Işıklar söndürüldüğünde mürekkep balığının W şeklindeki göz bebeği büyümektedir.
Bütün hayvanların göz bebekleri yuvarlak şeklinde değildir. timsahlar, engerekler, kediler ve tilkiler gibi bazı hayvanların göz bebekleri dikey yarık ya da oval şeklinde olabilirken vatozlar, kuyruksürengiller ile evcil koyun, Kanada geyiği, kızıl geyik, Ren geyiği ve su aygırı gibi çift toynaklıların ve ayrıca atların göz bebekleri de yatay ya da köşeleri yuvarlak dikdörtgen şeklinde olabilmektedir. Keçilerin, kurbağaların ve ahtapotların göz bebekleri yatay ve köşeleri yuvarlak dikdörtgen şeklnde olmaya meyilldir. Kimi vatozların göz bebekleri yarım ay şeklindedir.[6]Gekogillerin göz bebekleri yuvarlak, yarık ya da inci kolyesi gibi olabilmektedir ve mürekkep balığının göz bebekleri ise yumuşak kıvrımlara sahip W harfi şeklindedir.
Çok yakın akraba hayvanlar arasında bile göz bebeği şekilleri farklılık gösterebilmektedir. Kedigillerde küçük ve büyük boyutlu türler arasında farklılıklar vardır. Evcil kedinin(Felis sylvestris domesticus) göz bebekleri dikey yarık şeklinde iken büyük akrabası Sibirya kaplanının(Panthera tigris altaica) göz bebekleri yuvarlaktır ve vaşağın göz bebeklerinin şekli kedi ile Sibirya kaplanının arasında yer alır. Küçük ve büyük türler arasındaki benzer bir farklılık köpekgillerde de görülür. Ufak boylu kızıl tilkinin göz bebekleri dikey yarık şeklinde iken daha büyük akrabaları kurt(Canis lupus lupus) ve evcil köpeklerin(Canis lupus familiaris) göz bebekleri yuvarlaktır.
Yarık şeklindeki göz bebeklerinin evrimi hakkında bir açıklama şekli yuvarlak göz bebeklerine nazaran ışığı daha kolay engelleyebilmeleri olabilir. Bu görüş alacakaranlıkta etkin olan hayvanların gündüzleri gün ışığına karşı gözlerini koruma ihtiyaçlarına yarık göz bebeklerinin neden yardımcı olabildiğini açıklamaktadır. Yuvarlak göz bebeklerine karşın yarık göz bebekleri kısılmak için iki ek kas daha kullanmakta ve yatay olarak da iris kasılabilmektedir.[7] Örneğin insanın yuvarlak göz bebeği göze düşen ışığın yoğunluğunu 10 kat azaltabilirken kedinin yarık şeklindeki göz bebeği retinaya düşen ışığı kat kadar azaltabilmektedir.[8] Ancak bu görüş 0,5&#;mm. çapa kadar küçülebilen Tarsiidae memeli familyasının üyelerinin yuvarlak göz bebekleri ile parlak ışık altında çok daralmayan toynaklıların dikdörtgen göz bebeklerinin evrimini açıklayamamaktadır.[9] Bir başka açıklama ise kısmen kısılmış yuvarlak göz bebeklerinin lensin çevresindeki görüşü azalttığı ve farklı dalga boylarında görüşün odaklanmasında zorluk yaşadığıdır. Dikey yarık göz bebekleri ise parlak ışık altında dahi lensin tam çapının kullanımına olanak vermesi dolayısıyla tüm dalga boylarında görüşün daha iyi olmasını sağlamasıdır.[2] Ayrıca pusuya yatarak avlanan kimi yılanlar gibi hayvanlar için dikey yarık göz bebeklerinin gözün yuvarlak hattını kırarak kamuflaja yardımcı olduğu da önerilmiştir.[10]
Göz bebekleri yuvarlak olmayan hayvanlar
Yatay dikdörtgen göz bebekleriyle bir keçi.
Yarımay şeklinde göz bebekleriyle bir vatoz.
Dikey yarık şeklinde göz bebekleriyle bir timsah.
W şeklinde göz bebekleriyle bir mürekkep balığı.
İnci kolye şeklinde göz bebekleriyle bir ev keleri.
Dikey yarık şeklinde göz bebekleriyle bir kedi.
Yatay yarık şeklinde göz bebekleriyle Bufo viridi türü kurbağa.
Dikdörtgen şeklinde göz bebekleriyle bir at.
Notlar[değiştir
Muayene sırasında gözünüze topikal anestetik damla veya gözbebeğini genişletmek amaçlı damlalar kullanılabilir. Topikal anestetik damlalar göz tansiyonu ölçümü öncesi veya dikiş alınması gibi küçük girişimler öncesi yüzeyi uyuşturmak amaçlı damlatılır ve görmeyi bozmaz, etkisi hemen başlayıp 15 dakika kadar sürmektedir. Gözbebeğinizi genişletmek amacıyla kullanılan damlalar ise retina muayenesi için gerekli olup, etkinliği dakika sonra ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle doktorunuz sizi damla sonrası bekleme salonuna alacak ve retina muayenesi için tekrar çağıracaktır. Göz bebeğiniz genişledikten sonra özellikle yakın görmeniz daha belirgin olarak geçici bir süre (çoğunlukla 4 saat kadar) bozulacaktır. Bu nedenle muayeneye geleceğiniz günün yakın çalışma faaliyeti yapamamanızın sorun olmayacağı bir gün olmasında fayda vardır. Damla sonrası ışıktan rahatsızlık ve uzakta da hafif bulanıklığa neden olabileceğinden damla sonrası araba kullanılması çok tavsiye edilmez.
Skip back to navigation
Siz Farkında Olmasanız da Göz Bebeklerinizin Dışarıya Verdiği 13 Mesaj
Haberler
Teknoloji
Siz Farkında Olmasanız da Göz Bebeklerinizin Dışarıya Verdiği 13 Mesaj
Demek ki gözler sadece kalbin değil zihnin de aynasıymış
1. Ne kadar derindeysek, gözbebeklerimiz o kadar büyüyor.
2. Beyinle alakalı mesajları veren de gözbebeklerimiz.
3. Zihinsel yük arttıkça…
4. Yalan konusunda da ipuçları verir gözbebekleri.
5. Negatif düşünceler…
6. Sevdiğimiz bir şeye baktığımızda…
7. Kullanılan uyuşturucu madde hakkında da söyleyecekleri var gözbebeklerinizin.
8. Pornografik görüntülere erkek ve kadın tepkileri.
9. Acı çekilen durumlarda ise…
İlişkilerde de önemli bir rol oynar gözbebekleri.
Bir konuya atfedilen önemi de gösterir gözbebekleri.
