Alerjik hastalığı olanların genelde ciltleri hassastır. Sıklıkla egzama hastalığı da birlikte olabilmektedir. Bu nedenle de alerjiye yatkın kişilerin güneş koruyucu seçiminde özellikle alerji yapma potansiyeli düşük olan güneş koruyucu krem seçmeleri daha doğru olur. İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Çocuk Alerjisi ve İmmünoloji Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Akçay, konu ile ilgili önemli bilgiler verdi.
Güneş Işınları Arasındaki Fark Nedir?
Güneş ışığı, dünyaya ulaşan iki tür zararlı ışından oluşur. Bunlar UVA (Ultraviyole A) ışınları ve UVB ışınları. Her ikisine de aşırı maruz kalmak cilt kanserine yol açabilir. UVA ışınları (veya yaşlanma ışınları) cildinizi erken yaşlandırabilir, kırışıklıklara ve yaşlılık lekelerine neden olabilir ve pencere camından geçebilir. UVB ışınları (veya yanan ışınlar) güneş yanığının başlıca nedenidir ve pencere camı tarafından engellenir. Güneş ve solaryum ve güneş lambaları gibi yapay kaynaklardan gelen UV radyasyonu kanserojen olarak ilan edilmiştir.
Güneşten Korunma Önlemleri
Güneşin zararlı etkisinden korunmak için güneş kremi sürmenin yanı sıra cildinizi korumak ve cilt kanserini erken teşhis etmek için aşağıdaki önlemleri almak faydalı olacaktır:
Uygun olduğunda gölge arayın, güneş ışınlarının en güçlü olduğunu saatlerin ile saatleri arasında olduğunu unutmayın ve bu saatlerde gölge arayın.
Hafif uzun kollu bir gömlek, pantolon, geniş kenarlı bir şapka ve mümkünse güneş gözlüğü kullanarak kendinizi güneşten korumak için giyin.
Güneş yanığı olasılığını artırabilecek güneşin zararlı ışınlarını yansıttıkları için su, kar ve kum yakınında ekstra dikkatli olun .
Vitamin takviyeleri içerebilen sağlıklı bir diyetle D vitaminini güvenle alın . Güneşi aramayın.
Kapalı ortamda bronzlaşma yataklarından kaçının. Güneşten ve bronzlaşma yataklarından gelen ultraviyole ışık cilt kanserine ve kırışmaya neden olabilir. Bronzlaşmak istiyorsanız, kendi kendine bronzlaşan bir ürün kullanmak isteyebilirsiniz, ancak onunla birlikte güneş koruyucu kullanmaya devam edebilirsiniz.
Kimler Güneş Kremine İhtiyaç Duyar?
Herkes duyar. Güneş kremi kullanımı sizi güneşin zararlı ultraviyole ışınlarından koruyarak cilt kanserini önlemeye yardımcı olabilir. Yaş, cinsiyet veya ırktan bağımsız olarak herkes cilt kanserine yakalanabilir. Her beş kişiden birinin yaşamları boyunca cilt kanseri geliştirme riski olduğu tahmin edilmektedir.
Ne Tür Güneş Kremi Kullanmalıyım?
En iyi güneş kremi türü, tekrar tekrar kullanacağınızdır. Hangi güneş kremini seçerseniz seçin, ürün etiketinde belirtilen UV korumasını elde etmek için bolca uyguladığınızdan emin olun.
Amerikan Dermatoloji Akademisi, herkesin aşağıdaki özellikleri sunan güneş kremi kullanmasını önermektedir:
Geniş spektrumlu koruma sağlayan (UVA ve UVB ışınlarına karşı korur)
- SPF 30 veya üzeri olan
- En az 40 dakika suya karşı dayanıklı olan
Yukarıdakileri sunan bir güneş kremi cildinizi güneş yanığından, erken cilt yaşlanmasından ve cilt kanserinden korumaya yardımcı olmaktadır. Ancak güneş kremi tek başına sizi tam olarak koruyamaz.
Kullandığınız güneş kremi türü kişisel bir tercih meselesidir ve korunacak vücut bölgesine göre değişiklik gösterebilir.
Mevcut güneş koruyucu seçenekleri arasında losyonlar, kremler, jeller, merhemler, ağda çubukları ve spreyler bulunur. Kremler kuru cilt ve yüz için en iyisidir. Jeller, kafa derisi veya erkek göğsü gibi tüylü alanlar için iyidir. Çubuklar göz çevresinde kullanmak için iyidir. Spreyler çocuklara uygulanması kolay olduğu için bazen ebeveynler tarafından tercih edilmektedir. Maruz kalan tüm cildi tamamen kaplayacak kadar bu ürünlerden yeterince kullandığınızdan emin olun. Bu ürünleri solumayın veya ısı yakınında, açık alev veya sigara içerken uygulamayın. Hassas ciltler ve bebekler gibi belirli amaçlar için yapılmış güneş kremleri de vardır. Bazı güneş koruyucu ürünler, nemlendiriciler ve kozmetiklerle birlikte de mevcuttur. Bu ürünler kullanışlı olmakla birlikte, en iyi güneş korumasını elde etmek için tekrar uygulanmaları gerekir.
Alerjik Hastalığı Olanlar Hangi Güneş Koruyucu Kremi Kullansınlar?
Alerjik hastalığı olanların ciltleri genelde hassastır. Sıklıkla egzama da birlikte görülmektedir. Bu nedenle de özellikle alerji yapma potansiyeli olmayan ürünler seçilmelidir.
Kimyasal güneş kremleri hem alerjik hem de tahriş edici kontakt dermatite neden olabilir. Bir UVA kimyasal filtresi olan oksibenzon, tahriş edici veya alerjik temas veya foto-kontakt dermatite neden olan en yaygın güneş koruyucudur. PABA yaygın bir alerjendir ancak artık güneş kremlerinde bulunmuyor. Foto-alerjik reaksiyonlara neden olabilen diğer güneş koruyucu ajanlar arasında sinamatlar, dibenzoilmetanlar oktokrilen ve benzofenonlar bulunmaktadır. Bu bileşenleri içermeyen güneş koruyucular kullanılmalıdır.
Alerjiye eğilimli olan çocuk ve yetişkinlerin özellikle titanyum dioksit ve çinko oksit gibi fiziksel UVF içeren güneş koruyucu kremler kullanmak daha doğru olur. hem ciltten emilmemesi hem de alerji yapma potansiyelleri düşük olması nedeniyle tercih edilmesi gerekir.
Sonuç olarak egzaması olanlar ve alerjik hastalığa eğilimli olan altı aydan büyük çocuk ve yetişkinlerin fiziksel UV filtresi içeren ve sinamatlar, dibenzoilmetanlar ve benzofenon maddeselerini içermeyen güneş koruyucu kremler kullanması faydalı bir yaklaşım olacaktır.
Alerji için test edebilirsiniz
Egzama ve hassas cilde sahip kişiler her türlü şeye tepki verebilir ve uygun bir güneş kremi bulmak bir deneme yanılma meselesidir. Bir güneş kremi seçerken, bir yumuşatıcı seçerken göz önünde bulunduracağınız şeylerin aynısını göz önünde bulundurmanız gerekecektir.
Ürünlerin üzerindeki içerik etiketleri, duyarlılığınız olduğu bilinen maddelerden kaçınmanıza yardımcı olacaktır, ancak her zaman dikkatli olmalısınız ve herhangi bir yeni güneş kremini bolca uygulamadan önce test ettiğinizden emin olmalısınız.
Kendiniz de test edebilirsiniz. Bileğinize veya dirseğinizin kıvrımına bezelye büyüklüğünde küçük bir miktar uygulayın. O bölgeyi saat yıkamayın ve kızarıklık, kızarıklık, ciltte herhangi bir sivilce, kaşıntı, ağrı, pullanma vb. gibi alerjik reaksiyonlara dikkat edin. Duyarlılığın gelişmesi biraz zaman alabileceğinden, bunu beş gün boyunca günde bir kez yapmanız deneyebilirsiniz. Ayrıca geçmişte kullandığınız güneşten koruyucuları, formülasyonu veya cildinizin yapısı değişmiş olabileceğinden, bu testi belirli aralıklarla yapabilirsiniz.
Alerjik Hastalığı Olanlar Güneş Kremlerini Nasıl Uygulamalıdır?
Yüksek SPF'li (50+) bir güneş kremi kullanın ve bol miktarda uygulayın, ancak çok fazla ovalamaktan kaçının. (Cildiniz biraz beyaz kalmalıdır). Etkili olabilmesi için kremin cilt yüzeyinde kalması gerekir. Güneş koruyucuları kullanırken;
Güneşe çıkmadan 15 dakika önce uygulayınız.
Çok fazla saçınız yoksa, başınızın üstüne güneş kremi sürün veya şapka takın.
En az iki saatte bir veya yüzdükten hemen sonra tekrar uygulayın.
Bebeklere ve çocuklara güneşte ekstra özen gösterin. 6 aylıktan küçük çocuklara güneş kremi uygulamadan önce sağlık uzmanınıza danışın.
Hasar görmüş veya kırılmış cilde asla güneş kremi sürmeyin.
Özellikle dudaklarınız, burnunuz, kulaklarınız, boynunuz, elleriniz ve ayaklarınız olmak üzere tüm açık cildinize güneş koruyucu uygulayın.
Yumuşatıcılar ve güneş kremini hangi sırayla kullanmalıyım
Güneşe maruz kalmak cildi kurutur. Güneş kremi sürmeden yaklaşık yarım saat önce yumuşatıcınızı sürmeye çalışın. Bu, güneş kreminin yumuşatıcı tarafından seyreltilmesini önleyecek ve güneş kreminin koruyucu özelliklerini korumasını sağlayacaktır.
Yağlı veya yağlı bir yumuşatıcı kullanıyorsanız, güneşte 'kızartma' etkisine neden olabileceğinden aşırı uygulamamaya dikkat edin.
Bebekler ve küçük çocuklar her zaman dahili SPF50 içeren güneşten koruyucu giysiler kullanmalıdır. Bu giysi, güneş kremine karşı hassasiyeti olan yetişkinler için de mevcuttur. Açıkta kalan cilt bölgelerine 2 saatte bir güneş kremi sürülmelidir.
Sonuç olarak özetleyecek olursak:
Alerjik bünyelilerin kullanacağı güneş kremleri mineral bazlı güneş koruyucu filtreleri olan Titanyum Dioksit (TiO2) ve Çinko Oksit (ZnO) içermeli
Alkolsüz olmalı
SPF 30 veya üzeri olmalı ve 50 olması faydalı olacaktır
Hem ultraviyole (UVA) A hem de UVA B ışınlarından "geniş spektrumlu" koruma sağlamalı
Suya karşı en az 40 dakika dayanıklı olmalıdır.
Alerji yapma potansiyeli yüksek ürünler kullanılmamalı
Daha fazla etkinlik için güneş kremini bolca uygulayın. Çoğu insan çok az uygular.
Gün içinde her 2 saatte bir ve yüzdükten, terledikten ve havluyla kuruladıktan sonra güneş kremini yeniden uygulamayı unutmayın.
Kaşıntıyı tetikleyebileceğinden güneş kremi ile ovmaktan kaçının. Bir yumuşatıcı uygular gibi pürüzsüz, aşağı doğru hareketlerle uygulayın.
Güneşten koruyucular çeşitli formülasyonlarda gelir: kremler, losyonlar, jeller, çubuklar ve spreyler. Yumuşatıcılarda olduğu gibi, size en uygun olanı ve cildinizi tahriş etmeyecek olanı seçin. Spreyler özellikle çocuklar için faydalıdır.
Hiçbir şey güneş ışınlarının %'ünü engellemez, bu nedenle koruyucu giysi ve şapka giymenin yanı sıra her 2 saatte bir güneş kremi sürmelisiniz.
Tatile çıkmadan önce güneş kremleri üzerinde beş günlük bir kendi kendine yama testi yapın.
Yumuşatıcı ve güneş koruyucu uygulama arasında yaklaşık 30 dakikalık bir boşluk bırakın (önce yumuşatıcı uygulayın).