proje yazma basamakları örnekleri / HIZLI RUSÇA Birinci Basamak - PDF Ücretsiz indirin

Proje Yazma Basamakları Örnekleri

proje yazma basamakları örnekleri

1 S HIZLI RUSÇA Birinci Basamak HIZLI RUSÇA «s FONO Açıköğretim Kurumu Ambarlı Beysan Sanayi Sitesi Birlik Cad. Emek Sok. No:32 Avcılar-İSTANBUL Çatalçeşme Sok. No:54 D:1 Cağaloğlu - İSTANBUL Tel: (0212) Faks : (0212) Mail: [email protected] Beraber olacağımız bir yıllık kurs süresinde size Rusçanın ana hatlarını belli bir sözcük çerçevesi içinde, pratikte yararlı olmayan geniş gramer bilgilerine fazla girmeden, rahat ve zevkli bir şekilde vermeye çalışacağız. Açık öğretim metotlarıyla yabancı dil öğretiminde büyük tecrübe sahibi olan FONO'ya güvenmek size yeni ufuklar açacak ve parlak başarılar kazandıracaktır. Önce Rusça için birkaç söz söyleyelim: OZAL MATBAASİ (pbx) İSTANBUL Rusça, yeryüzünde 200 milyondan fazla insanın konuştuğu ve eğitim gördüğü önemli bir dildir. Hint-Avrupa Dil Ailesi'nin Slav Dilleri Kolu'na dahil olan Rusçanın öğreniminde hem bazı kolaylıklar hem de bazı zorluklar vardır. Yazmada ve okumada genel olarak harfler yazıldığı gibi okunur. Sondan ekli bir dil olması bakımından Türkçeye benzemektedir. Aynı zamanda sözcükler önden de ek almaktadırlar.

2 Sözcük zenginliğinin büyük bir kısmı Batı Dilleri'nden alınmıştır. İngilizce ya da diğer Batı Dilleri'nden birini bilen kişi Rusça sözcüklerin de büyük bir kısmını çok kolay öğrenebilir. ( Eklerle türetilen çekimli bir dil olduğu gibi canlı ve cansız nesnelerin isimleri, erkek, dişi ve orta cins olarak üçe ayrılır. İsimlerin cinsiyeti, sözcüklerin son harflerinden kolayca anlaşılmaktadır. Canlı varlıkların ad ve unvanlarının cinsiyeti onların fiziki cinsiyetlerine bağlıdır. Rusçada her sözcüğün vurgulu hecesinin değişik olması nedeniyle, vurgulu heceden önceki ve sonraki hecelerde bulunan sesli harflerin değişik okunması söz konusudur. Her derste yeni olarak verilen sözcüğün okunuşu, transkript kuralına uygun olarak altlarında köşeli parantez içinde verilecektir. Sözcükleri öğrenirken, vurgulu hecenin fonksiyonlarını göz önünde bulundurmak daha etkili ve kalıcı öğrenim sağlayacaktır. Sözcükleri öğrenirken okunuşlarını da birlikte ezberlemek gereklidir. Rusçanın okunuşu konusunda daha fazla bilgi almanız için Ders Kitabı'yla birlikte "Rusçada Okunuş Söyleniş Kuralları" kitabımız da gönderilecektir. Bu kitabı, önsözünde açıklandığı şekilde çalışınız. DERSLERİN ÖZELLİĞİ Derslerin hazırlanmasında uygulanan yöntem hakkında kısaca bilgi vermek uygun olacaktır. LYeni bir dil öğrenirken en çok dikkat edilecek konulardan biri de sözcük öğrenimidir. Derslerimizde sözcükler, ilk kez geçtikleri dersin başında resimli, okunuşlu ve örnek cümle içinde verilmiştir. Böylece resimle birlikte görülen sözcük, okunuşu ve cümle içinde alacağı yer bilinerek öğrenilmiş olmaktadır. Okunuşlar kolay ve emin bir metodla verilmiştir. 2. Gramer bilgileri çok açık bir dille anlatılmış, derslerimizde verilen bilgilerin dışına taşacak pek yararı olmayan gramer kurallarından mümkün olduğu kadar kaçınılmıştır. Her kural açıklandıktan sonra bol örnek cümle verilmiş, bunun arkasından da hemen uygulaması için sorular sorulmuştur. Aynı sayfanın altında cevapları bulunan bu uygulama soruları FONO metodunun çok yararlı ve sadece ona özgü bir yanıdır. 3. "Öğrenilecek Yeni Sözcükler" resimlendirildiği gibi, diğer bölümlerde de birçok cümleler resimlendirilmiş, gramer kuralları için şekil, şema ve kalıplar verilmiştir. Bu şekilde öğretim, yazı yoluyla olduğu gibi şekil yardımıyla da daha ilgi çekici ve daha kolay anlaşılır hale sokulmuştur. 4. Günlük konuşmalarda sık sık tekrarlanan sözler, deyimler, derslerde "Karşılıklı Konuşmalar" bölümünde çeşitli kişiler arasında yapılan konuşmalar veya kısa okuma parçaları halinde verilmiştir. Bunlarda, günlük konuşulan Rusçada çok sık kullanılan selamlaşmalar, hal hatır sormalar, çeşitli konularda sorular ve cevaplar yer almaktadır. 5. Ondördüncü dersten başlayarak her çift numaralı derste bir metin verilmiştir. Bunlar, öğretilen bilgilerin uygulandığı, size bilginizi ölçme ve Rusça bir metin okuma parçalarıdır. Bunların hemen arkasında okuduğunuz metinle ilgili sorular bulunacaktır. 6. Onikinci dersten başlayarak her on derste bir özet dersi hazırlanmıştır. Bunlarda, önceki derslerde öğretilenler kısaca tekrarlanmakta, öğretilen sözcükler bir liste halinde verilmektedir. Yine bu derslerde genel sınavlar yer almaktadır. 7. Her dersteki gramer konuları arasındaki uygulama soruları ve her on derste bir yapılan genel sınavlardan başka her çift numaralı dersin sonunda o hafta gönderilen derslerde öğretilenlerle ilgili sorular "Ödev" olarak verilmektedir. 8. Derslerde öğretilen konulara ve sözcüklere paralel olarak hazırlanmış dizi halinde hikaye ve deyim kitaplarıyla, öğrendiklerinizi uygulama ve tekrarlama konusunda geniş olarak sağlanmıştır. 9. Rusçayı kendi kendinize öğrenirken, telaffunuzu de geliştirmek için kaset takımları da hazırlanmıştır. Bu kaset takımı derslerle beraber size gönderilmektedir. Böylelikle öğrenim olanakları daha da artılmış olmaktadır. Bu sıraladıklarımız dışında; sözcükler, anket soruları ve özel sorulara cevaplar gibi çeşitli ilgi çekici ve öğretime yardımcı unsurlar kursun özellikleri arasındadır. DERSLERE NASIL ÇALIŞMALI Derslerimizden tam olarak yararlanabilmeniz için aşağıdaki önerilere dikkat ediniz: 1. Derslere baştan başlayarak sırayla çalışınız. Bazı konuları önceden biliyor olsanız bile yine de konu atlamadan gözden geçiriniz. 2. Bir dersi tamamen öğrenmeden diğerine geçmeyiniz. Her dersi ağır ağır ve sindirerek öğreniniz. Elinizde çalışılmamış derslerin birikmesi sizi korkutmasın. İmkan dahili olanaklar ölçüsünde çalışınız. 96 ders tamamlandığı zaman kurumumuzla ilişkiniz kesilmiş olmayacaktır. Çalışmalarınıza bundan sonra da devam edebilir, sınav sorularını cevaplandırıp tetkik ettirebilirsiniz. Kurumumuz her zaman yanınızda ve yardımcınız olacaktır. 3. Çift numaralı derslerin sonundaki Ödevleri de mutlaka yapınız. Bunları doğru olarak yapıp yapmadığınızı anlamak için bir ders sonraki ödevin sonunda verilen cevaplarıyla karşılaştırınız. Uygulama ve ödev cevaplarını ders üzerine değil, ayrı bir kağıda yazınız. Ders üzerine herhangi bir şey yazmayınız.

3 4. Her cilt için ayrı ayrı hazırlanan 6 adet genel sınav sorularını mutlaka cevaplandırınız ve tetkik edilmesi için FONO'ya gönderiniz. Bunların cevaplandırılıp bize gönderilmesi şarttır. Aksi halde, genel sınavların yarısından fazlasını yapmayanlar, kurs bitiminde yapılan "Milli Eğitim Tasdikli Diploma" sınavına giremezler. 5. Derslere çalışırken her fırsatta sözcükleri ve cümleleri yüksek sesle okuyunuz. Kasetlerimiz bu konuda size çok yardımcı olacaktır. 6. Arada bir eski dersleri ele alarak sözcük ve gramer bilgilerinizi tazeleyiniz. Bu çalışmayı ayda bir iki defa yapınız. RUSÇA Birinci Basamak 7. Derslerde verilen sözcükler Rusçada en çok kullanılan sözcüklerdir. Bunlar, Birinci Kurs öğrencileri için bir kurul tarafından seçilmiştir. 8. Her dersin başında, o derste geçecek yeni sözcükler, altlarında köşeli parantez içinde okunuşlarıyla birlikte verilmektedir. Bu sözcüklerin her birini 4 x 6 cm büyüklüğünde keseceğiniz kağıt veya karton parçalarının bir yüzüne okunuşlarıyla birlikte yazınız. Kağıdın diğer yüzüne de, kolayca resmi yapılabilen bir eşya ismi ise, Türkçe karşılığı yerine basit çizgilerle resmini yapınız. Aksi durumda Türkçe karşılığını yazınız. Bu kağıt veya kartonların Rusça kısmında bulunan sözcüklerin altına o sözcüğün kullanıldığı cümleyi yazarsınız çok yararlı olur. Bunları cebinizde taşıyarak fırsat buldukça çıkarıp Rusça kısmına bakarak Türkçesini, Türkçe kısmına bakarak Rusçasını söyleyiniz. Yukarıda tarif ettiğimiz şekilde sözcük öğrenmenin iki yönden yararı vardır. Birincisi, sözcükleri cümle içinde daha kalıcı öğrenmek mümkün olmaktadır. İkincisi, günün her saatinde ve her yerde akla geldikçe sözcükleri tekrarlamak suretiyle sürekli bir Rusça öğrenme ortamı hazırlamak pek çok yararlar sağlar. 9. Kurumumuz tarafından tetkik edilip iade olunan sınav kağıtlarınızdaki hatalar üzerinde çalışınız ve ilgili konuları açarak doğrularını öğreniniz. Ayrıca bu sınav kağıtlarını bir dosya içinde biriktiriniz. Rus Dili Alfabesi (Kiril); 21 adedi sessiz, 10 adedi sesli ve iki adedi işaret (sert ve yumuşak) olmak üzere toplam 33 karakterden oluşmaktadır. Büyük çoğunluğunuz için yeni ve tamamen farklı olan Rus Dili Alfabesi harfleri, Türk Alfabesi harflerine göre oldukça farklıdır. İlk bakışta çok farklı gözükse de, harflerin büyük çoğunluğu hem yazı hem de ses olarak Türk Alfabesi harflerine çok yakındır. Öte yandan Rus harflerinden bir kısmının baskı ile elyazısı şekilleri tamamen farklıdır. Bundan dolayı öncelikle harflerin el yazısı karakterlerini öğrenmek gerekmektedir. Biz de bu derste harflerin Rusça baskı ve elyazısı şekillerini okunuşlarıyla öğreneceğiz. Önce çizelge şeklinde daha sonra da her bir harfi ayrı ayrı ele alarak, hem büyük ve küçük karakter olarak yazılışlarını ve birbiriyle birleşme şekillerini örnek sözcükler içinde göreceğiz. 10. Derslerimizde bir hayli ilerlemeden, örneğin 60.dersi geçmeden Türkçeden Rusçaya, öğretilenlerin dışında çeviriler yapmaya fazla gayret etmeyiniz. 11. Cevaplandırarak gönderdiğiniz Genel Sınavlar, kurumumuzda tetkik edildikten sonra, gerekirse, öğretmen tarafından size bazı tavsiyelerde bulunulacaktır. Bunları dikkatle ve titizlikle yerine getiriniz. 12. Öğrendiklerinizi mümkün olduğu kadar çok tekrarlayınız. Çünkü, özellikle yabancı dil* çok tekrar ister ve uzun süre bırakıldığı takdirde kolayca unutulur. 13. Karşılaşılacak güçlüklerden yılmama ve aralıksız çalışma her yabancı dil öğrencisinin başarı anahtarıdır. Bunu hiçbir zaman hatırınızdan çıkarmayınız.

4Bu sözcüklerdeki harfleri okuyunuz. Aynı harflerin nasıl okunduğunu kasetten de dinleyerek iyice öğreniniz. A 3 : [а] ад ат ал аб са ад на нам наш мат адрес нами наша мать аванс азбука сарай Б б : [Ье] ба ба бо би бу бы аб об иб уб баба бак оба табак базар В В : [ve] ва ва ви ву ав ов ев ив вот век вата ваза вагон свой айва новый Г Г : [ge] га га ге ги уг иг ог ег Гога год гамма книга Д Д : [de] да да де ди ду ад од уд

5 m дуб вода дед сад дата e : [ y e ] (sözcük başında) ['e] (sessizlerden sonra) ей ем ел ешь Й Й : [İy] (sözcük başında) [у] (seslilerden sonra) ие ои ей аи ай йод май E ё : [ y o ] (sözcük başında) лес если езда [Ö] (sessizlerden sonra) К к : [ke] к а ак и к ко ок ку к и как какой кто такой ёр ёж сё ёлка те её Л л : [1е] ал ла ло ли л e ул л у лы Ж Ж I [ je] жа аж ож жо жи же уж Лйза лампа лев канал лимон жена ёж жилет вижу желе M м : [те] ма ум мо ме ми мы ом 3 3 I [Ze] за за оз зо мама мат там мимо мел зе зи зу уз зима газ роза здание завод Н н : [ne] ну на ан но ун ни не Нина нос нога И И ' [İ] ив ит би ви не нет он ди из иг Иван вид гид О о : [о] ол он од ос ои ор от

6 она они поле X х: [ha] ох ах хо хи окно молоко ох ха ух хор хорошо хохот хата П П '. [ р е ] па пи по уп пе пы папа пока лапа пепел Ц Ц: [ts] ца цу це цо ци ец цеп лицо конец цирк Р р I [Ге] ра ур ре ир ар ро ри ру Ч ч : [се] ча ач оч чо Россия рама дар три рука чи чу уч чай часто чисто чайка С С : [Se] са ас су ос си ус се Ш ш : [şe] ша шо шу иш уш ше сосна соска сила лес шапка шуба кошка школа T T! [te] та ат ут от ти те ты Щ Щ I [ŞÇ3] ща ощ ещ щи щу ащ щука вещь роща борщ У У ' [U] Том там кот тема три ум ус м у ду Ъ Ъ : sert işaret ъя ъе ъё ъю подъезд съел ку УР ту урок утро лук куку ухо Ф ф : [fe] аф фо фи фе оф фа фу Фйма софа фосфор фирма Ы ы : [i] мы вы ды сы ты сын сыр мыло дым тыл Ь Ь : yumuşak нь чь ль сь ть мь işaret день ночь нуль письмо

7 Э э : [e] эм эс эт лэ аэ это этаж экспресс эпоха Ю Ю : [yu] (sözcük başında) [Ü] (sessizlerden sonra) юг юб лю ню рю Юра юла Нюра юбка юс HIZLI RUSÇA Birinci Basamak Я Я : [ya] (sözcük başında) fa] (sessizlerden sonra) 'E SESİ ям тя мя ял яр ся Bundan önceki dersinizde öğrendiğiniz gibi Rusçada 10 adet sesli harf bulunmaktadır. яма мяч яд янаврь явь язык SERT SESLİLER YUMUŞAK SESLİLER A Я Э E O Ё У Ю Ы И Sesli harfleri bu şekilde sıralayabiliriz. iki gruba ayırmanın üç önemli nedenini şöyle adet sessiz harfin bu iki gruba ait seslilerden önce geldiğinde sert veya yumuşak okunması (21 adet sessiz harften 3 adedi sürekli sert, diğer üç adedi de sürekli yumuşak okunur) gerekmektedir. 2. Yumuşak sesliler grubunun ilk 4 harfi (я, e, ё, ю); sözcük başında, diğer seslilerden herhangi birinden hemen sonra geldiğinde ve işaretlerden (ь, ъ) sonra bulunduklarında çift sesli yani önlerine ilave bir Й (у) sesiyle (я-»йа, е->йэ, ё->йо, ю->йу) okunurlar. 3. Gırtlak (г, к, х), fışıltıcı (ж, ч, ш, щ) harfler olarak bilinen bu 7 harften sonra bu 'ki gruptan bazı harfler birbirinin yerine kullanılır. Bu 7 harften sonra ы->и, я->а, ю->у, ё ^ о sesleri kullanılır. а) г, к, х, ж, ч, ш, щ harflerinden sonra ы harfi kullanılmaz. Onun yerine и harfi kullanılır.

8 16 b) г, к, х, ж, ч, ш, щ ve ц harflerinden sonra я ve ю harfleri kullanılmaz. Onun yerine a ve у harferi kullanılır. SESLİ HARFLERİN DEĞİŞİK HECELERDE OKUNMA ÖZELLİKLERİ c) г, к, x ve ц kullanılır. harflerinden sonra ё harfi kullanılmaz. Onun yerine o harfi Genel olarak, Rusçadaki seslilerin okunuşu bulunduğu hecenin özelliğine göre değişmektedir. A a [a] RUSÇADA VURGU VE SESLİ HARFLERİN VURGUDAN ETKİLENMESİ Sesli harflerin sözcük içinde kazandığı ses değişim ve özelliklerini kavramada vurgu önemli bir role sahiptir. Her dilin kendine has bir vurgu yapısı bulunmaktadır. Türkçede her zaman sözcüklerin son hecesi vurguludur. Rus dilinde vurgu sözcükten sözcüğe değişmektedir. Bazı sözcüklerde ilk hecede, bazılarında son hecede ve diğerlerinde de farklı hecelerde bulunmaktadır. Tek heceli sözcüklerde ise vurgu bulunmamaktadır. Kitabımızda vurgu, «'» şeklinde bir yatay çizginin vurgulu hecenin sesli harfinin üzerine konması şeklinde karşınıza çıkacaktır. Vurguyu ya sözcüğün ya da transkriptinin üzerinde göreceksiniz. Örneğin: или [ili], учу [uçü]. Genel kural olarak vurgu; üzerine düştüğü sesli harfi, sözcüğün diğer hecelerindeki sesli harflere göre bir kat daha yüksek ve uzun okutur. Örneğin: кино [kinoo] или [iiii] сыны [sınıı] учу [uçuu] Bu sözcüklerin transkriptinde, üzerine vurgu düşen sesli harfler ikişer kez yazılarak okunuşlarının diğer hecelerdeki sesli harflere göre bir misli daha uzun ve yüksek olması gerektiği vurgulanmaktadır. Tek heceli sözcüklerde bulunan sesli harfler normal ve kendi sesleriyle okunurlar. 1. Tek heceli sözcüklerde normal ve kendi sesiyle okunur. 2. там [tam] так [tak] как [kak] танк [tank] Üzerine vurgu düşen çok heceli sözcüklerde diğer seslilere göre bir kat daha yüksek ve uzun okunur. маму [mamû] папу [papû] август [âvgust] туда [tudâ] 3. Vurgulu hecenin bir öncesindeki hecede bulunan «a» seslisi, kendi sesiyle normal yükseklikte okunur. Örneğin: балкон [balkon] автобус [aftöbus] баран [baran] расти [rastî] 4. Yukarıdaki örneklerin dışında, yani sözcüklerin diğer hecelerinde bulunan «a» seslileri «a» ile «u» arasında bir sesle okunur ve transkriptte kalın ı (ı) ile gösterilir. Örneğin: карандаш [kırandâş] книга [knigı] газета [gazetı] комната [kömnıtı] балалайка [bılalâykı] Örneğin: там [tam] кот [kot] сын [sın] ум [um] эй [ey] яд [yad] ёж [yoş] ель [ег] юг [yug]" ли [li] O o [o] 1- Tek heceli sözcüklerde norma! ve kendi sesiyle okunur. Örneğin: он [on] дом [dom] нос [nos] рот [rot] пол [pol] 2. Çok heceli sözcüklerde, üzerine vurgu düşen «o» seslisi kendi sesiyle ancak diğer hecelerdeki seslilere göre bir kat daha yüksek ve uzun okunur.

9 Örneğin: полка [pölkı] оно [anö] окно [aknö] 3. Vurgulu hecenin bir öncesindeki hecede bulunan «o» seslisi tam bir «a» sesiyle okunur. Örneğin: они [ani] молоко [mılakö] окно [aknö] Ayrıca çok heceli sözcüklerde ilk hecede yer alan «o» seslisi de tam sesiyle okunur. Örneğin: огурец [agurets] облака [ablakâ] bir «a» 4. Yukarıdaki durumların dışında "o" seslisi «a» ile «ı» seslileri arasında bir sesle okunur ve kaim ı (i) ile gösterilir. Ее [e] Örneğin: рано [ram] мало [mâlı] слово [slövı] лето [letı] много [mnögı] 1. Tek heceli sözcüklerde kendi sesiyle ve normal ses tonuyla okunur. 4. Vurgulu heceden önceki hecelerde bulunan «e» seslisi tam bir «i» sesiyle okunur. Örneğin: река [rikâ] сестра [sistrâ] стена [stinâ] сейчас [siçâs] Aynı şekilde vurgulu heceden sonraki hecelerde bulunan olarak «i» sesiyle okunur. Örneğin: пишет [pişit] учитель [uçitil 1 ] дерево [derivı] «e» seslisi de genel Öte yandan vurgusuz hecelerdeki yumuşak sessizlerden sonra gelen а, я, e seslileri de tam bir "i" sesiyle okunurlar. Örneğin: часы [çişi] дерево [derivı] тяжело [tijılö] Rusça sözcüklerde bu seslinin okunuşunda büyük bir değişiklik görülmemektedir. 1. Tek heceli sözcüklerde ve vurgusuz hecelerde normal ve kendi sesiyle okunur. Örneğin: лес [les] лев [lev] день [den'] Örneğin: ум [um] нуль [пиг] дуть [d uf] туда [tudâ] бумага [bumâgı] 2. Üzerine vurgu düşen hecelerde bulunan «e» seslisi kendi sesiyle ancak sözcükteki diğer hecelerdeki seslilere göre bir kat daha yüksek ve uzun okunur. Örneğin: левый [levıy] слева [slevı] лето [letı] 3. Vurgusuz hecelerde sert sessizlerden sonra gelmesi halinde «ı» sesiyle okunur. Örneğin: жена [jınâ] скажет [skâjıt] 2. Üzerine vurgu düşen hecelerdeki «y» seslisi kendi sesiyle ancak diğer hecelerdeki seslilere göre bir kat daha uzun ve yüksek okunur. Ээ [e] Örneğin: умный [ûmnıy] утро [ûtrı] душа [duşa] Çoğunlukla yabancı dillerden alınmış sözcüklerin başında görülen bu harf de "y" sesinin benzeri şekilde okunur. 1. Tek heceli ve vurgusuz hecelerde normal kendi sesiyle okunur.

10 21 Örneğin: эй [ey] эшелон [eşilön] эскорт [eskört] этаж [etâj] м ы - ми пы - пи бы - би вы - ви сыты - сито дым - Дима возы - вози мыть - Мила быть - бить выть - вить 2. Üzerine vurgu düşen sözcüklerde kendi sesiyle ancak diğer hecelerdeki seslilere göre bir kat daha uzun ve yüksek okunur. ÇİFT SESLİ OKUNAN SESLİ HARFLER Örneğin: И [i] ve Ы [ı] это [eti] этаж [etâj] поэт [paet] поэтому [paetımu] Daha önce belirtildiği gibi; я, e, ё, ю harfleri hem я->а, е->э, ё->о, ю->у tek seslileri hem de я->йа, е->йэ, ё-»йо, ю->йу şeklinde önlerine bir "у" sesi almış ikili seslerle okunurlar. Bu dört harf ile "й" harfi kendilerinden önce gelen 15 adet sessizi yumuşak okuturlar. Bu dört harfin çıkarılışında dilin orta kısmı yükseltilir. Bu dört harf aşağıdaki durumlarda çift sesli olarak okunurlar: Tek heceli sözcükler ile çok heceli sözcüklerin vurgusuz hecelerinde değişikliğe uğramadan kendi sesleriyle okunan bu iki sesli harf; bazı sözcüklerde değişik sesle de okunabilmektedir. Örneğin: или [ili] сын [sın] инжир [injır] с ы р [sır] ли [li] был [bil] из [iz] т ы л [tıl] Vurgulu hecelerde kendi sesleriyle ancak diğer hecelerdeki sesli harflere göre bir kat daha fazla yüksek ve uzun okunur. Örneğin: или [ili] импорт [impırt] ими [imi] иней [iniy] «i» sesini çıkarmak için; dilin ucu alt dişlere dokunurken orta kısmı yükseltilerek öne doğru yığılmaktadır. «ı» sesini çıkarılışında ise, dilin uç kısmı üst damağa doğru dokundurulurken dilin arka orta kısmı da toplanarak yukarı doğru kaldırılır. Aşağıdaki harf gruplarını sırayla arka arkaya okuyunuz. и-у-ы-и и - ы - у - ы и-у-ы и -ы - у и - и - и - ы - ы - ы ты - д ы - ны - сы - зы - мы - пы - бы - вы т ы - ти д ы - д и н ы - ни с ы - СИ з ы - зи 1. Sözcüklerin başında bulunduklarında. Örneğin: моя [maya] моё [mayo] мою [mayu] какое [kaköyı] паять [payâf] союз [sayus] поездка [payestkı] даём [dayöm] 2. Yumuşak işaret (ь) ve sert işaret (b)'den sonra geldiğinde bu 4 harf çift sesli okunurlar. örneğin: съезд [syest] подъём [padyöm] вьюга [vyugı] сыновья [sınavyâ] Bu dört harften «e»'nün içinde bulunduğu sözcüklerde bu harfin bulunduğu hece vurguludur. Ayrıca "я" harfi de bazı sözcüklerde; kısa "i" veya "a" sesiyle okunur. Örneğin: месяц [mesits] деревня [direvn'ı] январь [yinvâr'] пятнадцать [pitnâtsıf]

11 ?? 9Я USÇA SESLİ HARFLERİNİM OKUNUŞ TABLOSU 1. SERT SESLİLERİN OKUNUŞLARI: Derslerde «UYGULAMA» başlığı altında verilen sorular, öğrendiğiniz konuyu kiştirmek j ç j n n e m e n uygulamasını yapmanız amacıyla verilmektedir. Dersler arasında bulunan bu uygulamaları mutlaka yapınız ve cevaplarınızın doğru olup olmadığını sayfa altında verilen «UYGULAMA CEVAPLARI» ile karşılaştırarak Kontrol ediniz. a. o Ы Э У Aşağıdaki sözcükleri okuyunuz. 1. Vurgulu Hecede: 2. Vurgulu Hece Öncesi: 3. Diğer Vurgusuz Hecelerde: [a] [a] ['] [o] [a] ] [ı] [ı] [ı] [e] [e] [e] [u] [u] [u] облако яблоко река баран коза жена ручка 2. YUMUŞAK SESLİLERİN OKUNUŞLARI: 1. uygulamadaki sözcüklerin okunuşunu yazınız. 1. Vurgulu Hecede: 2. Vurgulu Hece Öncesi: 3. Diğer Vurgusuz Hecelerde: Я ['a] [i] [i] ё [ö] «* - и [i] [i] [i] e ['e] [i] [i] Ю [ü] [ü] [ü] 1. облако 2. яблоко 3. река 4. баран 5. коза 8. жена 7. ручка 3. SÖZCÜK BAŞINDA BULUNDUĞUNDA OKUNUŞLARI: a o ы Э У я ё и e ю 1. Vurgulu Hecede: [a] [a] ~ [e] [u] [ya] [yo] <] [ye] [yu] 2. Vurgusuz Hecede: [a] [a] ~ [e] [u] [yi] ~ [i] [yi] [yu] Uygulama cevapları: [öblıkı] 2. [yâblıkı] 3. [rikâ] 4. [baran] 5. [kaza] 6. [jınâ] 7. [rûçkt]

12 HIZLI RUSÇA Birinci Basamak YUMUŞAK SESSİZLER- Sürekli yumuşak olarak okunan; ч, щ, й'шп dışındaki diğer 15 harfin yumuşak okunabilmesi için bunlardan hemen sofira e, ё, ю, я harflerinden birinin ya da «ь» (уитиээак işaret)'in gelmesi şarttır. Sözcüklerin transkriptinde, sessiz harfin yumuşaklığı sağ üst köşesine konulan «'» işareti ile sembolize edilir. Örneğin:. мать [mat'] пять [p'af] мебель [тёыг] десять [desit'] «и» seslisinden önce gelen sessiz harfler de yumuşak okunduğu halde «'» transkriptte kullanılmaz. Bunun bir istisnası, her zaman sert sessiz kullanılan «'» işaretinin önündeki harflerdir (ж, ш, ц). işareti olarak Rusçada 21 adet sessiz harf bulunmaktadır. Bunlardan 15 adedi sözcük içinde hem yumuşak hem de sert sesle okunabilmektedir. Geriye kalan 6 sessiz harfin de 3 adedi sürekli yumuşak diğer 3 adedi sürekli sert okunmaktadır. Örneğin: ИЛИ [ili] синий [siniy] ничего [niçivo] нищий [nisşiy] цирк [tsırk] шире [şiri] живот [jıvöt] Bu dersimizde sessiz harflerin hangi durumlarda sert ve hangi durumlarda yumuşak okunduğunu öğreneceksiniz. SERT SESSİZ HARFLER SESSİZ HARFLER SERT OKUNABİLEN SESSİZLER м б п в ф д т з с н л р. Г К X YUMUŞAK OKUNABİLEN SESSİZLER м' б' п' в' ф' д' т' З' с' н' л' р' г' к' х' SÜREKLİ SERT OKUNANLAR ж ш ц SÜREKLİ YUMUŞAK OKUNANLAR ч щ й Yukarıdaki tabloda görüldüğü gibi, 3 harf sürekli olarak diğer 15 harf de; kendilerinden sonra; а, у, о, ы harfleri ya da ъ (sert işaret)'in gelmesi durumunda sert okunmaktadır. Örneğin: март [mart] тот [tot] рука [rukâ] в ы [vı] подъём [padyöm] шапки [şâpki] Sert sessiz harfler hemen hemen Türkçe karşılıklarıyla eşdeğerde telaffuz edilirler. Yumuşak sessizlerin çıkarılışında ise dilin arka kısmı damağa doğru kaldırılarak bu sesler çıkarılır. Rusçada sessizlerin sert ve yumuşak okunma şartlarına uyulması çok önemlidir. birbiriyle benzer birçok sözcük bu işaret ile birbirinden ayrılabilmektedir. ö rr»eğin: мат [mat] mat мать [mat'] anne мять [m'af] yoğurmak görüldüğü gibi bu üç sözcüğün yazılışları farklı olduğu halde okunuşları aynı harfler ile yazılmaktadır. Aralarındaki fark, sessizlerin yumuşak okunduğunu Gösteren «'» işaretidir.

13 SESSİZ HARFLERLE İLGİLİ ALIŞTIRMALAR 1. Kendinden sonra gelen sesli harflere bağlı olarak sert ya da yumuşak okunan sessiz harflerle ilgili aşağıdaki hece çiftlerini dikkatle okuyunuz. ма - мя ба -бя ва - вя да-дя та -тя са - ся на - ня ла -ля ра - ря бэ -бе бэ -бе вэ - ве дэ-де тэ -те сэ -се нэ -не лэ -ле рэ -ре мо -мё бо -бё во - вё до-дё то -те со -сё но -не ло -лё ро - рё му-мю бу -бю ву - вю ду-дю ту -тю су-сю ну - ню лу -лю ру-рю мы - ми бы - би вы - ви ды-д и ты - ти сы - СИ ны - ни лы -ли ры - ри 2. Aşağıdaki sözcük çiftlerinde, aynı sessiz harfin, birinde yumuşak diğerinde sert okunacağını dikkate alarak okuyunuz. брат [brat] брать [brat'] рысь [rıs'j рис [ris] мат [mat] мать [mat'] лук [luk] люк [lük] д ы м [dım] Дима [dimi] выдра [vidrı] вид [vit] папа [pâpı] пять [p'af] сумка [sûmkı] семь [sem'] İsimler ve sıfatların hallere göre çekimi sıfat ve zarfların üstünlük derecelerinin ile vapımı f i ' erin zamanlara göre çekiminde bu kuralın sıkça uygulandığını göreceğiz. Bu nedenle 7 harf kuralını sürekli hatırda tutmak gerekmektedir. GIRTLAK SESSİZLERİ: г, к, x: Bu harfler, Türkçedeki karşılığı olan seslerden farklı olarak gırtlaktan çıkarılır. Her üç harfin verdiği seslerin benzeri Arapçada bulunmaktadır. x' [ha] sesini Türkçede "ham" ve "mıh" sözcüklerinde duymak mümkündür. Aşağıdaki hece ve sözcükleri dikkatle okuyarak г, x ve к harflerinin sesini gırtlaktan çıkarınız. ка - ха и - ки ухо хлеб ко - хо ку - xy и - ги и - хи хор холод вход химик стихи год книга [knigı] хлеб [Мер] хорошо [hıraşö] халат город Ж VE Ш FIŞILTILI HARFLERİNİN OKUNUŞU хуже Aşağıdaki hece ve sözcükleri dikkatle okuyarak bu seslerin çıkarılışını kavrayınız. RUSÇADA YEDİ HARF KURALI GIRTLAK HARFLERİ: г, к, x У - жу - жу у - жо - жо жар жаль жук У - шу - шу у- шо - шо шапка шарф наш - наша шум шутка хорошо жа жа - жо - жу журнал кружок ша - шо - шу ваш - ваша школа кошка дружба одежда FIŞILTILI HARFLER: ж, ш, щ, ч Bu 7 adet sessiz harften sonra я, ю ve ы seslileri gelmez. Bunlara karşılık olarak а, у, и seslileri gelir. Örneğin: книга - книги нож - ножи вещь - вещи учить - учу дух - духи ученик - ученики B u iki harfin birlikte bulunduğu bazı sesliler, alternatifleri olan diğer sesliler ile okunurlar. же->[жэ] жи->[жы] ve m'den sonra е->[э] ve ve uj'den sonra и->[ы] sesiyle okunur. уже [ужэ] шесть [шэст'] ше->[шэ] ши->[шы] [uje] [şesf] I

14 жить [жыт'] ножи [нажы] жена [жына] шить [шыт'] машина [машын ] [jıf] [najî] [jınâ] [şif] [maşını] Сч->Щ şeklinde okunur. счастье [ş'âst'yı] считать [ş'itâf] Ц [ts] HARFİNİN OKUNUŞU RUSÇADA TONLU VE BOĞUK SESSİZLER Rusçadaki bu harf, Türkçedeki T ve "s" seslerinin ikisini birden karşılamaktadır. це->[цэ] ve ци-»[цы] olarak okunur. центр [tsentr] цирк [t s ırk] цвет [tsvet] отец [atets] месяц [mesits] Sessiz harfler; sert ve.yumuşak şeklinde iki ses grubunda okundukları gibi, ikinci bir önemli kural olarak tonlu ve boğuk ses ile okunan harfler olarak ayrılırlar. Bu kuralı basit olarak; bazı sözcüklerde yazılan sessiz harflerin, okunurken başka bir sessiz okunması olarak söyleyebiliriz. Rusçada bazı harfler okunurken doğrudan başka bir sessiz harfin sesiyle okunurlar. TONLU SESSİZ BOĞUK SESSİZ Ayrıca aşağıdaki harf grupları da ц olarak okunurlar. тс-*ц : советский [savetski] дц->ц: тридцать [tritsıf] 6 в г Д ж 3 -> -> -» -> -> > п Ф к T ш с Ч ч [ç] HARFİNİN OKUNUŞU Sürekli yumuşak okunan bir harftir. чей [çey] часто [çâstı] врач [vraç] Щ щ [ş'] HARFİNİN OKUNUŞU ночь [noç] дочь [doç] Diğer sessizlerin benzer şekilde eşlenmesi söz konusu değildir. Ancak onların da bazıları sürekli tonlu, diğer bazıları da boğuk seslidir. Her zaman tonlu sessizler: ж, л, м, н, р, й Her zaman boğuk sessizler: ш, ч, ц, х Boğuk ve tonlu sessizlerin çıkarılışında dil ile dudakların pozisyonu aynıdır. Tek f ark, tonlu sessizlerin telaffuzunda ses iştirak etmektedir. Baş parmak ile işaret Parmağınızın arasını boğazınıza, yaslayarak [б, в, г] seslerini çıkaracak olursanız, bir titreşim hissedeceksiniz. Bu sefer de [п, ф, к] seslerini çıkaracak olursanız, titreşim olmadığını göreceksiniz. Bu harf de sürekli yumuşak okunur. щи [ş'i] вещь [veş'] борщ [borş'l товарищ [tavâriş'] Tonlu ve boğuk okunan sessiz harfleri şu şekilde belirleyebiliriz. 1- Bir sözcüğün sonunda ya da boğuk bir sessizden önceki tonlu sessiz onun karşısına denk gelen boğuk sessizin sesiyle okunur.

15 сад [sat] зуб [zup] глаз [glas] нож [noş] луг [luk] ложка [löşkı] Ancak bu sözcükler herhangi bir takı aldığında tonlu sessizler kendi sesiyle okunur. (yumuşak işaret) : Kendinden önceki sessiz harfleri yumuşak, kendinden sonra b elen я, e, e, ю seslerini [ya], [ye], [yo], [yu] şeklinde çift sesli okutur. örneğin: вьюга [vyûgı] Yumuşak harfle biten bazı sözcüklerin cinsiyetini belirlemektedir. сады [sadi] зубы [zûbı] ножи [nojî] луга [lugâ] глаза [glazâ] 2. Tonlu bir sessizden önceki boğuk sessiz harf kendisine karşılık gelen tonlu sessizin sesiyle telaffuz edilir. örneğin: ночь [noç] вещь [veş'j вокзал [vagzâl] сдача [zdâçı] отдать [addâf] футбол [fudböl] 3. Rusçada önüne geldikleri isimlerle bitişikmiş gibi okunan edatların tonlu sessiz harfleri, önüne geldikleri ismin boğuk sessizine uygun olarak karşısına denk gelen boğuk sessiz olarak okunur. в сад [f sat] в клуб [f klüp] из клуба [is klûba] Şayet edatın son sessiz harfi boğuk bir sessiz ise sözcüğün başındaki tonlu sessize uygun olarak o da tonlu karşılığının sesiyle okunur. с доклада [z daklâdı] от брата [ad brâtı] с братом [z brâtım] YUMUŞAK [ь] VE SERT [ъ] İŞARETLER Bu iki işaret, ya sözcüklerin yalın şekillerinde ya da sözcüklerin çekimleri sırasında onların bünyesine dahil olmaktadırlar. ъ (sert işaret) : Kendinden önceki sessiz harfleri sert, kendinden sonraki я, e, ё, ю sesli harflerini çift sesli [ya], [ye], [yo], [yu] okutur. Örneğin: съезд [syest] * подъём [padyöm] Aynı zamanda kısa bir durak yaptırır.

16 ххтут T RUSÇA Birinci Basamak дом [dom]»m, ШШШ ev карандаш [kırandâş] kurşunkalem Her dersin başında "ÖĞRENİLECEK YENİ SÖZCÜKLER" başlığı altında verilecek sözcükler, o derste ilk defa geçecek yeni sözcüklerdir. Bunları, köşeli parantez içinde verilen okunuşları ve karşılarında yazılı Türkçe anlamlarıyla birlikte öğreniniz. Sözcüklerin hemen altında, içinde ilgili sözcüğün geçtiği bir cümle verilmiş ve karşılarına Türkçe çevirileri yazılmıştır. это [eti] Это стол. [eti stol] bu (dur), şu (dur) Bu masadır. Derslerin hemen başında verilen yeni sözcükler ile örnek cümleleri çokça okuyarak doğru okunuşlarını iyi kavramak önemlidir. урок [urök] ders школа [şkölı] Это школа. [eti şkölı] okul Bu okuldur. книга [knigı] kitap комната [kömnıtı] Это комната. [eti kömnıtı] oda Bu odadır. ~-;-!!. ""-. '." СТОЛ [stol] İr* masa окно [aknö] Это окно. [eti aknö] pencere Bu penceredir.

17 четыре [çitiri] m dört студент [student] Я студент. [ya student] öğrenci Ben öğrenciyim. пять [p'afl beş я [ya] Я учитель. [ya uçitil'] ben Ben öğretmenim. Dersimizde öğrendiğiniz sözcükleri, yazılış ve okunuşlarına dikkat ederek bir kez daha okuyun. Sözcük Okunuşu Anlamı не [ne] Это не стол. [eti ni stol] 377:gfi--srr,\ И [i] Это стол и стул. [eti stol i stul] врач [vraç] Это врач. [eti vraç] :,.:'.KZ*Z~"ZI" UxSM "У değil Bu masa değildir. ve Bunlar masa ve sandalyedir. doktor Bu bir doktordur. урок книга стол стул дом карандаш это школа комната окно один студент врач я не и два три четыре пять [urök] [knigı] [stol] [stul] [dom] [kırandâş] [eti] [şköh] [kömnıtı] [aknö] [adin] [student] [vraç] [ya] [ne] ['] [dva] [tri] [Çitiri] [p'af] ders kitap masa sandalye ev kurşunkalem bu (dur) okul oda pencere bir (yüksek okul) öğrencisi doktor ben değil ve iki üç dört beş два [ava] 2 iki OKUNUŞ KURALLARINI HATIRLATMA три [tri] üç T ek heceli sözcüklerin vurgusuz olduğu дом [dom] ev я [ya] ben

18 2. Vurgulu hecelerdeki seslilerin daha uzun ve yüksek okunduğunu Это дом. Bu evdir, [eti dom] урок [urook] ders Это стул. Bu sandalyedir, 3. Vurgulu heceden önceki "o"'ların "a" okunduğunu [eti stul] окно [aknö] один [adin] Это комната. [eti kömnıtı] Bu (bir) odadır. 4. Vurgulu heceden sonraki hecelerde bulunan "o" ve "a"'nın [ı] sesi ile okunduğunu книга [knîgı] kitap это [eti] bu(dur) 5. И ve не gibi gramatik sözcüklerin tek heceli ve vurgusuz olduklarını ve ayrıca kendilerinden sonra gelen sözcüğe bağlanarak okunduklarını hatırlayınız. Это не стол, [eti ni stol] Bu masa değildir. Yukarıda gördüğünüz basit Rusça cümlelerde dikkatinizi çekeceğimiz önemli hususlar şunlardır: 1. Rusça cümlede öğelerin sıralanışı Türkçeden farklıdır. Düzenli cümlede üç temel öğeden özne her iki dilde başa gelmekte, diğer iki öğe yer değiştirmektedir. Türkçede: Özne + Tümleç + Yüklem Ö + T + Y Rusçada: Özne + Yüklem + Tümleç Ö + Y + T RUSÇA CÜMLE KURULUŞU Rusçada cümle kuruluşunu, en basit bir cümle tipini ele alarak öğrenmeye başlayalım. Önce böyle bir cümlede kullanacağımız sözcükleri Türkçe anlamlarıyla sıralayalım. Это книга. [eti knigı] Bu kitaptır, Bu cümlenin öznesi ile yüklemi aynı bir sözcük, "Bu" işaret zamiri tarafından karşılanmaktadır. это книга Это книга. Это урок. Это стол я студент Я студент bu, bu(dur) kitap Bu kitaptır. Bu derstir. Bu masadır. ben öğrenci Ben öğrenciyim. это книга Это книга. bu + dur kitap Bu kitaptır. Rusçada basit geniş zamanlı cümlelerde, Türkçedeki «Imek» fiilini karşılayan herangı bir yardımcı fiil bulunmadığından -DIR anlamı «Bu» işaret zamirinin Rusça Kar Ş'lıgında gizli olarak vardır. J u c k 0Ç. e,! İmek>> fiilinin a n ı s l a r a bağlı olarak isimlerin sonuna eklenen çekim ekleri v Şekildedir: Bu sözcüklerin cümle içindeki yerlerini aşağıdaki örneklerde tetkik ediniz. Rusça cümlede koyu harfle yazılmış sözcüğün Türkçe karşılığı, Türkçe cümlede de koyu harfle yazılmıştır. Это книга. [eti knigı] Bu kitaptır, B en Se O Biz Siz Onlar n -jm. -sin. -d.r. -iz. -siniz. -lardır.

19 38 Bu dersimizdeki cümlelerde daha çok 3. Tekil Şahıs Zamiri olan «o»'nun «Imek» fiilinin çekimindeki karşılığı olan -dır"ı kullanacağız. Sonuna eklediğimiz ismin ses yapısına bağlı olarak «-dıradir, -tır/-tir, -dur/-dür, -turmür» şeklinde karşınıza çıkacaktır. Это книга. [eti knlgı] Bu kitaptır, Я учитель. [ya uçltil'] Я врач. [ya vraç] Ben öğretmenim. Ben doktorum. Это стол. [eti stol] Это школа. [eti şkölı] Это урок. [eti urök] Bu masadır, Bu okuldur, Bu derstir, Rusça basit cümlelerde dikkatinizi çeken diğer bir husus da, işaret edilen nesnenin Özellikle bilinen ve bir tane olduğunu belirleyen herhangi bir belirtme edatı (Artikel) yoktur. «Это книга, [eti knigı] Bu kitaptır.» cümlesindeki «kitap»'ın bilinen mi yoksa herhangi bir kitap olduğunu sözlü ya da yazılı anlatımdaki ifade şeklinden anlayacaksınız. Basit Rusça cümleleri Türkçeye çevirirken gerekli görülen durumlarda «bir» sözcüğünü doğrudan ekleyebilirsiniz. İleride bu anlamı karşılamak için isimlerin cinslerine göre, «bir»: один [adin] miktar sayısının kullanıldığını göreceksiniz. один стол один стул bir masa bir sandalye ЭТО Bu işaret zamiri, Türkçedeki "Bu" ve "Şu" sözcüklerinin ikisine karşılık da kullanılır. Это стол. [eti stol] Это окно. [eti aknö] Это комната. [eti kömnıtı] Это дом. [eti dom] Это учитель. [eti uçftill Это врач. [eti vraç] Bu masadır. Şu penceredir. Bu odadır. Şu evdir. Bu öğretmendir. Şu doktordur. «BEN -İM» CÜMLE KALIBI Это студент. [eti student] Bu öğrencidir. Rus alfabesinin son harfi olan "я" aynı zamanda "ben" anlamındaki 1.Tekil Şahıs Zamiri'dir. Bunu bir meslek ya da sıfat adıyla birleştirdiğinizde ikinci basit cümle kalıbını elde etmiş olursunuz. Я [ya] студент [student] Я студент. [ya student] Ben öğrenci -im. Ben öğrenciyim, u cümlelerdeki boşlukları, parantez içinde verilen sözcüklerin Rusçası ile tamamlayınız. 1 книга. (Bu) 2 окно. (Şu) 3 карандаш. (Bu) 4 дом. (Şu) 5 стол. (Bu) 6 школа. (Şu)

20 41 CÜMLE KALIPLARI 7 студент. (Bu) 8 врач. (Şu) 9 учитель. (Bu) Derslerimizde öğrendiğiniz cümle kalıplarını şematik olarak tekrarlamanız için bunları aşağıda göreceğiniz gibi çerçeve içinde veriyoruz. Bu kalıpları incelemek suretiyle, bu cümlelerde hangi cins sözcüğün nerede görev aldığını bi kere daha görmüş olacaksınız. HIZLI RUSÇA Birinci Basamak İşaret Zamiri Nesnelerin İsmi Это Это Это Это Это Это Это Это книга. комната. карандаш, стол. школа. окно. студент, врач. кто [Мо] Кто это? [kto eti] kim Bu kimdir? -.-.,:';-.- : ı,.',a'-=3 Şahıs Zamiri Я Ты Я Ты Şahıs veya Meslek Adları студент. студент. врач. врач. студентка [studentkı],ljw:,u*-,mss (bayan) yüksek okul öğrencisi Это студентка. [eti studentkı] Bu bayan öğrencidir. инженер Bnjıner] Эт о инженер. mühendis Bu mühendistir. Uygulama cevapları: 1. Это 2 Это 3. Это 4. Это 5. Это 6. Это 7. Это 8. Это 9. Это

21 русский [rûskiy] Он русский. Rus (erkeği) О (bay) Rus'tur. тетрадь [titrâf] Это тетрадь. defter Bu defterdir. русская [rüskıyı] Она русская Rus (kadını) O (bayan) Rus'tur. слово [slövı] Это слово. слово sözcük Bu sözcüktür. он [on] O (eril cins) да [da] Да, я учитель. evet Evet, ben öğretmenim. она [anâ] идя ид оно [anö] O (dişi cins) O (orta cins) нет [net] Нет, я не врач. hayır Hayır, ben doktor değilim. герой [giröy] Он герой. kahraman O kahramandır. музей [muzey] Это музей. 'л Щ müze Bu müzedir. ц - " ' " ' i,1 та-, : что [ştol Что это? шесть [Şest'J altı словарь [slavâr'j Это словарь. sözlük Bu sözlüktür. здание [zdâniyı] Эт <> здание. >ı-<4=vı*: ям;и I? bina Bu binadır.

22 КТО VE ЧТО SORU SÖZCÜKLERİ Rusçada öğreneceğiniz ilk soru sözcükleri bunlardır. кто Кто это? Это учитель. что Что это? Это словарь. kim Bu kimdir? Bu öğretmendir. ne Bu nedir? Bu sözlüktür. Кто soru sözcüğü canlı varlık isimlerini sormada, Что ise cansız isimlerini sorma da kullanılır. Что это? [şto eti] Bu nedir?" Кто это? Это русский. Кто это? Это я. Что это? Это слово. Что это? Это тетрадь. Это словарь. [eti slavâr'] Bu sözlüktür. Bu kimdir? Bu Rus'tur. Bu kimdir? Bu benim. Bu nedir? Bu sözcüktür. Bu nedir? Bu defterdir. Кто это? Bu kimdir? Это Иван. Это русский. Это врач. Что это? Bu nedir? Это книга. Это словарь. Это тетрадь. Что это? Это карандаш. RUSÇA İSİMLERİN CİNSİYETİ Bu nedir? Bu kurşunkalemdir. Кто это? [kto eti] Bu kimdir? Кто это? [kto eti] Bu kimdir? Кто это? [kto eti] Bu kimdir? Что это? [şto eti] Bu nedir? Что это? [şto eti] Bu nedir? Что это? [şto eti] Bu nedir? Это студент. [eti student] Bu öğrencidir. Это учитель. [eti uçitil'] Bu öğretmendir. Это инженер. [eti injıner] Bu mühendistir. Это дом. [eti dom] Bu evdir. Это школа. [eti şkölı] Bu okuldur. Это комната. [eti kömnıtı] Bu odadır. İsimlerin cinsiyeti bildirilirken «род» sözcüğünü sıkça duyacaksınız. Rusçada bu sözcüğün anlamı "cins" demektir. Daha çok isimlerin cinsiyeti için kullanılır. Canlı ve cansız varlıkların isimleri; erkek, dişi ve orta cins gruplarından birine aittir. I- simlerin cinsiyetleri genel olarak son takılarından anlaşılır. Şahısları ve hayvanları gösteren isimlerin cinsiyeti bu canlı varlıkların fiziki cinsiyetine bağlıdır. Erkek cins (M.p.) Dişi cins PK.p.) Orta cins (Cp.p.) Sonu sessiz harfle biten isimler стол Sonu -a ile biten isimler книга Sonu o ile biten isimler окно Sonu -й ile biten isimler герой Sonu -я ile biten isimler земля Sonu -e ile biten isimler здание Sonu -ь ile biten bir grup isim словарь Sonu -ь ile biten bir grup isim тетрадь Sonu -мя ile biten isimler имя u tabloda gördüğünüz gibi; üç cinsin her birine de sonu farklı biten üçer adet isim P 1 dahildir. Artık bu tabloya göre isimlerin son harfine bakarak rahatlıkla cinsiyetiı teşhis edebilirsiniz.

23 М.р. Ж.р. Ср.р. (Мужской род): Erkek cins (Женский род): Dişi cins (Средний род): Orta cins Son iki derste öğrendiğiniz isimleri bu üç cinse göre sıralayarak görelim. İsimlerin cinsiyetine göre 3. Tekil Şahıs Zamirleri de şunlardır: TEKİL ŞAHIS ZAMİRLERİ TABLOSU 3. M.p. OH Ж.р. она Ср.р. оно он она оно [on] [ana] [anö] Erkek cins Dişi cins Orta cins ERKEK CİNS İSİMLER (M.p. урок стол стул ДОМ карандаш студент врач инженер учитель словарь герои русский [urök] [stol] [stul] [dom] [kırandâş] [student] [vraç] [injıner] [uçi'til'j [slavâr'] [giröy] [rûskiy] (M.p.) (Ж.р.) (Ср.р.) ders masa sandalye ev kurşunkalem öğrenci doktor mühendis öğretmen sözlük kahraman Rus Он ve Она şahıs zamirleri hem canlı hem de cansızlar için kullanılır. Кто он? O kimdir? Он русский. 0 (bay) Rus. Он студент. 0 (bay) öğrencidir. Он врач. 0 (bay) doktordur. Кто она? O kimdir? Она русская. О (bayan) Rus. Она студентка. О (bayan) öğrencidir. Она врач. О (bayan) doktordur. Bazı meslek mensuplarının erkek ve dişisi için ayrı sözcükler olduğu halde, bazı mesleklerde her iki cins için tek sözcük vardır. Tablomuzun son cümleleri dikkatinizi çekmiştir. Он врач. Она врач. O (bay) doktordur. O (bayan) doktordur. Birçok meslek ve unvan isimlerinde erkek ve dişi cins sözcük farklıdır. DİŞİ CİNS İSİMLER (Ж.р.)-*ОНА книга комната студентка школа тетрадь земля русская [knigı] [kömnıtı] [studentkı] [şkölı] [titrâf] [ziml'â] [rüskıyı] ORTA CİNS İSİMLER >. -» Ш окно слово здание имя [aknö] [slövı] [zdâniyı] [im'ı] kitap oda (bayan) yüksek okul öğrencisi okul defter kara, toprak (bayan) Rus pencere sözcük bina ısım Он студент. Она студентка. O (bay) öğrencidir. O (bayan) öğrencidir. Bu cümlelerde boş bırakılan yerleri; cevap cümlelerinden hareketle tamamlayınız. 1 это? - Это стол. 2 это? - Это врач. 3. Кто? - Это студент. 4. Что...? - Это окно. 5 это? - Это словарь. 6 это? - Это тетрадь.

24 2. İsimlerin yerine 3. Tekil Şahıs Zamiri koyunuz. OLUMSUZ CÜMLE KALIBI 1. Это студент. 2. Это студентка. 3. Это земля. 4. Э т о здание. 5. Это урок. 6. Это окно. 7. Это дом. Это Это Это Это Это Это Это Это не не не не не не не не İsimler книга. тетрадь. окно. комната. дом. студент. врач. OLUMSUZLUK SÖZCÜĞÜ Это стол. Это школа. Это дом. gibi basit olumlu cümleleri olumsuz yapmak için isimlerin önüne "değil" anlamını veren "не" sözcüğünü getirmek yeterlidir. Это стол. Это не стол. [eti ni stol] Это школа. Это не школа. [eti ni şkölı] Bu masadır. Bu masa değildir. Bu okuldur. Bu okul değildir. Örnek cümlelerde gördüğünüz gibi, olumsuzluk sözcüğü, basit cümlenin diğer ö ğelerinin yer ve yazılışlarında herhangi bir değişiklik gerektirmiyor. Sadece cümlenin anlamını olumsuz yapıyor. 6. dersten başlamak üzere çift numaralı derslerin sonunda "Ödev" başlığı altında çeşitli alıştırmalar göreceksiniz. Bu ödevleri mutlaka yapınız. Bunu izleyen çift numaralı dersin son sayfasında önceki ödevlerin yapılmış şekilleri verilecektir. Vermiş olduğunuz ödev cevaplarının doğru olup olmadığını bu doğru cevaplarla karşılaştırıp yanlışlarınızı görünüz ve bu konuları tekrar çalışınız. Ödevleri, kontrol için kurumumuza göndermeyiniz. -A- Aşağıdaki her bir resim için örneğe uygun cümle kurunuz. OLUMLU CÜMLE OLUMSUZ CÜMLE Это дом. [eti dom] Bu evdir. Это земля. [eti ziml'â] Bu topraktır. Это учитель. [eti u çit i Г ] Bu öğretmendir. Это не дом. [eti ni dom] Bu ev değildir. Это не земля. [eti ni ziml'â] Bu toprak değildir. Это не учитель. [eti ni uçitil'] Bu öğretmen değildir. Uygulama cevapları: что 2. кто 3. это 4. это 5. что 6. что он 2. она 3. она 4. оно 5. он 6. оно 7. он

25 ЯП 4. -Dcümleleri кто ve что soru sözcükleri ile soru şekline koyunuz, örnek: Это инженер. Кто это? Это стол. 2. Это Иван. 3. Это школа. 4. Это студент. 5. Это дом. 6. Это учитель. Bu cümleleri soru cümlesi yapınız. Bu cümlelerin okunuşlarını yazınız. Örnek: Он инженер. Кто он? Örnek: Это окно, [eti aknö] 1. Это студент. 2. Это врач. 3. Это учитель. 4. Это студентка. 5. Это зданье. 6. Это имя. 7. Это дом. 8. Это школа. Bu sözcüklerin eksik harflerini tamamlayınız ve her sözcüğü üç kez yazınız Örnek:...тол 1. О...но 2. Кн...га З.До кола 5. Ст...дент 6. Учител Земл Кт... с - стол 1. Она студентка. 2. Он врач. 3. Она русская. 4. Он русский. 5. Он учитель. 6. Она врач. -В- -С- -E- -F- Bu cümleleri Türkçeye çevirini z. 1. Кто это? 2. Это я. 3. Кто он? 4. Он русский. 5. Что это? 6. Это стол и стул. 7. Это карандаш и тетрадь. 8. Это не школа. 9. Она студентка. 10. Он врач.

26 Bu cümleleri Rusçaya çeviriniz. 1. Bu kitaptır. 2. Bu kitap değildir. 3. O (bay) kimdir? 4. O doktordur. 5. Bu nedir? 6. Bu penceredir. 7. Şu nedir. 8. Şu evdir. 9. O (bayan) Rus'tur. 10. O (bay) Rus'tur. 11. Ben kimim? 12. Ben öğretmenim. 13. Bu sözlüktür. 14. Bu defter değildir. 15. Bu kimdir? -G- -H- Olumlu cümleleri olumsuz, olumsuzları da olumlu yapınız. мама [mâmı] Это мама. HIZLI RUSÇA Birinci Basamak anne Bu annedir. 1. Это не словарь. 2. Это тетрадь. 3. Это студент. 4. Это не окно. 5. Это не карандаш. 6. Это не стол. папа [pâpı] Это папа. брат [brat] Вот мой брат. il Ш7 ч\-?м baba Bu babadır. kardeş İşte benim kardeşim..'..; г -» - Р мой [тоу] Это МОЙ брат. benim Bu benim kardeşim. Друг [d гик] в т мой друг. 9*?& arkadaş İşte benim arkadaşım. fctössr

27 сестра [sistrâ] Вон моя сестра. kız kardeş İşte benim kız kardeşim. ты Ты врач. sen Sen doktorsun. 1-Г:.Г---У- :17 "--" ' n'rv, -ед-ttc.tm турок [tûrık] Я турок. Türk (erkeği) Ben Türküm. мы [mı] Мы дома. biz Biz evdeyiz. турчанка [turçânkı] Она турчанка. ММ Türk (kadını) O Türk kadınıdır. дома [doma] Кто дома? 1."'.İTtili/vseS evde Kim evdedii"? - m. 'ıtz'z мой (M.p.) [rnoy] моя (Ж.р.) [maya] моё (Ср.р.) [mayo] вот [vot] Вот книга. s.'.;tsrv -n';tr-vitefll-:.тт"- т'.т'вя"вы".-ьдгял.т benim (Erkek cins) benim (Dişi cins) benim (Orta cins) işte (burada, yakında) İşte kitap (yakında). вы [VI] Вы дома? с - г : > ı: - ; J~rK.~,..~.~-ZTZ-T7, :~~S.:.'- ::,".:.:;_",=v" [ani] Они тоже дома. -«ЙД, sız Siz evde misiniz? onlar Onlarda evdedirler. >,,';, У ПЙЯЩИТ1Г.?ЙТ.-.'.«ГУД, w.7ff;-ı PIHHTıH" 1 '".. -'УП'.Г'Т.- RUSÇA ŞAHIS ZAMİRLER! вон [von] Вон стол. семь [sem'] % /{! işte (orada, uzakta) İşte masa (uzakta). rr'.:'ü.-p. i "- itt---m--.-', " ГГуТТ-иПГДГга 7 yedi ;.-1-и'.-?ГЯ>3 EN, SEN, O... şahıs zamirlerinin karşılıkları aşağıdaki gibidir. я ты он она оно мы вы они [уа] [ti] [on] [ana] [anö] [mı] [vı] [ani] ben sen o (erkek cins) o (dişi cins) o (orta cins) biz siz onlar

28 Önceki dersinizde üçüncü tekil şahısları için: s S TONUYLA SORU YAPMA Кто он? [kto on] O (bay) kimdir? Он русский. [on rûskiy] O Rus'tur. U rada кто ve что soru sözcükleri ile soru cümlesi yapıldığı gibi, basit olumlu lenin okunuşu sırasında ses tonu ile de soru cümlesi sıkça kullanılmaktadır. Кто она? [kto ana] O (bayan) kimdir? şeklinde öğrenmiştiniz. mümkündür. Кто ты? [kto ti] Sen kimsin? Кто я? [kto ya] Ben kimim? "Sen kimsin?" sorusuna "Ben "Ben kimim?" sorusuna da "Sen Она русская. [ana rüskıyı] O.Rustur. Aynı şekilde diğer şahıslar için de benzer sorular yapmak Я турок. [ya tûrık] Ben Türküm. Ты учитель. [ti uçitil'] Sen öğretmensin. şeklinde bir cevap verildiğine, aynı şekilde şeklinde cevap verildiğine dikkat ediniz. Кто он? Он студент. Чт о это? Это книга. kimdir? O öğrencidir. nedir? Bu kitaptır. Rusça basit olumlu cümleyi ses tonu ile soru yaparken herhangi bir sözcük ilavesi olmadığı gibi, cümledeki sözcüklerin yerleri de değişmez. Ses tonu ile soru yaparken şu yol takip edilir. Cümlenin ilk sözcüğü orta seviyede okunurken, son sözcük, özellikle vurgulu hecesinde yüksek ses tonu ile okunur ve bundan sonra gelen vurgusuz heceler alçak ses tonu ile okunarak tamamlanır. Это книга? [eti knig'ı] Bu kitap mıdır? Bu Это школа? [eti şkölı] Bu okul mudur? Aşağıdaki cümleleri şahıs zamirleri ile soru yapınız. Örnek: Я студент. 1. Это Иван. 2. Это студент. 3. Я инженер. 4. Она врач. 5. Ты учитель. 6. Он врач. Кто ты? Uygulama cevapları: 1. Кто он? 2. Кто он? 3. Кто ты? 4. Кто она? 5. Кто я? 6. Кто он? Daha önce basit olumlu cümlelerin okunuşlarının benzer şekilde gösterilmesini vurgu yapısı-1 (VY-1); soru sözcüğü ile yapılan soru cümlelerini vurgu yapısı-2 (VY-2) ile görmüştünüz. Basit cümlelerin ses tonu ile soru yapılmasını da vurgu yapısı-3 (VY-3) olarak öğreneceksiniz. BASİT OLUMLU CÜMLE?. T0 A M - l D etl d o m l Bu evdi? окно - R e *, ı a a k M n, öj] du Penceredir. f комната. Это BuctT 1 SES TONU İLE SORU CÜMLESİ Это дом? [et. dom] Bu ev midir? Это окно? [eti aknö] R Bu П p Р e П n Г c.р ere midir? это комната? [eti kömnıtı] Bu oda mıdır?

29 Это стол. [eti stol] Bu masadır. Это инженер. [et! iinjıner] Bu mühendistir. Это студентка. [eti studentkı] Bu, bayan öğrencidir. Он врач. Она врач. Ты русский. Вы студент. Это здание. Это карандаш. Это словарь. Это тетрадь. Это книга. Она русская. Она турчанка. Он врач? Она врач? Ты русский? Вы студент? Это здание? Это карандаш? Это словарь? Это тетрадь? Это книга? Она русская? Она турчанка? Bu cümleleri ses tonlu ile soru yapınız. Örnek: Я врач. Я врач? 1. Он турок. 2. Вы учитель. 3. Ты мама. 4. Он папа. 5. Это друг. 6. Это сестра. Это стол? [eti stol] Bu masa mıdır? Это инженер? [eti injıner] Bu mühendis midir? Это студентка? [âtı studentkı] Bu, bayan öğrenci midir? TONU İLE YAPILAN CÜMLEYE CEVAP VERME * ^ümlplere hem olumlu hem olumsuz kısa ve tam cevaplar vermeyi öğrene- Bu tıp c * u ı ıile - ceksiniz. A OLUMLU KISA VE TAM CEVAP VERME 1 Вы учитель? -Да. -Да, учитель. - Да, я учитель. 2. Он студент? -Да. - Да, студент. - Да, он студент. 3. Вы русский? -Да. - Да, русский. - Да, я русский. 4. Это словарь? -Да. -Да, словарь. - Да, это словарь. 5. Это тетрадь? -Да. - Да, тетрадь. - Да, это тетрадь. u cümlelere kısa ve tam olumlu cevaplar veriniz. Siz öğretmen misiniz? - Evet. - Evet, öğretmenim. - Evet, ben öğretmenim. O öğrenci midir?. - Evet. - Evet, öğrenci. - Evet, o öğrencidir. Siz Rus musunuz? - Evet. - Evet, Rus. - Evet, ben Rüsum. Bu sözlük müdür? - Evet. - Evet, sözlük. - Evet, bu sözlüktür. Bu defter midir? - Evet. - Evet, defter. - Evet, bu defterdir. Örne k: Это брат?-да. - Да, брат. - Да, это брат. Ugulama cevapları. 1. Он турок? 2. Вы учитель? 3. Ты мама? сестра? 4. Он папа? 5. Это друг? 6. Это 1. Вы турок? 2. Он инженер? 3. Это Иван?

30 4. Это здание? 5. Это Филйз? ümlelere kısa ve tam olumsuz cevaplar veriniz, В. OLUMSUZ KISA VE ТАМ CEVAP VERME örnek: Это школа? Нет. (Нет, это не школа). Нет, не школа. Ses tonu ile yapılan soruya olumsuz cevap verme şekli de olumlu cevabın benzeridir. Ancak "Evet" anlamını karşılayan "Да'"пш yerine aşağıdaki sözcükler kullanılır. Нет не [net] [ni] Hayır değil 1. Она турчанка? 2. Он врач? 3. Это папа? 4. Это сестра? 5. Это стол? 1. Ты учитель? -Нет. - Нет, не учитель. - Нет, я не учитель. 2. Она русская? -Нет. - Нет, не русская. - Нет, она не русская. 3. Это книга? -Нет. - Нет, не книга. - Нет, это не к н и г а. Sen öğretmen misin? - Hayır. - Hayır, öğretmen değil. - Hayır, ben öğretmen değilim. O Rus mudur? - Hayır. - Hayır, Rus değil. - Hayır, o Rus değildir. Bu kitap mıdır? - Hayır. - Hayır, kitap değil. - Hayır, bu kitap değildir. МОЙ SAHİPLİK ZAMİRİ Rusçada isimleri niteleyen sıfat, sahiplik sıfatı ismin cinsine göre takı alırlar. Bu dersimizde «benim»'in Rusçasını öğreneceksiniz. мой [шоу] мой друг Erkek cins (M.p.) OH мой Dişi cins (Ж.р.) она моя ve sıra sayıları önünde geldikleri 1. tekil şahıs sahiplik zamiri olan benim benim arkadaşım Orta cins (Ср.р.) оно моё 4. Это карандаш? - Нет. - Нет, не карандаш. - Нет, это не карандаш. Bu kurşunkalem midir? - Hayır. - Hayır, kurşunkalem değil. - Hayır, bu kurşunkalem değildir. Это мой друг. Это мой карандаш. Это мой дом. Это мой врач. Bu benim arkadaşımdır. Bu benim kurşunkalemimdir. Bu benim evimdir. Bu benim doktorumdur. м я [maya] м я мама benim benim annem Эт о моя мама. Это моя книга. ^То моя комната. Это моя школа. Bu benim annemdir. Bu benim kitabımdır. Bu benim odamdır. Bu benim okulumdur. Uygulama cevapları: 1. - Д а. (Да, я т у р о к ). - Да, турок. 2 - Д а. (Да, он инженер). - Д а, инженер. ' * Да. (Да, это Иван). - Д а, Иван Да. (Да, это здание). - Д а, здание Д а. (Да, это Филйз). Да, Филйз. Нет ma Cevapları 1 " HeT - < H e T - о н а не турчанка). - Нет, не турчанка. 2 - Нет. (Нет, он не врач). с ес ' " е 8 Р ач Нет. (Нет, это не папа). - Нет, не папа Нет. (Нет, это не сестра). - Нет, не Р а Нет. (Нет, это не стол). - Нет, не стол.

Daha göster

HAZAR17BASKI_LOW

HAZAR STRATEJİ ENSTİTÜSÜ YAYINIDIR publıcatıon of caspıan strategy ınstITUTE<br />

NİSAN 2014 SAYI 17 - APRIL 2014 ISSUE 17<br />

BAŞARIYLA<br />

DOLU<br />

YIL<br />

Two years<br />

of success<br />

краткое изложение


www.hazarworld.com<br />

ÖNSÖZ / EDITORIAL<br />

İki sene önce çalışmalarına başlayan<br />

Hazar Strateji Enstitüsü, bağımsız araştırmaları,<br />

Türkçe, İngilizce ve Rusça olarak<br />

54 ülkeye ulaşan yayınları ile Avrasya’nın<br />

önde gelen düşünce kuruluşları arasına<br />

girmeyi başardı. Güncel ve kapsamlı data<br />

üreten araştırma merkezleri ile dünya başkentlerinde<br />

iş, devlet, siyaset, ve akademi<br />

liderlerini bir araya getiren Hazar Forumu<br />

markasını oluşturarak Hazar Bölgesi<br />

konularını gündeme taşıdı.<br />

Akademik faaliyetlerinin yanı sıra medya<br />

ve kreatif ekibiyle tüm çalışmaları görsel<br />

içeriğe dönüştürebilen Hazar Strateji<br />

Enstitüsü’nün iki yılda oluşan tecrübesini<br />

bu sayımızın kapak konusu yaptık.<br />

Dördüncüsü Brüksel’deki Avrupa<br />

Parlamentosu’nda düzenlenen Hazar<br />

Forumu, Avrupa Parlamentosu’nda ilk kez<br />

Liberal Demokrat Parti, Sosyal Demokrat<br />

Sosyalist Parti ve Avrupa Demokrasi<br />

Grupları’nı buluşturdu. Güney Gaz<br />

Koridoru’nun Avrupa’ya sunacağı fırsatlar,<br />

Avrupa’nın güvenli ve alternatif kaynak<br />

ihtiyacının nasıl karşılanacağı gibi<br />

konuların işlendiği forumu bu ay sayfalarımıza<br />

taşıdık.<br />

En köklü bayramlardan olan baharın müjdecisi<br />

Nevruz’un kutlandığı coşkulu<br />

etkinliklere konuk olduk. Bu ayki sayımızda<br />

ayrıca Türkiye’nin enerji faturasını<br />

analiz ettik. Kıbrıs’taki enerji barışı, Kırım<br />

işgali sonrası uluslararası güvenlik ve<br />

Ermenistan’da Türkiye ve Türk algısını<br />

inceledik.<br />

Ayna grubunun solisti Erhan Güleryüz ve<br />

Tuğçe Kazaz’ın başrollerini paylaştığı;<br />

Karabağ savaşında bir kurşun yarası alan<br />

müzisyen Hazar’ın hikayesinin anlatıldığı<br />

Kafkas filminin BAFTA’daki galasını gerçekleştirdik.<br />

Rota sayfalarımızda da yönümüzü<br />

2014 yılında Türk dünyasının kültür<br />

başkenti seçilen Kazan’a çevirdik.<br />

Bir sonraki sayıda görüşmek dileğiyle…<br />

haldun yavaş<br />

Hazar Strateji Enstitüsü<br />

Genel Sekreter<br />

haldun yavaş<br />

Caspian Strategy Institute<br />

Secretary General<br />

Established two years ago, Caspian Strategy<br />

Instıtute has managed to become a leading<br />

think tank of Eurasia with its independent<br />

research and publications in Turkish, English,<br />

and Russian reaching 54 countries. Gathering<br />

updated and comprehensive data, HASEN<br />

research centers has succeeded in bringing the<br />

Caspian region issues to the agenda and creating<br />

the ‘Caspian Forum’ trademark which<br />

gathers business leaders, key government officials<br />

and academicians in capital cities<br />

throughout the world. Besides, Caspian<br />

Strategy Institute has also transferred its studies<br />

into visual media with its creative and<br />

media team. Cover subject of this issue is the<br />

vast experience of HASEN gained in two<br />

years.<br />

4 th Caspian Forum, held in Brussels at the<br />

European Parliament, gathered the Alliance of<br />

Liberals and Democrats for Europe,<br />

Progressive Alliance of Socialists and<br />

Democrats, and Europe of Freedom and<br />

Democracy Group at the European Parliament<br />

for the first time. This month, we discuss the<br />

opportunities of the Southern Gas Corridor for<br />

Europe and how to meet Europe’s need for<br />

secure and alternative supplies.<br />

We attend enthusiastic ceremonies celebrating<br />

Nowruz, one of the oldest festivals and the<br />

forerunner of spring. Also, the energy bill of<br />

Turkey is analyzed in this issue. Energy peace<br />

in Cyprus, international security after the<br />

Crimean occupation, and Turkey and Turkish<br />

perception in Armenia are examined.<br />

The premiere of the “Caucasus” movie, starring<br />

the vocalist of the Ayna Band Erhan<br />

Güleryüz and Tuğçe Kazaz, took place at<br />

Bafta (British Academy of Film and<br />

Television Arts). The movie tells the story of<br />

Hazar who got a bullet wound during the<br />

Karabakh War. In our Route pages, we visit<br />

Kazan which is elected as the cultural capital<br />

of the Turkic World in 2014.<br />

Hope to meet you in the next issue...<br />

YÖNETİM / MANAGEMENT<br />

İmtİyaz Sahİbİ<br />

Hazar İletişim, Tanıtım ve<br />

Yayıncılık A.Ş. Adına<br />

Haldun YAVAŞ<br />

Genel Yayın Yönetmenİ<br />

EDITOR-IN-CHIEF<br />

Gökhan ÇAY<br />

Medya Grup Koordİnatörü<br />

Media Group Coordinator<br />

Hayreddin Aydınbaş<br />

haber müdürü<br />

NEWS MANAGER<br />

Selin Şen Saltaş<br />

YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ (Sorumlu)<br />

MANAGING EDITOR<br />

Merve Damcı<br />

EDİTÖR<br />

EDITOR<br />

Hande Yaşar ÜNSAL<br />

Yayın Kurulu<br />

PUBLICATION BOARD<br />

Dr. Cemil ERTEM<br />

Dr. Efgan NİFTİ<br />

Emin AKHUNDZADA<br />

Prof.Dr. Mesut HAKKI CAŞIN<br />

Zeynep KAPTAN<br />

Cansu ERTOSUN<br />

Rufat AGHAYEV<br />

İLETİŞİM<br />

MAILING ADDRESS<br />

Veko Giz Plaza, Maslak Meydan Sok. No:3<br />

Kat:4 Daire 10 Maslak, 34398<br />

Şişli / İstanbul - TÜRKİYE<br />

Tel: +90 212 999 66 00<br />

Faks: +90 212 999 66 01<br />

www.hazarworld.com<br />

[email protected]<br />

yayın YÖNETİM<br />

PUBLICATION MANAGEMENT<br />

Dİrektör<br />

DIRECTOR<br />

Emin GÖRGÜN<br />

Operasyon ve Müşterİ<br />

İlİşkİlerİ Koordİnatörü<br />

OPERATION AND CUSTOMER<br />

RELATIONS COORDINATOR<br />

Can Gürsu<br />

YayInlar Koordİnatörü<br />

PUBLICATIONS COORDINATOR<br />

Aynur Şenol Altun<br />

EKONOMİ YAYINLARI<br />

YÖNETİCİ EDİTÖRÜ<br />

Managing Editor<br />

of Economic Publications<br />

Nesrin KOÇASLAN<br />

PROJE YÖNETİCİSİ VE<br />

EKONOMİ EDİTÖRÜ<br />

project supervisor<br />

and economy editör<br />

Figen AYPEK AYVACI<br />

proje asİstanı<br />

Project assitant<br />

Baran KARAKUZU<br />

Kreatİf Dİrektör<br />

DESIGN DIRECTOR<br />

Özkan ORAL<br />

Yönetİcİ Art Dİrektör<br />

MANAGING ART DIRECTOR<br />

Fatih DUMLU<br />

Art Dİrektör<br />

ART DIRECTOR<br />

Sertan Vural<br />

GRAFİKer<br />

GRAPHIC DESIGNER<br />

Seval Yarar<br />

FOTOĞRAF EDİTÖRÜ<br />

PHOTO EDITOR<br />

Şeref YILMAZ<br />

Kollektif Yayıncılık<br />

Reklam Tasarım ve İçerik Hizm. A.Ş.<br />

Mat-Set Plaza, Yeşilce Mah. Emektar Sok<br />

No: 5 Kat: 4 Kağıthane / İSTANBUL<br />

BASKI / PRINTING<br />

Promat Basım Yayın San.ve Tic. A.Ş.<br />

Sanayi Mah. 1673 Sok. No.34<br />

Esenyurt-İstanbul (0212) 622 63 63<br />

Yayın Türü / Publication Type<br />

Yaygın Yerel Süreli<br />

Yayın Süresi - Dili<br />

Publication Period - Language<br />

Aylık - Türkçe, İngilizce, Rusça<br />

Monthly - Turkish, English, Russian<br />

İLETİŞİM / CONTACT<br />

[email protected]<br />

www.collective.com.tr<br />

HAZAR WORLD<br />

1


IÇINDEKILER<br />

CONTENTS<br />

HAZAR STRATEJİ ENSTİTÜSÜ YAYINIDIR PUBLICATION OF CASPIAN STRATEGY INSTITUTE<br />

NİSAN 2014 SAYI 17 - APRIL 2014 ISSUE 17<br />

BAŞARIYLA<br />

DOLU<br />

TWO YEARS<br />

OF SUCCESS<br />

38<br />

YIL<br />

KAPAK / COVER<br />

BAŞARIYLA<br />

DOLU 2 YIL<br />

2 years of success<br />

Hazar Strateji Enstitüsü<br />

(HASEN), 2 yıl önce, Nisan<br />

2012’de faaliyetlerine başladı. Bu<br />

ay, kuruluşunun 2. yılını kutlayan<br />

enstitü, “Hazar Bölgesi’ne<br />

ilişkin yenilikçi araştırmalar<br />

yürütmek ve stratejik öneriler<br />

geliştirmek” vizyonuyla çıktığı<br />

yolda, iki sene gibi kısa bir süre<br />

içinde büyük mesafe kat etti.<br />

38<br />

recommendations on the<br />

КРАТКОЕ ИЗЛОЖЕНИЕ<br />

Established 2 years ago in April<br />

2012, the Caspian Strategy<br />

Institute (HASEN) is a think<br />

tank based on the vision of<br />

“conducting innovative research<br />

and developing strategic<br />

Caspian Region”. The institute<br />

achieved great success in such a<br />

short period of time. This<br />

month, HASEN is celebrating<br />

the 2 nd anniversary of its<br />

establishment.<br />

04<br />

4<br />

HAZAR’A DAİR<br />

CASPIAN OVERVIEW<br />

GÜNEY GAZ KORİDORU İÇİN<br />

2,5 MİLYAR DOLAR KREDİ<br />

2.5 BILLION DOLLAR FOR<br />

SOUTHERN GAS CORRIDOR<br />

08<br />

ETKİNLİK / event<br />

AVRASYA 8VE<br />

ORTADOĞU’DA<br />

DEĞİŞEN DENKLEMLER<br />

CHANGING BALANCES IN<br />

EURASIA AND THE<br />

MIDDLE EAST<br />

10<br />

10<br />

Etkinlik / Event<br />

NEVRUZ, TÜRK<br />

DÜNYASINI BULUŞTURDU<br />

NOWRUZ BRINGS THE<br />

TURKIC WORLD TOGETHER<br />

52<br />

12<br />

12<br />

Etkinlik / Event<br />

TANAP’IN ÖNEMİ AVRUPA<br />

PARLAMENTOSU’NDA TARTIŞILDI<br />

37<br />

Forumu’nun dördüncüsünü Belçika’nın<br />

TANAP’S IMPORTANCE WAS<br />

DISCUSSED AT THE EUROPEAN<br />

PARLIAMENT<br />

İstanbul merkezli düşünce kuruluşu Hazar<br />

Strateji Enstitüsü (HASEN), Hazar<br />

Brüksel kentinde düzenledi.<br />

Istanbul based think-tank Caspian<br />

Strategy Institute (HASEN) organized the<br />

fourth Caspian Forum in Brussels,<br />

Belgium.<br />

24<br />

GEREKEN 15 ŞEY<br />

24<br />

YAZI DİZİSİ / ARTICLE SERIES<br />

TÜRKMENİSTAN<br />

HAKKINDA BİLİNMESİ<br />

15 Things To Know<br />

About TURKMENISTAN<br />

32<br />

BLOG / BLOG<br />

İPEK YOLU YENİDEN CANLANIYOR<br />

REVIVAL OF THE<br />

SILK ROAD<br />

52<br />

BLOG / BLOG<br />

52<br />

BÜYÜME<br />

TÜRKİYE’NİN ENERJİ FATURASI VE<br />

SÜRDÜRÜLEBİLİR EKONOMİK<br />

ENERGY BILL OF TURKEY<br />

AND SUSTAINABLE ECONOMIC<br />

GROWTH<br />

2<br />

NİSAN 2014 SAYI 17 - APRIL 2014 ISSUE 17


www.hazarworld.com<br />

72<br />

We collected concer, exhibition,<br />

72<br />

KÜLTÜR & SANAT<br />

CULTURE & ART<br />

Bölge ile ilgili yer alan konser, sergi<br />

ve tiyatro faaliyetlerini sizin için<br />

derledik.<br />

64<br />

theatre activities for you.<br />

28<br />

28<br />

GÖRÜŞ / OPINION<br />

28<br />

Security<br />

KIRIM referandumu VE<br />

ULUSLARARASI GÜVENLİK<br />

Referendum in Crimea<br />

and International<br />

60<br />

GÖRÜŞ / OPINION<br />

60<br />

ERMENİSTAN’DA TÜRKİYE<br />

VE TÜRK ALGISI<br />

TURKEY AND TURKISH<br />

PERCEPTION IN ARMENIA<br />

64<br />

RÖPORTAJ / INTERVIEW<br />

74<br />

74<br />

ROTA / ROUTE<br />

TÜRK DÜNYASI KÜLTÜR<br />

BAŞKENTİ KAZAN<br />

KAZAN: CAPITAL OF CULTURE<br />

OF THE TURKIC WORLD<br />

60<br />

60<br />

KAFKAS’IN AŞKI<br />

LONDRA’DA<br />

SEYİRCİYLE BULUŞTU<br />

LOVE OF CAUCASUS MET<br />

WITH THE AUDIENCE IN<br />

LONDON<br />

58<br />

HABER ANALİZ<br />

58<br />

In Depth<br />

GÜRCİSTAN BAĞIMSIZLIĞINI<br />

KUTLUYOR<br />

GEORGIA CELEBRATES<br />

INDEPENDENCE<br />

74<br />

68<br />

68<br />

KIBRIS’TA<br />

68<br />

ENERJİ BARIŞI<br />

ENERGY PEACE IN<br />

CYPRUS<br />

HAZAR WORLD<br />

3


HAZAR’A DAİR / CASPIAN OVERVIEW<br />

GÜNEY GAZ KORİDORU İÇİN<br />

2,5 MİLYAR DOLAR KREDİ<br />

Azerbaycan Devlet Petrol Fonu (ADPF-<br />

SOFAZ) Başkanı Şahmar Movsumov, Hazar<br />

Denizi Şah Deniz havzasından çıkartılacak<br />

doğal gazı Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıyacak<br />

Güney Gaz Koridoru’nun Azerbaycan’a<br />

ait yükümlülüklerini yönetecek yeni şirkete<br />

2,5 milyar dolar kredi sağlayacaklarını bildirdi.<br />

Doğal gazın Avrupa’ya iletilmesine yönelik<br />

tüm projelerde Azerbaycan’ın hisse ve<br />

mali yükümlülüklerinden sorumlu olacak<br />

yeni şirket, 100 milyon dolarlık ana sermayeyle<br />

kurulacak. Şirketin hisselerinin yüzde<br />

51’i devlete, yüzde 49’u ise Azerbaycan Devlet<br />

Petrol Şirketi’ne (SOCAR) ait olacak.<br />

2.5 BILLION DOLLAR FOR SOUTHERN GAS CORRIDOR<br />

Azerbaijan State Oil Fund (SOFAZ) President Shahmar Movsumov reported<br />

that they will give $ 2.5 billion loan to the new company which will be<br />

responsible for fulfilling Azerbaijan’s obligations related to the Southern<br />

Gas Corridor. The company will be responsible for Azerbaijan’s shares and<br />

financial obligations in all projects for the production and transportation of the<br />

natural gas. 51 percent of the company’s shares will belong to the government<br />

and 49 percent will belong to the State Oil Company of Azerbaijan (SOCAR).<br />

TÜRKİYE-AZERBAYCAN-İRAN ZİRVESİ<br />

Türkiye-Azerbaycan-İran Dışişleri Bakanları Üçlü Toplantısı’nın<br />

üçüncüsü, Türkiye’nin ev sahipliğinde Van’da yapıldı. Toplantının<br />

ardından Türkiye Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, İran<br />

Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif ve Azerbaycan Dışişleri<br />

Bakanı Elmar Memmedyarov, ortak bir açıklama metni yayımladı.<br />

Açıklamada, bütün tarafların her alanda ilişkileri daha ileri<br />

götürerek bölgede barış, istikrar, güvenlik, refah ve işbirliği tesis<br />

edilmesine yönelik iradelerini ortaya koydukları belirtilirken, bu<br />

tür çabaların bölgesel birlikteliği pekiştireceğinin altı çizildi.<br />

TURKEY-AZERBAIJAN-IRAN SUMMIT<br />

The Third Trilateral Meeting of the Ministers of Foreign Affairs<br />

of Azerbaijan, Iran and Turkey was hosted by Turkey in Van.<br />

After the meeting, Foreign Affairs Minister of Turkey Ahmet<br />

Davutoğlu, Foreign Affairs Minister of Iran Mohammad<br />

Javad Zarif and Foreign Affairs Minister of Azerbaijan Elmar<br />

Mammadyarov released a joint statement. It was expressed that<br />

all parties in the region are committed to develop their relations<br />

in every field and maintain peace, stability, security, prosperity,<br />

and cooperation in the region. It was also underlined in the<br />

statement that such efforts will reinforce regional integration.<br />

TANAP’IN<br />

KAMULAŞTIRMA<br />

KARARI RESMİ<br />

GAZETE’DE<br />

16 Mart 2014 tarihli Resmi<br />

Gazete’de yayınlanan<br />

Bakanlar Kurulu kararı ile<br />

Trans Anadolu Doğal Gaz<br />

Boru Hattı’nın (TANAP)<br />

geçeceği güzergahta yapılacak<br />

acele kamulaştırma<br />

kararı yürürlüğe girdi.<br />

Yaklaşık yatırım maliyetinin<br />

12 milyar doları bulması<br />

beklenen boru hattı 15<br />

binden fazla istihdam yaratarak<br />

Türk ekonomisine<br />

önemli katkı sağlayacak.<br />

TANAP’ın ortaklık yapısı<br />

ise SOCAR yüzde 58, BP<br />

yüzde 12 ve BOTAŞ yüzde<br />

30 şeklinde olacak.<br />

TANAP’S<br />

EXPROPRIATION<br />

DECISION IN THE<br />

OFFICIAL GAZZETTE<br />

The decision for immediate<br />

expropriation in the Trans<br />

Anatolian Natural Gas<br />

Pipeline (TANAP) route<br />

entered into force with the<br />

resolution of the Council of<br />

Ministers published in the<br />

Official Gazette dated March<br />

16, 2014. The pipeline, the<br />

approximate investment cost<br />

of which is expected to reach<br />

$ 12 billion, will significantly<br />

contribute to the Turkish<br />

economy by creating more<br />

than 15 thousand jobs.<br />

TANAP’s shareholding<br />

structure will be as follows:<br />

SOCAR 58%, BP 12%, and<br />

BOTAS 30%.<br />

4 NİSAN 2014 SAYI 17 - APRIL 2014 ISSUE 17


www.hazarworld.com<br />

ÖZBEKİSTAN-TÜRKİYE<br />

TİCARETİ BİR MİLYAR<br />

DOLARI GEÇTİ<br />

Türkiye’nin Özbekistan Büyükelçisi<br />

Namık Güner Erpul, 2013’te iki ülke<br />

arasında gerçekleşen ticaret hacminin<br />

bir önceki yıla oranla yüzde 8<br />

artış göstererek, 1 milyar 250 milyon<br />

dolar olarak gerçekleştiğini söyledi.<br />

Söz konusu ticaret hacminin yaklaşık<br />

800 milyon dolarını<br />

Özbekistan’dan Türkiye’ye yapılan<br />

ihracat oluşturdu. Özbekistan’da<br />

450 Türk firması olduğunu söyleyen<br />

Büyükelçi Erpul, Türk şirketlerinin<br />

Özbekistan’daki toplam yatırımlarının<br />

ise 1 milyar dolar civarında<br />

olduğunu ifade etti.<br />

GÜRCÜ BAKAN’DAN<br />

TBMM’YE ZİYARET<br />

Gürcistan’ın Avrupa ve Avrupa-<br />

Atlantik Kurumlarına Entegrasyon<br />

konusunda Devlet Bakan Yardımcısı<br />

Davit Dondua ve beraberindeki<br />

heyet, TBMM Milli Savunma<br />

Komisyonu Başkanı Oğuz Kağan<br />

Köksal’ı ziyaret etti. Dondua,<br />

Gürcistan’ın bağımsızlığını kazanmasının<br />

ardından en önemli ortaklarından<br />

birinin Türkiye olduğunu ve<br />

bu ortaklığın pek çok konuda sürdürüldüğünü<br />

söyledi.<br />

GEORGIAN MINISTER<br />

VISITS TBMM<br />

Deputy Minister of State David<br />

Dondua and the accompanying<br />

delegation visited the Chairman of<br />

Turkish Parliament National Defense<br />

Commission Oğuz Kağan Köksal<br />

to discuss Georgia’s integration<br />

to European and Euro-Atlantic<br />

Institutions. Dondua said that<br />

Turkey has become one of the most<br />

imwportant partners after Georgia<br />

gained independence, and this<br />

partnership continues in many areas.<br />

UZBEKISTAN - TURKISH<br />

TRADE IS OVER ONE<br />

BILLION DOLLARS<br />

Turkey’s Ambassador to Uzbekistan<br />

Namık Güner Erpul explained that<br />

the trade volume between the two<br />

countries in 2013 increased by 8<br />

percent compared to the previous<br />

year, and reached 1 billion 250<br />

million dollars. 800 million dollars<br />

share of the mentioned trade volume<br />

is obtained by the exports from<br />

Uzbekistan to Turkey. Indicating<br />

that there are 450 Turkish firms in<br />

Uzbekistan, Ambassador Erpul said<br />

that the total investment of Turkish<br />

companies in Uzbekistan is around<br />

1 billion dollars.<br />

KUZEY IRAK PETROLÜ<br />

SATMAKTA KARARLI<br />

Kuzey Irak Bölgesel Kürt Yönetimi<br />

Başbakanı Neçirvan Barzani,<br />

Başbakan Erdoğan tarafından<br />

Başbakanlık Resmi Konutu’nda<br />

kabul edildi. Görüşmede Bağdat ve<br />

Erbil arasında devam eden petrol<br />

krizi ve çözüm sürecine yönelik<br />

sorunlar ele alındı. Barzani, Irak<br />

merkezi yönetimi ile anlaşma sağlanamaması<br />

halinde bile petrolü<br />

satma konusunda kararlı olduklarını<br />

belirtti. Erdoğan, Kuzey Irak’a<br />

açılacak dört sınır kapısının toplumsal<br />

ilişkileri sağlamlaştıracağını<br />

ve sınır ilçelerinin ekonomisine<br />

katkı sağlayacağını söyledi.<br />

NORTHERN IRAQ IS<br />

COMMITTED TO SELL OIL<br />

Northern Iraqi Kurdish Regional<br />

Government Prime Minister Nechirvan<br />

Barzani and Turkish Prime Minister<br />

Erdogan had a meeting at the Official<br />

Residence of Turkish Prime Minister.<br />

Ongoing oil crisis between Baghdad and<br />

Erbil, and the problems related to the<br />

settlement process were addressed at<br />

the meeting. Barzani said that they are<br />

committed to sell the oil even if they cannot<br />

reach an agreement with the Iraqi central<br />

government. Erdogan said that the four<br />

border crossings which will be opened<br />

in Northern Iraq will strengthen social<br />

relations between societies and contribute<br />

to the economy of the border cities.<br />

HAZAR WORLD<br />

5


HAZAR’A DAİR / CASPIAN OVERVIEW<br />

KIRGIZİSTAN’DAKİ<br />

AMERİKAN ÜSSÜ<br />

KAPANIYOR<br />

ABD, Afganistan’daki operasyonları<br />

için kullandığı<br />

Kırgızistan Manas<br />

Uluslararası<br />

Havalimanı’ndaki askeri<br />

üssü boşaltıyor. 11 Eylül<br />

2001’de ABD’de yaşanan<br />

terör saldırısından sonra,<br />

NATO’nun Afganistan<br />

askeri operasyonlarını desteklemek<br />

amacıyla<br />

Kırgızistan’da açılan ABD<br />

hava üssünün tüm hizmet<br />

birimleri kapandı.<br />

Havaalanı yanında geniş bir<br />

arazide yer alan merkezin<br />

içindeki sosyal tesisler ve<br />

lojmanlar Kırgızistan’a teslim<br />

edilecek. Merkezin 11<br />

Temmuz tarihinde kapanmış<br />

olacağı belirtiliyor.<br />

U.S. BASE IN KYRGYZSTAN SHUTTING DOWN<br />

U.S. is discharging the military base in Kyrgyzstan Manas International Airport that was<br />

used for operations in Afghanistan. All service units will be shut down at the air base<br />

which NATO previously opened in Kyrgyzstan to support U.S. military operations after<br />

the terrorist attacks in the United States on September 11, 2001. Social facilities and public<br />

housing within the base which is located at the center of a large field next to the airport will<br />

be delivered to Kyrgyzstan. Center is announced to be shut down on July 11.<br />

TÜRKMENİSTAN’DA<br />

VATANDAŞLARA<br />

ÜCRETSİZ ARSA<br />

Türkmenistan hükümeti,<br />

Türkmen vatandaşlarına 35<br />

bin 671 hektar arsayı konut<br />

yapmaları için dağıtıyor.<br />

Vilayet valileri tarafından<br />

arsa dağıtımına ilişkin<br />

sunulan projeyi değerlendiren<br />

Türkmenistan Devlet<br />

Başkanı Gurbanguli<br />

Berdimuhamedov, projeyi<br />

onayladı. Yeni evli çiftlere<br />

aile başına 1.6 veya 2.4<br />

dönüm arsa verileceği belirtilirken,<br />

proje kapsamında<br />

konut inşa edecek olan<br />

vatandaşların uzun vadeli<br />

kredilerden faydalanabileceği<br />

belirtildi.<br />

FREE LAND FOR<br />

CITIZENS IN<br />

TURKMENISTAN<br />

The government of<br />

Turkmenistan is distributing<br />

35 thousand 671 hectares<br />

of land to Turkmen<br />

citizens for housing<br />

purposes. President of<br />

Turkmenistan Gurbanguly<br />

Berdimuhamedov has<br />

approved the project<br />

which was presented<br />

by the governors for<br />

land distribution. It was<br />

announced that newly<br />

married couples will be given<br />

1.6 or 2.4 decares of land per<br />

family, but the citizens who<br />

want to build houses can also<br />

benefit from the project and<br />

receive long-term loans.<br />

6 NİSAN 2014 SAYI 17 - APRIL 2014 ISSUE 17


www.hazarworld.com<br />

NİSAN 2014<br />

APRIL 2014<br />

03<br />

İSTANBUL KARBON<br />

ZİRVESİ<br />

3-5 NİSAN 2014<br />

İSTANBUL-TÜRKİYE<br />

İlki düzenlenen İstanbul Karbon<br />

Zirvesi, Karbon Yönetimi,<br />

Teknolojileri ve Ticareti Konferansı 3-5<br />

Nisan 2014 tarihleri arasında<br />

İstanbul’da gerçekleşiyor. İTÜ<br />

Süleyman Demirel Kültür Merkezi’nde<br />

düzenlenecek olan etkinlikte iklim<br />

değişimi politika kararlarında politika<br />

ve bilim arayüzeyi, karbon finans ve<br />

ticareti, temiz enerji ve temiz teknoloji,<br />

iklim değişikliği ve çevresel konular<br />

masaya yatırılacak.<br />

ISTANBUL CARBON SUMMIT<br />

APRIL 3-5, 2014<br />

ISTANBUL-TURKEY<br />

The first Istanbul Carbon Summit:<br />

Carbon Management, Technologies<br />

and Trade Conference will be held in<br />

Istanbul on April 3-4-5, 2014. Policy<br />

and science interface for climate<br />

change policy making, carbon finance<br />

and trade, clean energy and clean<br />

technology, climate change and<br />

environmental sustainability issues<br />

will be discussed at the event which<br />

will take place in Istanbul Technical<br />

University Suleyman Demirel<br />

Convention Center.<br />

08<br />

ORTA ASYA VE HAZAR<br />

PETROL VE GAZ GÜVENLİK<br />

FORUMU<br />

8-9 NİSAN 2014<br />

BAKÜ-AZERBAYCAN<br />

Azerbaycan’ın başkenti Bakü, Orta<br />

Asya ve Hazar Petrol ve Gaz<br />

Güvenlik Forumu’na ev sahipliği<br />

yapıyor. Forum, petrol ve doğal gaz<br />

altyapısı, Orta Asya ve Hazar<br />

Bölgesi’ndeki varlıkların korunması<br />

ile ilgili güvenlik uzmanları için<br />

benzersiz bir platform sağlıyor.<br />

CENTRAL ASIA AND THE CASPIAN<br />

OIL & GAS security FORUM<br />

APRIL 8-9, 2014<br />

BAKU-AZERBAIJAN<br />

Capital of Azerbaijan, Baku is<br />

hosting the Central Asia and the<br />

Caspian Oil and Gas Security Forum<br />

which will create a unique platform<br />

for security professionals to address<br />

the issues related to petroleum and<br />

natural gas infrastructure, and the<br />

protection of assets in Central Asia<br />

and the Caspian region.<br />

24<br />

ICCI - 20. Uluslararası<br />

Enerji Çevre Fuarı<br />

ve Konferansı<br />

24-26 NİSAN 2014<br />

İSTANBUL-TÜRKİYE<br />

Türkiye’nin en büyük enerji ve çevre<br />

konferansını düzenleyen, sektörünün<br />

lider kuruluşu Sektörel Fuarcılık, 24-26<br />

Nisan 2014 tarihleri arasında 20.<br />

Uluslararası Enerji ve Çevre Fuarı ve<br />

Konferansı’nı (ICCI 2014) İstanbul Fuar<br />

Merkezi’nde gerçekleştiriyor. Konferans<br />

öncesinde 2’nci Enerji Sektör Buluşması<br />

ise 24 Mart 2014 Pazartesi günü İstanbul<br />

Sanayi Odası’nda düzenleniyor.<br />

ICCI – 20 th INTERNATIONAL<br />

ENERGY AND ENVIRONMENT FAIR<br />

AND CONFERENCE<br />

APRIL 24-26, 2014<br />

ISTANBUL-TURKEY<br />

Turkey ‘s leading conference<br />

organization company in the fields of<br />

energy and environment, Sektörel<br />

Fuarcılık will be hosting the 20th<br />

International Energy and Environment<br />

Fair and Conference (ICC 2014) on April<br />

24-25-26, 2014 at Istanbul Expo Center.<br />

2 nd Energy Sector Meeting will be held<br />

ahead of ICCI 2014 - 20 th International<br />

Energy and Environment Fair and<br />

Conference at Istanbul Chamber of<br />

Industry on March 24, 2014.<br />

HAZAR TAKVİMİ / CASPIAN CALENDAR<br />

NİSAN 2014<br />

CIS PETROL VE GAZ ZİRVESİ<br />

CIS OIL & GAS SUMMIT<br />

22-24 Nisan / april 22-24, 2014<br />

Paris, Fransa<br />

Paris, France<br />

GÜNEY GAZ KORİDORU’NUN<br />

GÜRCİSTAN EKONOMİSİNE<br />

KATKILARI<br />

CONTRIBUTION OF SOUTHERN<br />

GAS CORRIDOR TO THE<br />

ECONOMY OF GEORGIA<br />

22 Nisan / april 22, 2014<br />

Tiflis, Gürcistan<br />

Tbilisi, Georgia<br />

APRIL 2014<br />

HAZAR WORLD<br />

7


ETKİNLİK / event<br />

AVRASYA VE ORTADOĞU’DA DEĞİŞEN DENKLEMLER / CHANGING BALANCES IN EURASIA AND THE MIDDLE EAST<br />

AVRASYA VE<br />

ORTADOĞU’DA<br />

DEĞİŞEN<br />

DENKLEMLER<br />

Hazar Strateji Enstitüsü<br />

(HASEN) tarafından<br />

6 Mart’ta düzenlenen<br />

yuvarlak masa toplantısında<br />

“Avrasya ve Ortadoğu’da<br />

Değişen Denklemler”<br />

tartışıldı.<br />

CHANGING<br />

BALANCES IN<br />

EURASIA AND<br />

THE MIDDLE EAST<br />

“Changing Balances in<br />

Eurasia and the Middle<br />

East” was the discussion<br />

topic of the roundtable<br />

meeting organized by<br />

Caspian Strategy Institute<br />

(HASEN) on March 6.<br />

Moderatörlüğünü HASEN Dış Politika<br />

ve Güvenlik Araştırmaları Merkezi<br />

Uzmanı Prof. Dr. Mesut Hakkı<br />

Caşın’ın yaptığı etkinliğe Atina<br />

Devlet Üniversitesi’nden Prof. Dr. Ioannis<br />

Mazis, Dr. Konstantinos Gogos ve Yunanistan<br />

Silahlı Kuvvetler Akademisi’nden Dr.<br />

Konstantinos Grivas katıldı. Toplantıda ilk<br />

sözü alan Prof. Dr. Caşın konuşmasında bölgede<br />

meydana gelen son gelişmeler ışığında<br />

yeni uluslararası sistem, Ortadoğu’daki istikrarsızlık,<br />

Avrasya Gümrük Birliği, Batı-İran<br />

yakınlaşması, Ukrayna krizi ve Doğu<br />

Akdeniz’de meydana gelen gelişmeleri enerji<br />

ve Güney Gaz Koridoru merkezli olarak<br />

değerlendirdi.Atina Devlet Üniversitesi’nden<br />

Prof. Dr. Ioannis Mazis ise konuşmasında,<br />

Prof. Dr. Ioannis Mazis and Dr.<br />

Konstantinos Gogos from the National<br />

and Kapodistrian University of Athens,<br />

and Dr. Konstantinos Grivas from the<br />

Hellenic Military Academy attended the<br />

meeting, and HASEN Center on Foreign<br />

Policy and Security Expert Prof. Dr. Mesut<br />

Hakkı Caşın was the moderator.<br />

Moderator Prof. Dr. Caşın commented on the<br />

new international system in consideration of<br />

the recent developments in the region; instability<br />

in the Middle East, Eurasian Customs<br />

Union, and Western-Iranian approach, the<br />

Ukraine crisis, and the developments<br />

occurred in the Eastern Mediterranean, with<br />

a focus on energy and Southern Gas Corridor.<br />

Prof. Dr. Ioannis Mazis discussed the effects<br />

8<br />

NİSAN 2014 SAYI 17 - APRIL 2014 ISSUE 17


www.hazarworld.com<br />

Arap Baharı sürecini ‘bahar’ olarak kabul<br />

etmediğinin ve bölgede yaşanan değişimin<br />

tüm ülkeleri etkilediğinin altını çizdi. Prof.<br />

Dr. Konstantinos Gogos, Amerika’nın<br />

Ortadoğu politikasını yeniden gözden geçirmesi<br />

gerektiğini savunurken, bu politikaların<br />

Amerika içinde de muhalefetle karşılaştığını<br />

belirtti. Eski ABD Başkanı George W. Bush<br />

gibi Başkan Barack Obama’nın da bugün<br />

uyguladığı politikalar ve tercihleri açısından<br />

eleştirildiğini kaydetti.<br />

Panelde son sözü alan Dr. Konstantinos<br />

Grivas ise, dünyanın tarihi bir geçiş döneminde<br />

olduğunu vurgulayarak Çin’in geliştirdiği<br />

yeni teknolojiler ile taktik silahların küresel<br />

güç dengelerinde ve bölgede önemli sonuçlar<br />

doğuracağını söyledi.<br />

01<br />

Yuvarlak masa toplantısı<br />

Hazar Strateji Enstitüsü<br />

(HASEN) toplantı<br />

salonunda düzenlendi.<br />

01<br />

Roundtable<br />

conference was held<br />

in Caspian Strategy<br />

Institute (HASEN)<br />

meeting hall.<br />

of the Arab Spring on Syria and the region.<br />

Mazis stated that he does not regard the<br />

events as a ‘spring’ and emphasized that the<br />

changes in the region affect all countries.<br />

Prof. Dr. Konstantinos Gogos noted that the<br />

USA should review its Middle East policies,<br />

and these policies come face to face with the<br />

opposition within America as well. He indicated<br />

that like the former US President<br />

George W. Bush, President Barrack Obama is<br />

also being criticized for his policies and preferences.<br />

During the panel, Dr. Konstantinos Grivas<br />

said the world is in a transition period, and<br />

new technologies as well as tactical weapons<br />

developed by China will have a great effect on<br />

global power balances and on the region.<br />

HAZAR WORLD<br />

9


ETKİNLİK / event<br />

NEVRUZ BAYRAMI / NOWRUZ FESTIVAL<br />

01<br />

NEVRUZ, TÜRK<br />

DÜNYASINI BULUŞTURDU<br />

Baharın gelişi olarak kabul edilen<br />

Nevruz Bayramı, başta Türkiye<br />

olmak üzere birçok ülkede coşkulu<br />

etkinliklerle kutlandı.<br />

Farklı toplulukların inanışlarında değişik<br />

isimler altında şenliklere konu olan dünyanın<br />

en eski bayramı Nevruz, Avrasya’nın<br />

geniş coğrafyasında yaşayan halklarda<br />

baharın müjdecisi ve yeni gün olarak biliniyor.<br />

Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı’nın<br />

(TÜRKSOY) geleneksel etkinlerinden olan ve<br />

her yıl TÜRKSOY üye ülkelerinin haricinde<br />

farklı ülkelerde de coşkuyla kutlanan Nevruz<br />

Bayramı, bu yıl Türk Dünyası Kültür Başkenti<br />

kapanış etkinlikleri kapsamında Eskişehir’de<br />

milyonları bir araya getirdi. “30 ülke 300<br />

Milyonluk Türk Dünyası Eskişehir’de” sloganıyla<br />

düzenlenen etkinliklerde 500’e yakın sanatçı<br />

sahne alırken kutlamalar kapsamında şehrin<br />

farklı noktalarında pek çok etkinlik düzenlendi.<br />

Hoş Geldin Sultan Nevruz<br />

Türk Dünyası Kültür Başkenti Nevruz kutlamaları,<br />

Eskişehir’de resmi olarak 19 Mart tarihinde<br />

başladı. Anadolu Üniversitesi’nde gerçekleştirilen<br />

şölende binlerce seyirci Türk dünyasına ait<br />

dansların eşliğinde Nevruz’un gelişini kutladı.<br />

Türk dünyası sanatçılarının performansının<br />

ardından ise izleyiciler Orhan Hakalmaz’ın türküleriyle<br />

coşkulu anlar yaşadı. Geleneksel kıyafetler,<br />

kulakların aşina olduğu melodiler eşliğinde<br />

sahneye çıkan Türk dünyası sanatçıları izleyenleri<br />

büyüledi.<br />

01<br />

Baharın gelişi çeşitli<br />

etkinliklerle kutlandı.<br />

01<br />

The arrival of spring<br />

was celebrated with<br />

various events.<br />

NOWRUZ BRINGS THE<br />

TURKIC WORLD TOGETHER<br />

As the arrival of spring, Nowruz Festival<br />

was celebrated in many countries<br />

around the world, particularly in<br />

Turkey with enthusiastic activities.<br />

Nowruz, the oldest festival of the world and<br />

the theme of many festivals in different<br />

communities under various names, is<br />

known as the forerunner of spring and the<br />

‘new day’ among people living in the wide geography<br />

of Eurasia. As one of the most important traditional<br />

events annually carried out by the<br />

International Organization of Turkic Culture<br />

(TURKSOY), Nowruz Celebrations held in<br />

TURKSOY member countries as well as other<br />

places of the world gathered millions of spectators<br />

in Eskisehir within the framework of closing<br />

events of Eskisehir, The Cultural Capital of the<br />

Turkic World 2013. The celebrations which took<br />

place under the motto “300 million people from<br />

30 countries of the Turkic World” featured performances<br />

of nearly 500 artists who took the<br />

scene in various events organized in different<br />

places of the city.<br />

Welcome Sultan Nowruz<br />

The celebrations which officially started in<br />

Eskisehir on March 19th, 2014 in Anadolu<br />

University gathered thousands of spectators who<br />

were enchanted by folk songs performed by<br />

Orhan Hakalmaz and the performance of the<br />

Turkic World dancers. Dancers wearing colorful<br />

traditional costumes and taking the stage with<br />

our familiar music charmed the audience.<br />

10<br />

NİSAN 2014 SAYI 17 - APRIL 2014 ISSUE 17


www.hazarworld.com<br />

Yurdun Dört Bir Yanında Nevruz Coşkusu<br />

Nevruz coşkusu Eskişehir’in yanı sıra aralarında<br />

İstanbul, İzmir, Ankara, Diyarbakır,<br />

Sivas, Kocaeli, Van, Gaziantep, Şanlıurfa’nın<br />

da bulunduğu birçok ilde kutlandı.<br />

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Nevruz<br />

Bayramı dolayısıyla yayımladığı mesajında,<br />

“Aynı duvarı oluşturan tuğlalar misali, ayrılmaz<br />

bir bütünüz. Birlik ve beraberlik, sevgi,<br />

barış ve hoşgörü içerisinde yaşayacağız” dedi.<br />

Kutlamalara katılan vatandaşlar Nevruz ateşinin<br />

üzerinden atladı. Kafkas halk dansları<br />

gösterisiyle devam eden şenlikte, atlı cirit ve<br />

okçuluk gösterileri yapıldı.<br />

Yöresel Danslar Sergilendi<br />

Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan,<br />

Özbekistan, Türkmenistan, Afganistan,<br />

Tataristan ve Tacikistan’da Nevruz kutlamaları<br />

renkli görüntülere sahne oldu.<br />

Azerbaycan’ın Ankara Büyükelçiliği’nde<br />

Nevruz Bayramı nedeniyle resepsiyon verildi.<br />

Azerbaycan’ın Ankara Büyükelçisi Faig<br />

Bağırov’un verdiği resepsiyona<br />

Cumhurbaşkanı Genel Sekreteri Mustafa<br />

İsen ile çok sayıda ülkenin büyükelçisi ve<br />

davetliler katıldı. Azerbaycan çalgıları tar,<br />

nağara ve garmon çalan grup ile birlikte katılımcılar,<br />

Azerbaycan mutfağından yemekleri<br />

tattı. Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nde ise<br />

Nevruz’u kutlayan vatandaşlar, kent dışındaki<br />

piknik alanlarına akın etti. Mangal yakan<br />

vatandaşlar, müzik eşliğinde gönüllerince<br />

eğlendi, yöresel kıyafetler ile halay çekti.<br />

Türkmenistan’da ise Nevruz Bayramı dolayısıyla<br />

21-22 Mart resmi tatil ilan edildi.<br />

Aşkabat’ta düzenlenen şenliklerde folklor<br />

gösterileri sergilenirken, Türkmenistan’ın<br />

ünlü sanatçıları tarafından açık hava konserleri<br />

verildi. Etkinlikteki at gösterileri de<br />

büyük ilgi çekti. Misafirlere Nevruz tatlısı<br />

Semene ikram edildi.<br />

02<br />

02<br />

Etkinliğe Türkiye ve<br />

bölge ülkelerinden üst<br />

düzey bürokratlar<br />

katıldı.<br />

02<br />

High level bureaucrats<br />

from Turkey and region<br />

countries contribute the<br />

event.<br />

03<br />

Eskişehir’deki Nevruz<br />

kutlamalarından bir<br />

görüntü.<br />

03<br />

A view from Nowruz<br />

celebrations in<br />

Eskişehir.<br />

03<br />

Nowruz Enthusiasm throughout<br />

the Country<br />

Nowruz was enthusiastically celebrated in many<br />

cities including İstanbul, İzmir, Ankara,<br />

Diyarbakır, Sivas, Kocaeli, Van, Gaziantep and<br />

Şanlıurfa besides Eskişehir. President Abdullah<br />

Gül celebrated the Nowruz Festival with a statement<br />

saying, “We are an inseparable whole just<br />

like the bricks of the same wall. We will live in<br />

unity, solidarity and peace with love and tolerance.”<br />

Citizens attending in the ceremony<br />

jumped over the Nowruz fire. The festival continued<br />

with Caucasian folk dances, and then javelin-throwing<br />

and archery demonstrations were<br />

staged.<br />

Folk Dances were performed<br />

Exciting activities were held during the Nowruz<br />

Festival in Azerbaijan, Kazakhstan, Kyrgyzstan,<br />

Uzbekistan, Turkmenistan, Afghanistan,<br />

Tatarstan, and Tajikistan. For the Nowruz<br />

Festival, Ambassador of Azerbaijan to Turkey<br />

H.E. Faig Bagirov hosted a reception in the<br />

Embassy of Azerbaijan in Ankara with the participation<br />

of the Secretary General of Presidency<br />

Mustafa İsen, Ambassadors of many countries,<br />

and a great number of guests. Participants tasted<br />

traditional dishes of the Azerbaijan Cuisine,<br />

accompanied by a band playing traditional<br />

Azerbaijani instruments tar, naghara, and garmon.<br />

In Iraq Kurdish Regional Government, citizens<br />

poured in picnic sites outside the city for<br />

celebrating the Nowruz. Citizens made barbecue<br />

and had fun with halay dances together with the<br />

women and men in traditional costumes. In<br />

Turkmenistan, March 21 and 22 were announced<br />

as official holiday for the Nowruz Festival. Folk<br />

dances were performed in ceremonies held in<br />

Ashkhabad, and open air concerts were given by<br />

famous singers of Turkmenistan. Horse parades<br />

attracted great interest during the ceremony.<br />

Guests were offered Nowruz dessert Semene.<br />

HAZAR WORLD<br />

11


ETKİNLİK / event<br />

HAZAR FORUMU BRÜKSEL / CASPIAN FORUM BRUSSELS<br />

TANAP’IN<br />

ÖNEMİ AVRUPA<br />

PARLAMENTOSU’NDA<br />

TARTIŞILDI<br />

İstanbul merkezli düşünce kuruluşu<br />

Hazar Strateji Enstitüsü (HASEN),<br />

Hazar Forumu’nun dördüncüsünü<br />

Belçika’nın Brüksel kentinde düzenledi.<br />

Ev sahipliğini Liberal Demokrat Parti,<br />

Sosyal Demokrat Sosyalist Parti ve<br />

Avrupa Demokrasi Grupları’nın<br />

üstlendiği forum, Avrupa’nın umudu<br />

Güney Gaz Koridoru projesi temasıyla<br />

Avrupa Parlamentosu’nda ilk kez üç<br />

farklı partiyi buluşturdu.<br />

MERVE DAMCI<br />

TANAP’S IMPORTANCE<br />

WAS DISCUSSED<br />

AT THE EUROPEAN<br />

PARLIAMENT<br />

Istanbul based think-tank Caspian<br />

Strategy Institute (HASEN)<br />

organized the fourth Caspian Forum<br />

in Brussels, Belgium. Hosted by the<br />

Alliance of Liberals and Democrats<br />

for Europe, Progressive Alliance of<br />

Socialists and Democrats, and Europe<br />

of Freedom and Democracy Group,<br />

the forum brought three different<br />

parties together for first time at the<br />

European Parliament under the scope<br />

of Europe’s promising project the<br />

Southern Gas Corridor.<br />

12<br />

NİSAN 2014 SAYI 17 - APRIL 2014 ISSUE 17


www.hazarworld.com<br />

HAZAR WORLD<br />

13


HAZAR FORUMU BRÜKSEL / CASPIAN FORUM BRUSSELS<br />

01<br />

Iki oturum halinde gerçekleşen forumun<br />

ana temasını “Güney Gaz Koridoru:<br />

Fırsatlar ve Sorunlar” oluşturdu.<br />

Panellerde Avrasya enerji haritasını şekillendiren<br />

enerji jeopolitiğine yeni bir boyut<br />

kazandıracak olan Güney Gaz Koridoru’nun<br />

Avrupa’ya sunacağı fırsatlar, ekonomik kalkınmaya<br />

olan etkileri, Avrupa’nın güvenli<br />

ve alternatif kaynak ihtiyacının nasıl karşılanacağı,<br />

Hazar’dan Avrupa’ya ilk doğrudan<br />

enerji hattını oluşturacak olan koridorun<br />

Hazar Bölgesi ve Batı arasındaki ilişkilere<br />

olan katkısı, Güney Gaz Koridoru’nun en<br />

önemli halkası olan ve 2012 yılında imzalanan<br />

anlaşmayla çalışmaları başlatılan Trans<br />

Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı (TANAP)<br />

projesi ve Şah Deniz gazını Türkiye sınırından<br />

alarak Avrupa’ya taşıyacak Trans<br />

Adriyatik Boru Hattı (TAP) tartışıldı.<br />

Foruma Azerbaycan’ın Belçika,<br />

Lüksemburg ve AB Büyükelçisi Fuat<br />

İskenderov, BP Güney Koridoru Başkan<br />

Yardımcısı John Baldwin, Yunanistan’ın AB<br />

Daimi Temsilciliği Enerji Ataşesi Theodoros<br />

Christopoulos, BOTAŞ Genel Müdür<br />

01<br />

Forumda Güney Gaz<br />

Koridoru tüm yönleriyle<br />

ele alındı.<br />

01<br />

Southern Gas Corridor<br />

was thoroughly<br />

discussed at the forum.<br />

The Forum consisted of two sessions with<br />

the main theme of “Southern Gas<br />

Corridor: Challenges and Opportunities”.<br />

Key discussion topics of the panels were<br />

the opportunities to be offered to Europe by the<br />

Southern Gas Corridor which will add a new<br />

dimension to energy geopolitics shaping<br />

Eurasian energy map; how to meet Europe’s<br />

need for secure and alternative resources;<br />

effects of the Corridor, the first direct energy<br />

line from Caspian to Europe, on economic<br />

development and the relations between the<br />

Caspian Region and the West; the Trans<br />

Anatolian Natural Gas Pipeline Project<br />

(TANAP) as the most important link of the<br />

Southern Gas Corridor, which came into effect<br />

with the agreement signed in 2012, and the<br />

Trans Adriatic Natural Gas Pipeline (TAP)<br />

which is designed to transfer Shah Deniz gas to<br />

Europe from the Turkish border.<br />

Ambassador of the Republic of Azerbaijan to<br />

Belgium H.E. Mr. Fuad Isgandarov; Vice<br />

President for BP Southern Corridor Mr. John<br />

Baldwin; Energy Attaché at Greek Permanent<br />

Representation to the EU Mr. Theodoros<br />

14 NİSAN 2014 SAYI 17 - APRIL 2014 ISSUE 17


HAZAR FORUMU BRÜKSEL / CASPIAN FORUM BRUSSELS<br />

Yardımcısı İbrahim Said Arınç, Avrupa<br />

Parlamentosu Üyesi Vittorio Prodi, İtalya<br />

AB Daimi Temsilciliği Enerji Ataşesi Marco<br />

Landolfi, Azerbaycan’ın Belçika,<br />

Lüksemburg ve AB Birinci Katibi Rashad<br />

Novruz, TAP Dış İlişkiler Direktörü Michael<br />

Hoffman, SOCAR Belçika Direktörü Vusal<br />

Mammadov ve Avrupa Parlamentosu Üyesi<br />

Norica Nicolai konuşmacı olarak katıldı.<br />

Etkinlik Hazar ve Avrupa ülkelerinden milletvekillerini,<br />

büyükelçileri, akademisyenleri,<br />

özel sektörden üst düzey temsilcileri ve<br />

uluslararası basını bir araya getirdi.<br />

Güney Gaz Koridoru; Avrupa Birliği ve<br />

Hazar Bölgesi Arasındaki İşbirliğini<br />

Artıracak<br />

Forumun açılış konuşmasını gerçekleştiren<br />

Hazar Strateji Enstitüsü (HASEN) Genel<br />

Sekreteri Haldun Yavaş, sadece enerji değil<br />

aynı zamanda bir barış projesi olan Trans<br />

Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı (TANAP)<br />

projesi ve Trans Adriyatik Boru Hattı (TAP)<br />

projesinden, aynı zamanda Türkiye’nin bölgede<br />

bir enerji merkezi olma hedefinden<br />

bahsetti. Güney Gaz Koridoru’nun Hazar<br />

Bölgesi ve Avrupa arasındaki işbirliğini teşvik<br />

edeceğini, ülkeleri modernleştirerek<br />

yeni iş imkanları yaratacağını söyleyen<br />

Yavaş, Avrupa’nın daha fazla yenilenebilir<br />

enerji projeleri geliştirerek, doğal gaza olan<br />

bağımlılığını azaltmak için çalıştığını ancak<br />

istatistiklerin doğal gaz ithalatında talebin<br />

artmaya devam edeceğini gösterdiğini<br />

belirtti.<br />

Azerbaycan’ın TAP ve TANAP için ana kaynak,<br />

Gürcistan’ın güvenilir bir transit ülke<br />

olduğunu belirten Yavaş, Güney Gaz<br />

Koridoru’nun, yalnızca Hazar gazının değil<br />

aynı zamanda Doğu Akdeniz, Türkmen ve<br />

Kuzey Irak gazının iletilmesi için de başlıca<br />

güzergah olma potansiyeline sahip olduğunu<br />

kaydetti. Stratejik konumuyla enerji merkezi<br />

olmayı hedefleyen Türkiye’nin ise<br />

Doğu’nun zengin enerji kaynaklarını Batı’ya<br />

sunmak için en uygun maliyetli yol olduğunu<br />

hatırlattı.<br />

BOTAŞ, TANAP’taki Hissesini<br />

Artırmayı Hedefliyor<br />

TANAP projesinin ortaklarından BOTAŞ’ı<br />

temsilen foruma katılan BOTAŞ Genel<br />

Müdür Yardımcısı İbrahim Said Arınç ise<br />

konuşmasında Çin’den sonra en hızlı büyüyen<br />

ülkenin Türkiye olduğunu ve Türkiye’de<br />

81 ilden 72’sine gaz ulaştığını söyledi.<br />

Türkiye’nin doğal gaz tüketiminin 2030<br />

yılında 80 milyar metreküpe ulaşacağını<br />

02<br />

PRODI: “Güney Gaz<br />

Koridoru<br />

Avrupa’nın<br />

geleceği ve<br />

bağımsızlığı için<br />

çok önemli.”<br />

PRODI: “SOUTHERN<br />

GAS CORRIDOR IS<br />

IMPORTANT FOR<br />

EUROPE’S FUTURE<br />

AND INDEPENDENCE.”<br />

Christopoulos; Deputy General Manager of<br />

BOTAS Mr. İbrahim Said Arınç; Member of<br />

European Parliament Mr. Vittorio Prodi;<br />

Energy Attaché at Italian Permanent<br />

Representation to the EU Mr. Marco Landolfi;<br />

First Secretary at the Embassy of the Republic<br />

of Azerbaijan to the Kingdom of Belgium,<br />

Luxembourg and the EU Mr. Rashad Novruz;<br />

External Affairs Director of Trans Adriatic<br />

Pipeline (TAP) Mr. Michael Hoffman; SOCAR<br />

Belgium Director Mr. Vusal Mammadov; and<br />

Member of European Parliament Ms. Norica<br />

Nicolai gave speeches at the Forum. It gathered<br />

deputies, ambassadors, academicians, highranking<br />

representatives of the private sector,<br />

and international press members from Caspian<br />

and European countries.<br />

Southern Gas Corridor Will Enhance<br />

Cooperation Between the European Union<br />

and the Caspian Region<br />

Caspian Strategy Institute (HASEN) Secretary<br />

General Mr. Haldun Yavaş made an opening<br />

speech at the forum. Yavaş mentioned about<br />

Turkey’s quest to become an energy hub in the<br />

region, as well as the Trans Anatolian Natural<br />

Gas Pipeline Project (TANAP) and the Trans<br />

Adriatic Natural Gas Pipeline Project (TAP) as<br />

not only energy projects but also peace projects.<br />

He stated that Southern Gas Corridor will<br />

enhance cooperation between the Caspian<br />

16 NİSAN 2014 SAYI 17 - APRIL 2014 ISSUE 17


www.hazarworld.com<br />

03<br />

söyleyen Arınç, BOTAŞ’ın kendileri için<br />

hayati bir konu olan Güney Gaz<br />

Koridoru’nda bir nakliyeci olacağını söyledi.<br />

Dünyadaki doğal gaz rezervlerinin yüzde<br />

74’ünün Türkiye’nin etrafında bulunduğunu<br />

vurgulayan Arınç, Avrupa’nın ek doğal gaz<br />

talebinin ve arz güvenliği ihtiyacının karşılanmasında<br />

Türkiye’nin kilit bir konumda<br />

olduğuna işaret etti. BOTAŞ’ın özelleştirilmesinin<br />

söz konusu olmadığını,<br />

TANAP’taki mevcut yüzde 20 hissesini<br />

artırmayı hedeflediğini kaydeden Arınç,<br />

Güney Gaz Koridoru’ndaki mevcut altyapı<br />

ve planlanan yeni boru hatlarıyla<br />

Azerbaycan gazına ek olarak Hazar havzasındaki<br />

yeni yatakların, Irak ve Akdeniz<br />

gazının orta vadede AB pazarına ulaştırılabileceğini<br />

belirtti.<br />

Azerbaycan Ekonomik Olarak En Önde<br />

Koşan Ülke<br />

Azerbaycan’ın Belçika, Lüksemburg ve AB<br />

Büyükelçisi Fuat İskenderov konuşmasına<br />

Güney Gaz Koridoru’nun Avrupa<br />

Parlamentosu’nda tartışılıyor olmasının<br />

önemini belirterek başladı. Avrupa enerji<br />

piyasasının çok geniş ve pahalı olduğuna<br />

değinen İskenderov, Güney Gaz Koridoru<br />

bağlamında gerçekleşen projelerin sadece<br />

ekonomik değil aynı zamanda politik olduğundan<br />

bahsetti. Azerbaycan’ın ekonomik<br />

02<br />

Avrupa Parlamentosu<br />

Üyesi Vittorio Prodi, TAP<br />

Dış İlişkiler Direktörü<br />

Michael Hoffman.<br />

02<br />

Member of European<br />

Parliament Vittorio<br />

Prodi and TAP External<br />

Affairs Director Michael<br />

Hoffman.<br />

03<br />

Azerbaycan Belçika,<br />

Lüksemburg ve AB<br />

Büyükelçisi Fuat<br />

İskenderov.<br />

03<br />

Ambassador of the<br />

Republic of Azerbaijan<br />

to Belgium H.E. Fuad<br />

Isgandarov.<br />

Region and Europe, contribute to modernization,<br />

and create new jobs. He also underlined<br />

that while Europe is trying to decrease its<br />

dependence on natural gas by developing<br />

renewable energy projects, statistics indicate<br />

that demand will continue to increase in natural<br />

gas imports.<br />

In his speech, Yavaş also noted that Azerbaijan<br />

is the main source for TAP and TANAP, and<br />

Georgia is a reliable transit country. He said<br />

that Southern Gas Corridor has the potential to<br />

become the main route for delivering not only<br />

Caspian gas but also Eastern Mediterranean,<br />

Turkmen and Northern Iraqi gas. He reminded<br />

that Turkey, which aims to become an energy<br />

hub with its strategic location, is the most costefficient<br />

route for offering rich energy resources<br />

of the East to the West.<br />

BOTAS is planning to increase its share<br />

in TANAP<br />

On behalf of BOTAS which is one of the shareholders<br />

in TANAP, Deputy General Manager of<br />

BOTAS Mr. İbrahim Said Arınç gave a speech<br />

at the forum and emphasized that Turkey is the<br />

second fastest growing country after China,<br />

and 72 out of 81 cities in Turkey have access to<br />

gas in Turkey. Arınç reminded that natural gas<br />

consumption in Turkey will be 80 bcm by 2030,<br />

and BOTAS will be a transporter in Southern<br />

Gas Corridor which is a vital issue for them.<br />

HAZAR WORLD<br />

17


HAZAR FORUMU BRÜKSEL / CASPIAN FORUM BRUSSELS<br />

olarak en önde koşan ülke olduğunu söyleyen<br />

İskenderov, gerçekleşen her projenin<br />

Avrupa Birliği entegrasyonu için politik<br />

öneme sahip olduğunun altını çizdi.<br />

İskenderov konuşmasında bazı ülkelerin<br />

agresif bir ayrılıkçılığa uğradığına işaret<br />

etti. Büyükelçi, bu ayrılıkçılığın gerçekleşmiş<br />

ve gelecekte gerçekleşmesi muhtemel<br />

olan projeler karşısında en büyük tehdit<br />

olduğu uyarısında bulundu. Son mesajında<br />

iş adamları ve politikacılar arasındaki ilişkiye<br />

değinen İskenderov, Azerbaycan’ın Şah<br />

Deniz 2 projesiyle hükümetler ve şirketler<br />

arasında işbirliği olabileceğinin açıkça ortaya<br />

koyulduğunu ve bu işbirliklerinin çok<br />

daha iyi bir noktaya taşınabileceğinin mümkün<br />

olduğunu ifade etti. Azerbaycan’ın çok<br />

güçlü bir konumda olduğunu söyleyen<br />

Büyükelçi, TAP ve TANAP projelerinin<br />

diğer komşu ülkelere de umut vermesini<br />

umduğunu kaydetti.<br />

TAP Gelecek İçin Tasarlanmış Bir Proje<br />

SOCAR Belçika Direktörü Vusal<br />

Mammadov ise gerçekleştirdiği konuşmada<br />

TANAP’ın teknik açıdan dünyanın en<br />

büyük ikinci projesi olduğunu söyledi.<br />

Azerbaycan “Şah Deniz” gazının ilk bölümünün<br />

2018 senesinde Türkiye’ye, 2019’da<br />

ise Avrupa’ya ulaşacağını belirten<br />

