Duası Kabul Olmayan Kişiler

Müslüman olmayanın duası kabul olur mu?

Burada kabul olmaktan maksad, duaya taraf-ı subhanîden icabet edilmesi demektir. Yoksa ibadetlerin sahih olması başkadır, kabul olması başkadır. Kâfirler ibâdetlerle muhatap değildir ki, ibadetlerinin sıhhati mevzubahis olsun. Bu sualde kast edilen duanın, kavlî dua olduğu âşikârdır. Zira rızık temini, şifa talebi gibi maddî sebeplere yapışmak hususundaki fiilî dualarının yeri geldiğinde kabul edildiğinde ittifak vardır. Netice itibariyle Müslüman olmayanların dünya işleri hususundaki duaları kabul edilebilir. Nitekim fiilî duaları da geri çevrilmemektedir. Ancak âhirete müteallik duaları, yani cehennemden kurtulmak ve cennete gitmek hususundaki dualarının bu halleriyle kabul edilmesi muhaldir. Bunun için Müslüman olmaları icab etmektedir. Böyle kimselerden dua istemek de abestir; zira helâl yiyen günah işlemeyen kimselerin duaları daha çok kabule şâyândır.
Kur’an-ı kerimde meâlen “Kâfirlerin duası boşunadır” buyuruluyor (Ra’d: 14, Mü’min: 50). Bunlardan ilkine bazı ulemâ “Kâfirlerin tapındıkları ilahlara, putlara yaptıkları dua boşunadır. Yani bu ilahlar onların dualarına icabet edecek halde değildir” mânâsını vermiştir. İkinci âyet-i kerimeyi ise, “Cehennem’den kurtulmak için yaptıkları dua boşunadır” şeklinde tefsir etmişlerdir. (Semerkandî, Kurtubî, Râzî). Nitekim âyet-i kerimenin devamında böyle kimseler, ağzına gelsin diye iki avucunu suya açan kimselere benzetilmiştir.
Reddü’l-Muhtar metninde şöyle bir ifade vardır: “Yağmur duasında zımmî bulundurulmaz. Velev ki tercih edilen kavle göre bazen istidrac (yani azabın çokluğuna alâmet) olmak üzere kâfirin duası kabul edilsin. ‘Kâfirlerin duası boşunadır’ meâlindeki âyet-i kerime (Ra’d, 14; Mü’min, 50)  ise âhiret hakkındadır.”
İbn Âbidin hazretleri, burayı izah ederken diyor ki: “Yağmur duasında cemaatla birlikte zimmî (gayri müslim) bulundurulmaz. Nitekim İbni Melek, Mecma şerhinde böyle buyurmuştur. Zâhire göre zımmîler yalnız başlarına duaya çıkarlarsa men edilmezler. Mirac’da beyan edilmiştir. Lakin Feth sahibi bunu men etmiş, ‘İhtimal onların duasıyla yağmur yağar da, avam takımının zayıf imanlı olanları fitneye düşerler’ demiştir.
‘Kâfirin duası kabul edilir’ denilip denilmeyeceği hususunda ulema ihtilaf etmişlerdir. Cumhur-i ulema mezkûr âyetle istidlâl ederek 'denilmeyeceğini söylemişlerdir. Bir de kâfir, Allah’a dua etmez. Çünkü onu bilmez. Allah’ı bilmez ki, dua etsin. Allah'ı ikrar etse bile, lâyık olmadığı sıfatla tavsif edince ikrarını bozar. Gerçi bir hadîs-i şerifte ‘Mazlumun duası kâfir bile olsa kabul edilir’ buyurulmuşsa da, bu, küfrân-ı nimete hamledilmiştir. Yani nankör bile olsa kabul edilir, demektir. Bazı âlimler, kabul edilir demeyi caiz görmüşlerdir. Çünkü Kur’an-ı kerimde anlatıldığına göre, İblis, ‘Yarabbi bana mühlet ver!’ dedi. Allahü teala da ona mühlet verdi. Bu, ona icabettir. Ebu’l- Kâsım Hakîm ile Ebu’n- Nasr Debbûsî bunu tercih etmişlerdir. Sadru’ş-Şehid, ‘Bununla fetva verilir’ demiştir. Sa’d’ın Akâid Şerhi’nde de böyledir. Bahr'de Velvâliciyye’den naklen, ‘Fetva, kâfirin duası kabul edilir, demenin câiz olduğuna verilmiştir’ denilmektedir. Kâfirlerin âhiretteki dualarından maksad, cehennemde azaplarının hafifletilmesi hususundaki dualardır. Buna delil, âyeti kerimenin baş tarafıdır. Orada, ‘Cehennemdekiler cehennemin bekçilerine, Rabbinize dua edin de bizden bir gün azabı hafifletsin, diyecekler. Onlar da, Size peygamberleriniz beyyine ile gelmezler mi idi?, diye soracaklar. Evet gelirlerdi,' cevabını verince, Öyle ise dua edin! Ama kâfirlerin duası ancak helâktedir, diyeceklerdir’ buyurulmuştur.” Şu halde her iki kavilde de kâfirden dua istemek küfr değildir.
İmam Kurtubî hazretleri, Ra’d suresinin “Kâfirlerin duası boşunadır” meâlindeki âyet-i kerimesini, “Kâfirlerin, Allah’ı bırakıp da dua ettikleri putlar, hiç fayda veremezler” şeklinde tefsir eder. Mü’min sûresinin aynı meâldeki âyet-i kerimesinin tefsirini de“Kâfirlerin, âhirette cehennemden kurtulmak için yaptıkları dua boşunadır, fayda vermez” şeklinde yapar. Nitekim Cehennemliklerin hâlinin anlatıldığı, bir evvelki âyet-i kerimeden de anlaşılmaktadır.
İmam Rabbânî hazretleri, mektupta, “Onlardan yardım, şifa beklemek ve hele onlar vasıtası ile dua ve ibadet etmek boşuna uğraşmaktır. Mümin suresinin ve Ra’d suresinin âyetinde mealen, ‘Kâfirlerin duaları ancak dalâlettir’ buyuruldu. Yani, İslâm düşmanlarının duaları kabul olmaz, hiç fayda vermez. Kâfirler, papazlar vasıtası ile yapılan duaları Allahü teâlâ hiçbir zaman kabul etmez. Böyle duaların Müslümanlara faydası olmaz. Yalnız bu suretle o dinsizlere bir kıymet verilmiş olur. Onlar, dua ederken, putlarını, Allah’ın düşmanlarını araya korlar”.
Merhum Hüseyn Hilmi Işık Efendi, kendisine sorulan bu suali, “Kâfirlerin de duası kabul olabilir. Ancak kendilerine faydası olmaz” şeklinde cevaplandırdılar. Yani bu sayede elde edip fayda zannettikleri şey, aslında onların aleyhinedir. Nitekim dünyada kâfirlere her lütuf ve inayetin, âhiretteki hesaplarını arttıracağı malumdur. Şu halde kâfirlerin duasının kabul olması bir mekr-i ilahîdir.Kıyamet ve Âhiret kitabında şöyle diyor: “Muhammed aleyhisselamın Allahü teala yanındaki kıymetine, şerefine ve üstünlüğüne bakınız ki, Onu vesile eden kâfirlerin bile duasını kabul buyurmaktadır” (s).
11 Nisan Çarşamba

Duâsı kabul edilmeyen kişileri maddeler halinde haberimizde bulabilirsiniz.

Usul ve adabına riayet ederek mü’minlerin yaptıkları dualar kabul olur. Mü’min olmayan insanların yaptığı ile usul ve adabına uymadan yapılan dualar kabul olmaz. Kabul olmayan duaları şöyle sıralayabiliriz.

1. Kâfirlerin Duası Kabul Olmaz

İmansız insanların duaları kabul olmaz, çünkü dua bir ibadettir, ibadetlerin kabul olması için iman şarttır. (Mâide, 5/5; Beyyine, 98/5) İman olmadan yapılan ibadetler boşa gider, dolayısıyla dualar da boşa gider, kabul olmaz. Bu husus Kur’ân’da şöyle ifade edilmektedir:

“Kâfirlerin duası daima boşa çıkar.” (Râ’d, 13/14; Mü’min, 40/50)

2. Gafletle Yapılan Dualar Kabul Olmaz

Kabul olması için duanın şuurlu olarak yapılması gerekir. Çünkü dua bir ibadettir, ibadetler ancak bilinçli olarak ve samimiyetle yapılırsa kabul olur. Şuursuzca ve gafletle yapılan dualar boşa gider. Şu hadis, gaflet ile yapılan duaların kabul olmayacağını beyan etmektedir:

“Biliniz ki, Allah gafil bir kalpten gelen duayı kabul etmez.” (Tirmîzî, De’avât, 66; bk. Hâkim, De’avât, No: , I, )

3. Allah’a İsyan Hâlinde Yapılan Dualar Kabul Olmaz

Allah’a isyan hâlinde yapılan dualar kabul olmaz. Meselâ içki içerken, kumar oynarken, gıybet ederken, hırsızlık yaparken, yalan söylerken yapılan dualar kabul olmaz. Aynı şekilde haram gıdalarla beslenen insanın duası da kabul olmaz. Haram gıdalar; insanın inancına, ameline ve ahlâkına olumsuz etki yapar, çünkü haram gıdalar ile beslenen insan, Allah’a isyan hâlindedir. Hem Allah’a isyan edeceksiniz, hem de Allah’tan bir istekte bulunacaksınız. Bu, tezat bir durumdur. Şu hadis, bu gerçeği ifade etmektedir:

“Üstü başı dağınık, toz toprak içinde yollara düşen, ellerini göğe açıp ‘Ya Rabbi! Ya Rabbi!’ diye yalvaran, buna karşılık; yediği, içtiği ve giydiği haram olan, haramla beslenen bir insanın duası nasıl kabul edilir?” (Müslim, Zekât, 65)

4. Kâfirler İçin Yapılan Dualar Kabul Olmaz

Nuh Peygambere kavmi ile birlikte eşi ve bir oğlu da iman etmemişti. Meydana gelen tufanda babasının çağrısına aldırmayan oğlu, gemiye binmemiş, bir dağa sığınır kurtulurum demişti (Hûd, 11/42–43).

Buna rağmen Nuh (a.s.), iman etmeyen oğlunun kurtulması için Allah’a şöyle yalvarmıştı:

“Nûh, Rabbine seslendi: ‘Rabbim, dedi, oğlum benim âilemdendir. Senin va’din/sözün elbette haktır ve sen hâkimlerin hâkimisin!” (Hûd, 11/45)

Bunun üzerine yüce Allah, Nuh Peygambere şöyle seslendi:

“Ey Nûh, dedi, o senin âilenden değildir. Çünkü o sâlih olmayan bir amelin sahibidir. Bilmediğin bir şeyi benden isteme. Sana cahillerden olmamanı öğütlerim!” (Hûd, 11/46)

Nuh (a.s.), bu ikaz üzerine şöyle dua etti:

“Nuh; ‘Ey Rabbim! Ben bilmediğim bir şeyi istemiş olmaktan dolayı sana sığınırım. Sen beni bağışlamazsan, bana merhamet etmezsen, ben hüsrana uğrayanlardan olurum’ diye niyazda bulundu” (Hûd, 11/47)

Yüce Allah, şu ayette Peygamberin münafıklar için yaptığı af dilemeyi kabul etmeyeceğini bildirmektedir:

“Onlar (münafıklar) için ister af dile, ister dileme, onlar için yetmiş defa af dilesen, yine Allâh onları affetmez. Böyledir, çünkü onlar, Allâh’ı ve elçisini tanımadılar/inkâr ettiler; Allah, yoldan çıkan kavmi doğru yola iletmez.” (Tevbe, 9/80)

5. Riya Karışan Dualar Kabul Olmaz

Duanın riya ve gösterişten uzak olması, ihlâs ile yapılması gerekir. İbadetlerin kabul olması için ihlâs ile yapılması gerekir. Yüce Allah, ibadetlerin ihlâs ile yapılmasını emretmektedir. (A’râf, 7/29; Beyyine, 98/5) İhlâs, ibadetlerin kabul olma şartıdır.

6. Şirk Karışan Dualar Kabul Olmaz

İbadetlerin yalnız Allah’a yapılması gerekir. Yüce Allah, pek çok ayette duanın, sadece kendisine yapılmasını, kendisi ile birlikte başka ilâhlara dua, ibadet edilmemesini istemektedir. Şu ayetleri örnek olarak zikredebiliriz:

“Allah’la beraber başka tanrıya dua / ibadet etme. O’ndan başka tanrı yoktur. O’ndan başka her şey yok olacaktır. Hüküm O’nundur ve siz O’na döndürüleceksiniz.” (Kasas, 28/88)

“Mescitler, Allah’a mahsustur. Allah ile beraber hiç kimseye yalvarmayın.” (Cin, 72/18)

“(Ey Peygamberim!) De ki: Ben ancak Rabbime yalvarırım ve hiç kimseyi O’na ortak koşmam.” (Cin, 73/20; bk. Mü’minûn, 23/)

Birinci ayette, başka ilâhlara, ikinci ayette herhangi bir kimseye dua edilmemesi, üçüncü ayette sadece Allah’a dua edilmesi ve O’na hiçbir şeyin ortak koşulmaması emredilmektedir.

7. Günah Bir Fiili İşlemek ve Bir Farzı Terk Etmek

İçin Yapılan Dua Kabul Olmaz Haksız yere yapılan dualar kabul olmayacağı gibi bir günahı işleme veya bir farzı terk etme konusunda yapılan dualar da kabul olmaz. Şu hadis bu hususu açıkça ifade etmektedir:

“Zulüm olan bir fiili işlemek veya akrabalık bağlarını koparmak için veya dua ettim de kabul edilmedi demediği sürece müslümanın duası kabul olur.” (Ebû Ya’lâ, Zikir ve Dua, , No: )

Kaynak: Diyanet, Duâ Rehberi

İslam ve İhsan