Yanık ile hayatımızda en az bir kere karşılaşırız. Bu yanık olayı, ufak bir yağ sıçraması ya da çayımızı üzerimize dökmek gibi ufak olaylar olabileceği gibi daha mühim vakalar da olabilir. Yanığın derecesine göre evde doğal çözümler ile tedavi edebilirsiniz. Fakat ileri derecede yanıklar için kesinlikle doktora gitmeniz gerekir. Her ne kadar bir yanık ufak ve çok ciddi olmasa da çok rahatsız edici olabilir. Özellikle sık kullandığını bir yerdeyse örneğin elleriniz ve parmaklarınız gibi... Yanığa ne iyi gelir, yanığa ilk müdahale nasıl yapılmalı, yanığa evde doğal çözümler ile yanığa ilk gelen besinler konularını makalemizde maddeler halinde detaylıca inceledik.
Yanık, ısı, elektrik, kimyasal madde, sürtünme ya da radyasyon nedeniyle et veya deri üzerinde meydana gelen bir yaralanma çeşididir. Yanığın derecesine göre yaranın geçme süresi ve tedavisi farklıdır. Yanık derecesi ise deride işlediği katmanlara göre değişir. Yanığın oluşmasının farklı sebepleri vardır. Bunlar termal yani ısı ile olan, elektriksel yanıklar, kimyasal yanıklar, güneş yanığı, radyasyon gibidir.
Yanık dereceleri ise şöyledir:
Birinci derece yanıklar: Bu tip yanıkta sadece üst katman etkilenmekte olup evde tedavisi mümkündür. Sadece deride kızarıklık olarak görülür.
İkinci derece yanıklar: Yanığın alt katmanlara geçmesi ve kan damarları ile örtü dokusunun zarar görmesi durumudur. Su kabarcıklarının oluştuğu bu yanıkta tıbbi yardım gerekse bile evde müdahale yapılabilir.
Üçüncü derece yanıklar: Bu yanıklarda, yara derinin tüm katmanlarına geçer. Deride beyaz renk oluşur ve şiddetli ağrı yapar. Bu tip yanıklar müdahale uzman tarafından yapılması gerekir.
Dördüncü derece yanıklar: Yanığın kas veya kemik dokusuna kadar derin dokuları etkilemesi durumudur.
Yanık için gerekli olan tedavi derecesine göre değişir. Birinci ve 2. derece yanıklarda basit ağrı kesiciler ile tedavi mümkünken 3. ve 4. derece yanıklarda ise özel yanık merkezlerinde uzun süreli tedavi gerekir. Yanık durumunda su tutmak acının hafiflemesine yardımcı olur fakat uzun süreli soğuğa maruz bırakmamak gerekir. Yanıkları soğutmak için kullanılan suyun sıcaklığı 10-25 derece arasında olmalıdır. Buzlu su kesinlikle kullanılmamalıdır. Ufak yanıklarda sabun ve su ile temizlenmesi ve sarılması gerekebilir. Su toplayan yerler ile ilgili olarak uzmanların önerisi kesinlikle patlatılmamak ve dokunmamak yönünde.
Ciddi yanıklarda deri transplantasyonu gerekebilir. Geniş çaplı yanıklarda vücutta oluşan iltihaplar ve ödemler sonrasında su sıvı kaybına uğradığı için damar içi sıvıya ihtiyaç duyulur. Yanıklar ile ilgili olarak yaralarda oluşacak enfeksiyonlar ciddi komplikasyonlara neden olabilir.
En sık rastlanan yanıklar, genellikle sıcak su ile oluşanlardır. Aşağıdaki sıraladığımız maddeleri sadece 1. ve 2. derece dediğimiz yüzeysel yanıklarda uygulayın. İleri derecede bir yanık var ise kesinlikle müdahale etmeyin ve en yakın sağlık kurumuna gidin. Bu tip durumlarda temiz bir çarşaf ile sarılması tavsiye edilir. Yine yüzeysel yanık dediğimiz birinci derecede olan yaraların sarılmaması önerilir.
Patates
Küçük cilt yanığı oluştuysa patatesin bu yanıkları tedavi edici özelliği vardır. Rendelenmiş patates suyunu sıkın ve küçük yanık olan bölgede 15 dakika bekletin.
Hindistan cevizi yağı
Küçük yanıklarda etkili olan bir diğer yöntem ise hindistan cevizi yağı. E vitamini, laurik asit ve kaprilik asit içermesiyle yanık bölgeyi hızlı bir şekilde tedavi eder.
Elma sirkesi
Elma sirkesinin enfeksiyon önleme ve antiseptik özelliği vardır. Bu sayede küçük yanıkların tedavisinde önemli bir rol oynar. Yanık bölgesine elma sirkesiyle pansuman yapın. Bu pansumanı saat başı tekrar edin.
Çay
Birinci derece yanıklarda soğuk su ve çay karışımı kullanılabilir. Siyah çay poşetini birkaç dakika soğuk suda bekletin. Sonrasında yanık bölgede çok bastırmadan biraz bekletebilirsiniz.
Yumurta beyazı
Yanık sonrası oluşan ağrıyı hafifletir. Çok çabuk kuruduğu için devamlı olarak tazelenmesi gerekir. Ağrı kesici etkisinin yanı sıra yanık bölgesinde iz kalmasını da önler.
Yanıklar için evinizde uygulayabileceğiniz ufak müdahaleler, hastalığın daha kısa sürede atlatılmasını sağlayabilir. Bununla birlikte hastanın beslenmesinde tüketeceği besinler de yanığın daha çabuk sürede geçmesini, enfeksiyonu önlemesi açısından önemlidir. Peki yanığa iyi gelen besinler nelerdir? Alternatif tıpta yanık tedavisinde kullanılan ve olumlu sonuçlar alınan besinler şu şekildedir:
1. Antioksidan oranı yüksek besinler
Yapılan araştırmalar sonucunda antioksidan oranı yüksek olan besinlerin düzenli tüketimi ile yanıkların iyileşme sürecinin hızlandığı gözlenmiştir. Bu tarz besinlere örnek olarak biber, domates, kabak, kiraz ve yaban mersinini verebiliriz.
2. Zerdeçal
Yanık yaralarında ilk dikkat edilmesi gereken oluşacak iltihapların önlenmesidir. Bu konuda yardımcı olabilecek zerdeçal ise anti-iltihap özelliğine sahiptir. Aynı zamanda ağrı dindirici özelliği de olan zerdeçalın ılık süt içine toz hali ilave edilerek tüketimi ile yanık ağrılarını azaltır ve iltihapların azalmasına yardımcı olur.
3. Bal
Her derde deva olan bal, yüzyıllardır yaraların iyileştirilmesi için kullanılmaktadır. Bal bu özelliği ile 1. ve 2. derece yanıklarda yara üzerine sürülerek da kullanılabilir. Aynı zamanda düzenli tüketimi balın enfeksiyonlara karşı koruyucu etkisi görülür.
4. Nergis Otu
Nergis, cildin yenilenmesine yardımcı olması nedeniyle yanık yaraların tedavisinde son derece etkilidir. Düzenli olarak nergis otunun yanık bölgesine uygulanması yaraların iyileşmesine yardımcı olacaktır.
5. Tuz
Bu madde biraz şaşırtabilir çünkü yara ve tuz ters bir etki yapabilir sizde. Fakat tuz ile gargara yaparak ağız içinde oluşan yanıkları tedavi edebilirsiniz. Sıcak bir yemek veya içecek sonrasında ağız içinde oluşan yanıklar için, gün içinde iki saatte bir yapılan tuzlu su gargarası acının dindirilmesi ve ağrıların giderilmesinde etkilidir.
6. Aloe vera
Aloe vera, yanıklar için gerekli olan iki özelliğe sahiptir: antienflamatuvar ve doku iyileştirici özelliği. Bu nedenle aloe vera, derinin iyileşmesine yardımcı olur. Bunun için yapmanız gereken, aloe vera yapraklarından elde edilen jeli, yanık üzerine uygulamanız ve emmesini beklemeniz. Tabii aloe vera hakkında yapılan bazı araştırmalar, onun gümüş sülfadiazin kadar etkile olmadığını tespit etmiştir.
7. Balık ve Balık Yağı
Yanık nedeniyle oluşacak ödem riskini azaltan omega 3 yağ asitleri, bağışıklık sistemini de güçlendirmektedir. Ve bu yağ asitleri balıklarda ve balık yağında bolca bulunmaktadır. Özellikle somon ve uskumru gibi soğuk deniz balıklarının tüketimi, yanık yaralarının iyileşmesini hızlandırır.
8. C Vitamini
C vitamini, cildin yenilenmesi sağlar ve cilde esneklik kazandırır. Bu nedenle yanık yaralarının iyileşmesinde C vitamini etkili olmaktadır. Bunun için önerilen doz miktarı ise günde 2-6 defa 1000 miligramlık C vitamini. Bu vitamini içeren besinlerin tüketimi hem daha sağlıklı olur hem de yaralarınızın iyileşmesine yardımcı olur.
9. E Vitamini
Cilt için bir diğer önemli vitamin ise E vitaminidir. Cilt yenilenmesini sağlayan E vitamini, yanık yaraların iyileşmesi için günlük olarak 400-800 IU’luk E vitamini ve E vitamini bakımından zengin gıdaları tüketilmelidir. Ameliyat durumlarında bu vitamini kullanmadan önce doktorunuza danışınız.
10. Sirke
Yanık yaralarının mikrop kapmaması için antiseptik özelliği olan sirke iyi bir alternatiftir. Aynı zamanda sirke, yanıktaki ısıyı çekerek ağrıyı dindirir. Yanıklar için soğuk sirke ile ıslatılan peçete ya da pamuğu yanık bölgesine koymanız yeterli olacaktır.
11. Soğan
Soğan, antibiyotik, antiseptik, antimikrobiyal, antibakteriyel özellikleri ile hastalık ve enfeksiyonlardan uzak durmanıza yardımcı olur. Bu nedenle soğan, yanık tedavisinde yaraların iyileşmesine yardımcı olmaktadır. Kesilen bir adet kuru soğanın sıkılan suyunun yanık bölgesine uygulamanız yanığa iyi gelecektir.
12. Diğer besinler
Yanıklara iyi gelen diğer bazı besinler ise, sirkenin yanık bölgeye uygulanması, aloe vera özünün yanıklara sürülmesi, çay ağacı yağının su ile seyreltilerek etkilenen bölgeye uygulanması ve sinir otu yaprakları, papaya meyvesi ve lavanta yağının yanık yarası üzerine uygulanması şeklinde kullanılmaktadır.
ANASAYFAYA DÖNMEK İÇİN TIKLAYINIZ
Bazen çay yaparken, bazen fırında yemek pişirirken, bazen de ütü yaparken elimizi, kolumuzu yakabiliriz. Yanıklar en sık karşılaşılan ev kazalarıdır. Yanıklar; dışsal bir faktör sonucu o bölgedeki etkilenen cilt katmanlarının ciddi şekilde hasarlanmasıdır. Bu cilt hasarı genellikle ısıyla temastan sonra oluşur. Bazen bu bir ısı teması değil, kimyasal ya da radyasyon sonucu da olabilir.
Kuru ısıdan kaynaklanan (bir ateş ya da demir gibi) yanıklar ve ıslak sonucu oluşan yanıklar (haşlanma, sıcak su veya buhar gibi) yaygın görülür. Yanıklar çocukların da acil servise götürülmesinin nedenlerinden biridir. En çok çocuklar, engelliler ve yaşlılar yanık riski taşır. Bu kişiler kızgın tencereye değerek ya da kaynar suyla yanabilirler. Çocuklarda haşlanma yanığı dediğimiz sıcak çay, kahve ya da süt yanıkları sık görülürken, gençlerde çakmak, havai fişek, kibrit ve güneş yanıkları daha sık görülür. Diğer yanık nedenleri şu şekildedir:
Hissedilen ağrı ile yanık derecesi her zaman aynı oranda değildir. Çok ciddi yanıklar bile bazen ağrısız olabilir. Yanığın ciddiyetini belirleyen faktörler şunlardır:
Isı, kimyasallar, güneş ışığı, elektrik, radyasyona maruziyet sonucu oluşan yanıklar, derinliklerine ve etkilenen miktara göre derecelendirilir. Yanık derecesi ne kadar yüksekse yanık o kadar şiddetlidir. Yanık dereceleri şöyle sıralanır:
Bazen yanık dereceleri değişebilir. Cilt hasarınız yayılmaya devam eder ve yaralarınız derinleşirse bu durum görülebilir. Yanığın derecesine göre bazen kişiler şoka girebilir. Şok belirtileri arasında soluk ve nemli cilt, halsizlik, mavimsi dudaklar ve tırnaklar, bilinç bulanıklığı yer alır.
Bazı yanıklar evde tedavi edebileceğiniz küçük yaralanmalardır. Ancak bazı yanıklar cildinize, kaslarınıza ve kemiklerinize kalıcı hasar verebilir ve uzun süreli tıbbi tedavi gerektirir. Yanıklar enfeksiyon, kemik ve eklem sorunları dahil olmak üzere birçok komplikasyonu beraberinde getirebilir. Bu nedenle yanıklarda doktor müdahalesi önemlidir. Özellikle üçüncü derece yanıklarda acile gidilmelidir. Yanıklarda ilk müdahale için şunlar uygulanabilir:
Birinci derece yanığa aloe vera içerikli kremler veya antibiyotikli yanık merhemleri iyi gelebilir. İkinci derece yanıklarda özel yanık yara örtüleri ile pansuman yapılması gerekebilir. Diğer yanıklar için müdahale direkt hastanede yapılmalıdır. Yanık bölgeye asla herhangi bir yağ, yoğurt, diş macunu gibi ürünler sürülmemelidir. Yanığa aşırı soğuk kompres uygulanmamalıdır veya buz koyulmamalıdır. Buz hasarı kötüleştirebilir. Yanık yaralarına pamuk koyulmamalıdır. Zira pamuktaki lifler yaraya yapışabilir. Bu da enfeksiyon riskini artırabilir. Yanıklarda oluşan kabarcıkları patlamaktan kaçının. Zira bu yaraların patlatılması enfeksiyon riskini artırabilir.
Elektrik, kimyasal ya da alev yanığında hasta mutlaka hastaneye gitmelidir. Yanık alan genişse, el, yüz, cinsel uzuv yanığı varsa hasta doktora başvurmalıdır. Yine geniş alan yanmışsa, 2. derece ve üstü bebek ve çocuklarda görülen yanıklarda aile mutlaka hastaneye başvurmalıdır. Bunlara ek olarak yanık ağrılı ve kokulu hale gelirse, yüksek bir sıcaklık hissedilirse, son tetanoz aşısının üzerinden 5 yıldan daha uzun bir zaman geçtiyse acile gidilmelidir.
1. derece yanık evde tedavi ile iyileşebilir. Ancak 3. ve 4. derece yanıklar acilen doktor tarafından müdahalesi gereken yaralanmalardır. İkinci derece yanıklar da derinse doktor müdahalesi kaçınılmaz olur. İkinci derece yanıklarda doktorun önerdiği yanık yara bakım örtüleri ile pansuman yapılmalıdır. 3. ve 4. derece yanıklarda ise enfeksiyonu önlemek için intranevöz antibiyotikler verilirken, kaybedilen sıvının yerine IV sıvıları kullanılır.
Yanık ağrıları yoğun olabilir ve uzun sürebilir. Yaraların temizlenmesi ve pansumanların düzenli yapılması önemlidir. 3. ve 4. derece yanıklar yoğun yanık tedavisi gerektirebilir. Yanık nedeniyle şu komplikasyonlar gelişebilir:
Yanık tedavilerinde kullanılması gereken ilaçlar yarım bırakılmamalıdır. Bazen 2. derece yanık da iz bırakabilir. Üçüncü ve dördüncü derece yanıklarda ise yara izi kaçınılmazdır. Yanık izi için özel jeller vardır. Yine yaralar iyileştikten sonra yanık izi için kantaron yağı ve içerikli kremler de fayda sağlayabilir. Yanık izi mutlaka güneş ışınlarından korunmalıdır.
*Bu içeriğin geliştirilmesinde Tıbbi Direktörlük katkı sağlamıştır.
*Web sitemizdeki bilgiler kişileri tanı ve tedaviye yönlendirme amacı taşımaz. Tanı ve tedaviye yönelik tüm işlemlerinizi doktorunuza danışmadan uygulamayınız. İçeriklerde Acıbadem Sağlık Grubu'nun tedavi edici sağlık hizmetlerine yönelik bilgiler yer almamaktadır.
Yanıklar başta ısı olmak üzere, kimyasal maddeler ve radyasyon nedeniyle ciltte ve vücudun derin dokularında ortaya çıkabilen dokudaki hasarlardır. Gün içinde aniden başımıza gelebilecek olan bu ani kazaların sonu da katlanılmaz boyuttadır. Zaman zaman deride geri dönüşü olmayan hasarlar bırakan yanıklar, estetik kayıplara da neden olmaktadır. Cilt hücrelerinin ölümü olan bu durum hafif boyutlarda olduğunda evde tedavisi mümkünken bazı yanıkların vücudun derin dokusuna ulaşması ihtimalinden dolayı mutlaka doktora gidilmesi gerekir. Yanık yarasına ne iyi gelir? Su toplayan yanığa ne iyi gelir? Bu gibi tüm sorularınızın yanıtları ile sizlerleyiz…
YANIK DERECELERİ NELERDİR?
Yanık tedavisinde en önemli nokta yanığın vücudunuza ne derece etki ettiğidir. İnsan vücuduna inanılmaz bir şekilde zarar veren yaralanma çeşitlerinin başında gelmekte olan yanıklar, son derece ciddi alev yanıkları veya elektrik çarpması gibi dokuların derinlerinin de etkilendiği riskli durumlardır. Yanık dereceleri ise yanığın ciddiyetini belirlemektedir. İşte yanık derecelerine ilişkin detaylar:
YANIĞA NE İYİ GELİR?
Kimse yanıklarla baş etmek durumunda kalmak istemez. Bazen yanıklar deride korkunç boyutlara ulaşabilir. Yanık meydana geldiğinde doğru bir ilk müdahale cildinizin sağlığı açısından çok önemlidir. Bu noktada, yapılması gerekenler ise ilk olarak ılık ve serin bir suya yanık bölgeyi tutmaktır. Böylelikle bölgeye yanık kremi, antibiyotik sürmek için zemin hazırlamış olursunuz. Yanık bölgeye su tutmak acı hissinizi azaltacaktır. Birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü yanıklarda ise yapılacak ilk müdahale acilen bir sağlık kuruluşuna başvurmaktır. Bu tip ciddi yanıklara asla buz, diş macunu ve yağ gibi ürünler sürülmemelidir. Birinci ve ikinci derece yanık tedavisi için uygulayabileceğiniz bazı yöntemler bulunmaktadır. Evde uygulayabileceğiniz bu yöntemler yanıktan dolayı meydana gelen acı hissini sonlandırmanın yanı sıra derinizin eski görünümünü almasına olanak sağlar. İşte yanığa ne iyi gelir? Sorusunun yanıtları:
YANIĞA NE SÜRÜLÜR?
Yanıklar için evinizde merhem ve kremler bulundurmanız acil durumlarda imdadınıza yetişecektir. Evde yanık problemi çoğu zaman kaçınılmaz olduğundan acı hissini hızlı bir şekilde sonlandırmanıza yardımcı olan antibiyotikli merhem ve kremler yanık bölgeye sürülerek kısa sürede rahatlama sağlanabilir. Bu kremler ayrıca enfeksiyon oluşumunu da yok etmeye yardımcı olmaktadır. Yanık cilt tedavisi için özel olarak tasarlanmış kremleri sürdükten sonra temiz bir gazlı bezle ilgili bölgeyi örtün. Bunların yanı sıra, yanığın üzerine hakiki zeytinyağı ve yumurta akından hazırlamış olduğunuz karşımı sürebilirsiniz. İşlemin ardından biraz bekletin ve soğuk su ile bölgeyi durulayın. Yanık tedavisinde uygulanabilen doğal bir tedavi olan hindistan cevizi yağını da yanık bölgeye sürebilirsiniz.
SU TOPLAYAN YANIĞA NE SÜRÜLÜR?
İkinci derece yanıklarda meydana gelen su toplaması yanığın ardından kısa bir süre sonra balon gibi şişliklerin meydana gelmesi durumudur. Özellikle el üzerinde yanık sonrası su toplaması nedeniyle günlük işlerinizi yapmakta zorlanabilirsiniz. Su toplayan yanıklar için uygulamanız gereken yöntem ilk olarak soğuk suya tutmaktır. Ardından yanık kremi uygulamak ve ince bir bez ya da gazlı steril bir bezle üzerini örtmektir. Böylelikle enfeksiyon riskini ortadan kaldırmış olursunuz.
YANIK ACISINA NE İYİ GELİR?
Yanığın neden olduğu en büyük sorunlardan biri de inanılmaz can yakıcı olmasıdır. Yanık meydana geldiğinde aklınıza ilk gelecek olan acıyı bir an önce durdurmanın yollarıdır. İşte birinci ve ikinci derece yanıklarınız için evde uygulayabileceğiniz bazı yöntemler:
YANIK YARASINA NE İYİ GELİR?
Yanık yaraları yanığın derecesine göre şiddetli ya da hafif bir hal alır. Yanık sonrası meydana gelen su toplaması, kızarma, şişme ve morarma gibi cilt görünümleri doğru tedaviler ile ortadan kalkmaktadır. Yanık yaralarınıza zeytinyağı ve limon karışımını uygulayabilirsiniz. Aynı zamanda limonu tek başına uygulayarak yara izinin bıraktığı renk farklılığını ortadan kaldırabilirsiniz. Soğuk sirke ile ıslatmış olduğunuz temiz bir bezi kompres yaparak cildinizin daha kolay iyileşmesini sağlayabilirsiniz.
KULLANICILARIN MERAK ETTİĞİ DİĞER SORULAR
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası