Yetimhanelerde Gönüllü Ablalık

*Dilek Üğüden

Bazı meslekler cebinizi büyük paralarla doldurur ve kişiye verdiği tatmin bir başkadır. Ama bazı şeylerin insana hissettirdiklerini de, hiçbir para karşılayamaz.

İnsan ne ile yaşar sorusunun tek ve evrensel cevabı; bizce ‘sevgi’. Sadece sevginizi ve enerjinizi vererek, hem birilerini mutlu edebilir; hem de kendiniz mutlu olabilirsiniz. Biz de bu yüzden, belki bir parça vaktinizi ayırarak yapabileceğiniz gönüllü işleri bir araya getirdik. Kim bilir, belki böyle bir arayış içindesinizdir ve bu liste sizi harekete geçirerek birilerinin yüzünün gülmesine sebep olur.

1. Türk Eğitim Gönüllüleri Vakfı(TEGV)

Amacı ilköğretim çağındaki çocuklar için eğitim programları ve etkinlikler oluşturmak olan Eğitim Gönüllüleri Vakfı, dilerseniz sizin de, kendi bilgi ve beceriniz doğrultusunda ‘etkinlik gönüllüsü’ ya da ‘eğitmen gönüllüsü’ olarak çocuklara destek olmanızı sağlıyor. Yapmanız gereken tek şey ise önce gönüllülük koşullarını inceleyip bir form doldurmak. Sonra da 1 ile 5 gün arasında değişen eğitimlere katılmak.

Gönüllü olmak için sahip olmanız gereken özellikler ise şu şekilde

yaşını bitirmiş olmak,

-En az lise mezunu olmak,

-Vakfın amaç, vizyon ve misyonunu benimsemek ve

-Vakfın belirlediği etkinlik ve faaliyetlere somut katkıda bulunabilecek eğitim, meslek ve kişilik özelliklerine sahip olmak.

Başvuru formuna buradan ulaşabilirsiniz.

2. Hayvan Hakları Federasyonu(HAYTAP)

Hayvan Hakları Federasyonu, bu konuda çalışmak isteyen dernekleri ve gönüllüleri bir çatı altında birleştirmek isteyen bir yardım kuruluşu. Kuruluş bir hevesle onlara başvuran ama ihtiyaç durumunda yanlarında olmayan arkadaşlar sebebiyle, gönüllü olmak için başvuran kişilerin bazı basit çalışmalarla önce kendini ispat etmesini istiyor. Çünkü kuruluşun tamamı tek tek hayvan kurtarmak yerine binlercesine ulaşmak için elini taşın altına koyan insanlardan oluşuyor.

Gönüllü olmak için ilk aşamada, internet üzerinden HAYTAP üyeliğinizi gerçekleştirmeniz ve HAYTAP’ın yaptığı çalışmalarla ilgili gerekli bilgiyi edinmeniz yeterli. Sonrasıyla ilgili bilgi sahibi olmak içinse bu broşürü inceleyebilirsiniz.

3. Altı Nokta Körler Derneği

Bu köklü dernek uzun yıllardır, görme engelli insanların kendilerine yetebilmesi ve toplumla bütünleşebilmesi amacıyla, şehirlerdeki halk eğitim merkezleriyle işbirliği halinde yararlı faaliyetler düzenliyor. Ve eğer isterseniz siz de Altı Nokta Körler derneğinde gönüllü eğitmen, gönüllü asistan, ofis gönüllüsü, sesli kitap okuma, danışmanlık(hukuk, psikoloji v.b), etkinlik destekleme, etkinlik organizasyonu, sponsorluk, bağış hizmetleri gibi alanlarda gönüllü olabilirsiniz. Gönüllülük başvurusu için sizi şöyle alalım.

4. Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü

Çocukların yanında gönüllü abla-abi olarak yer almak isteyen kişilerin, Aile ve Sosyal Politikalar Müdürlükleri, İlçe Müdürlükleri ve bağlı kuruluş müdürlüklerine dilekçe ile başvurması gerekiyor. Gönüllü kişilerden:

– T.C. Kimlik Numarası

– Adli sicil kaydının bulunmadığına dair yazılı beyan

– Sağlık Raporu

– Gönüllü başvuru formu doldurmaları isteniyor. Sonra da bu belgeler Müdürlük tarafından değerlendirilip buna göre kabulü yapılıyor.