Mammadov, Şah Deniz’in yeni iş fırsatlarının<br />

ve yatırımların kapısını açacağını<br />

ifade etti.<br />

Güney Gaz Koridoru projesinin kapsamının<br />

ve ölçeğinin projeye katılan şirketler için<br />

büyük ve yeni bir fırsat sunduğunu sözlerine<br />

ekleyen Mammadov, 2018’de faaliyete<br />

geçecek olan TANAP’a verilecek yıllık 16<br />

milyar metreküp doğal gazın 6 milyar metreküpü<br />

Türkiye’ye verilirken, 10 milyar metreküpünün<br />

ise Avrupa Birliği’ne satılacağını<br />

kaydetti. Azerbaycan gazına ek olarak bölgedeki<br />

diğer kaynakları da Avrupa Birliği<br />

pazarına ulaştırmayı amaçladıklarını kaydeden<br />

Mammadov, 2025 yılında 25 milyar metreküpe<br />

ulaşmayı istediklerini belirtti.<br />

TAP Dış İlişkiler Direktörü Michael<br />

Hoffman ise TAP projesinde boru hatları<br />

aracılığıyla doğal gazın Avrupa’nın birçok<br />

noktasına ulaştırılabileceğini anlattı. Bu<br />

noktaya gelmenin çok uzun zaman aldığını<br />

söyleyen Hoffman, TAP’ın Yunanistan’a 1,5<br />

milyar Euro yatırım yapacağını ve 2 bin doğrudan<br />

istihdam yaratacağını sözlerine ekledi.<br />

Hoffman, TAP’ın gelecek için tasarlanmış<br />

bir proje olduğunun altını çizdi.<br />

Avrupa Parlamentosu, Güney Gaz Koridoru<br />

Konusunda Daha Aktif Çalışmalı<br />

04<br />

04<br />

Forumun birinci<br />

oturumuna Avrupa<br />

Parlamentosu Üyesi<br />

Norica Nicolai başkanlık<br />

etti.<br />

04<br />

Moderator of the first<br />

session was European<br />

Parliament member<br />

Norica Nicolai.<br />

Arınç underlined that 74% of world natural gas<br />

reserves are located around Turkey which has<br />

a key role in meeting Europe’s increasing natural<br />

gas demand and ensuring supply security.<br />

Arınç also added that BOTAS is planning to<br />

increase its 20% share in TANAP. He said new<br />

reserves in the Caspian basin as well as Iraq<br />

and Mediterranean gas may be integrated into<br />

the Southern Gas Corridor and delivered to the<br />

European market in the medium term using<br />

the current infrastructure and building new<br />

pipelines.<br />

Azerbaijan is economically<br />

at the forefront<br />

Ambassador of the Republic of Azerbaijan to<br />

18 NİSAN 2014 SAYI 17 - APRIL 2014 ISSUE 17


www.hazarworld.com<br />

05<br />

Birinci oturumun başkanlığını yapan<br />

Avrupa Parlamentosu Üyesi Norica Nicolai<br />

ise gerçekleştirdiği konuşmada enerjinin<br />

önemine değindi. Politikacıların başlıca<br />

görevlerinin insanları bir araya getirmek<br />

olduğunu söyleyen Nicolai, bir vizyona<br />

sahip olabilmek için birlikte hareket etmenin<br />

çok önemli olduğunu, Avrupa<br />

Parlamentosu’nun da Güney Gaz Koridoru<br />

projesinde çok daha aktif çalışması gerektiğini<br />

açıkladı. Bir Romanyalı olarak böyle bir<br />

projeye dahil olmamalarından dolayı duyduğu<br />

üzüntüyü dile getiren Nicolai,<br />

Romanya’nın Doğu ve Batı arasında bir<br />

köprü olduğunu, AB ve Doğu ülkeleriyle<br />

işbirliği içinde olması gerektiğini söyledi.<br />

05<br />

BOTAŞ Genel Müdür<br />

Yardımcısı İbrahim Said<br />

Arınç.<br />

05<br />

Deputy General<br />

Manager of BOTAS<br />

İbrahim Said Arınç.<br />

Belgium H.E. Mr. Fuad Isgandarov started his<br />

speech by underlining the importance of having<br />

a discussion on Southern Gas Corridor at<br />

the European Parliament. Mr. Isgandarov stated<br />

that European energy market is quite comprehensive<br />

and expensive, and the projects<br />

within the scope of Southern Gas Corridor are<br />

not only economic but also political projects.<br />

Stating that Azerbaijan is economically at the<br />

forefront, Isgandarov emphasized that each<br />

project has a political importance for European<br />

Union integration.<br />

Isgandarov noted that some countries face<br />

aggressive discrimination. He warned that such<br />

discriminative acts would be the biggest threat<br />

against implemented projects and potential<br />

projects in the future. In his last statements,<br />

Isgandarov talked about the relation between<br />

businessmen and politicians, and said, with the<br />

Shah Deniz II project, Azerbaijan clearly<br />

showed that cooperation among governments<br />

and companies is possible and such cooperation<br />

can be further improved and enhanced. He<br />

stated that Azerbaijan is very strong today, and<br />

he ended his speech by expressing his wish that<br />

TANAP and TAP projects will give hope to<br />

other neighboring countries.<br />

TAP is designed for the future<br />

SOCAR Belgium Director Mr. Vusal<br />

Mammadov said that TANAP is technically the<br />

second largest project in the world. As underlined<br />

by Mammadov, Azerbaijan’s “Shah<br />

Deniz” gas will be first delivered to Turkey in<br />

2018, and to Europe in 2019. Shah Deniz will<br />

lead to new job opportunities and investments.<br />

Mammadov expressed that the Southern Gas<br />

Corridor project offers a new, great chance to<br />

shareholder companies with its scope and<br />

size. He noted that the initial capacity of<br />

TANAP, which will become operational in<br />

2018, will be 16 bcm annually; 6 bcm will be<br />

delivered to Turkey while the remaining 10<br />

bcm will be sold to the European Union.<br />

He added that they aim to deliver not only<br />

Azerbaijani gas but also other resources in the<br />

region to the European Union market, and<br />

they also want to increase the capacity to 25<br />

bcm by 2025.<br />

External Affairs Director of Trans Adriatic<br />

Pipeline (TAP) Mr. Michael Hoffman indicated<br />

that natural gas will be delivered to several<br />

areas in Europe with the TAP project. Hoffman<br />

stated that it was difficult to come this far but<br />

they managed at last, and TAP will invest 1.5<br />

billion euros in Greece while creating 2 thousand<br />

new jobs. Hoffman also emphasized that<br />

TAP is designed for the future.<br />

HAZAR WORLD<br />

19


HAZAR FORUMU BRÜKSEL / CASPIAN FORUM BRUSSELS<br />

Güney Gaz Koridoru<br />

En Mantıklı Proje<br />

Forumun bir diğer konuşmacısı da BP<br />

Güney Gaz Koridoru Başkan Yardımcısı<br />

John Baldwin’di. Şah Deniz ve Güney Gaz<br />

Koridoru’nun öneminden bahseden<br />

Baldwin, doğal gazın Avrupa’da çok önemli<br />

bir rol oynadığını söyledi. Türkiye’nin güçlü<br />

ve hızlı büyüyen bir pazar olduğunu belirten<br />

Baldwin, Avrupa’da gaz arzının çeşitlendirilmesi<br />

konusunda siyasi bir süreç işlediğini<br />

kaydetti.<br />

Şah Deniz 2 gazının Azerbaycan’dan<br />

Avrupa’ya taşınacağına işaret eden<br />

Baldwin, en önemli projelerden bir diğerininse<br />

Bakü-Tiflis-Ceyhan olduğunu söyledi.<br />

Azerbaycan petrolünün Gürcistan üzerinden<br />

Ceyhan’a gelmesi amacıyla kurulan<br />

1.768 kilometre uzunluğundaki Bakü-Tiflis-<br />

Ceyhan hattının 4 milyar dolardan fazla<br />

maliyete sahip olduğunu söyledi. Başkan<br />

Yardımcısı, Güney Gaz Koridoru’nun uzun<br />

vadede Avrupa enerji ihtiyacını çeşitlendirmede<br />

en mantıklı proje olacağını sözlerine<br />

ekledi. Doğal gaz taşımacılığının yüksek<br />

maliyetlerine dikkat çeken Baldwin,<br />

TANAP ve TAP’ı da içeren tüm fazlarıyla<br />

beraber yaklaşık 40 milyar dolara ulaşacak<br />

olan Şah Deniz 2 projesinin yılda 16 milyar<br />

metreküp doğal gaz üreteceğini kaydetti.<br />

Stratejik perspektife göre daha büyük boru<br />

hatlarının daha fazla maliyete yol açtığını<br />

belirten Baldwin, projeyi müşteriye satabil-<br />

Novruz: “3 trilyon<br />

metreküpü aşkın<br />

gaz Azerbaycan<br />

topraklarında<br />

yer alıyor. Bu<br />

bağlamda 10-15 yıl<br />

içinde Azerbaycan<br />

çok daha büyük<br />

atılımlar<br />

yapacak.”<br />

novruz: “there is<br />

more than 3<br />

trillion cubic<br />

meters of gas in<br />

Azerbaijani<br />

territories, and<br />

Azerbaijan will<br />

make greater<br />

moves within<br />

10-15 years in this<br />

regard.”<br />

EP should be more active for<br />

the Southern Gas Corridor<br />

MEP Norica Nicolai, moderator of the first session,<br />

underlined the importance of energy in<br />

her speech. According to Nicolai, fundamental<br />

duty of politicians is to bring people together,<br />

and acting together is the key for adopting a<br />

vision. She stated that the European Parliament<br />

should work more actively in the Southern Gas<br />

Corridor project. Nicolai expressed her sorrow<br />

for not being a part of such a project as a<br />

Romanian. She noted that Romania should act<br />

in cooperation with the EU and Eastern countries<br />

as a bridge between the East and West.<br />

Southern Gas Corridor is<br />

the most feasible project<br />

Vice President for BP Southern Corridor Mr.<br />

John Baldwin touched upon the significance of<br />

Shah Deniz and Southern Gas Corridor as well<br />

as the importance of natural gas for Europe. As<br />

stated by Baldwin, Turkey is a strong and fastgrowing<br />

market, and there is an ongoing political<br />

process for gas supply diversification in<br />

Europe. Baldwin indicated that Shah Deniz II<br />

gas will be delivered to Europe from<br />

Azerbaijan, and there are other important projects<br />

as well; the 1768-km Baku-Tbilisi-Ceyhan<br />

line which was built for transporting<br />

Azerbaijani oil to Ceyhan through Georgia cost<br />

more than 4 billion dollars. He also added that<br />

Southern Gas Corridor will be the most feasible<br />

project for diversification in Europe in the long<br />

20 NİSAN 2014 SAYI 17 - APRIL 2014 ISSUE 17


www.hazarworld.com<br />

mek için ekonomik olmasının önemli olduğunu<br />

ifade etti.<br />

Azerbaycan’ın Ekonomik Bağımsızlığı<br />

Her Şeyden Daha Önemli<br />

Azerbaycan’ın Belçika, Lüksemburg ve AB<br />

Birinci Katibi Rashad Novruz,<br />

Azerbaycan’ın petrol konusunda uzun yıllara<br />

dayanan bir tecrübesi olduğundan bahsetti.<br />

Güney Gaz Koridoru’nun yaratacağı<br />

fırsatlara değinen Novruz, 3 trilyon metreküpü<br />

aşkın gazın Azerbaycan topraklarında<br />

olduğunu, bu bağlamda da 10-15 yıl içinde<br />

Azerbaycan’ın çok daha büyük atılımlar<br />

yapacağını vurguladı.<br />

Kuzey Irak gazının Güney Gaz Koridoru’nda<br />

hangi rolleri oynayabileceği konusuna da<br />

değinen Novruz, Irak gazının Güney Gaz<br />

Koridoru için fırsat olduğunu, fakat<br />

Azerbaycan için değil Avrupa için gerekliliği<br />

olduğunu, ekonomik bağımsızlığın<br />

Azerbaycan için her şeyden daha önemli<br />

olduğunu ifade etti.<br />

İtalya AB Daimi Temsilciliği Enerji Ataşesi<br />

Marco Landolfi ise Güney Gaz Koridoru’nun<br />

dünyadaki en önemli projelerden biri olduğunu<br />

söyledi. Trans Adriyatik Boru Hattı<br />

(TAP) projesinin Avrupa’nın enerji arz<br />

güvenliğini artıracağını belirten Landolfi,<br />

TAP projesinin Balkanlar için büyük fırsatlar<br />

sunduğuna işaret etti. Ataşe, İyonya<br />

Adriyatik Boru Hattı’nın (IAP) İtalyan hükümetinden<br />

de tam destek aldığını hatırlattı.<br />

Güney Gaz Koridoru, Avrupa’nın<br />

Geleceği ve Bağımsızlığı İçin Çok Önemli<br />

İkinci oturumun başkanlığını yapan Avrupa<br />

Parlamentosu Üyesi Vittorio Prodi,<br />

Avrupa’nın Güney Gaz Koridoru’na bakışını<br />

değerlendirdi. Güney Gaz Koridoru’nun çok<br />

önemli bir girişim ve yatırım olduğuna değinen<br />

Prodi, Avrupa’nın, Rus gazına olan bağlılığından<br />

kurtulabilmek için bu koridorla<br />

çok yakından ilgilendiğini ifade etti. Bugün<br />

Ukrayna’da olanların enerji güvenliği açısından<br />

Avrupa için büyük bir mesaj taşıdığını<br />

kaydeden Prodi, bu bağlamda Güney Gaz<br />

Koridoru’nun Avrupa’nın geleceği ve bağımsızlığı<br />

için çok önemli olduğunu belirtti.<br />

Forumun ikinci oturumundaki bir diğer<br />

konuşmacı ise Yunanistan’ın AB Daimi<br />

Temsilciliği Enerji Ataşesi Theodoros<br />

Organizing study tours to the archeoparks and the impact of the using archeological materials on the teaching quality // Açıq tarix dərslərində arxeoparklara gəzintinin təşkili və arxeoloji materiallardan istifadənin tədrisin keyfiyyətinə təsiri

One of the main problems of teaching «History» lesson in secondary schools is the theoretical teaching of textbooks and additional reading materials for pupils, as well as the lack of visual aids. And, unfortunately, their regular repetition without visual observation creates certain gaps in the correct understanding of the lesson. The fact that Azerbaijan is one of the oldest settlements in the world allows us to teach pupils of the ancient history of our country, study the historical geography of ancient inhabitants, acquaint our archaeological sites with ancient traces of ancient inhabitants and strengthen their archaeological excavations. Secondary school pupils who are interested in our archaeological, historical and architectural monuments at a time when unfounded accusations of the enemy are growing in our historical monuments are especially important. Therefore, the article mentions the scientific, practical and educational significance of student visits and even open history lessons for these dozens of monuments discovered in our country that have been accumulated in recent years as a result of archaeological excavations. Archaeological excavations and archaeological parks are now an integral part of the propaganda of the history of the ancient world. Archaeological and archaeological excavations, which are directly applied to the economy, are based on profitable archeology. Archeoparks serve to popularize material culture, history, and ethnography of countries engaged in archeotourism, both directly to citizens of the country and to foreigners who come to the country. Ümumtəhsil məktəblərində «Tarix» fənninin tədrisində qarşıda duran əsas məsələlərdən biri şagirdlərə təkcə elmi informasiyaların verilməsi və bunların davamlı olaraq təkrarlanması deyildir. Şagirdlərdə vətənimizin qədim tarixinə həvəs yaratmaq ən qədim sakinlərin yaşayıb-yaratdıqları ərazilərin tarixi coğrafiyasının öyrənilməsi, qədim insan izlərini özündə yaşadan arxeoloji abidələrimizin tanıdılması və tarixi abidələrimizə əsassız düşmən iddialarının çoxaldığı bir zamanda arxeoloji-tarixi və memarlıq abidələrimizə marağın artırılması ilə mümkündür. Məqalədə son illərdə arxeoloji qazıntıların geniş vüsət aldığı respublikamızda aşkar edilən və elmə tamamilə yeni faktlar gətirən onlarla abidələrimizə məktəblilərin gəzintisi və hətta açıq tarix dərslərinin bu arxeoparklarda keçirilməsinin elmi-praktiki və tədris əhəmiyyətindən danışlır. Arxeoloji qazıntılar və bunun əsasında qurulan arxeoparklar hazırda dünya ölkələrinin qədim tarixinin təbliğinin ayrılmaz tərkib hissəsidir. Arxeologiya və arxeoloji qazıntıların nəticələrinin birbaşa iqtisadiyyata tətbiq olunaraq gəlirli sahəyə çevrilməsinə əsaslanan arxeoturizm isə durmadan inkişaf etməkdədir. Arxeoparklar arxeoturizm ilə ciddi məşğul olan ölkələrin maddi mədəniyyətinin, tarixinin, etnoqrafiyasının həm ölkə vətəndaşlarına, həm də ölkəyə gəlmiş əcnəbilərə birbaşa təbliğ etdirilməsinə xidmət edir.

nest...

çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası