumdur. Bu genel gevşeklik genel bir konuşma sönüklüğüne yol açar.

Gevşekliği gidermek için bilinen en temel yöntem ise dişleriniz arasına bir kalem sıkıştırmak ve cümleleri belirli bir hızla düzgün şekilde okumaya çalışmaktır.

Pelteklik

Bir harfin çıkarılamayarak bir diğeri ile değirilmesidir. Bu durum dilin yeterince eğitilmemesinden, lehçelerin yapısından veya bazı dillerin fazla etkisinde kalmaktan kaynaklanabilir. Türkçe üzerinde tespit edilen pelteklik türleri ise kısaca şu şekildedir;

Zelestirme: (J) yeri(Z). Jale-Zale, Jilet-Zilet,
Selestirme: S yerine S. Pasâm-Pasam, sapka-Sapka
Jelestirme: C yerine J. Ancak-Anjak), Kucak -Kujak
Lelestirme: (R) yerine (L). Birader-Bilader, Berber-Belber, Merhem-Melhem
Ince â yerine kalın a: Kemâl-Kemal, Lâstik-Lastik

Yukarıdaki örneklerde ilk sırada belirtilen sesler çıkarılamadığından ikinci sesler onların yerine ikame edilmektedir. Bu seslerin çıkarılamaması durumunda bunların üzerinde uygun alıştırmaların sık sık yapılması gerekmektedir.

Tutukluk

Bir hece üzerinde takılıp kalma, heceyi veya kelimeyi tekrarlama durumudur. Bu sorun en çok düşünce akısındaki duraklamadan kaynaklanır.

Normal şartlar altında aşırı stres de tutukluğa yol açabilir. Tutukluğu gidermek için herhangi bir metni önce yavaşça ve sonra hızlanarak okuyun. Bu metot ile tutukluğun giderilmesi tabi ki uzman bir eğitmen eşliğinde gerçekleştirilmelidir.

Kekeleme

Tutukluğun ileri aşaması, söz söylerken birden bire duraklama, çoğunlukla buna katılan yüz buruşturması ve gerilme hareketiyle hecelerin tekrarlanması.

Kekemeler soluk aldıkları veya pek geç soluk verdikleri sırada konuşurlar. Kekeleme genellikle çocukluk döneminde oluşan bir konuşma bozukluğudur.

Erken yasta konuşmaya başlayan çocukların konuşma başarılarına çevrenin gösterdiği aşırı ilgi çocuğun duygularını zararlı yönde etkiler. Çok iyi konuşarak dikkat çekmek isteyen çocuğun kendi üzerinde ürettiği baskı bir süre sonra kekeleme rahatsızlığını oluşturur.

Kekeleme çocuklukta yaşanan aşırı baskı, şiddet veya aşırı utançlığın etkisiyle de gelişebilir. Maddi bir hastalık olmamakla birlikte kekeleme beyin konuşma merkezinde mesaj akısında oluşan karışıklığın bir sonucudur ve çoğunlukla psikolojik bir sorundur. Kekemeliğin yok edilmesi için çeşitli çalışmalar yapılmalıdır.

Asalak Ses Kullanımına

Bazı sesler veya kelimeler asalak olarak kelimelerin arasına takılır ve konuşmayı tahammül edilmez hale getirir. Asalak sesler veya kelimeler konuşmacının fikir netliği ve kendine güveni hakkında şüphe uyandırır. Konuşmanın kalitesini baltalar ve dinleyiciyi sıkar.

Bu kapsamda “iii, eee, aaa, şey, yani, mesela, evet…” gibi ses veya kelimeler konuşma arasında sık sık veya gerekmediği halde kullanıldığında dinleyici rahatsız olur.

Bu gibi konuşma kusurları çoğu zaman fark etmediğimiz fakat konuşmamızı, insanların bize bakışını ve dinleme isteğini fazlasıyla etkilemektedir.

Bunun bilincinde olarak Erturgut Sanat Diksiyon Kursu kapsamında bizler de birlikte çalıştığımız arkadaşlarımızın bu gibi kusurlardan arınmış bir hitabete sahip olması için çalışmaktayız.

Eğer siz de en doğru teknikle iyi bir konuşmacı olmaya başlamak istiyor, kendinizi bu doğru tekniklerle ifade edebileceğinize inanıyor, pratik ve en geçerli egzersizlerle kısa sürede düzgün ve akıcı konuşmak istiyorsanız hemen bizlere [email protected] mail adresimizden yada 0 95 96 No’lu telefonumuzdan ulaşabilirsiniz.

Boğumlama fizyolojik bir yapıdır ve her birey için değişkenlik gösterir. Bu yapı vücut içerisindeki organların bir bütün olarak kullanılması üzerinden değerlendirilir. Böylece belirli bir tonlama üzerinden ses ortaya çıkar.

Boğumlama Nedir?

Konuşma organları olarak geçen dil, dudak, alt çene, damak ve boğazın birlikte çalışarak ses çıkarmasına boğumlama denir. Bu ses kişinin fizyolojik yapısına bağlı olarak değişik sesler üzerinden öne çıkar. Böylece organlar bir araya gelerek belli bir yapı altında senkronize olarak çalışır. Daha sonra belli bir tonlama üzerinden ses yankılanır.

Boğumlanma Kusurları Nelerdir?

Boğumlanma kusurları genel olarak organın bir arada çalışırken istenilen sesi ve tonlamayı çıkaramamasıdır. Böylece dile getirilecek olan kelime ile beraber cümleler etkin bir şekilde anlaşılmaz. Bu da söylenen sözlerin tekrar edilmesine sebep olur. Özellikle konuşmacı kelimeleri doğru şekilde telaffuz edemeyebilir veya konuşurken bazı heceleri yutabilir. Aynı zamanda harflerin hatalı telaffuz edilmesi de yine kusurlar içerisinde yer alır. Alınan bir eğitim kapsamında bu sorunlardan etkin bir şekilde kurtulmak mümkün hale gelebilmektedir.

Boğumlanma Örnekleri Nelerdir?

Boğumlanma kusurları ile beraber aynı zamanda boğumlanma örnekleri de bulunmaktadır. Boğumlanma üzerinden özellikle örnek yapılması istendiğinde, bu durum belli başlı bazı heceler ve harfler üzerinden gerçekleşir. Örneğin lakırdı, lale, reklam ve Hollanda gibi kelimeler örnek verilebilir. Aynı zamanda vilayet ya da vicdani gibi daha birçok değişik kelime üzerinden örnekleme yapılabilir. Tabii alfabeye bağlı olarak değişik harfler üzerinden farklı kelimeler eşliğinde boğumlanma örnekleri ele almak mümkün. Bu örnekleri çalışarak etkin bir şekilde boğumlanma kusurları telafi edilebilir.

Kişinin konuşulanları anlama ve kendini ifade etme becerilerinden birinde ya da her ikisinde görülen sorunları ifade eden dil ve konuşma bozuklukları, Yeditepe Üniversitesi Hastanesi uzman dil ve konuşma terapisti tarafından inceleniyor.

Dil ve Konuşma Bozuklukları Nelerdir?

Gecikmiş dil ve konuşma: Çocuğun alıcı ve ifade edici dil becerilerinin yaşından beklenen düzeyde gelişme göstermemesi durumudur.

Artikülasyon (sesletim) ve fonolojik (sesbilgisel) bozukluklar: Kişinin konuşma seslerini, heceleri ya da sözcükleri yanlış üretmesi sonucu konuşan kişinin ne söylediğinden çok nasıl söylediğine dikkat edildiği dil ve konuşma sorunudur.

Akıcılık sorunları (Kekemelik, Takipemi – cluttering): Konuşma akıcılığının, ritminin ve hızının etkilendiği konuşma sorunudur.

Ses bozuklukları: Çeşitli nedenlerden dolayı sesin perde, şiddet ya da kalitesinden birinin ya da birkaçının, konuşan kişinin ne söylediğinden daha fazla dikkat çektiği bozukluktur.

Afazi (Edinilmiş dil bozuklukları): Beyinde edinilmiş bir hasara bağlı olarak oluşan, nörolojik kaynaklı dil ve konuşma bozukluğudur.

Yutma Bozuklukları: Çoğunlukla nörolojik bir nedene bağlı olarak gelişen ve yutmanın değişik aşamalarında görülen yutma güçlüğüdür.

Motor konuşma bozuklukları: Nörolojik bir sebebe bağlı olarak konuşma için gerekli kas gruplarında görülen güçsüzlük, zayıflık, koordinasyon bozukluğu sonucu konuşma mekanizmasının etkilendiği bozukluklardır.

Benzer Diksiyon ve Hitabet Terimleri

Solunum: Solunum, canlıların yaşamlarını sürdürebilmeleri için oksijenli havayı akciğerlere çekme ve karbondioksiti verilen havayla dışarı çıkarma hareketidir. Solunumun ana işlevi budur. İkinci işlevi ise konuşmayı sağlamasıdır. Türkçe nefes verirken konuşulan bir dildir. Konuşmanın etkili olabilmesi ve diksiyonun düzgün olabilmesi için, konuşan kişilerin doğru solunum tekniklerini biliyor ve kullanıyor olmaları gerekmektedir.

Sesin Ortaya Çıkışı: Gırtlağın içinde ikisi sağda ikisi solda olmak üzere dört adet ince kiriş vardır. Seslenmeye yarayan kirişler iki tanedir. Ses çıkarmayı isteyince bu bir çift kiriş gereğine uygun biçimde birbirine yaklaşarak gerilir. Akciğerlerden itilen hava bu kirişlerde isteğimize göre ince, kalın, sert, yumuşak vb. sesler biçiminde perdelenir. Bu ses ağız içinde çeşitli değişmelere uğrayıp boğumlanır, konuşma sesi biçimine girer.

Lehçe: 1. Bir dilin tarihi, siyasi, sosyal ve kültürel sebeplerle çeşitli bölgelerde zamanla ses, yapı ve kelime dağarcığı bakımından önemli farklarla birbirinden ayrılan kollarına lehçe denir, Türkçenin Anadolu, Azerî, Özbek, Kazak, Kırgız, Türkmen lehçeleri gibi. Lehçeleri, yapıları bakımından birbirine yakın ve uzak lehçeler olarak ayırabildiğimiz gibi, taşıdıkları özelliklerdeki ortaklık bakımından da gruplara ayırabiliriz. Nitekim Yakut ve Çuvaş lehçeleri Türk dilinden çok eskiden ayrılmış kollar olarak Türkiye Türkçesine ve öteki Türk lehçelerine uzak lehçelerdir; ayrılıklar çok derindir. Azerî ve Türkmen lehçeleri ise TT'nin yakın lehçeleridir.Türkçenin Kuzeybatı (Kıpçak), Güneybatı (Oğuz-Türkmen), Güneydoğu ve Kuzeydoğu (Altay bölgesi lehçeleri) olmak üzere dört lehçe grubu vardır. 2. Bir dilin tarihsel, bölgesel, siyasal sebeplerden dolayı ses, yapı ve söz dizimi özellikleriyle ayrılan kolu, diyalekt. 3. Herhangi bir dilden bilinen tarihi seyir içinde veya daha önceden ayrılmış olup ses, şekil ve kelime ayrılıkları gösteren kollara lehçe adı verilir. Örneğin; Türkçeden tarih içinde bilinen zamanlarda ayrılmış olan Azerbaycan, Kazak ve Özbek Türkçesi gibi kollar yakın lehçe kabul edilmektedir.

Fonetik: 1. Bir dilin seslerini ve seslerle ilgili özelliklerini inceleyen dil bilgisi dalına denir. 2. Bir dili seslerinin oluşumları, boğumlanma özellikleri, kelimelerdeki sıralanışları, yüklendikleri görevler ve uğradıkları çeşitli değişmeler açısından inceleyen gramer dalıdır.

Diğer terim sözlüklerini de inceleyebilirsiniz.

Online Diksiyon ve Hitabet Terimleri Sözlüğü