5. Barınak Gönüllüsü Olmak

İstanbul’da bulunan tüm hayvan barınakları, gönüllü desteğe açık. Daha önce hazırlamış olduğumuz bu listeden, İstanbul’da bulunan barınakların iletişim bilgilerine ulaşabilir ve buralarda gönüllü olarak hayvan dostlarımıza destek olabilirsiniz. (İstanbul’daki ve Türkiye’deki Hayvan Barınakları) Ayrıca funduszeue.info üzerinden de gönüllü olmak istediğiniz barınağı seçerek bu gönüllülük formunu doldurup bir an önce yola koyulabilirsiniz.

6. Bedensel Engellilerle Dayanışma Derneği

Ülkemizde bulunan tüm ortopedik engellilerin eğitim, sağlık ihtiyaçlarına katkıda bulunarak sosyal dayanışmalarını sağlamak amacıyla kurulan bu ailede gönüllü olarak:

-Engellilere düzenli eğitimler verebilir

-Sosyal faaliyetler düzenleyebilir

-Düzenlenen sosyal faaliyetlerde aktif rol alabilir

-Belirlenilen zamanlarda dernek üyesi engellilerle birebir vakit geçirebilir

-Engellilerin okuma-yazma öğrenmelerini ve meslek kazanmalarını destekleyebilir

-Tedavisi gereken engellilere meslekleri ile paralel sağlık hizmeti verebilir

-Dernek ile ortak projeler üretebilir, diğer gönüllülerle bu projelerin yürütülmesini sağlayabilir

-Tekerlekli Sandalye, Yardım Paketi dağıtımlarında görev alabilir

-Dernek standında durarak derneği tanıtabilirsiniz.

Gönüllülük formu için sizi böyle alalım.

7. Acil İhtiyaç Projesi Vakfı

Vakıf gönüllüleri, ’ten beri çevrelerinden giyecek, erzak, eşya ve kitap toplayarak Türkiye’nin ulaşılması güç bölgelerine yardım gönderiyorlar. Vakfın gönüllüsü olmak içinse, başkaları için yapılabilecek bir şeyler olduğuna inanmek ve sadece yardım amacıyla topluma hizmet etmeyi istemek yeterli. Acil İhtiyaç Vakfı’nda gönüllü olarak siz de ofis çalışmalarına yardım, stand Görevlisi, gönüllü abla-abi, sağlık yardımı gibi konularda ihtiyaç sahipleriyle buluşabilirsiniz. İletişim için sizi böyle alalım.

8. LÖSEV

Hepimizin bildiği gibi LÖSEV, ’den beri ülke genelinde bulunan lösemili çocuklar ve onların ailelerine maddi-manevi destek olmaya çalışan köklü bir vakıf. Ve bu vakfın lösemili çocuklara destek olmak isteyen herkese kapıları sonuna kadar açık. Üstelik küçük-büyük, kadın-erkek, çalışan-emekli demeden; herkesin bu çocukları yaşama bağlamak için yapabileceği bir şey var. Tek yapmanız gereken buradan gönüllülük formunu doldurmak.

9. Huzur Evleri Kurma ve Yaşatma Derneği

Henüz kayıtlı bir gönüllülük sistemine sahip olmayan dernekte, gönüllü olarak yer almak için yapmanız gereken şey dernekle direkt olarak iletişime geçmek. Gönüllü olmak isteyen kişilerden en fazla beklenen şey, huzur evlerinde ikamet eden yaşlıların düzenli olarak ziyaret edilmesi. Çünkü bu ziyaretlerin bir devamlılığı olması, oldukça önemli. Ziyaretlerin dışında ise gönüllüler, dernek için her türlü yardımı toplayarak ya da çeşitli etkinlikler düzenleyerek derneğe yardımcı olabilirler. İletişim için sizi böyle alalım.

________________________________________________________

Bu yazı funduszeue.info'dan alınmıştır.

Bakımı ve korunması çeşitli sebeplerle biyolojik ailesi yanında sağlanamayan çocukların bakım ve korunması devletin denetim ve kontrolünde gerçekleştirilmektedir. Devlet denetiminde sağlanan bu bakım koruyucu ailelik gibi modellerle aile yanında ya da yetiştirme yurdu, sevgi evi, çocuk yuvası, çocuk evi gibi dönem dönem farklılaşan modellerle kurum bakımında gerçekleştirilmektedir.

Koruma altında yetişen çocuklar alanında çalışırken göz önünde bulundurulması gereken çok fazla etmen bulunmaktadır. Temel motivasyon, korunmaya ihtiyacı olan bir çocuğun alabileceği en iyi bakım ve korumayı almasını sağlamaktır. Bu nedenle bakım modelleri ihtiyaçlara göre değişmekte, en iyi bakım modeli arayışı devam etmektedir. Burada bakım modellerinin geliştirilmesinde ve bakımın sağlanmasında temel faktör çoğu zaman kamu olmaktadır. Sivil toplum kuruluşları ve gönüllüler sürece destek olmakta, bazen kolaylaştırıcı bazen savunucu roller üstlenmektedir. Bu yazıda çoğunlukla gözden kaçırılan ve destekleri bir düzene bağlı olmayan, çoğunlukla iyi niyetle çalışmalar gerçekleştiren, sistemin önemli bir parçası olan “gönüllülerden” ve “kurum bakımındaki çocuklarla gönüllülükten” bahsedeceğiz.

Gönüllülük, iyi bir motivasyon ve doğru yöntemle büyük şeyler başarabilecek çok değerli bir süreçtir. Koruma altında yetişen çocuk alanında kişilerin, anne ve baba ilgisine yeterli düzeyde erişemeyen çocuklara gönüllü olarak zamanını ve enerjisini ayırması da çok önemlidir. Ancak çok değerli olan bu motivasyon aynı zamanda çok da tartışmalı sonuçlara yol açabilmektedir. Dünyada “yetimhane turizmi” adıyla anılan, çocuklara yarar sağlamaktan çok zarar veren, çocukları daha çok gönüllü çekmek ve bağış toplamak için kullanan, ihtiyacı olmayan çocukların dahi yurtlara yerleştirilmesine sebep olan uluslararası bir sektör bulunmaktadır. Bu sektörün amacı çocukların daha iyi bakım almasını sağlamak değil vicdanını rahatlatmak isteyen gönüllerin kendine en uygun “yetimhane”yi bulmasını sağlamaktır. Bu sektör çocukların ilgiye ve paraya muhtaç görünmesini sağlamak üzerine kurgulanmış, çocukları bilerek aç bırakma, çocukların kötü koşullarda yaşam sürmelerine neden olma, her gelen yeni gönüllüye şirin gözükmeye zorlanma gibi kabul edilemez yöntemlerle kar payını artırmaya çalışmaktadır. Gelişmiş ülkelerdeki beyaz yakalı gönüllüleri hedefleyen bu sektör ülkeler arası bir turizm acentesi şeklinde çalışmaktadır. Dünyada, gelişmemiş ülkeleri pazarı haline getiren bu sektöre karşı çocuk koruma alanında güçlü sesler yükselmeye başlamıştır. Bu sesler gönüllülere seslenmekte ve “yetimhane gönüllülüğünü durdurun” mesajı vermektedir.

Türkiye’de durum bu kadar vahim değil. Peki neden bu çok rahatsız edici sektörden bahsettik? Çünkü “yetimhane turizmi” dediğimiz sektör, gönüllülüğün amacı ve yöntemi net olmadığında işin ucunun gidebileceği son vahim noktayı bize göstermektedir. Evet şu an bizde, görünürde bu kadar acımasız bir yapılanma yok ama acaba gönüllülük şeklimiz bizi bu sektöre doğru itiyor olabilir mi? Bu noktada size bazı önemli gördüğümüz noktaları sunacağız. 

Gönüllülükte temel motivasyon gönüllünün tatmin olması değil çocuğun ihtiyacı doğrultusunda en iyi desteği almasıdır. Bu çok basit görünen ilke aslında tüm çalışmaların temelini oluşturmaktadır. Koruma altında yetişen çocuklarla, çocuk evlerinde yaptığımız gönüllülükte çocukların neyi istediğini umursamıyorsak, yalnızca kendi çizdiğimiz ve hoşumuza giden plana bağlı ilerliyorsak, çocuğun özel alanına, kendine ayırdığı saatine saygı duymuyorsak bu gönüllülüğün temelde kimin için olduğunu tekrar gözden geçirmeliyiz. Çocuk her gün ve her saat sizin etkinliğinizin bir parçası olmak istemiyor olabilir. 

Bir diğer önemli nokta gönüllüler ve çocuk arasında kurulan bağdır. Çocuklar gelişimleri gereği bir yetişkinin ilgi ve sevgisine ihtiyaç duymakta, bu ilgiyi ve sevgiyi düzenli olarak almak istemektedirler. Koruma altında yetişen çocuk alanında, kurum bakımındansa aile temelli bakım modellerini desteklememizin temel nedeni çocukların ihtiyaç duydukları bu birebir ve sürekli  ilgiye kurumda tam olarak erişemiyor olmasıdır. Bakım personelleri ellerinden gelenin en iyisini yapıyor bile olsa nihayetinde ilgilenmesi gereken pek çok çocuk ve yerine getirmesi gereken pek çok sorumluluk bulunmaktadır. Bu noktada kuruma gönüllülük için gelip giden gönüllüler ihtiyaç duyulan bu bireysel ilgi ve sevgiyi sağlamakta önemli bir kaynak olarak görülebilir. Burada da karşımıza gönüllülüğün şekli ve süresi meselesi bir sorun olarak çıkmaktadır. Çocukların bir gönüllü ile bağ kurması ilk başta çok şirin gözükmekte, ancak günübirlik yapılan gönüllülüklerde, çocuk sevgi bağı kurduğu yetişkini bir daha hiç göremediğinde, bir gün önce aldığı ilgiyi ertesi gün bulamadığında, her hafta yeni bir gönüllü ile bağ kurması gerektiğinde yaşadığı karmaşa göz önüne alınırsa durumun çok daha ciddi ele alınması gerektiği görülür. Ayrıca gönüllülükte düşülen büyük yanılgılardan biri hediye götürmenin çok iyi bir etkinlik olduğu görüşüdür. Hediye bir çocuğu mutlu eder ancak sürekli tanımadığı insanlardan hediye alıyor olmak bir süre sonra hediyenin anlamının da yitirilmesine ve ihtiyaç duyulan ilginin bir eşyaya indirgenmesine sebep olmaktadır. Bir günde verilen aşırı ilgi ve sevgi çocuğun bir ay boyunca ihtiyaç duyduğu desteği ne yazık ki sağlamıyor. Önemli olan çocuğa ihtiyacını sormak, onu dinlemek, onunla kaliteli zaman geçirmek, gönüllülük sürecini anlatmak, bir gün bu ilişkinin sonlanacağını anlamasına yardımcı olmak, çocuğun bu süreçten en iyi yararı almasını sağlamaktır. Belli bir düzende ilerleyen ve çocuğun dahil edildiği gönüllülük bunları sağlamak için güzel bir adımdır.   

Biz Hayat Sende olarak kurumlarda gönüllülüğe tamamen karşı değiliz, ancak çekinceli destekliyoruz. Yukarıda bahsettiğimiz durumlar ışığında çocuğun merkeze alındığı, gönüllülük sürecinin başının ve sonunun çocuk için de anlaşılır olduğu, çocuklara bir gün dolu dolu ilgi göstermek değil zamana yayılmış düzenli ilginin sağlandığı gönüllülükleri sonuna kadar destekliyor, bu tarz gönüllülük yapmak isteyen kişi ve kurumlara eğitimlerle destek oluyoruz. Gönüllülüğün çok değerli olduğunu biliyor, bu sürecin hem gönüllü hem de çocuk için verimli olmasını istiyoruz. Sistemin içinde önemli bir yer kaplayan gönüllülerin motivasyonlarını en güzel şekilde değerlendirmek için mücadele ediyoruz. Siz de koruma altındaki çocuklar alanında bilinçli gönüllülük yaparak bu mücadeleye destek olabilir, çocuklara destek olabilirsiniz. Her çocuğun ihtiyaç duyduğu ilgi ve sevgiye eriştiği bir dünya dileğiyle…

Rumeysa Bozdemir

Sosyal Hizmet Uzmanı

Hayat Sende Derneği Genel Koordinatörü

LinkedIn: funduszeue.info

FacebookTwitterPinterestLinkedIn